BATI KARADENZ UBES LE EVRESEL VE MESLEK AKCER

BATI KARADENİZ ŞUBESİ İLE ÇEVRESEL VE MESLEKİ AKCİĞER HASTALIKLAR ÇALIŞMA GRUBU ETKİNLİĞİ Kömür Madenlerinde Acil İnhalasyon Hasarlarına Yönelik Olarak Alınacak İşçi Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri Yard. Doç. Dr. Deniz ORUÇ Düzce Üniversitesi İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü denizoruc@duzce. edu. tr 1 KASIM 2014 - ZONGULDAK

Paracelsus (1493 -1541) “Altına ve gümüşe, hatta öteki metallere, demir, kalay, bakır, kurşun ve civaya sahip olabilirsiniz. Ama bunlara sahip olmak istersek, sağlığımızı ve yaşamımızı tehlikeye atarak, çok kuvvetli düşmanlara göğüs germek durumunda kalacağız” Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

Madenciliği Diğer Sektörlerden Ayıran Özellikler • • • Üretildiğinde yerine konulamayan tükenen varlıklardır. Her aşaması çok risklidir. Yatırımın geri dönüş süreci uzundur. Yer seçim şansı yoktur, bulunduğu yerde işletilmesi zorunludur. İstihdam ve katma değer yaratan emek yoğun bir sektördür. Çevreye etkisi önlenebilen veya kontrol edilebilen bir sektördür. Genellikle kırsal kesimlerde yapıldığından göçü önler. Madencilik yapılan bölgeler daha hızla kalkınır. Ekonomik kalkınma için madenlerin işletilmesi gereklidir. Krizlerden en çok etkilenen sektörlerden birisidir. Madencilik faaliyetleri durdurulduğunda yeniden üretime alınması büyük maliyetlere neden olmaktadır. Kaynak: Maden Mühendisleri Odası, Madencilikte Yaşanan İş Kazaları Raporu, 2010 Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

Yasal Düzenlemeler v Anayasa v Kanunlar *6331 Sayılı İş Kanunu v Tüzükler *Maden Ve Taş Ocakları İşletmelerinde Ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük v Yönetmelik * Maden İşyerlerinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliği v ILO Sözleşmeleri: * Her Nevi Maden Ocaklarında Yeraltı İşlerinde Kadınların Çalıştırılmaması Hakkında Sözleşme Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

6331 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu • İşverenin genel yükümlülüğü MADDE 4 – (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır. (2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. (3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez. (4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

MADEN VE TAŞ OCAKLARI İŞLETMELERİNDE VE TÜNEL YAPIMINDA ALINACAK İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN TÜZÜK • Yollar Madde 5 – Ocakların giriş ve çıkış yollarının sürekli olarak açık ve bakımlı durumda bulundurulması, çalışanlara öğretilmesi, gerekli yerlerde yolların gittiği yerleri gösterir levha ve işaretlerin konulması ve bunların korunması zorunludur. • İki yol zorunluluğu Madde 6 – Hazırlık devresi dışında, yeraltı çalışmalarının yapıldığı yerler, en az iki ayrı yolla yerüstüne bağlanır. Bu yollar arasındaki topuk, 30 metreden aşağı olamaz; yolların ağızları aynı çatı altında bulundurulamaz. Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

MADEN İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ (19. 09. 2013 tarihli ve 28770 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmıştır. ) İKİNCİ BÖLÜM İşverenlerin ve Çalışanların Yükümlülükleri İşverenin genel yükümlülükleri MADDE 5 – (1) İşveren aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür: a) Çalışanların sağlık ve güvenliklerini sağlamak amacıyla; 1) İşyerleri, çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye atmayacak şekilde tasarlanır, inşa edilir, teçhiz edilir, hizmete alınır, işletilir ve bakımı yapılır. 2) İşyerinde yapılacak her türlü çalışma, yetkili kişinin nezaretinde ve sorumluluğu altında yapılır. 3) Özel riski bulunan işler yalnızca bu işlerle ilgili özel eğitim alan ehil kişiler tarafından ve talimatlara uygun olarak yapılır. 4) Tüm güvenlik talimatları çalışanların anlayacağı şekilde hazırlanır. Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

MADEN İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ (19. 09. 2013 tarihli ve 28770 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmıştır. ) Patlama, yangın ve zararlı ortam havasından korunma MADDE 7 – (1) İşveren, patlama ve yangın çıkmasını ve bunların olumsuz etkilerini önlemek üzere, patlayıcı ve sağlığa zararlı ortam havasının oluşmasını önlemek, yapılan işlemlerin doğası gereği patlayıcı ortam oluşmasının önlenmesi mümkün değilse patlayıcı ortamın tutuşmasını önlemek, patlama ve yangın başlangıçlarını tespit etmek, yayılmasını önlemek ve mücadele etmek için yapılan işe uygun tedbirler alır. Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

MADEN İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ (19. 09. 2013 tarihli ve 28770 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmıştır. ) • Kaçış ve kurtarma araçları MADDE 8 – (1) İşveren, bir tehlike anında çalışanların çalışma yerlerini en kısa zamanda ve güvenli bir şekilde terk edebilmeleri için uygun kaçış ve kurtarma araçlarını sağlar ve kullanıma hazır bulundurur. • İletişim, uyarı ve alarm sistemleri MADDE 9 – (1) İşveren, işyerinin bütününde gerekli haberleşme ve iletişim sistemini kurar. (2) İşveren, ihtiyaç halinde yardım, kaçış ve kurtarma işlemlerinin derhal uygulamaya konulabilmesi için gerekli uyarı ve diğer iletişim sistemlerini hazır bulundurur. Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

Madenlerde Çalışma Nasıl Olmalı? Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

Dünyanın En Ölümcül Maden Kazaları 12 Aralık 1866 İngiltere-Oaks 361 Ölüm 10 Mart 1906 Fransa-Courrieres 1099 Ölüm 6 Aralık 1907 ABD-Mcnongah 361 Ölüm 14 Ekim 1913 Galler 439 Ölüm 15 Aralık 1914 Japonya-Kyuşu 687 Ölüm 26 Nisan 1942 Çin-Benzihu 1549 Ölüm 1946 Almanya-Bergkamen 405 Ölüm 9 Mayıs 1960 Çin-Laobaidong 684 Ölüm 1962 Almanya Völklingen 299 Ölüm 9 Kasım 1963 Japonya. Mitsui Miike 458 Ölüm 28 Mayıs 1965 Hindistan-Dhori 375 Ölüm 6 Haziran 1972 Zimbabve-Wankie 431 27 Aralık 1975 Hindistan-Chasnala 372 Ölüm 3 Mart 1992 Türkiye Kozlu 263 Ölüm 13 Mayıs 2014 Türkiye-Soma 301 Ölüm 28 Ekim 2014 Karaman Ermenek 18? Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

Madenlerde Yaşanan İş Kazaları ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme Arslanhan S, Cünedioğlu HE. TEPAV 2010

Maden Kazaları 12000 10000 8000 6000 iş kazası 4000 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 20 11 20 12 0 yıl

Madencilik Sektöründe İş Kazaları; • Gaz ve kömür tozu patlamaları, • Patlatmalara ilişkin kazalar, • Tavan boşalmaları, göçükler, • Elektrik kazaları, • Nakliyat ve mekanizasyona ilişkin kazalar, • Su basması, • Ocak yangınları, • Ocak gazlarının yol açtığı zehirlenmeler, • Diğerleri. Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

• Benim gördüğüm, bu madene ruhsat verilmemeliydi. Madene Sayın Başbakan ile indik. Ondan önce, 3 bakan indik. Çıkarken hepimizin ceketleri sırılsıklam oldu. Düşünün içerideki durumu. Yüzde 35 eğimli, 350 – 400 metre aşağı iniyor işçi. Raylı sistem yok, asansör yok. Yaya olarak… ‘Geri çıkmamız 45 dakika alıyor’ diyor işçiler. Biz 200 metre indik, çıkıncaya kadar hiç birimizde takat kalmadı. Bu işçi nasıl çalışacak? Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

İş Kazalarının Nedenleri Yönetsel Güvenlik Politikaları ve Kararları Güvensiz Eylemler Çevresel Etkenler Güvensiz Koşullar Kişisel Etkenler

• T. C. Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığınca 772 adet Yeraltı Ve Yerüstü Maden İşletmesinde Proje Denetimi Yapılmış, Bunlardan 250 adet kömür işletmesi verilerine göre; Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

Kazalar neden Önlenemiyor? Bükköy Madencilik Tur. Tic. AŞ yer altı kömür ocağının proje kapsamında 09. 06. 2009 tarihinde ilk aşama teftişi yapılmış olup söz konusu teftişte tespit edilen 10 maddelik noksan husus aşağıda sunulmuştur. “Tespit edilen noksan hususlar: 1) Cebrî havalandırma sistemi desandreler yeni sürüldüğü için henüz kurulmamıştır. 2) Havalandırma planında hava ölçüm istasyonu, hava kapıları, hava akış yönü, barajların yerleri, pervanelerin kapasiteleri ve çalışılan yerlere gelen hava miktarları gösterilmemiştir. 3) Riskleri belirleyen sağlık ve güvenlik dokümanı henüz hazırlanmamıştır. 4) Ocak şartlarına göre hazırlanmış tahkimat yönergesi yoktur. 5) Pervanelerin bulunduğu bölümlerde paratoner tesisatı yoktur. 6) İşçiler CO maskesi taşımamaktadır. 7) Ocaklarda her vardiyada gaz ölçümü yapılarak havalandırma defterine yazılmamaktadır. 8) Sürekli gaz ölçümü yapan ve sesli ikaz veren gaz izleme cihazı yoktur. 9) Tamir-tarama sırasında işçilerin uyması gereken kurallar konusunda yeterli bilgi yoktur ve işçiler bilgilendirilmemiştir. 10) Kama ve fırça sayısı ile özelliği olan bölgelerde (kavşak noktaları) fırçaların nasıl vurulacağı ve malzemenin özelliği konusunda belirli bir kural uygulanmamaktadır. ” Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

Beklenen Kaza………. İş yerinde 10. 12. 2009 tarihinde meydana gelen grizu patlaması nedeniyle projenin ikinci aşamasında yapılması planlanan teftiş gerçekleştirilememiş olup 2010 Ocak ayında teftiş için gidilen iş yerinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir: “ 1) İş yerinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünün 14. 11. 2009 tarihli ve 63511 sayılı yazısı ile” İR: 1681 sayılı ruhsat sahasında faaliyetini sürdüren iş yerinde ocak mahallinde yapılan tetkikte ruhsat sahasında gerek kapalı gerek açık ocakta işletme projesine uygun olarak faaliyette bulunulmadığı, ayrıca işletme açısından tehlikeli durumların olduğu tespit edildiğinden Maden Kanunu’nun 29 uncu maddesi gereği iş sağlığı ve güvenliğine yönelik faaliyetler dışında, üretime yönelik faaliyetlerin 6 (altı) ay süre ile durdurulmasına karar verildiği” 16. 12. 2009 tarihli tutanak ile iş yerine tebliğ edilmiştir. Kaynak: TBMM Araştırması Komisyonu Raporu, 2010 Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

İnhalasyon Hasarından Korunma Salınımı izle Havalandırma Engelle Uyarı Tahkimat Nakliyat Kişisel Koruyucu Tıbbi Bakım Düzce Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Koordinatörlüğü

Soma Örneğinde «Maden İşkolunda İş Kazalarının Çok Yönlü Değerlendirilmesi» (HASUDER – Egeli Halk Sağlıkçılar Toplantısı-23 Haziran 2014, Soma, Manisa) Raportörler: OA Ergör, E Eser, S Deveci, E Beşer. Turk J Public Health 2014; 14(2)

Ölümlerin Son Olması Dileğiyle……… Teşekkürler