BEK YELERN BOLOGNA SREC HAKKINDA BLGLENDRME Bologna ile

BEK ÜYELERİNİ BOLOGNA SÜRECİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME • • • Bologna ile ilgili genel bilgiler Kısmi teknik bilgiler Yalova Üniversitesi ne durumda Yalova Üniversitesi ne yapmalı Birimlere düşen görevler BEK üyeleri arasında e-mail grubu 1

BOLOGNA SÜRECİ NEDİR? ØBologna Süreci, 1999’da başlamış olan Avrupa Yükseköğretim Alanı oluşturmayı hedefleyen bir reform sürecidir Ø 47 ülke sürece dahildir ØGönüllülük esastır

BOLOGNA SÜRECİ NEDİR? ØÇeşitlilik ile birlik arasında bir denge kurulmasıdır. ØAmaç, yükseköğretim sistemlerinin kendilerine özgü farklılıkları korunarak birbirleriyle karşılaştırılabilir olması ve uyumlu hale getirilmesi ØBir ülke yada yükseköğretimden bir diğerine geçişin kolaylaşması ØÖğrenciler ve öğretim görevlilerin hareketliliği ve istihdamının artırılması planlanmaktadır.

BOLOGNA SÜRECİ NEDİR? ØBOLOGNA Ne Değildir; Øüye ülkelerin eğitim sistemlerinin tek tip yükseköğretim sistemi haline getirilmesi istenmemektedir ØHer ülkedeki ulusal yapı ve kültürle uyumlu olmak kaydıyla; Ø ortak deneyimlerin paylaşılması Ø ortak hedeflere yönelik işbirliği yapılması Ø birbirinin deneyiminden faydalanılmasıdır.

Neden Bologna Süreci? • Bilişimsel, eğitimsel ve teknolojik gelişmeler, yüksek öğretim alanında eğitim sistemlerinin ve programların gözden geçirilmesini ve geliştirilmesi… v Yaşamboyu öğrenme, v Öğrenci merkezli eğitim, v Yeterliliklere dayalı eğitim önem kazanmıştır.

BOLOGNA SÜRECİ NEDEN ÖNEMLİ? q Ülkelere yüksek öğretimlerini yeniden yapılandırmalarında ve eğitim kalitesini geliştirmelerinde önemli ve değerli araçlar sunmaktadır. q Yükseköğretim programlarını değişen koşullar ve gereksinimler doğrultusunda geliştirmek için bir fırsattır.

BOLOGNA SÜRECİNİN HEDEFLERİ Ø Kolay anlaşılır ve birbiriyle karşılaştırılabilir yükseköğretim diploma ve dereceleri oluşturmak (Diploma Eki uygulamasının geliştirilmesi) Ø Yükseköğretimde üç aşamalı derece sistemine geçilmesi (doktora) Ø Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme Sistemini (AKTS) uygulamak

BOLOGNA SÜRECİNİN HEDEFLERİ Ø Öğrencilerin ve öğretim elemanlarının hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmak Ø Yükseköğretimde kalite güvencesi sistemleri ağını uygulamak ve yaygınlaştırmak Ø Yükseköğretimde sosyal boyutu geliştirmek ve öğrencilerin aktif katılımını sağlamak Ø Yükseköğretim Yeterlikler Çerçevesi’ni oluşturmak Ø Kısacası; Yükseköğretim sistemlerini birbiri ile uyumlu, kolay anlaşılır, ulusal ve uluslararası bir çerçevede tanınır duruma getirmek.

BOLOGNA SÜRECİ EYLEM PLANI 1. Kolay anlaşılan ve karşılaştırılabilir bir derece sisteminin uygulanması 2. Lisans ve lisansüstü olmak üzere iki dereceli bir sistemin uygulanması (üçüncüsü doktora) 3. Kredili bir sistem oluşturulması (ECTS/AKTS) 4. Hareketliliğin arttırılması 5. Kalite güvencesinde Avrupa boyutunun oluşturulması 6. Yükseköğretimde Avrupa boyutunun güçlendirilmesi 7. Yaşamboyu öğrenim 8. Yüksek Öğrenim Kurumları ve Öğrencilerin sürece katılımı 9. Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı’nın cazibesinin arttırılması 10. Avrupa Yükseköğrenim Alanı ve Avrupa Araştırma Alanı arasında sinerji, 11. Doktora programları

PAYDAŞLAR • DIŞ PAYDAŞ • Mezunlar, İşverenler, Meslek Odaları Temsilcileri, Danışma Kurulu • İÇ PAYDAŞ • Öğretim Üye / Elemanları, Bölüm Personeli, Öğrenciler 10

BOLOGNA SÜRECİNDE ÜNİVERSİTELERDEN BEKLENENLER • • • Bologna Sürecine uyum kararlılığı, Bologna Sürecinin tanıtılması ve paydaşların sürece katılımının özendirilmesi ve sağlanması, Üniversite içinde bir Bologna Süreci birim/çalışma grubu kurulması ve bu gruba yönetsel destek verilmesi, Bu amaçlar doğrultusunda stratejik planlama yapılması, Öğretim Programlarının gözden geçirilmesi, Sürekli kalite iyileştirme mekanizmalarının kurulması.

BOLOGNA SÜRECİNİN BİZE NE FAYDASI OLACAK • • • Üniversitelerin kendilerini tanımaları sağlanacak (İç değerlendirme >Stratejik Planlama), Üniversiteler, ulusal ve uluslararası akademik dünya tarafından daha iyi tanınacak, Üniversitelerin, Avrupa’da ve dünyadaki rekabet gücü artacak, Üye ülkelerdeki bilimsel çalışmalara ulaşma, ağlarına dahil olma ve başarılı çalışmaları örnek alabilme imkanı Bu çalışmalar için AB’den finansal destek sağlanacak.

1. AŞAMA ÇALIŞMA ÜRÜNLERİ 1 3 Alan yeterlilikleri Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları Dersin amacı 2 Programın amacı Ulusal yeterlilikler Program yeterlilikle ri Ders öğrenme kazanımları Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları 4 Program yeterlilikleri ile öğrenme kazanımları ilişkisi PÇ 1 D 1 PÇ 2 P Ç 4 X X D 2 D 3 PÇ 3 X X Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları 13

I. ADIM: YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİNİ OLUŞTURMA 14

Yeterlilik: Geçerliliği kabul edilen bir öğretim programının başarıyla tamamlanması sonucu o program için öngörülen - Öğrenme kazanımlarının kazanıldığını onaylayan - Yetkili bir otorite tarafından basılı olarak verilen derece, diploma veya sertifika türü belgedir. 15

Yükseköğretimde yeterlilikler nedir? Öğrenci; neleri bilecek? neleri yapabilecek? tanımıdır. nelere yetkin olacağının 16

Öğrencinin Ölçülebilir Özellikleri Bilgi, Beceri, Yetkinlik olmak üzere üç boyutta toplanabilir. Bilgi Beceri Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Öğrenme Yetkinlik İletişim ve Sosyal Alana Özgü 17

Bilgi – Beceri - Yetkinlik YETKİNLİK BECERİ BİLGİ ÖĞRENCİ BAŞARISININ GELİŞİMİ 18

Bilgi – Beceri “Bilgi”, Bilgi ders içeriğinin hatırlanmasını, tanınması ya da anlaşılmasını, “beceri”, beceri hatırlanan ve anlaşılan bilgilerin uygulamaya yönelik kullanılmasını ifade eder. Bilgiler ve beceriler bir ders, bir ünite ya da bir dönem gibi kısa zaman diliminde gelişirler ve bireylere göre değişmeyen yanıtlara sahiptirler. 19

Yetkinlik “Yetkinlik (competence)” Türkçe sözlükte “olgunluk, kemal, mükemmeliyet” olarak belirtilmektedir. Bu anlamda yetkinlik; bilgi ve beceri bakımından olgun olma, eksiksiz olma, gelişmiş olma durumudur. Öğrenci başarısının gelişmesine yardım eden üst düzey düşünme becerilerdir. Yetkinlikler bilgi ve becerinin özümsenmesini, öğrenilen bilgiyle doğrudan bağlantısı olmaksızın, bireye özgü ve yaratıcı eylemlerin yapılabilmesini içerirler. 20

II. ADIM: ALAN YETERLİLİKLERİN BELİRLENMESİ 21

• • • ALAN YETERLİLİKLERİ Yükseköğretim yeterlilikleri göz önünde bulundurulur, Toplumsal, kültürel ve ekonomik ihtiyaçlar, Öğrencilerin gereksinimleri, Herhangi bir temel alanda, alanın ilgili programları göz önünde tutulur, İlgili paydaşların görüşleri alınır 22

III. ADIM: PROGRAM YETERLİLİKLERİNİN BELİRLENMESİ 23

Program Yeterliliği Nedir? Öğrencilerin bir programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlayan ifadelerdir. Nasıl belirlenir? Alanın yeterlilikleri YÖK yeterlilikleri Üniversitenin stratejik planındaki vizyon, misyon ve değerler dikkate alınmalıdır Eğitim amaçlarını karşılayan program yeterlilikleri, ve Programda yer alan derslerin; qamaç ve hedefleri qöğrenme kazanımları göz önüne alınarak belirlenir. 24

IV. ADIM: ÖĞRENME KAZANIMLARININ BELİRLENMESİ 25

ÖĞRENME KAZANIMI NE DEMEKTİR? “Bir öğrenme kazanımı öğrencinin öğrenme dönemi sonunda ne bilmesini, ne anlamasını ve /veya yapabilmesinin belirlendiği ifadelerdir. ” Bilgi, beceri ve tutum olarak ifade edilir. v Öğrenme kazanımları, öğretilen konunun içeriğinden çok öğrencilerin neleri başardığına odaklanır. v Öğrenme kazanımları öğrenme aktivitesi sonunda öğrencinin neyi yapabileceğine odaklanır. 26

V. Adım; ÖĞRENME KAZANIMLARININ PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI 27

Dersimin öğrenme kazanımları hangi program yeterliklerini karşılıyor? Ya da program yeterlilikleri hangi dersler ile karşılanıyor? 28

PROGRAM YETERLİKLERİ ve DERS KAZANIMLARININ İLİŞKİLENDİRİLMESİ PY 1 PY 2 PY 3 PY 4 D 1 D 2 X X PY 5 PY 6 X X PY 7 PY 8 PY 9 PY 10 PY 11 PY 12 PY 13 PY 14 X X X PY 15 PY 16 PY 17 PY 18 PY 19 PY 20 PY 21 X D 3 D 4 D 5 D 6 D 1: Fen ve Teknoloji Öğretimi I D 2: Eğitim Bilimine Giriş D 3: Temel Matematik D 4: Sınıf Yönetimi D 5: Bilimsel Araştırma Yöntemleri D 6: Türk Eğitim Tarihi q Ders kazanımlarını program yeterlikleri ile karşılaştırmak için dereceleme sistemi oluşturulabilir. 29

VI. Adım; ÖĞRENCİ İŞ YÜKÜNÜN HESAPLANMASI 30

v Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) bağlamında öğrencilerin aldıkları derslerin iş yüklerinin hesaplanması gerekir. v AKTS Öğretim etkinliklerinde Avrupa kapsamında bütünlük sağlama çalışmalarıdır. v Bu sistemle farklı ülkelerde öğrenim gören öğrencilerin değişim programları çerçevesinde eğitim kurumlarında aldıkları derslerin denkliğinin sağlanması amaçlanır. v AKTS ülkelerin eğitim sistemlerini tek tipleştirme çalışması değil, akademik tanınma için kullanılan bir araçtır. 31

AKTS Nasıl Hesaplanır? ü Bir öğrencinin bir yıllık tahmini iş yükü 1500 -1800 saat aralığında değişmektedir. ü Bu iş yükü öğrencilerin derse katılımlarından, ders içi ve dışı etkinliklere, projelere, birlikte ve bireysel çalışmalara, sınavlara, ödev, staj, arazi çalışmasına, kütüphane çalışmalarına kadar tüm etkinlikleri kapsar. q Bir yarıyıl 30 AKTS kredisi 750 -900 saat q Bir yıl 60 AKTS kredisi 1500 -1800 saat ü Bir AKTS kredisi=25 -30 saatlik iş yüküne karşılık gelir. ü Öğrenciler AKTS’lerin belirlenmesinde öğretim elemanına katkı sağlar. ü Bir akademik yılı oluşturan tüm dersler için AKTS kredisi hesaplanırken, öğrencinin söz konusu ders için belirlenen öğrenme kazanımlarına ulaşabilmesi için yaklaşık iş yükünün gerçekçi bir bakış açısı ve öğrencilerin görüşleri de alınarak dayanaklarıyla belirlenmesi gerekir. 32

• Dersin saati ile AKTS kredisi arasında doğrudan bir ilişki yoktur. • Örneğin bir saatlik teorik ders öğrencinin ayrıca 3 saat bireysel çalışmasını gerektirirken, iki saatlik seminer için öğrencinin bir hafta çalışması gerekebilir. Bu takdirde seminerin AKTS kredisi daha yüksek olur. • İş yükü söz konusu ders için gerekli görülen tüm çalışmalar (dersin teorik süresi, uygulamaları, ödevler, projeler, araştırmaları proje çalışmaları, bireysel ve grup çalışmaları, sınavlar, internet taramaları, gerekli görülen süreler) dikkate alınarak hesaplanır. – Örneğin tüm bu çalışma sürelerinin toplamı 150 saatlik bir iş yükünü içeriyorsa bu dersin AKTS kredisi 150/30= 5 AKTS’ dir. 33

1. AŞAMA ÇALIŞMA ÜRÜNLERİ 1 3 Alan yeterlilikleri Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları Dersin amacı 2 Programın amacı Ulusal yeterlilikler Program yeterlilikle ri Ders öğrenme kazanımları Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları 4 Program yeterlilikleri ile öğrenme kazanımları ilişkisi PÇ 1 D 1 PÇ 2 P Ç 4 X X D 2 D 3 PÇ 3 X X Dersin amacı Ders öğrenme kazanımları 34

Yalova Üniversitesi ü AKTS tamamlandı, güncellenecek (anket ile). ü Program yeterlilikleri hazır değil (diploma eki için şart) ü Öğrenme çıktıları hazır değil (syllabus, v. d. ) ü Bilgi giriş süreçlerin tekrar edilmemesi için gerekli olan bilgi işlem alt yapısının varlığı (eğitim-öğretim bilgi sistemi) çok önemli…neden? ü Fakülte ve MYO’ların BEK üyeleri 35

Yalova Üniversitesi Program Yeterliliği ve Öğrenme Çıktıları Süreç kısaca; ü paydaşlar ile görüş, ü program yeterlilikleri, ü dersler, ü ders programı, ü hizmet içi eğitim, ü ölçme değerlendirme çağdaş yaklaşımlara geçiş (program ve öğrenci başarılarının ölçülmesi), ü Ders ve program çıktılarının karşılaştırılması 36

Detaylı Bilgi İçin YÖK’te 66 soruda Bologna Süreci Kocaeli Üniversitesi Bologna Sunumlar 37

Teşekkürler 38