Balkansko poluostrvo do 11 veka Sklavinije Dravotvorne oblasti

Balkansko poluostrvo do 11. veka

Sklavinije • Državotvorne oblasti Slovena na tlu Vizantije Vizantinci su nazivali sklavinijama • Najvažnije podatke o prvim srpskim državama pruža vizantijski car i istoričar Konstantin Porfirogenit (10. vek) u delu Spis o narodima (O upravljanju carstvom)

Prapostojbina • Prema njegovim podacima, Srbi i Hrvati su se doselili na Balkan u vreme vladavine cara Iraklija, oko 630. god. • Hrvati su zauzeli severozapadne delove Balkana a Srbi jugoistočne delove. • O prapostojbini Srba se veoma malo zna, Srbi su došli sa teritorije koja se zvala Bela Srbija, a nalazila se izmedju Franačke i Bele Hrvatske (prapostojbine Hrvata), veruje se na prostoru današnje Poljske • Medjutim, Srbi nisu živeli u jednoj državi, već su živeli podeljeni u više državotvornih oblasti • Zbog manjka izvora, prvi vekovi istorije Srba predstavljaju mračno doba

Rane srpske države • Reka Cetina je bila krajnja zapadna granica srpskih teritorija • Zapadno od Cetine živeli su Hrvati • Izmedju Cetine i Neretve nalazila se Paganija • Izmedju Neretve i Dubrovnika nalazilo se Zahumlje • Izmedju Dubrovnika i Boke Kotorske nalazila se oblast Travunija (Konavli) • Od Boke Kotorske do ušća reke Bojane prostirala se oblast Duklja (Zeta)

• U zaledju ovih primorskih država, u kontinentalnom delu nalazile su se još dve oblasti naseljene Srbima • Bosna, u dolini reke Bosne • Raška (Srbija), izmedju reka Ibra, Lima, Drine i zapadne Morave • Srbi su uglavnom živeli u zajednicama, koje su se nazivale župe

Hrvatska do 11. veka • Hrvati su živeli zapadno od reke Cetine, od Jadranskog mora prema unutrašnjosti • Stvorili su državu, koja je obuhvatala primorski deo (Primorska Hrvatska) i kontinentalni deo (Posavina, Panonska Hrvatska) • U 10. veku Hrvatska je postala kraljevina, za vreme kralja Tomislava, on je ujedinio Primorsku i Panonsku Hrvatsku

Vlastimirovići • Prva srpska vladarska dinastija nastala je sredinom 9. veka • Osnivač te dinastije bio je knez Vlastimir, pa se dinastija naziva Vlastimirovići • Nastojali su da sačuvaju nezavisnost, opasnost im je pretila od Bugara • U drugoj polovini 9. veka Srbi primaju hrišćanstvo, pojavljuju se prva hrišćanska vladarska imena: Petar i Stefan

Doseljavanje Bugara • Bugari su bili azijsko pleme, turskog porekla • 70 -tih godina 7. veka stigli su do reke Dunav • Posle neuspešne vizantijske akcije, Bugari su prešli Dunav i naselili se na prostoru izmedju reke Dunav i planine Balkan i stvorili su državu 681. god. • Medjutim, pošto su Sloveni bili brojniji, Bugari su se asimilovali, ali su Slovenima nametnuli svoje ime i vlast • Primili su hrišćanstvo u vreme kneza Borisa 864/865. god.

I bugarsko carstvo • Krajem 9. veka jača moć Bugarske i stvara se I bugarsko carstvo • Osnivač carstva bio je Simeon (893 -927) • Težio je osvajanju Carigrada, u nekoliko bitaka je porazio vizantijsku vojsku • Stvorena je bugarska patrijaršija • Srbija je 924. god. dospela pod njegovu vlast • Nakon njegove smrti slabi carstvo i 971. god. Vizantija je srušila I bugarsko carstvo

Obnavljanje Raške • Nakon smrti Simeona knez Časlav pobegao je iz Bugarske i obnovio samostalnost Raške • On se priklonio Vizantiji • Za vreme njegove vladavine Madjari su ugrožavali Rašku • Knez Časlav je oko 950. god. poginuo u sukobu sa Madjarima • Nakon njegove smrti prekidaju se podaci o prvoj srpskoj dinastiji, ne zna se da li je izumrla ili su se neki naslednici održali u nekoj od ostalih srpskih oblasti

Samuilovo carstvo • Krajem 10. veka, koristeći slabost Vizantije, došlo je do stvaranja nove države • Na njenom čelu našao se Samuilo, koji se proglasio carem • Carstvo je zasnivao na tradicijama I bugarskog carstva, mada u istoriografiji postoji spor o tome da li je to “bugarsko” ili carstvo “makedonskih Slovena” • On je za kratko vreme osvojio teritorije današnje Makedonije, Bugarske, delova Grčke, Srbije, Bosne, Dalmacije • Centri njegovog carstva nalazili su se u Ohridu i Prespi • U Ohridu je proglasio stvaranje patrijaršije

Crkva Sv. Klimenta-Ohrid

Samuilovo carstvo

• Kada je učvrstio vlast u Vizantiji, car Vasilije II napao je Samuilovu državu • Odlučujuća bitka odigrala se 1014. god. na planini Belasici i završena je pobedom Vasilija II (dobio nadimak “Bugaroubica” • 1018. god. Vasilije II osvojio je Ohrid • Tada je Vizantija ponovo, privremeno, zavladala Balkanskim poluostrvom • Ohridska patrijaršija svedena je u rang arhiepiskopije

Uspon Duklje • Tokom 11. veka Duklja je doživela procvat • 1035. god. knez Stefan Vojislav je podigao ustanak protiv Vizantije i osamostalio Duklju • Za vreme njegove vladavine vladao je i Travunijom i Zahumljem • Njegov sin Mihajlo proširio je vlast na Rašku • 1077. god. Mihajlo je od rimskog pape dobio kraljevsku krunu • Mihajla je nasledio sin Bodin, koji je pripojio i Bosnu • Krajem 11. veka slabi moć Duklje