BELEGGEN VERTROUWEN ONDERZOEK De zin en onzin van

BELEGGEN, VERTROUWEN, ONDERZOEK De zin en onzin van de media

Vraag § § Wie van u belegt er? Dit kan zijn: § Zelf beleggen § Beleggingshypotheek § Lijfrente 21 februari 2011 2

Waarom beleggen pensioenfondsen § Pensioenfondsen hebben een zeer lange horizon § Op lange termijn geven aandelen een hoger rendement dan vastrentende waarden § § In de 20 e eeuw zou een gulden belegd in aandelen 314 gulden waard zijn geworden, rekening houdend met inflatie § Een obligatiebelegging zou maar 2 gulden waard zijn geworden § Als pensioenfondsen alleen maar gespaard hadden, dan was de gemiddelde dekkingsgraad nu ruim 40% lager Maar let op: alle cijfers zijn afhankelijk van de meetperiode ! 21 februari 2011 3

Waarom beleggen pensioenfondsen § Hoe langer de horizon hoe lager het risico van aandelenbeleggingen: § Over een horizon van 30 jaar, zou het risico (in termen van standaarddeviatie) van aandelen 2, 47% zijn geweest tegenover 2, 37% voor obligaties § Geld inleggen in diverse beleggingscategorieën is nodig om risico’s te spreiden. § Hogere beleggingsopbrengsten verlagen de pensioenpremie § 1% hoger rendement op lange termijn is 25%-30% meer pensioen § 3% lager rendement betekent halvering van het pensioen of een verdubbeling van de premie om op hetzelfde pensioen uit te komen! 21 februari 2011 4

Gangbare beleggingscategorieën § § Aandelen Vastrente waarden (obligaties) Vastgoed Absoluut rendement producten: § Private Equity Asset mix gemiddeld Nederlands pensioenfonds § Hedgefunds Beleggingsmix Strategisch weging 21 februari 2011 Aandelen 30% Vastrentende waarden 50% Overig: 20% - Vastgoed (direct en indirect) 60% - Hedgefunds 18% - Commodities 8% - Cash 14% 5

Risico versus rendement § § Risico: toekomstige onzekerheid die kan leiden tot ongewenste resultaten Gebaseerd op informatie uit het verleden 21 februari 2011 6

Rendementen § § § Aandelen hebben een hoger verwacht rendement dan obligaties Rendement vastgoed zit tussen obligaties en aandelen in Langere looptijd betekent meestal hogere rente Hoger verwacht rendement gaat bijna altijd gepaard met hoger risico Lage correlatie (samenhang) tussen asset classes verlaagt risico op portefeuille niveau 21 februari 2011 7

Correlatie diversificatie § Door het combineren van verschillende beleggingen met een lage onderlinge samenhang (correlatie), is het mogelijk om een portefeuille samen te stellen waarvoor geldt dat: § Het verwachte rendement gelijk is aan het gemiddelde van de rendementen van de verschillende beleggingen § Het risico kleiner is dan de optelsom van de risico’s van de verschillende beleggingen § Door het risico te spreiden over meerdere beleggingen, kan het risico/rendementsprofiel van de portefeuille worden verbeterd 21 februari 2011 8

Verdelen kapitaal versus risico 21 februari 2011 9

Geen extra rendement zonder risico § § § Extra rendement betekent ook extra risico Aandelen leveren meer op maar zijn risicovoller dan obligaties Lange beleggingshorizon: meer aandelen in portefeuille Risicoreductie door combinatie van beleggingscategorieën, maar niet oneindig Risicoreductie door spreiden in de tijd Diversificatie werkt niet altijd! 21 februari 2011 10

De Zembla uitzending § Enkele hoogte- en dieptepunten 21 februari 2011 11

De Zembla uitzending § Dat klinkt toch allemaal wel redelijk 21 februari 2011 12

Conclusies/suggesties Zembla? § § § U kunt beter zelf voor uw pensioen sparen Pensioenfondsen communiceren slecht Vertrouwt u de pensioenfondsen nog? 21 februari 2011 13

Onderzoek Gf. K Panel Services en Montae § § Jaarlijks pensioenonderzoek (pensioenbarometer) Onder werknemers en werkgevers Pensioenbarometer 2011 verschijnt volgende week Een aantal conclusies 21 februari 2011 14

Behoefte werknemer zelf uitvoerder kiezen 21 februari 2011 15

Communicatie afgelopen 3 jaar verbeterd 21 februari 2011 16

Communicatie ABP het best beoordeeld 21 februari 2011 17

Vertrouwen in fondsen is gestegen 21 februari 2011 18

Vertrouwen in de politiek blijft minst groot 21 februari 2011 19

Het nieuwe pensioencontract § § Na de lunch gaat Pieter Oudenaarden in op het nieuwe pensioenakkoord Wij hebben 1000 werknemers gevraagd naar hun wensen 21 februari 2011 20