Bersama Kita Jayakan Sungai Rengai Sungai Lipis JPS

Bersama Kita Jayakan Sungai Rengai@ Sungai Lipis JPS DAERAH LIPIS PAHANG DARUL MAKMUR 22 MARCH 2012

Bersama Kita Jayakan Disediakan oleh Nama : En. Mohamad Nor Hafiz Bin Noor Azmi Jawatan : Jurutera Daerah Lipis J 41 Nama : En. Mohd Khairuddin Bin Musa Jawatan : Penolong Jurutera J 29 Nama : En. Mohd Johari Bin Kaharuddin Jawatan : Juruteknik J 17 SUBA : SUB 2 – Sg. Rengai @ Sg. Lipis

Bersama Kita Jayakan PENGENALAN JPS DAERAH LIPIS PAHANG DARUL MAKMUR 22 MARCH 2012

Bersama Kita Jayakan MASALAH DI SUBLEMBANGAN JPS DAERAH LIPIS PAHANG DARUL MAKMUR 22 MARCH 2012

ISU-ISU DALAM SUBLEMBANGAN Banjir Kilat Perumahan dan Penempatan setinggan dalam rezab sungai Pengalihan sungai tanpa kelulusan pihak berkuasa Pemasangan ‘ Culvert ’ tidak mengikut spesifikasi Jabatan Penyelarasan diperingkat frontline tidak berkesan

Bersama Kita Jayakan CABARAN DAN KEKANGAN JPS DAERAH LIPIS PAHANG DARUL MAKMUR 22 MARCH 2012

ISU DAN KEKANGAN YANG DIHADAPI Isu-isu Dalam Sublembangan Ø Banjir kilat Cabaran dan Kekangan Ø Kerosakan harta benda orang awam dan kerajaan Kriteria 1. Senaraikan semua isu-isu berbangkit di dalam sublembangan 2. Nyatakan cabaran dan kekangan yang dihadapi

ISU DAN K E K ANG AN YANG DIH ADAP I Isu-isu Dalam Sublembangan Ø Perumahan & penempatan setinggan dalam rezab sungai Cabaran dan Kekangan Ø Penempatan penduduk Kampung di rezab sungai Kriteria 1. Senaraikan semua isu-isu berbangkit di dalam sublembangan 2. Nyatakan cabaran dan kekangan yang dihadapi

ISU DAN K E K ANG AN YANG DIH ADAP I Isu-isu Dalam Sublembangan Ø Pengalihan sungai tanpa kelulusan pihak berkuasa Cabaran dan Kekangan Ø Menganggu gugat sistem saliran sedia ada Kriteria 1. Senaraikan semua isu-isu berbangkit di dalam sublembangan 2. Nyatakan cabaran dan kekangan yang dihadapi

ISU DAN K E K ANG AN YANG DIH ADAP I Isu-isu Dalam Sublembangan Ø Pemasangan ‘ Culvert ’ tidak mengikut spesifikasi Jabatan Cabaran dan Kekangan Ø Menyempitkan sistem saliran air keluar Ø Punca utama menyebabkan banjir kilat terutamanya pembetong di Kampung Rengai Kriteria 1. Senaraikan semua isu-isu berbangkit di dalam sublembangan 2. Nyatakan cabaran dan kekangan yang dihadapi

ISU DAN K E K ANG AN YANG DIH ADAP I Isu-isu Dalam Sublembangan Ø Penyelarasan diperingkat frontline tidak berkesan. Cabaran dan Kekangan Ø JPS Daerah Lipis kurang kakitangan Kriteria 1. Senaraikan semua isu-isu berbangkit di dalam sublembangan 2. Nyatakan cabaran dan kekangan yang dihadapi

Bersama Kita Jayakan PETA TABURAN ADUAN AWAM JPS DAERAH LIPIS PAHANG DARUL MAKMUR 22 MARCH 2012

Sub 2 – Sungai Rengai @ Sungai Lipis Sg. gai Ren 1. Panjang Sungai Rengai 13. 5 km dari Kuala di Sungai Lipis dan lebarnya 9 m. 2. Sungai Rengai mengalir merentasi Kampung Rengai-Kadok, Kampung Kemahang seterusnya ke Kampung Rengai.

PETA TABURAN ADUAN AWAM DALAM SUBLEMBANGAN- SUBLEMBANGAN Kawasan Tumpuan Aduan

Bersama Kita Jayakan KAEDAH PEMILIHAN SUBLEMBANGAN JPS DAERAH LIPIS PAHANG DARUL MAKMUR 22 MARCH 2012

PEMILIHAN SUBLEMBANGAN JUSTIFIKASI PEMILIHAN SUBLLEMBANGAN (PESTEL) P Politic E Economic S Social T Technology E Environmental L Legal • Penyelarasan di peringkat frontline tidak berkesan. • Pengalihan sungai oleh Agensi Lain • Banjir kilat merosakkan harta orang awam • Kabel talian Telekom & talian TNB menghalang kerja pembaikan • Perumahan & penempatan setinggan dalam rezab sungai. • Pemasangan ‘ Culvert ’ tidak mengikut spesifikasi Jabatan. Kriteria 1. Justifikasi pemilihan sublembangan berdasarkan PESTEL atau mana-mana kaedah yang sesuai.

Bersama Kita Jayakan MASALAH DALAM SUBLEMBANGAN JPS DAERAH LIPIS PAHANG DARUL MAKMUR 22 MARCH 2012

MASALAH DI SUBLEMBANGAN YANG DIPILIH Isu Keterangan Banjir Kilat Masalah banjir kilat yang berlaku di Kg. Kemahang Hilir Sungai dan Koridor Pencerobohan rezab sungai dan pengalihan sungai di Sungai Rengai Sumber Air dan Alam Sekitar Pengairan dan Saliran Pertanian Siapa yang merasai impak Ø Taman Rekreasi Tasik Burung Mandi Kualiti air yang tidak memuaskan Ø Kampung Kemahang Hilir di kawasan Kampung Ø Penduduk setinggan Kemahang Hilir & sekitarnya. Kolam ikan dibina tanpa mengikut spesifikasi Jabatan Ø Kawasan Pertanian Kampung Kemahang Hilir Ø Kawasan Pertanian Kampung Rengai Ø Pengusaha Kolam Ikan di Kampung Kemahang Hilir Ø Pengusaha Ikan Sangkar di Kampung Rengai Kriteria 1. Keterangan setiap masalah dalam sublembangan 2. Analysis dalam bentuk carta 3. Impak masalah kepada pelanggan

Bersama Kita Jayakan ANALISIS ADUAN DALAM SUBLEMBANGAN JPS DAERAH LIPIS PAHANG DARUL MAKMUR 22 MARCH 2012

ANALISIS ADUAN DALAM SUBLEMBANGAN RENGAI Kumulatif Aduan 50% 40% 30% 20% 10% 0% Sungai Dan Sumber Air Pengairan Koridor Dan Alam Dan Saliran Sekitar Pertanian Rumusan Aduan 1. Majoriti aduan adalah berkenaan Sungai dan Koridor iaitu 45%. 2. Aspek hakisan pantai dan Saliran Bandar tidak berkaitan untuk daerah ini. Kriteria 1. Data asas dalam bentuk jadual (data terkini dan data historical) 2. Analisis Aduan (Bar chart /histrogram /pai chart) 3. Rumusan Aduan 4. Markah bonus untuk kreativiti

Bersama Kita Jayakan SUBA 2: SG. RENGAI @ SG. LIPIS DESCRIBE Mengenalpasti Isu dan Masalah

KOMPONEN DESCRIBE Komponen Describe; · Apakah isu dan masalah dalam sublembangan? · Apa atau siapakah yang merasai impak masalah ini? · Siapakah yang bertanggungjawab? · Apa yang telah dilakukan di masa dahulu? · Adakah masalah ini bermusim atau berpanjangan?

ISU-ISU DALAM SUBLEMBANGAN Masalah Banjir Kilat 1. Masalah banjir kilat sering berlaku di kawasan Kampung Kemahang Hilir dan kawasan setinggan yang berada di dalam rezab sungai. 2. Aduan daripada stakeholder, JKKK kampung dan penduduk tempatan. 3. Mengakibatkan kerugian harta benda awam dan kerajaan.

Nama-Nama Kampung yang berada dalam kawasan Sublembangan Sg. Rengai 1. 2. 3. 4. 5. Kampung Rengai-Kadok Kampung Tampin Kampung Bukit Belau Kampung Kemahang Hilir Kampung Rengai

1. Pejabat Daerah dan Tanah Lipis 2. Jabatan Pengairan dan Saliran daerah Lipis 3. JKKK Kampung Kemahang Hilir 4. JKKK Kampung Rengai-Kadok 5. JKKK Kampung Rengai

Apakah tindakan yang dilaksanakan ? 1. Kekerapan bermesyuarat di peringkat Jabatan bagi menjaga kepentingan sungai supaya tidak dialihkan dan rezab dikekalkan. 2. Membuat perancangan bersama agensi terlibat dan mencari sumber kewangan agar projek mengatasi masalah banjir kilat dapat dilaksanakan

Bila masalah banjir kilat terjadi ? 1. Masalah banjir kilat terjadi apabila berlaku hujan lebat selama 3 jam. Keadaan bertambah buruk apabila Sungai Rengai tidak dapat mengalir keluar apabila paras air Sungai Lipis adalah tinggi. 2. Kebiasaannya, banjir kilat ini berlaku pada musim hujan iaitu pada bulan November hingga Disember.

Sg i ga en . R Kampung Rengai Kampung Kemahang Hilir Kampung Kadok

Bersama Kita Jayakan SUBA 2: SG. RENGAI @ SG. LIPIS EXPLAIN Perincikan / Perjelasan

KOMPONEN EXPLAIN Komponen Explain – memperjelas & memperincikan; • • Bagaimana masalah ini bermula? Apakah dia punca-punca utama? Bilakah ia menjadi kritikal? Siapa yang perlu dirujuk? Siapakah pihak berkepentingan (stakeholder)? Masalah mana yang perlu ditangani dahulu? Apakah data atau peta yang diperlukan? Bagaimana keberkesanan sistem saliran semasa?

LOKASI YANG SERING BERLAKU BANJIR Kampung Rengai Kampung Kemahang Hilir Kampung Kadok

JK PENYELARAS AGENSI Masalah Utama - Banjir Punca-punca Banjir kilat di kawasan ini ialah: 1. Pembetung yang dibina tidak mengikut spesifikasi Jabatan. 2. JKM melaksanakan projek terlalu berhampiran dengan rezab sungai. 3. ‘ Backflow ’dari Sungai Lipis ketika hujan lebat menyebabkan kawasan Kampung Rengai & Kampung Kemahang Hilir dinaiki air.

Pihak Berkepentingan Bil Stakeholder Peranan Catatan 1 Pejabat Daerah & PBT bertanggungjawab Perlu selaraskan aktiviti 2 JBA Utiliti merentasi sungai Dapatkan nasihat teknikal 3 JKR Jalanraya dan parit jalan Dapatkan nasihat teknikal 4 JPS Agensi utama Dapatkan nasihat teknikal 5 TNB Utiliti merentasi parit jalan Perlu dimaklumkan sekiranya ada kerja menaiktaraf parit dan sungai. 6 JAS Penguatkuasa alam sekitar Mohon pantau pencemaran air 7 JKKK Kampung Kemahang Hilir & Kampung Rengai Mangsa Banjir Makluman 8 Penduduk perumahan setinggan Mangsa Banjir Makluman

Masalah yang perlu diselesaikan dahulu ? 1. Melebar kan Sungai Rengai di Tasik Burung Mandi di Kampung Kemahang Hilir dengan kos RM 190, 000. 00 2. Membersih & Memperelokkan Aliran Sungai Rengai dari Kuala ke Hulu Sungai Rengai dengan kos RM 200, 000. 00

Keberkesanan saliran sediada ? 1. Saiz pembetung sediada yang terdapat di Kampung Kemahang Hilir adalah tidak sesuai dan menyebabkan aliran air tersekat. 2. Tindakan membuka “pembetung” perlu dibuat dan cadangan membina jambatan bagi membantu pengaliran air supaya lebih lancar terutamanya ketika hujan lebat.

Apakah data @ peta yang diperlukan ? 1. Semakan dengan agensi berkaitan perlu dibuat memandangkan terdapat banyak talian servis yang terlibat seperti paip, talian Telekom dan talian TNB. 2. Semakan pelan hakmilik dan status tanah dengan Pejabat Daerah dan Tanah Lipis bagi mengenal pasti tuan milik tanah yang berada dalam rezab Sungai Rengai.

Bersama Kita Jayakan SUBA 2: SG. RENGAI @ SG. LIPIS EVALUATE Penilaian Kaedah Penyelesaian

KOMPONEN EVALUATE Komponen Evaluate - menilai kaedah penyelesaian; § § § Kenalpasti keperluan maklumat. Dapatkan maklumbalas dari stakeholder. Apakah dia opsyen penyelesaian yang ada? Analisa kejuruteraan. Tetapkan skop kerja penyelesaian masalah Tentukan keutamaan tindakan.

INVERTORI MAKLUMAT Kajian Sistem saliran sedia ada Melaksanakan Kerja Ukur Tapak Cadangan Menaiktaraf Sistem Saliran Di Tasik Burung Mandi, Kg. Kemahang. Oleh : JPS Daerah Lipis 1. Pembetung bersaiz kecil telah dibina oleh PLB. 2. Pengalihan sungai telah menyempitkan aliran Sungai Rengai. Maklumat GIS Rumusan 1. Peta Daerah Lipis 2. Peta Kampung Kemahang Hilir 3. Peta sub-lembangan sungai 4. Peta kawasan banjir. Hujan lebat selama 6 jam tanpa henti menyebabkan banjir setinggi 1 m di sekitar lembangan Sungai Rengai.

Maklumbalas Stakeholder 1. Pejabat Tanah & Daerah Lipis : Kos menukar pembetong kepada jambatan melibatkan peruntukan yang besar, anggaran RM 200, 000. 00

Analisis Kejuruteraan? 1. Sekiranya pembetung digantikan dengan jambatan baru di Kampung Kemahang Hilir, masalah banjir di kawasan hulu Kampung Kemahang Hilir dapat dielakkan.

ANALISIS KEUTAMAAN TINDAKAN PENYELESAIAN UNTUK BANJIR KILAT DI KAMPUNG KEMAHANG HILIR Bil Opsyen Penyelesaian Cadangan Agensi Terlibat 1 Menjalankan kerja-kerja penyelenggaraan sungai secara berterusan. JPS / PLB 2 Menggantikan pembetung bulat dengan Jambatan. JPS / PLB 3 Membina kolam tadahan bagi menakung air hujan. JPS 4 Memindahkan penduduk kampung dan penduduk setinggan yang tinggal di dalam rezab sungai. PTDL / JPS / JKKK

Tentukan keutamaan tindakan 1. Melaksanakan kerja-kerja memperelokkan aliran Sg. Rengai. 2. Membina ban tanah bagi melindungi rumah-rumah yang berdekatan dengan rezab sungai 3. Menggantikan pembetung kecil dengan jambatan baru

Bersama Kita Jayakan SUB 2: SG. RENGAI @ SG. LIPIS PRESCRIBE Menetapkan Syor Penyelesaian

KOMPONEN PRESCRIBE Komponen Prescribe - pengesyoran strategi/kaedah pelaksanaan penyelesaian; § Tetapkan kaedah pelaksanaan kerja penyelesaian § Adakan mesyuarat stakeholder § Terangkan strategi penyelesaian masalah § Jadualkan pelaksanaan § Jelaskan hasil yang dijangka § Kenalpasti peranan stakeholder dan dapatkan komitmen § Mulakan kerja jangkapendek § Jadualkan pertemuan stakeholder secara berkala

Strategi Penyelesaian masalah ? 1. Mengiatkan usaha perbincangan dengan semua stakeholder yang terlibat 2. Memohon peruntukan kewangan agar tindakan melaksanakan projek mengatasi masalah banjir dapat dilaksanakan 3. Mengawal supaya masalah banjir kilat tidak berulang lagi melalui penekanan dan syarat pembangunan yang lebih ketat dan tidak mengganggu gugat keadaan semulajadi Sg. Rengai.

TINDAKAN JANGKA PENDEK 1. 2. 3. Menjalankan Kerja Ukur Rizab Sungai dan penandaan kawasan rizab sungai Mengadakan gotong-royong bersama komuniti di sublembangan tersebut. Menjalankan program penyenggaraan sungai berkala.

Jangka Pendek – Kerja yang boleh dilaksanakan segera & mempunyai impak serta-merta ( 1 – 6 bulan ) Bil Tindakan Rationale & Outcome Anggaran Kos (RM) Jadual Mula Status Akhir 1 Kerja Memperkukuhkan Tebing Sungai Rengai di Kampung Rengai, Mukim Penjom, Daerah Lipis, Pahang Darul Makmur. 19, 940. 00 Jun 2011 July 2011 2 Kerja Memperelokkan Aliran Tali Air Paya Tampin di Kampung Kemahang Hilir, Mukim Tanjung Besar, Daerah Lipis, Pahang Darul Makmur 19, 452. 50 Ogos 2011 September 2011 JUMLAH 39, 392. 50 Siap

TINDAKAN JANGKA SEDERHANA 1. 2. Melantik perunding bagi menjalankan perancangan holistik. Membina sistem saliran yang lebih sistematik. 3. Memperbanyakkan papan tanda kesedaran. tentang kepentingan sungai. 4. Menaiktaraf landskap sedia ada.

Jangka Sederhana – Kerja yang boleh dilaksanakan dalam tempoh pertengahan ( 6 – 24 bulan ) Bil Tindakan Rationale & Outcome Anggaran Kos (RM) Jadual Mula Status Akhir 1 Kerja Memperelokkan Aliran Sungai Rengai di Kampung Kemahang , Mukim Tanjung Besar, Daerah Lipis, Pahang Darul Makmur. 133, 300. 00 July 2010 September 2010 Siap 2 Kerja Melebar & Mendalamkan Sungai Rengai berhampiran Tasik Burung Mandi, Kg. Kemahang Hilir, Mukim Tanjung Besar, Daerah Lipis, Pahang Darul Makmur. 180, 995. 00 April 2011 Mei 2011 Siap JUMLAH 314, 295. 00

TINDAKAN JANGKA PANJANG Melaksanakan program yang menyeluruh dan holistik : 1. Program Tebatan Banjir. 2. Pembinaan infrastruktur saliran yang lengkap dan bersistematik. 3. Pembinaan struktur penstabilan tebing sungai.

Jangka Panjang – Kerja yang memerlukan perancangan, pengumpulan data dan analisis yang kompleks ( > 2 tahun ) Bil Tindakan Rationale & Outcome Anggaran Kos (RM) Jadual Mula Status Akhir 1 Cadangan Projek Tebatan Banjir Sg. Rengai 200, 000. 00 Belum Mula 2 Cadangan Projek menstabilkan hakisan tebing 100, 000. 00 Belum Mula 3 Cadangan Infrastruktur Sistem Saliran ke Sungai Rengai. 100, 000. 00 Belum Mula JUMLAH 400, 000. 00

Bersama Kita Jayakan SUB 2: SG. RENGAI @ SG. LIPIS PEMANTAUAN & PENILAIAN

Keberkesanan kaedah penyelesaian ? 1. Projek yang dicadangkan dijangka dapat menyelesaikan masalah banjir kilat yang dihadapi oleh penduduk terlibat 2. Langkah kawalan dan penguatkuasaan yang lebih ketat bagi memastikan keadaan semulajadi Sungai tidak diusik dan diganggu gugat oleh pembangunan yang tidak terkawal 3. Proses kempen dan promosi “Cintailah Sungai Kita” perlu sentiasa disemai dan diteruskan agar generasi muda dapat menghayati akan pentingnya menjaga alam sekitar dan menyedari tanggugjawab setiap individu dan tidak bergantung kepada agensi kerajaan setiap kali berlakunya bencana

Impak ? 1. Sekiranya perancangan dan peruntukan kewangan diterima, dijangka semua rumah yang berada berdekatan dengan rezab Sungai Rengai akan terhindar dari masalah banjir kilat dan segala kerugian akibat banjir dapat dielakkan pada masa akan datang 2. Sekiranya hubungan baik di antara setiap agensi yang terlibat diteruskan pada masa akan datang, pembangunan yang lebih terancang dapat memastikan wang kerajaan dapat dibelanjakan secara berhemah, tidak berlaku pembaziran dan merugikan wang rakyat

Bukti kejayaan ? 1. Dengan peruntukan kecil yang JPS daerah Lipis terima setiap tahun, beberapa kawasan yang dikenal pasti tidak mengalami kejadian banjir kilat setelah pembersihan & pelebaran Sungai Rengai dijalankan. 2. Ketegasan JPS daerah Lipis di mesyuarat JKKK memastikan rezab Sg. Rengai terus dipelihara , tidak diceroboh dan sekaligus memastikan masalah banjir kilat dapat dikawal dan dikurangkan