Beata Lubos Naczelnik Wydziau Polityki Innowacyjnoci Departament Innowacji

Beata Lubos Naczelnik Wydziału Polityki Innowacyjności Departament Innowacji i Przemysłu

2 Obecny system wsparcia innowacyjności Środki z funduszy strukturalnych: q PO Innowacyjna Gospodarka - bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw, IOB oraz jednostek naukowych świadczących przedsiębiorstwom usługi o wysokiej jakości - wsparcie systemowe zapewniające rozwój środowiska instytucjonalnego innowacyjnych przedsiębiorstw q PO Kapitał Ludzki - poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce q Regionalne Programy Operacyjne - wspieranie innowacyjności na poziomie lokalnym lub regionalnym Środki budżetowe: q Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (status Centrum Badawczo-Rozwojowego, ulga podatkowa) q Działalność Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (programy strategiczne) q Działalność statutowa PARP i ARP Wnioski z obecnego systemu punktem wyjścia do stworzenia nowego!

3 Wyczerpują się dotychczasowe źródła wzrostu gospodarczego (tania siła robocza, korzystna lokalizacja) -> musimy skoncentrować się na budowaniu trwałej przewagi konkurencyjnej w oparciu o B+R i innowacje Kluczem do stałego i szybkiego rozwoju gospodarczego są: • • maksymalizacja efektywności wykorzystania zasobów (wiedzy, kapitału, pracy, zasobów naturalnych i surowców) wzrost innowacyjności, rozumianej jako zdolność i motywacja przedsiębiorstw do doskonalenia istniejących i poszukiwania nowych technologii, pomysłów i wynalazków, związanych z ulepszaniem i tworzeniem produktów oraz zmian organizacji i zarządzania SIi. EG – nowa strategia w obszarze innowacyjności

4 Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2030 Strategia Rozwoju Kraju 2020 Strategia Sprawne Państwo Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki Program „Lepsze Regulacje” NPRGN Program Rozwoju Przedsiębiorstw Program operacyjny na lata 20014 -2020 w zakresie kompetencji MG

Program Rozwoju Przedsiębiorstw • program wykonawczy do SIi. EG • podstawa nowego PO w obszarze innowacyjności wstęp 01 Prace nad Programem koncentrują się na: • ocenie istniejących instrumentów • projektowaniu nowych instrumentów • analizie najlepszych praktyk międzynarodowych • współpracy z Bankiem Światowym • współpracy z partnerami społeczno-gospodarczymi

6 Diagnoza – główne wnioski • system prawa gospodarczego, w tym podatkowego, nieadekwatny do potrzeb innowacyjnej i efektywnej gospodarki; • duże obciążenia administracyjne • ograniczony dostęp firm, zwłaszcza MŚP, do finansowania działalności gospodarczej i innowacji • słabe zainteresowanie przedsiębiorstw komercjalizacją prac B+R i współpracą z sektorem nauki – i vice versa • niedopasowanie kwalifikacji kadr do potrzeb innowacyjnej i efektywnej gospodarki • słabe powiązania kooperacyjne przedsiębiorstw • niski ogólny poziom nakładów na B+R (0, 74% PKB) • niski udział wydatków przedsiębiorstw na B+R (0, 2% PKB vs 0, 54% PKB wydatków publicznych)

7 Ocena aktualnie funkcjonujących instrumentów • system preferuje dotacje niezależnie od ryzykowności projektu • środki z funduszy strukturalnych przeznaczane są głównie na zakup maszyn i urządzeń • do systemu częściej aplikują przedsiębiorstwa z sektora średnio wysokiej i wysokiej techniki lecz wśród beneficjentów dominują przedsiębiorstwa z branż niskiej techniki • wysoka intensywność wsparcia zakupu maszyn i urządzeń powoduje, że instrumenty rynkowe są mniej konkurencyjne • szkolenia dla przedsiębiorców charakteryzują się zbyt dużą intensywnością wsparcia oraz w wielu przypadkach są zbyt ogólne • występuje obiektywny problem z oceną innowacyjnych projektów • dążenie do obiektywizmu i transparentności oraz duża liczba składanych wniosków powoduje anonimizację aplikantów i często automatyczną ocenę projektów

Główne zasady nowego systemu Ø cały cykl innowacji Ø wszystkie etapy rozwoju firmy Ø wsparcie bezpośrednie dla B+R, prototypu, linii demonstracyjnej, wdrażania B+R Ø instrumenty zwrotne dla zakupu gotowych technologii Ø szkolenia szyte na miarę Ø nowe podejście do oceny projektów Ø PRP jako narzędzie inteligentnej specjalizacji PRP podstawą nowego Programu Operacyjnego wdrażanego przez wyspecjalizowane agendy! N wstęp 01

9 Kategorie oddziaływania KADRY ZAKUP TECHNOLOGII, MASZYN I URZĄDZEŃ WSPÓŁPRACA IOB PRZEDSIĘBIORSTWO UMIĘDZYNARODOWIENIE B+R ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ REGULACJE

10 Kluczowe instrumenty • Instrumenty grantowe na B+R • Ulgi podatkowe na B+R+I • Instrumenty zwrotne na zakup nowoczesnych technologii, maszyn oraz urządzeń • Fundusze kapitału podwyższonego ryzyka • Wsparcie praw własności intelektualnej • Bon edukacyjny dla przedsiębiorcy • Zacieśnienie współpracy przedsiębiorstw z uczelniami i szkołami zawodowymi • Wzmocnienie Instytucji Otoczenia Biznesu • Wzmocnienie i rozwój klastrów • Wsparcie dla tworzenia i wdrażania technologii środowiskowych • Wsparcie przedsiębiorstw na globalnych rynkach (promocja + instrumenty finansowe)

11 Nowa Perspektywa Finansowa UE na lata 2014 -2020 Cele horyzontalne Polityki Spójności na lata 2014 -2020 Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia Europejska Współpraca Terytorialna 11 celów tematycznych Polityki Spójności na lata 2014 -2020 Cel 1: wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji q pobudzanie popytu na innowacje i prace rozwojowe q lepsze dostosowanie podaży B+R do potrzeb rynku q wsparcie innowacyjności przedsiębiorstw q rozwój proinnowacyjnych wśród przedsiębiorców i społeczeństwa oraz kadry naukowej Finansowanie: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Crossfinancing z Europejskiego Funduszu Społecznego

12 Oczekiwania Brukseli… Warunkowość ex ante - cele strategii „Europa 2020” Cele UE do 2020 3% PKB UE z przeznaczeniem na wydatki na B+R Bieżący stan dla Polski cel do 2020 0, 75% (2011) 1, 7% 20% redukcja emisji gazów cieplarnianych w stosunku do roku 1990 -4, 5% (2020 prognoza w stosunku do 2005) +12% (2010 emisji w porównaniu do 2005) 14% 20% wzrost zużycia energii pochodzącej z surowców odnawialnych 9, 4% (2010) 15% 96, 9 Mtoe (2010) 96 Mtoe (redukcja o 13, 6 Mtoe) 75% osób w wieku 20 -64 posiadających zatrudnienie 64, 8 (2011) 71% ograniczenie skali przedwczesnego kończenia edukacji do poziomu poniżej 10% 5, 4% (2010) 4, 5% co najmniej 40% osób w wieku 30 -34 z wyższym wykształceniem 35, 3% (2010) 45% 10, 4 mln osób zagrożonych ubóstwem (2010) Obniżenie o 1, 5 mln osób zagrożonych ubóstwem 20% zwiększenie efektywności energetycznej ograniczenie o 20 mln liczby osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym

13 Zobowiązania P: warunkowość ex-ante Warunek Sposób spełnienia warunku Resort odpowiedzialny Zwiększenie nakładów na badania naukowe, rozwój technologiczny i innowacje, istnienie wieloletniego planu dotyczącego budżetu i inwestycji Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej przyjęta w 2010 r. zawiera 10 letni horyzont czasowy (2013 -2023) MNi. SW Istnienie krajowych lub regionalnych ram strategicznych polityki w dziedzinie badań i innowacji na rzecz inteligentnej specjalizacji w celu zwiększenia środków na B+R ze środków prywatnych Przyjęcie Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki (SIEG) oraz Programu Rozwoju Przedsiębiorstw (PRP) MG we współpracy z MNi. SW poziom krajowy Władze regionalne za poziom regionalny Promowanie przedsiębiorczości z uwzględnieniem Small Business Act Przyjęcie PRP MG Istnienie strategicznych ram polityki na rzecz nowych przedsiębiorstw sprzyjających włączeniu społecznemu Przyjęcie PRP MG we współpracy z MPi. PS

14 Podział środków UE w latach 2014 -2020 Koperta finansowa do dyspozycji Polski po odliczeniu 5% na rezerwę wykonania Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia 99% Fundusz Spójności 33% Europejska Współpraca Terytorialna 1% Fundusze Strukturalne 66% Poziom krajowy EFS 14, 3% EFRR 52, 4% FS 33, 3% Poziom regionalny EFS 21, 8% EFRR 78, 2% Min. 50% środków z EFRR musi zostać przeznaczone na cele tematyczne 1, 2, 3 i 4 (BRI, MSP, ICT i gospodarka niskowęglowa)

15 Nowe rozdanie: jak zmieni się podział środków? Cele tematyczne wskazane w pakiecie legislacyjnym UE fundusze 20072013 (%) Zmiana 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji EFRR 13, 9 +++ 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjnokomunikacyjnych EFRR 5, 3 +/- 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury EFRR 3, 2 +/- 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach EFRR, FS 2, 1 +++ 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem EFRR, FS 1, 4 +/- 6. Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów EFRR, FS 12, 2 -/-- - 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych EFRR, FS 39, 1 --- 8. Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników EFRR, EFS 6, 1 + 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem EFRR, EFS 6, 0 +/- 10. Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie EFRR, EFS 8, 2 - 11. Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej EFRR, FS, EFS 0, 8 + Duży wzrost (+++); wzrost (++), niewielki wzrost (+), bez zmian (+/-), niewielki spadek (-), spadek (- -), duży spadek (- - -)

16 Projekty krajowych Programów Operacyjnych na lata 2014 -2020 q PO dot. innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw q PO dot. gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego q PO dot. rozwoju kompetencji i umiejętności oraz dobrego rządzenia q PO dot. rozwoju cyfrowego q PO dot. rozwoju obszarów wiejskich q PO dot. rozwoju obszarów morskich i rybackich q PO Pomoc Techniczna q PO Rozwój Polski Wschodniej q PO Europejska Współpraca Terytorialna

17 Strategia inteligentnej specjalizacji…. Pomysł na koncentrację interwencji publicznej….

18 Geneza projektu foresight technologiczny przemysłu In. Sight 2030 Koncepcja horyzontalnej polityki przemysłowej przyjęta przez Radę Ministrów 30 lipca 2007 r. Analizy konkurencyjności sektorów Foresight technologiczny przemysłu Program Rozwoju Przedsiębiorstw

19 Rosnąca rola wiedzy. . … w rozwoju gospodarczym Potrzeba: • priorytetyzacji w finansowaniu B+R i technologii …. . • sprostania współczesnym globalnym wyzwaniom społecznym i ekonomicznym • wskazanie obszarów o najwyższym potencjale rozwoju • wyznaczenie priorytetowych technologii, które przyczynią się do przyspieszenia tempa rozwoju gospodarczego i wzrostu jakości życia w Polsce

20 Metodyka prac oraz zakres foresightu I etap prac – analiza sektorowa w ramach 4 obszarów Sektory przemysłowe Usługi powiązane z przemysłem Przemysł energetyczny Przemysł wydobywczy

21 Metodyka prac oraz zakres foresightu II etap prac – analiza horyzontalna wytypowanie 10 Pól Badawczych: Nanotechnologie Zaawansowane systemy wytwarzania Technologie mikroelektroniczne Technologie informacyjne i telekomunikacyjne Biotechnologie przemysłowe Technologie fotoniczne Nowoczesne urządzenia dla przemysłu wydobywczego Rozwój czystych technologii węglowych Technologie pozyskiwania surowców naturalnych Technologie racjonalizacji gospodarowania energią

22 Konkurencyjne obszary przemysłowe • W ramach projektu zidentyfikowano 35 najbardziej konkurencyjnych obszarów przemysłowych (polskie rynki wiodące), które charakteryzują się dużym potencjałem rozwoju oraz innowacyjnością • Są one tematycznie powiązane z 10 Polami Badawczymi, np. Nanotechnologie w ochronie zdrowia i produkcji farmaceutyków, energooszczędne budownictwo, technologie ICT w bezpieczeństwie ruchu drogowego • Metodologicznie - analogia do założeń europejskiej Inicjatywy Rynków Wiodących (LMI), identyfikującej 6 rynków o największym potencjale rozwoju dla Europy

23 § § Priorytetowe technologie – etap konsultacji z przemysłem Kwiecień – maj 2012 r. - konsultacje społeczne - administracja, instytuty naukowo-badawcze, izby branżowe maj-sierpień 2012 r. – konsultacje z biznesem (przemysł produkcji metali i wyrobów z metali, przemysł elektroniczny i elektrotechniczny, przemysł chemiczny, przemysł farmaceutyczny, przemysł stoczniowy, przemysł lotniczy, przemysł obronny, przemysł motoryzacyjny, przemysł jachtowy, przemysł materiałów budowlanych, przemysł lekki, przemysł oparty na drewnie, przemysł szynowy, przemysł meblarski) Lista technologii i obszarów ulega zmianie

24 Priorytetowe technologie i obszary przemysłowe – ostateczna lista Wybrano 99 technologii oraz 33 obszary przemysłowe które stanowią część 10 Mega-obszarów (Pól Badawczych): 1. biotechnologie przemysłowe 2. technologie fotoniczne 3. mikroelektronika 4. zaawansowane systemy wytwarzania i materiały 5. nanotechnologie 6. technologie informacyjne i telekomunikacyjne 7. technologie kogeneracji i racjonalizacji gospodarowania energią 8. technologie pozyskiwania surowców naturalnych 9. zdrowe społeczeństwo 10. zielona gospodarka

25 • • Co dalej? Koncepcja inteligentnej specjalizacji KE – w Polsce w oparciu o foresight i Krajowy Program Badań Programy strategiczne (badawcze) Priorytetowe traktowanie projektów dot. priorytetowych technologii w programach horyzontalnych Wspieranie kadr w zakresie obszarów i technologii kluczowych Utworzenie / promowanie na uczelniach wyższych kierunków związanych z obszarami wskazanymi jako priorytetowe dla rozwoju polskiego przemysłu Grudzień 2012 – przyjęcie PRP Czerwiec 2013 – przekazanie do KE projektu programu operacyjnego

26 Departament Innowacji i Przemysłu Ministerstwo Gospodarki Beata. Lubos@mg. gov. pl