BASIN KAZANIMLAR 2 1 Birim yzeye etki eden

BASINÇ

KAZANIMLAR 2. 1. Birim yüzeye etki eden dik kuvveti, basınç olarak ifade eder. 2. 2. Basınç, kuvvet ve yüzey alanı arasındaki ilişkiyi örneklerle açıklar. 2. 3. Sıvıların ve gazların basıncının bağlı olduğu faktörleri ifade eder. 2. 4. Basınca sebep olan kuvvetin çeşitli etkenlerden kaynaklanabileceğini fark eder. 2. 5. Sıvıların ve gazların, basıncı, her yönde aynı büyüklükte ilettiğini keşfeder (BSB-1, 16, 22, 23, 2 4).

DİKKAT ÇEKME

Bu ayakkabıları ayrı giyen bir kadının kumlu bir yolda yürüdüğünü düşünelim. Hangi ayakkabı yere daha çok batar? Aynı kuvvet uygulanmasına rağmen neden düz olan ayakkabıyla yürümek daha kolaydır?

KEŞFETME 1. DENEY Malzemeler: Renkli kartonlar Raptiye Ucu açılmış kurşun kalem Ucu açılmamış kurşun kalem Çivi Demir parçası Dart Oku

. Sizce kartonu bu malzemelerle delmeye çalıştığımızda hangi cisimlerle daha kolay deleriz? Öğrencilerden tahminlerini defterlerine yazması istenir.

DELMESİ KOLAY OLAN CİSİMLER DELMESİ ZOR OLAN CİSİMLER Kartonu kolay delen cisimlerle diğerleri arasında ne fark vardır?

AÇIKLAMA Birim yüzeye etki eden dik kuvvete basınç adı verilir. Basınç “P” ile gösterilir. Basıncın birimi Pa’dır. BASINÇ Basınç 3 grupta incelenir. KATI BASINCI SIVI BASINCI GAZ BASINCI

KATI BASINCI Katı basıncının sebebi ağırlıktır. Katıların basıncı, cismin ağırlığına ve yere dayanma yüzeyinin büyüklüğüne göre değişir. Ağırlığı fazla olan cisimlerin yere uyguladıkları basınç da fazladır. Cismin yere dayanma yüzeyinin alanı büyükse basınç azdır. Yüzey alanı küçüldükçe basınç artar.

Yüzey alanı azalırsa basınç artar. Kuvvet artarsa basınç artar.

SIVI BASINCI Sıvıların içinde bulundukları kabın tabanına basmasıdır. Sıvı basıncı; yüksekliğe ve sıvının cinsine bağlıdır. Sıvı basıncı sıvı miktarına ve kabın şekline bağlı değildir. Sıvılarda derinlik arttıkça basınç da artar. Yükseklik arttıkça basınç da artar. Suyun basıncı alkolün basıncından fazladır. Özkütle arttıkça basınç da artar.

İki ayrı şişeye aynı yükseklikten iki özdeş delik açıldığında suyun daha uzağa fışkırdığını görmekteyiz. Bunun nedeni suyun özkütlesinin yağın özkütlesinden fazla olmasıdır. Yoğunluk arttıkça basınç da artar.

GAZ BASINCI Açık hava basıncını bulan kişi; Toricelli’dir. Açık hava basıncı Po ile gösterilir. Açık hava basıncını ölçen alete barometre denir. Açık hava basıncı yüksekliğe bağlıdır. Yükseklere çıkıldıkça üzerimizde bulunan havanın ağırlığı azalacağı için açık hava basıncı da azalır. Gazların basıncı gaz moleküllerinin hareketli olmasından kaynaklanır. Gazlarda ağırlığın basınca etkisi çok az olduğu için dikkate alınmaz.

Torricelli bu deneyi deniz seviyesinde ve 0 °C sıcaklıkta yapmıştır. Yaklaşık bir metre uzunluğun da olan bir ucu kapalı cam boru alınarak ağzına kadar cıva dolduruluyor. Borunun açık kısmı el ile kapatılıp cıva çanağına daldırıldıktan sonra el çekildiğinde, cıvanın biraz çanağa boşalıp sonra sabit kaldığı görülüyor. Yaptığı her denemede borudaki cıva yüksekliği 76 cm’de kalıyor. Borunun ağzı açık olduğu halde cıvanın tamamının kaba boşalmayarak 76 cm yüksekliğinde kalmasının nedeni, cıva basıncının açık hava basıncı tarafından dengelenmiş olmasıdır.

DERİNLEŞTİRME Öğrencilerden günlük hayattan basınca örnekler vermeleri istenir. 1 - Çiviler ve vidalar: Çiviler ve vidalar kuvveti aynen ilettiği halde basıncı arttırırak iletirler. Hayatımızın hemen her noktasında bulunurlar. 2 - Kazma ve kürekler: Yine bu araçlar sayesinde kazı işlerimizi kolaylıkla yapabiliriz. 3 - Ayakkabı dişleri: Ayakkabılarda bulunan dişler sayesinde basınç artar ve çimli zeminde yürümemiz kolaylaşır. Kramponlar en iyi örneğidir.

DEĞERLENDİRME

YARARLANILAN KAYNAKLAR İlköğretim Fen ve Teknoloji 8 Ders Kitabı, Yıldırım Yayınları İlköğretim Fen ve Teknoloji 8 Öğretmen Kılavuz Kitabı https: //www. youtube. com/watch? v=f. TIdvz. VEp 0 Q https: //www. youtube. com/watch? v=fz. Z 1 Yy_H_X 0 https: //www. youtube. com/watch? v=Rq 4 hw. Fs 92 Ls http: //www. fenbilim. net/7 -sinif-kuvvet-kati-basinci-iliskisi/ http: //www. fenokulu. net/yeni/Fen-Konulari/Konu/Basinca. Kuvvet-Neden-Olur-Konu-Anlatimi_567. html