Barok Przesadna teatralno Barok skad ta nazwa Negatywne
Barok Przesadna teatralność
Barok- skad ta nazwa? Negatywne znaczenie terminu barok ma swoje źródło w słowie barrueco określającym nieregularną perłę, wprawioną w klejnotyzwiązane ze złożonością i rzadkością. Inna interpretacja odwołuje się do greckiego słowa baros- ciężar oraz łacińskiego verrucazmarszczka. W okresie klasycyzmu ocena baroku była całkowicie negatywna.
Ramy czasowe epoki: W historii sztuki barok następuje po renesansie i poprzedza klasycyzm, dlatego jego granice można usytuować pomiędzy XVI wieczynm manieryzmem, a późnym barokiem wieku XVIII.
Kultura baroku Głęboki kryzys wieku XVII pojmowano jako zmianę. Kultura tego okresu jest złożona i pełna sprzeczności. Tak samo sztuka jest zarazem realistyczna i symboliczna, pojawia się w niej ulotność i wieczność, pojawia się tu teatralność, która ma zrobić jak największe wrażenie na odbiorcy. Sztuka staje się teatrem.
Architektura baroku Kolebką architektury barokowej były Włochy, a konkretnie Rzym. Stąd wzorce architektoniczne promieniowały na całą Europę, gdzie były lokalnie modyfikowane i interpretowane. Wielce orginalny stał się barok francuski, zwłaszcza w czasach panowania Ludwika XIV. Największym odbiorcą usług architektonicznych był we Wloszech odrodzony po Soborze Trydenckim kościół.
Kościół Il Gesu- Kościół Najświętszego Imienia Jezusa w Rzymie- ta światynia jezuitów stanowi prototyp architektury barokowej jezuitów w Europie. Zaprojektowany został przez Giacoma della Porta oraz Jacopa Barozziego da Vignola, na zamówienie zakonu jezuitów, a zbudowany w latach 1568– 1584. Autorem elewacji jest della Porta.
Fontanna Czterech Rzek w Rzymiezaprojektowana przez Berniniego. Jedna z najsłynniejszych fontann Rzymu usytuowana w centrum Placu Navona. Wzniesiona w 1650 -1651 na zlecenie papieża Innocentego X przez Gianlorenzo Berniniego. Symbolizuje 4 wielkie rzeki z 4 kontynentów: Nil, Dunaj, Rio de la plata i Ganges. Rzeki przedstawione zostały poprzez figury czterech gigantów wspartych na skale utożsamianej z chaosem. Znajdujący się pośrodku fontanny obelisk został przeniesiony na polecenie artysty z via Appia za zgodą papieża.
Luwr- Francuski barok to klasyczna inspiracja, poszukiwanie równowagi i harmonii. Dawny pałac królewski w Paryżu, obecnie mieszczący największe na świecie muzeum sztuki. W obecnym stanie Luwr jest dziełem renesansowej, barokowej, klasycystycznej i eklektycznej architektury, a jego poszczególne elementy tworzą potężny gmach zbudowany na planie zbliżonym do wydłużonego prostokąta. Składa się z trzech części, najstarszej wschodniej z zabudowaniami wokół Cour Carree, południowej z XVII i XVIII w. oraz północnej z pierwszej połowy XIX w.
Kolegiata w Salzburgu. Barokowa kolegiata wpisana jest na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wnętrze tej pięknej świątyni jest bardzo bogato zdobione wyszukanymi elementami sakralnymi. Ołtarz główny imponuje i jest przyozdobiony siedmioma archaniołami. Ponadto zachwycą tutaj każdego wymyślne ołtarze boczne z niezwykle intensywnymi kolorami. Zaprojektowana została przez Johanna Bernharda Fischera von Erlach.
Plazza Mayor w Madrycie- barokowa koncepcja placu, jako elementu porządkującego miejską przestrzeń. Zaprojektowany przez Juana Gomeza de Mora (1617) Został przyjęty kształt prostokąta o rozmiarach 120 × 90 m, otoczonego pięciokondygnacyjnymi budynkami.
Zakrystia kartuzji w Granadzieło Francisca Hurtada Izquierda.
Santa Maria della Assunzione, Ariccia- Bernini.
Plac św. Piotra w Watykanie- zaprojektowany przez Berniniego. Otacza go portyk Berniniego zbudowany w latach 1656 -1667. Olbrzymia, czterorzędowa kolumnada w porządku toskańskim, zwieńczona jest attyką, na której ustawiono posągi 140 świętych. Wśród nich, po lewej stronie, na wysokości fontanny, można znaleźć pomnik św. Jacka Odrowąża, dominikanina.
Bazylika św. Piotra w Watykanie. Czołowe dzieło architektury renesansu i baroku, z bardzo bogatym wystrojem wnętrza, gdzie znalazły się również zabytki pochodzące z dawnej konstantyńskiej bazyliki zbudowanej w tym miejscu (m. in. brązowa figura św. Piotra Arnolfa di Cambio). W okresie nowożytnym swoje dzieła sztuki wykonali tu Michał Anioł (Pieta Watykańska), Gianlorenzo Bernini (m. in. ołtarz Świętego Piotra z baldachimem, Cathedra Petri, nagrobki papieży Aleksandra VII i Urbana VIII, figura św. Longinusa), Alessandro Algardi, Antonio Canova, Bertel Thorvaldsen.
Santiago de Compostela to przykład Churrigueryzmu– specyficznej, hiszpańska odmiana baroku, charakteryzującej się przerostem elementów ornamentowych i niezwykłą obfitością rzeźbiarskich detali występująca w Hiszpanii i Meksyku. Styl powstał pod koniec XVII wieku i cechował się znacznym nagromadzeniem dekoracji zarówno architektonicznych, rzeźbiarskich i malarskich, które przesłaniały układ konstrukcyjny budowli.
Rzezba baroku Barokowi rzeźbiarze podchwycili dynamikę, która cechowała rzeźbę manierystyczną. W twórczości rzeźbiarskiej baroku wielką rolę odgrywał teatralny charakter kompozycji. Istotne było takie kształtowanie figur, aby dało się je oglądać z każdej strony. Podobnie jak architektura, tak rzeźba pozostawała w służbie Kościołowi.
Bł. Ludovica Albertoni- Bernini (marmur i jaspis) https: //artsandculture. google. com/entit y/giovanni-lorenzobernini/m 039 xt? category. Id=artist Baldachim nad grobem św. Piotra, 1624 -33, Bernini
Nagrobek Leona XI w Watykanie, stworzony przez włoskiego rzeźbiarza Alessandro Algardi, przedstawiciela rzymskiego baroku
Pomnik Ludwika XIV w Paryżu- autor Antoine Coysevox francuski rzeźbiarz barokowy.
Ekstaza św. Teresyautor Bernini.
Malarstwo baroku Po wspaniałym okresie rozwoju w epoce renesansu malarstwo włoskie przeżywało w baroku kolejny złoty okres. Malarstwo rozwijało się w kręgach kościelnych i dworskich i przedstawiało bogatą tematykęreligijną, mitologiczną, alegoryczną, historyczną i rodzajową. Można wyróżnić kilka nurtów barokowego malarstwa- klasycyzm, naturalizm, realizm i akademizm.
Barokowy klasycyzm W baroku klasycyzm traktowano jak reakcję na manieryzm poprzedniej epoki, wzorowano się na XVI wiecznych kompozycjach, akcentowano przewagę linii nad kolorem. Annibale Carracci- Nawiązując do wzorów dojrzałego renesansu reprezentował nurt klasyczny w malarstwie barokowym. Obok- Opłakiwanie Chrystusa, Annibale Carracci, 1606 r.
Barokowy naturalizm Naturalizm wyrzeka się piękna ludzkiego ciała. Pojawia się tu światłocień, często bardzo ostry i nadnaturalny. Naturalizm barokowy to także sposób drapowania szat i tkanin, geometryczna kompozycja. Caravaggio- włoski malarz działający w latach 1593– 1610 w Rzymie, Neapolu, na Malcie i Sycylii. Obok: Chłopiec z koszem owoców, Caravaggio, 1593 https: //www. youtube. com/watch? v=T 1 r. Xt 1 u. UQ 5 c
Barokowy realizm jest podobny do naturalizmu, ale w przeciwieństwie do koncentrującego sie na tematyce religijnej i mitologicznej naturalizmu, tu pojawia się motyw scen rodzajowych. Le Nain- bracia Antione, Louis i Mathieu, to główni przedstawiciele malarstwa realistycznego w XVII-wiecznej Francji. Obok: Mleczarka (Pejzaż z osiołkiem), Le Nain, 1640
Ukamienowanie św. Szczepana- Pietro da Cortona, właściwie Pietro Berrettini – włoski malarz i architekt barokowy.
Św. Magdalena pokutująca- Luca Giordano
Triumf Medyceuszy w chmurach Olimpu (1684 -86), fresk Palazzo Medici Riccardi Florencja- Luca Giordano
Św. Franciszek słuchający muzyki anielskiej (1620), Guercino, właśc. Giovanni Francesco Barbieri
Wniebowzięcie Marii (1735)- Giovanni Battista Piazzetta (Giambattista Piazzetta)
Fresk Apoteoza św. Ignacego, kościół św. Ignacego w Rzymie. Andrea del Pozzo lub Andrea Pozzo
Archanioł Michał (ok. 1636) Santa Maria della Concezione, Rzym. Guido Reni
Alegoria Planet i Kontynentów (1752), Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork-Giovanni Battista Tiepolo lub Giambattista Tiepolo
Panny dworskie (1656), Prado, Madryt- Diego Rodríguez de Silva y Velázquez czyli Diego Velázquez
Filozof (1630), Muzeum Kolekcji im. Jana Pawła II w Warszawie- Jusepe (José) de Ribera
Portret hrabiego Jamesa, jego żona i dziecko (1632 -41), Frick Collection, Nowy Jork. Antoon van Dijk, Anthony van Dyck
Dziewczyna w ramie obrazu (Żydowska narzeczona) Zamek Królewski, Warszawa. Rembrandt Harmenszoon van Rijn czyli Rembrandt
Przypowieść o bogaczu, Rembrandt (powyżej) Symeon w świątyni, Rembrandt (po prawej) https: //artsandculture. google. com/entit y/rembrandt/m 0 bskv 2
Dziewczyna z perłą, ok. 1665, Jan Vermeer van Delft, właściwie Johannes Vermeer
Dziewczyna czytająca list Jan Vermeer van Delft
List miłosny, Jan Vermeer van Delft
Port morski z zaokrętowaniem królowej Saby (1648), Claude Lorrain, właśc. Claude Gellée, zwany Le Lorrain
Lato z cyklu Cztery pory roku, 1660– 64, Nicolas Poussin
Pejzaż z pogrzebem Fokiona, 1648, Nicolas Poussin
Dziękuję za uwagę Źródła: Historia sztuki, Horyzont, Warszawa 2002 www. wikipedia. pl
- Slides: 44