Bahreyn ve Krfez Blgesi ile Ticaret Frsatlar Do
Bahreyn ve Körfez Bölgesi ile Ticaret Fırsatları Doç. Dr. Güzin BAYAR T. C. Manama Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri
BAHREYN
KÖRFEZ
Temel Bilgiler � Bahreyn, 1, 5 milyon nüfusuyla ve 778 km 2 yüz ölçümüyle Körfez’in en küçük ülkesidir. Ancak, Orta Doğu ve Afrika standartları düşünüldüğünde oldukça zengindir ve tüketici talebi güçlüdür. � Bahreyn’in milli geliri 2018 yılı itibariyle 38, 3 milyar dolardır. Satın alma gücü paritesiyle kişi başına milli gelir 47, 6 bin ABD dolarına denk gelmektedir. � Tüketim alışkanlıklarının Türkiye ile benzerlikleri Türk firmaları için önemli fırsatlar sunmaktadır. Türk ürünleri, özellikle gıda, giyim ve mobilya gibi alanlarda ilgi görmekte ve beğenilmektedir. Ancak Türkiye henüz katma değeri daha yüksek, teknolojik ürünlerde piyasada yer edinememiştir.
TEMEL GÖSTERGELER (2018) – BAHREYN GSYİH (Nominal) KİŞİ BAŞINA GSYİH (Nom) / BÜYÜME HIZI (%) (Reel) 38, 291 milyar dolar 25. 850, 5 ABD Doları / %1, 8 İHRACAT - İTHALAT İthalat : 17, 4 Milyar ABD Doları (2017) İhracat : 14, 9 Milyar ABD Doları (2017) İHRACAT - BAŞLICA ÜLKELER Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Japonya, ABD, Çin, Türkiye 14. sırada İTHALAT - BAŞLICA ÜLKELER Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, ABD, Suudi Arabistan, Japonya Türkiye 16. sırada 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 7601 İşlenmemiş aluminyum İHRACAT - BAŞLICA 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) ÜRÜNLER 2601 Demir cevherleri ve konsantreleri 7605 Aluminyum teller 8703 Binek otomobilleri ve insan taşımak üzere diğer motorlu taşıt. 2601 Demir cevherleri ve konsantreleri 8517 Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya vermeye İTHALAT- BAŞLICA ÜRÜNLER mahsus diğer cihazlar 7113 Mücevherci eşyası ve aksamı
TEMEL GÖSTERGELER (2018) – BAHREYN TÜRKİYE’NİN ÜLKEYE 298, 7 milyon ABD Doları (2018) İHRACATI TÜRKİYE’NİN ÜLKEDEN 186, 8 milyon ABD Doları (2018) İTHALATI ÜLKEYE İHRACATIMIZDAKİ BAŞLICA ÜRÜNLER 2402 8504 8537 2601 8544 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigaralar Elektrik transformatörleri, statik konvertörler ve endüktörler Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar Demir cevherleri ve konsantreleri İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler ÜLKEDEN İTHALATIMIZDAKİ BAŞLICA ÜRÜNLER 7601 2710 5209 2601 7019 İşlenmemiş alüminyum Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Pamuklu mensucat Demir cevherleri ve konsantreleri Cam lifleri (cam yünü dahil) ve bunlardan eşya HUKUKİ TİCARİ VE EKONOMİK ALTYAPI Dünya Ticaret Örgütü, Körfez İşbirliği Konseyi, İslam İşbirliği Teşkilatı, Arap Birliği. Serbest Ticaret Alanı, ABD ile STA, Singapur ile STA
Grafik : Bahreyn’in Petrol Dışı İthalatındaki Başlıca Ülkeler (2018 itibariyle % pay) Çin, 12. 620 Diğer, 21. 718 BAE, 8. 798 Tayland, 1. 920 Türkiye, 2. 261 ABD, 8. 061 İsviçre, 2. 574 İtalya, 2. 862 İngiltere, 3. 197 Suudi Arabistan, 7. 351 Fransa, 3. 339 Almanya, 3. 911 Avustralya, 6. 356 Brezilya, 4. 519 Hindistan, 5. 167 Japonya, 5. 345
Grafik : Bahreyn’in Petrol Dışı İhracatındaki Başlıca Ülkeler (2018 itibariyle % pay ) Hollanda, İtalya, 1. 606 Endonezya, 1. 706 Fas, 1. 732 1. 808 Tayvan, 1. 910 G. Kore, 1. 916 Çin, 1. 980 Diğer, 11. 825 Suudi Arabistan, 23. 409 BAE, 11. 304 Kuveyt, 2. 992 Türkiye, 3. 980 Hindistan, 5. 093 Mısır, 8. 437 ABD, 10. 094 Umman, 10. 208
icaret Bakanlığı Yıl İhracat $ İhracat Genel İthalat $ / İthalat Genel Hacim $ Denge $ / / Bin Değişi İhracata Bin Değişim İthalata / Bin m % Oranı % 2005 2006 2007 41. 915 35. 303 76. 651 -23, 0 -15, 8 117, 1 0, 06 0, 04 0, 07 18. 929 44. 852 119. 423 4, 6 136, 9 166, 3 0, 02 0, 03 0, 07 60. 844 80. 155 196. 074 22. 987 -9. 549 -42. 772 2008 308. 223 302, 1 0, 23 95. 516 -20, 05 403. 740 212. 707 2009 113. 712 -63, 1 0, 11 24. 289 -74, 6 0, 02 138. 001 89. 423 2010 172. 024 51, 3 0, 15 71. 682 195, 1 0, 04 243. 706 100. 342 2011 160. 418 -6, 7 0, 12 111. 454 55, 5 0, 05 271. 872 48. 965 2012 208. 520 30, 0 0, 14 158. 922 42, 6 0, 07 367. 442 49. 597 2013 199. 065 -4, 5 0, 13 172. 478 8, 5 0, 07 371. 543 26. 587 2014 204. 085 2, 5 0, 13 294. 342 70, 7 0, 12 498. 428 -90. 257 2015 225. 296 10, 4 0, 16 104. 471 -64, 5 0, 05 329. 766 120. 825 2016 193. 281 -14, 2 0, 14 127. 780 22, 3 0, 06 321. 061 65. 500 2017 227. 469 17, 7 0, 14 186. 751 46, 2 0, 08 414. 221 40. 718 2018 298. 691 31, 3 0, 18 186. 842 0, 08 485. 533 111. 849 2018 (1 -5) 124. 85 34. 7 0. 18 88. 358 18. 1 0. 08 213. 143 36. 426 2019 (1 -5) 118. 590 -5. 0 0. 16 60. 741 -31. 3 0. 07 179. 331 57. 849
350, 000 300, 000 250, 000 200, 000 150, 000 100, 000 50, 000 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 İhracat $ /000 İthalat $ / 000
Ürün Kodu 28182000 26011100 89052000 87032431 71131910 85171200 71081210 84111200 87032311 Ürün Adı Aluminyum oksit (suni korendon hariç) Demir cevherleri ve konsantreleri (ağlomere edilmemiş) Yüzer veya dalabilen sondaj ve üretim platformları Jip; kıvılcım ateşlemeli (3000 cm 3 üzeri) Altın mücevherci eşyası Hücresel ağlar için veya diğer kablosuz ağlar için telefonlar Altın külçeler (diğer işlenmemiş şekillerde olanlar, para yerine kullanılmayan) Turbojetler (> 25 kn fakat <= 44 kn) Özel Arabalar, kıvılcım ateşlemeli 1501 -3000 cm 3 arası Bahreyn'in Bahreyn Türkiye'nin TR_BH Dünyadan İthalatında Bahreyn'e İthalatından İthalatı Payı İhracatı Pay 906. 066. 800 6, 1 0 - 738. 592. 651 5, 0 20. 895. 094 2, 83 363. 914. 499 2, 4 0 - 345. 066. 896 2, 3 0 - 302. 286. 355 2, 0 1. 557. 244 0, 52 292. 245. 213 2, 0 0 - 270. 151. 070 1, 8 308. 598 0, 11 228. 025. 135 1, 5 0 - 222. 419 1, 5 4. 033. 488 1, 81
İhracat Potansiyeli �Türkiye Bahreyn’in en çok ithal ettiği ilk 10 üründen sadece “demir cevherleri ve konsantreleri”(%2, 8 pay) ile “özel arabalar, kıvılcım ateşlemeli (1501 -3000 cm 3 arası)”nda (%1, 8) yüzde biri aşan pazar payına sahiptir. � İlk 10’daki 6 üründe Türkiye’nin Bahreyn’e ihracatı sıfırdır. Bu ürünler alüminyum oksit, sondaj makinaları, jipler, cep telefonları ve turbo jetlerdir. �Bahreyn’in ithalatında 12. sırada yer alan “tütün içeren sigaralar”da Türkiye pazarın yarısından fazlasına hakimdir (%60).
İhracat Potansiyeli Bahreyn’in ithalatında Türkiye’nin en yüksek pazar payına sahip olduğu diğer ürünler şöyle sıralanmaktadır : � “Sıvı dielektrik transformatörleri; gücü>10000 kva (%19, 2), � “Demir/çelikten diğer inşaat-aksamı” (%13, 7), � “Kontrol-dağıtım tabloları (gerilim=<1000 v. )” (%6, 8), � “Kontrol-dağıtım tabloları (gerilim>1000 v. )” (%6, 6), � “Diğer motorlar için hava filtreleri” (%4, 7), � “Diğer muslukçu eşyası, valfler vb. ” (%4, 1), � “İzolasyonlu diğer bakır iletkenler (gerilim>1000 v. )” (%3, 3), � “Demir cevherleri ve konsantreleri (ağlomere edilmemiş)” (%2, 8), � “Özel Arabalar, kıvılcım ateşlemeli 1501 -3000 cm 3 arası” (%1, 8), � “Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere karışık olan veya karışık olmayan diğer ilaçlar” (%0, 9) � “Diğer gaz türbinlerinin aksam-parçaları” (%0, 9).
İhracat Potansiyeli �Son yıllarda Türkiye’nin Bahreyn’e ihracatında katma değeri daha yüksek ürünlerin payının artmakta olduğu gözlemlenmektedir.
Kod Ürün Adı TOPLAM TR-BH İhr (2017) TR-BH İhr(2018) Payı Değ. (%) 227. 469. 372 298. 691. 221 100 31, 3 2402 8504 8537 2601 8544 7308 9403 9999 0407 8415 9013 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontro Demir cevherleri ve konsantreleri İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek kaplanmış liflerden oluşan fibe Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelik Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları Başka yerde sınıflanmamış ürünler Kuş ve kümes hayvanlarının kabuklu yumurtaları Klima cihazları (motorlu bir vantilatör ile nem ve ısıyı değiştirmeye mahsus tertibatı olanlar) Sıvı kristalli tertibat, lazerler, diğer optik cihaz ve 64. 216. 765 80. 137. 157 26, 8 24, 8 6. 441. 686 16. 159. 945 5, 4 150, 9 4. 687. 351 13. 977. 480 4, 7 198, 2 11. 292. 131 3. 133. 825 13. 380. 850 4, 5 8. 947. 166 3, 0 18, 5 185, 5 5. 517. 469 7. 297. 865 2, 4 32, 3 6. 596. 677 5. 980. 000 5. 918. 996 3. 827. 913 8, 3 -59, 7 30, 2 22, 4 6. 089. 529 14. 850. 100 4. 547. 720 3. 128. 476 2, 2 2, 0 1, 3 3. 578. 565 1, 2
İhracat Potansiyeli �Türkiye’nin Bahreyn’e ihracatında en yüksek payı %26, 8’lik payıyla tütün ürünleri almaktadır. Bu ürünün ihracatında 2018 yılında %24, 8 artış yaşanmıştır. “Elektrik transformatörleri, statik konvertörler ve endüktörler”de daha önce ihracat çok düşük seviyedeyken son iki yılda yaşanan çok yüksek artışlarla sektör ihracat payını %5, 4’e çıkarmış ve ikinci sıraya yerleşmiştir. Sektörün ihracat artışı 2018 yılında %150, 9 seviyesinde gerçekleşmiştir. �
� Üçüncü İhracat Potansiyeli sırada %4, 7 payıyla “Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları” gelmektedir. Türkiye’nin daha önce Bahreyn pazarında varlık gösteremediği sektörde, 2017 yılında 2016 yılına göre 4 katı aşan ihracat artışı yaşanmıştı. Sektör, 2018 yılında ise 2017 yılına göre ihracatını neredeyse üçe katlayarak 14 milyon dolara çıkarmıştır. � Dördüncü sıradaki “demir cevherleri ve konsantreleri”nin ihracatı %18, 5 artmıştır. Beşinci sıradaki “izole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler” ihracatı 2017 yılında 3, 1 milyon dolar seviyesindeyken 2018 yılında neredeyse 3 katına çıkarak 8, 9 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.
İhracat Potansiyeli “Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelik” sektörü de son yıllarda ihracatını çok yüksek oranlarda artırarak %2, 4 payıyla 6. sıraya yerleşmiştir. 2018 yılında ihracatını %32, 3 artıran sektör, 2017 yılında da ihracatını bir önceki yıla göre 3’e katlamıştı. � En çok ihraç ettiğimiz ürünler içinde 7. sırada yer alan “diğer mobilyalar”da 2018 yılındaki ihracat artışı %8, 3’tür. Mobilya sektörü, Türkiye’nin dünya piyasalarında yüksek rekabet gücüne sahip olduğu bir sektördür ve Bahreyn piyasasında da kalitesiyle beğenilmektedir. Piyasadaki en büyük rakipler Çin ve Malezya olmakla beraber Türk ürünlerine ilişkin kalite algısının daha yüksek olduğu görülmektedir. �
� Türkiye İhracat Potansiyeli daha önce piyasada varlık gösteremediği klimalarda 2017 yılında 3, 1 milyon dolar ihracatıyla iyi bir giriş yapmıştı. 2018 yılıda ise ihracatını %22, 4 oranında artırarak 3, 8 milyon dolara ulaşmıştır. � “Santrifüjler; sıvıların veya gazların fiıtre edilmesine mahsus makina ve cihazlar”daki ihracat artışı %203, 4 ve “tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar”daki ihracat artışı %334, 1’dir. “Gemi vinçleri ve diğer vinçler” 2017 yılında sadece 129 bin dolar tutarında ihraç edilmişken 2018 yılında ihracatını 3, 4 milyon dolara çıkarmıştır. � Binek otomobillerde daha önce ihracat yapılmamışken, 2017 yılında 1, 7 milyon dolar ihracat yapılmıştı. 2018 yılında ise sektörün ihracatı %95 artışla 3, 3 milyon dolara çıkmıştır.
$ 2018 İlk 5 Ay 2019 İlk 5 Ay Ürün Kodu GTIP Dörtlü Adı IHRACAT Değişim (%) 29. 775. 900 32. 663. 652 9. 70 9013 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar Sıvı kristalli tertibat, lazerler, diğer optik cihaz ve aletler 2. 381. 486 6. 097. 841 156. 05 2601 Demir cevherleri ve konsantreleri 4. 756. 578 5. 740. 768 20. 69 7308 4. 489. 755 2. 822. 783 -37. 13 9999 9403 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelik Başka yerde sınıflanmayan ürünler Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları 1. 377. 425 2. 983. 950 2. 800. 000 2. 741. 539 103. 28 -8. 12 9014 Pusulalar; diğer seyrüsefer alet ve cihazları 1. 349. 759 2. 566. 301 90. 13 8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontro Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 88, 01 ve 88, 02 pozisyonlarındaki hava taşıtlarının aksam ve parçaları Kuş ve kümes hayvanlarının kabuklu yumurtaları Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış Yontulmaya veya inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan taşı hariç), mozik için küp şeklinde taşl İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek kaplanmış liflerden oluşan fibe Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb, (yüzm 5. 375. 388 2. 403. 129 -55. 29 1. 047. 399 2. 317. 556 121. 27 629. 475 2. 299. 243 265. 26 2. 880. 662 1. 610. 261 1. 933. 298 1. 758. 441 -32. 89 9. 20 1. 328. 567 1. 590. 226 19. 69 1. 972. 100 1. 559. 482 -20. 92 992. 795 1. 542. 997 55. 42 2402 3004 8803 0407 8703 6802 8544 6204
Türkiye’nin Bahreyn’den İthalatında İlk 12 Ürün Kod Ürün Adı TR-BH İthalat (2017) (2018) Payı Değişim (%) TOPLAM 186. 751. 491 186. 842. 192 100, 05 7601 2710 İşlenmemiş alüminyum Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Pamuklu mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla pamuk içeren ve m 2 ağırlığı 200 gr. I geçe Demir cevherleri ve konsantreleri Cam lifleri (cam yünü dahil) ve bunlardan eşya (iplik, dokunmuş mensucat gibi) Aluminyum saclar, levhalar, şeritler (kalınlığı 0, 2 mm. Yi geçenler) Pamuklu mensucat (pamuk oranı < % 85 olan sentetik veya suni liflerle karıştırılmış olup m 2. Ağırlığ Suni korundum, aluminyum oksit ve aluminyum hidroksit 107. 324. 103 19. 054. 564 136. 824. 971 13. 618. 975 73, 2 7, 3 27, 5 -28, 5 10. 760. 367 10. 494. 983 5, 6 -2, 5 4. 395. 831 6. 898. 446 5. 442. 593 3, 7 2, 9 23, 8 3. 021. 083 4. 735. 000 2, 5 56, 7 245. 736 4. 260. 084 2, 3 1633, 6 1. 137. 040 1. 845. 068 1, 0 62, 3 Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz) Aluminyum döküntü ve hurdaları 4. 149. 278 1. 532. 548 0, 8 -63, 1 480. 959 417. 010 0, 2 -13, 3 Florürler, florslikatlar, floraluminatlar ve diğer kompleks flor tuzları 197. 964 0, 1 5209 2601 7019 7606 5211 2818 3920 7602 2826
Türkiye’nin Bahreyn’den İthalatı � Türkiye’nin Bahreyn’den ithalatında yoğunlaşma çok daha fazladır. İlk 12 ürün toplam ithalatın %99, 8’ini oluşturmaktadır. � İlk sırada %73, 2 payıyla “işlenmemiş alüminyum” yer almaktadır. İkinci sırada %7, 3’lük payıyla “petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar” ve üçüncü sırada %5, 6 payıyla “pamuklu mensucat” bulunmaktadır. � “Demir cevherleri ve konsantreleri” ile “cam llifleri” sırasıyla %3, 7 ve %2, 9’luk paylarıyla 4. ve 5. sıralardadır. � Türkiye 2017 yılında neredeyse hiç “demir cevherleri ve konsantreleri” ithal etmezken, 2018 yılında yaklaşık 6, 9 milyon dolar ithalatıyla en çok ithal ettiğimiz ürünler içinde 4. sırada yer almıştır. � “Alüminyum saçlar, levhalar, şeritler (kalınlığı 0, 2 mm. yi geçenler)” %2, 5 payıyla 6. sıradadır ve ithalatı geçen yıl %56, 7 artmıştır. Pamuklu mensucat ithalatı 2017 yılında yok denecek kadar azken 2018 yılında 4, 2 milyon doları aşan ithalatıyla yedinci sıraya yerleşmiştir.
İhracat Potansiyeli � Ancak Türkiye henüz katma değeri daha yüksek, teknolojik ürünlerde piyasada yer edinememiştir. � Bu ürünler çoğunlukla ABD’nden ithal edilmektedir. Müşavirliğimizce yapılan analizlerde ABD’nden ithal edilen pek çok üründe Türkiye’nin de dünya piyasalarında rekabet gücünün yüksek olduğu görülmüştür. � Motorlu taşıtlarda, elektrik/elektronik ampul, tüp, valf montaj makineleri aksam/parçalarında, uçak ve helikopter aksam ve parçalarında, kara taşıtlarının aksam ve parçalarında Türkiye’nin rekabet gücü ve Bahreyn piyasasında ABD’nden pazar payı alma imkânı bulunduğu görülmektedir. Üstelik Türkiye Bahreyn’e coğrafi olarak çok daha yakındır ve fiyatları daha rekabetçidir.
İhracat Potansiyeli �Bahreyn’in ticaret rejimi liberaldir. Gümrük vergisi oranları düşüktür. �Körfez İşbirliği Konseyi üyesi olarak Konseyin ortak gümrük tarifesini uygulamaktadır. �İhracatçı firmalarımızdan tarifeler, gümrük işlemleri, standartlar veya teknik engeller konusunda herhangi bir şikâyet gelmemektedir.
� Bahreyn’deki Fuarlar fuarların listesine aşağıdaki bağlantıdan ulaşılabilir: http: //www. btea. bh/event-listing � Ticaret Bakanlığınca, 2019 yılında Bahreyn’de düzenlenen 4 fuar Bireysel Katılımı Desteklenen Fuarlar listesine alınmıştır. � 2019 yılında bireysel katılımı desteklenecek başka fuarların da olması planlanmaktadır ve firmalarımızın talepleri çerçevesinde değerlendirilmektedir. � Bahreyn’deki fuarlara katılmak isteyen firmalarımız kayıtlı oldukları İhracatçı Birlikleri aracılığıyla bireysel katılım desteği için Ticaret Bakanlığına başvurabilir. � Bahreyn küçük bir ülkedir ve ticari ilişkilerde yüze görüşmeler önemlidir.
2019 Yılında Bireysel Katılımın Desteklendiği Fuarlar FUAR BAHRAIN INTERNATIONAL GARDENING SHOW BIGS BAŞLANGIÇ BİTİŞ 20. 02. 2019 24. 02. 2019 KONU ÇİÇEKÇİLİK/PEYZAJ YER Manama JEWELLERY ARABIA BAHRAIN ARABAL 19. 11. 2019 23. 11. 2019 MÜCEVHERAT Manama 19. 11. 2019 21. 11. 2019 ALÜMİNYUM Manama CHOCOLATE AND COFFEE EXPO 2019 4. 12. 2019 7. 12. 2019 KAHVE VE ÇİKOLATA Manama
Turizm �Bahreyn’den ülkemize gelen turist sayısında özellikle 2012 yılından bu yana yaşanan keskin artış dikkat çekmektedir. � 2008 yılında sadece 8000 Bahreyn’li Türkiye’yi ziyaret etmişken, 2017 yılında ziyaretçi sayısı 59, 5 bini ve 2018 yılında 77 bini aşmıştır. � 2019 yılının ilk 5 ayında Türkiye’ye gelen Bahreyn’li turist sayısı geçen yılının aynı dönemine göre %20 oranında yükseliş göstermiştir.
90000 Bahreyn'den Türkiye’ye Gelen Turist 80000 70000 60000 50000 40000 30000 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 10000
TÜRKİYE’NİN BAHREYN’E YÖNELİK İHRACATININ GELİŞTİRİLMESİ İÇİN ÖNERİLER § Bahreyn’de Türkiye ve Türkler çok seviliyor. Türkiye’ye çok turist gidiyor. Türk dizileri yaygın olarak izleniyor. İlişkiler için önemli bir temel. § Özellikle gıda, giyim, mobilya, çeşitli elektrikli makina sektörlerinde Türk malı imajı gayet iyi. § Bahreyn ekonomisi ve dış ticaret rejimi liberal. Ticaret engelleri yok. Tarifeler düşük. Bürokrasi fazla değil. § Alım heyetlerine ilgi çok güzel. Çok etkili bir araç. § Canlı inşaat sektörü. TAV ve GAMA başarıyla işlerini tamamlıyor. Son dönemde Türk inşaat firmalarının artan ilgisi. § Her tür turizm fırsatları § Suudi Arabistan, BAE, Çin ve ABD’nin rekabeti
TÜRKİYE’NİN BAHREYN’E YÖNELİK İHRACATININ GELİŞTİRİLMESİ İÇİN ÖNERİLER § Türk iş insanları Bahreyn hakkında yeterli bilgiye sahip değil. § Bahreyn iş insanları Türkiye hakkında en çok İngilizce’nin yaygın olarak konuşulmamasından şikayetçi. § Körfez ülkelerinde yüze görüşmeler çok önemli. Ekim’de ticaret heyeti düzenliyoruz. § Fuarlara katılımı artırmalıyız. § Taşımacılıktaki sorunlar.
UMMAN
TEMEL GÖSTERGELER Resmi Adı Yüzölçümü Nüfusu Başkenti Eyaletleri Umman Sultanlığı 309 500 km 2 3, 96 milyon Muskat Ad Dakhiliyah, Al Batinah, Al Buraymi, Al Wusta, Ash Sharqiyah, Az Zahirah, Maskat, Musandam, (Dhofar) Devlet Başkanı Sultan Qaboos bin Said al-Said Yönetimi Mutlak monarşi Dili Arapça (Resmi dilin yanı sıra iş hayatında ingilizce çok yaygın bir şekilde kullanılmaktadır). Dini İslam Para Birimi 1 Umman Riyali (OR)=1 000 Baisa. Döviz kuru ABD Doları’na endekslidir. 32 1 ABD $= 0, 3845 OR
TEMEL GÖSTERGELER GSYIH (Milyon USD) GSYIH kişi başına düşen milli gelir (Dolar) GSYIH (Reel Büyüme) % Enflasyon (TÜFE) İhracat (Milyon USD) İthalat (Milyon USD) Döviz Kuru OR: US$ 2014 a 2015 a 2016 a 2017 a 2018 b 2019 c 81, 076 68, 921 65, 941 70, 784 79, 198 81, 752 42, 178 42, 879 42, 549 41, 276 42, 276 43, 189 2. 8 4. 7 5. 0 -0. 9 2. 4 2. 8 1. 0 0. 1 1. 6 0. 9 a 2. 7 53, 566 35, 683 27, 545 32, 884 42, 402 44, 062 -27, 888 -26, 564 -21, 287 -24, 122 -25, 401 -27, 636 0. 385 a 0. 385 33
GTİP 2709 2711 2710 2601 2905 3102 2902 7601 7207 2402 7214 3902 0402 8544 Umman’ın İhracatı Toplam (diğer ürünler dahil) Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Demir cevherleri ve konsantreleri Asiklik alkoller ve bunların halojenlenmiş, sülfolanmış, nitrolanmış veya nitrozalanmış türevleri Azotlu mineral veya kimyasal gübreler Siklik hidrokarbonlar İşlenmemiş aluminyum Demir veya alaşımsız çelikten yarı mamuller Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak haddelenmiş, haddeleme işleminden sonra burulmuş olan. Iar dahil) Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde) Süt, krema (konsantre edilmiş, ilave şeker veya diğer tatlandırıcı madde içerenler) İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek kaplanmış liflerden oluşan 2016 24 454 713 12 867 990 2017 28 947 293 15 022 615 52 999 2 356 935 3 146 971 2 768 448 81 293 358 153 734 816 532 763 502 463 477 273 112 466 437 269 252 222 384 613 458 191 601 811 295 363 485 220 56 437 213 945 133 705 197 770 175 308 187 885 257 950 170 459
GTİP Umman’ın İthalatı TOPLAM (diğer ürünler dahil) 8802 Helikopterler, uçaklar vb; uzay araçları (uydular dahil), uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörüngealtı araçları Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde) Demir cevherleri ve konsantreleri Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden) Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya vermeye mahsus diğer cihazlar Demir (dökme demir hariç) ve çelikten ince ve kalın borular ve içi boş profiller (dikişsiz) Turbojetler, turbopropellerler ve diğer gaz türbinleri Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb. Posta, damga vb. pullar; banknot, hisse senedi, çek defterleri, tahvil vb. Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere 7108 2601 2710 7113 8517 7304 8411 7308 4907 3004 2016 2017 23 260 20 130 901 012 204 997 957 847 558 942 630 766 337 704 1 860 830 619 626 559 319 373 479 383 772 507 694 339 052 246 571 322 630 228 763 317 258 250 823 289 487 1 411 288 529 277 895 255 679
Türkiye –Umman Dış Ticaret Göstergeleri (bin ABD Doları) Yıl İhracat İthalat Hacim 2008 215. 755 10. 611 226. 366 2009 105. 540 16. 584 122. 124 2010 129. 310 39. 464 168. 775 2011 214. 650 56. 558 271. 209 2012 268. 560 52. 850 321. 410 2013 373. 882 150. 394 524. 276 2014 491. 461 101. 364 592. 825 2015 324. 915 60. 169 385. 084 2016 243 798 49 087 292 885 2017 221 411 95 049 316 460 2018 422 235 67 441 489 676 Denge 205. 144 88. 957 89. 846 158. 093 215. 711 223. 488 390. 096 264. 746 194 711 126 362 354 794
GTİP 9403 7308 5702 9999 8708 8537 9401 8536 7217 3916 8471 Türkiye’nin Umman’a İhracatı Toplam (diğer ürünler dahil) Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb. Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları Başka yerde sınıflanmayan ürünler Karayolu taşıtları için aksam ve parçalar Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, kutular vb) Demir veya alaşımsız çelikten teller Plastikten monofiller, ince ve kalın çubuklar ve profiller (enine kesitinin en geniş yeri > 1 mm) Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda 2017 221 411 12 841 10 832 2018 422 235 16 917 14 876 742 12 371 1 194 9 453 1 819 6 617 9 451 8 406 698 6 905 2 858 6 894 6 564 56 6 759 6 737 3 307 6 579
UMMAN’IN DIŞ TİCARET POLİTİKALARI Ø Gümrük Tarifeleri ·Uygulanan ortalama tarife oranları : % 5 ·Gümrükten muaf mallar: Temel besin maddeleri, tarım makineleri, rafine petrol, kitaplar vs. ·Sanayi ürünleri ortalama tarife oranları: % 5, 5 ·Özel vergili ürünler: Alkollü içecekler ve domuz eti ve tütün ürünleri: % 100 ·Koruma amaçlı yüksek vergi uygulanan ürünler: Hurma% 20, Lime : % 100, Muz %25 · Ülkede üretilen ürünlere ihalelerde sağlanan % 10 avantaj Ø Bölgesel politika ØKİK (Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt) ØGAFTA (Bahreyn, Mısır, Irak, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Libya, Fas, BAE, Filistin, Katar, Suudi Arabistan, Sudan, Suriye, Tunus, Birleşik Arap Emirlikleri ve Yemen ) ØABD STA 38
KATAR
TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER Devletin Adı Katar Devleti (State of Qatar) Başkenti Doha Yönetim Biçimi Emirlik (Mutlak Monarşi) Resmi Dili Dini Arapça (İngilizce konumundadır. ) İslam Para Birimi Katar Riyali (QR) Yıllık Ortalama Döviz Kuru 1 US $ = 3, 64 QR (Sabit) Yüzölçümü 11. 521 km² Nüfusu (2019) 2, 7 milyon Mesai Günleri ve Saatleri Resmi Kurumlar; Pazar-Perşembe: 07: 00 -14: 00 Bankalar; Pazar-Perşembe: 07: 30 -13: 30 Özel Sektör; 08: 00 -13: 00 ve 15: 3018: 30 (Cuma hariç, Cumartesi dahil) Yıllık Nüfus Artış Hızı % 20 (2004’ten beri yıllık ortalama) Uluslararası Telefon Kodu + 974 ikinci dil
TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER GSYİH (US$ milyon) Reel büyüme (%) Kişi başına GSYİH (US$, satın alma gücü paritesine göre) Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort) İhracat fob (US$ milyar) 2014 a 2015 a 2016 a 2017 a 2018 b 2019 c 206, 225 161, 740 151, 732 166, 929 177, 548 173, 631 4. 0 3. 7 2. 1 1. 6 1. 9 1. 8 127, 318 127, 647 127, 497 128, 375 129, 617 131, 814 2. 8 2. 7 1. 8 0. 6 0. 0 a 1. 8 126, 702 77, 294 57, 309 67, 498 77, 754 73, 091 İthalat fob (US$ milyar) -31, 145 -28, 496 -31, 934 -30, 766 -32, 108 -35, 184 Cari Hesap Dengesi (US$ milyar) 49, 410 13, 751 -8, 270 6, 426 12, 788 3, 915 3. 64 Döviz Kuru QR: US$ (av)
GTİP 2711 2709 2710 3901 7601 3102 9999 2804 2901 2909 2905 2903 2503 8802 7207 7112 Katar’ın İhracatı (bin $) Toplam (diğer ürünler dahil) Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Etilen polimerleri (ilk şekillerde) İşlenmemiş alüminyum Azotlu mineral/kimyasal gübreler Başka yerde belirtilmemiş ürünler Hidrojen, asal gazlar ve diğer ametaller Asiklik hidrokarbonlar Eterler, eter-alkoller, eter fenoller, peroksitler vb. Türevleri Asiklik alkoller vb. Halojenlenmiş, sülfolanmış, nitrolanmış/nitrozalanmış türevl Hidrokarbonların halojelenmiş türevleri Her nevi kükürt (süblime, presipite ve kolloidal kükürt hariç) Diğer hava taşıtları, uzay araçları Demir/alaşımsız çelikten yarı mamuller Kıymetli metallerin, kaplamalarının artık ve 2017* 63 793 011 29 090 960 15 589 502 7 244 750 2 171 247 1 294 521 1 261 540 816 388 357 432 323 432 267 924 239 341 234 290 221 840 143 026 128 902 113 587
GTİP 9999 8802 8703 8411 7113 8903 8517 2710 8544 3004 2818 2601 8537 9403 7308 Katar’ın İthalatı (bin $) Toplam (diğer ürünler dahil) Başka yerde tanımlanmamış ürünler Helikopterler, uçaklar vb; uzay araçları (uydular dahil), uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörünge-altı araçları Binek otomobilleri Turbojetler, turbopropellerler ve diğer gaz türbinleri Mücevherci eşyası ve aksamı Yatlar ve diğer eğlence ve spor tekneleri; kürekli kayıklar ve kanolar Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya vermeye mahsus diğer cihazlar Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) Suni korundum, aluminyum oksit ve aluminyum hidroksit Demir cevherleri ve konsantreleri Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal kontrol cihazları Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta 2017* 27 812 594 2 355 721 1 880 406 1 414 963 1 373 646 1 152 322 566 930 523 207 324 731 314 828 279 774 274 808 269 981 268 906 261 787 241 304
Türkiye – Katar Dış Ticaret Göstergeleri (ABD Doları, 1000) YIL İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE 2007 449. 962 29. 643 479. 605 420. 319 2008 1. 074. 012 159. 352 1. 233. 365 914. 659 2009 289. 363 85. 652 375. 015 203. 710 2010 162. 549 177. 046 339. 595 -14. 496 2011 188. 137 670. 325 858. 463 -482. 187 2012 257. 491 466. 498 723. 989 -209. 007 2013 244. 077 373. 923 597. 942 -129. 904 2014 344. 806 394. 552 739. 358 -49. 746 2015 423. 097 360. 978 784. 075 62. 119 2016 439. 142 271. 083 710. 225 168. 059 2017 648. 915 264. 126 913. 615 385. 363 2018 1. 096. 579 335. 320 1. 431. 899 761. 250 2018* 161. 983 59. 227 221. 210 102. 756 2019* 164. 770 40. 543 205. 313 124. 227
GTİP 4’lü Türkiye’nin Katar’a İhracatı (bin $) 2018 Toplam (diğer ürünler dahil) 7113 Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası 95 430 9999 Başka yerde belirtilmemiş ürünler 74 966 7308 Demir/çelikten inşaat ve aksamı 64 904 9403 Diğer mobilyalar vb. Aksam, parçaları 42 991 8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, mücehhez tablolar 8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik iletkenleri; fiber optik k 31 557 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 25 488 9401 Oturmaya mahsus mobilyalar, aksam-parçaları 18 665 9406 Prefabrik yapılar 17 241 6203 Erkek/erkek çocuk için takım, takım elbise, ceket vs. 15 540 0407 Kus ve kümes hayvanlarının kabuklu yumurtaları 1 096 579 31 811 15 511
Katar Yatırım Kurumu �Katar’ın Varlık Fonu dünyanın 11. en büyüğüdür. Qatar Investment Authority �Volkswagen, Sainsbury, British Airways ve aşağıda listelenen Türk firmalarında hisseleri vardır. �Dünya çapındaki varlıkları toplamı 338 milyar dolara ulaşmaktadır. �Katar dünyanın kişi başına milli geliri en yüksek ülkesidir.
Katar’ın Ülkemizdeki Yatırımları ve Satın Almaları � Qatar National Bank – Finansbank (%100), � Commercial Bank Qatar – Alternatifbank (%100), � Bein Media Grup – Digitürk (%100), � Mayhoola Investment - Boyner Grubu (%38), � Katar Silahlı Kuvvetler Endüstri Komitesi - BMC Otomotiv (%49), � Al Sraiya Holding – Mado (%49), � Qatar Holding (Qatar Investment Authortiy) – Banvit (%40) � Qatari Diar - Sea Pearl Ataköy-İstanbul 47
Türk Müteahhitlik Firmalarının Katar’da Aldığı Toplam Projeler Yıl Proje Sayısı 2017 4 2016 5 2015 3 2014 3 2013 8 2012 12 2011 17 2010 11 2009 11 2008 13 2007 8 2006 8 2005 12 2004 6 2004 Öncesi 11 TOPLAM 132 Proje Bedeli ($) 413. 204. 057 2. 433. 804. 317 67. 405. 479 2. 302. 347. 380 348. 738. 162 651. 142. 663 587. 350. 086 601. 912. 109 352. 583. 561 838. 862. 614 1. 744. 083. 876 5. 252. 238. 278 1. 324. 787. 784 166. 209. 284 511. 864. 647 17. 596. 534. 297 48
Suudi Arabistan
TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER Resmi Adı Suudi Arabistan Krallığı Yüzölçümü 2. 149. 690 km 2 Nüfusu 32, 4 milyon (IMF Tahmini, 2017) Resmi Dili Arapça Başkent Riyad Başlıca Şehirleri Riyad (4, 7 milyon), Cidde (3, 6 milyon), Mekke (1, 7 milyon), Medine (1, 3 milyon), Damman (1, 3 milyon) Dini Yapısı Müslüman Etnik Yapısı Arap (% 70), Yabancı (% 30)
TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER 2016 2017 2018 2019 2020 GSYİH (milyar $) 645 689 782 762 790 Reel büyüme (%) 1, 67 -0, 74 2, 21 1, 78 2, 12 55. 354 54. 595 55. 944 56. 817 58. 074 1, 15 -1, 10 2, 48 -0, 70 2, 24 -23, 8 9, 7 65, 2 27, 0 21, 9 31, 7 32, 5 33, 2 33, 9 34, 5 Kişi başına GSYİH (SAGP, $) Tüketici enflasyonu (dönem sonu %) Cari İşlemler Dengesi (milyar $) Nüfus (milyon)
Ürün Kodu Suudi Arabistan’ın İhracatı (bin $) 2017 TOPLAM 220. 068. 596 2709 133. 623. 204 2710 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 3901 Etilen polimerleri (ilk şekillerde) 3902 Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde) 5. 121 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 4. 912. 178 2909 2902 Eterler, eter-alkoller, eter fenoller, peroksitler ve bunların türevleri Asiklik alkoller ve bunların halojenlenmiş, sülfolanmış, nitrolanmış veya nitrozalanmış türevleri Siklik hidrokarbonlar 7601 İşlenmemiş aluminyum 1. 210. 489 8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil) 1. 201. 594 8904 Römorkörler ve itici gemiler 1. 192. 646 3102 Azotlu mineral veya kimyasal gübreler 906. 068 3907 Poliasetaller, diğer polieterler, epoksi reçineler, 733. 820 2905 31. 709. 340 9. 624. 367 4. 278. 509 1. 890. 948 1. 521. 302
Ürün Kodu 8703 8517 9999 3004 7108 2710 8803 8481 8471 8704 0207 8708 Suudi Arabistan’ın İthalatı (Bin $) TOPLAM Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil) Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya vermeye mahsus diğer cihazlar Başka yerde belirtilmeyen ürünler Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde) Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 88. 01 ve 88. 02 Pozisyonlarındaki hava taşıtlarının aksam ve parçaları Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler (vanalar) ve benzeri cihazlar Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya optik okuyucular, verileri koda dönüştüren ve işleyen mak. Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş) Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar 2017 126. 758. 508 9. 498. 837 6. 580. 018 5. 599. 898 3. 811. 932 2. 547. 840 2. 518. 821 2. 212. 548 1. 682. 635 1. 381. 276 1. 281. 782 1. 201. 692 1. 178. 607
Türkiye –S. Arabistan Dış Ticaret Göstergeleri (milyon ABD Doları) Yıl İhracat İthalat Hacim Denge 2011 2. 764 2. 001 4. 765 763 2012 3. 676 2. 171 5. 847 1. 505 2013 3. 191 2. 015 5. 206 1. 176 2014 3. 047 2. 343 5. 390 704 2015 3. 473 2. 117 5. 590 1. 356 2016 3. 172 1. 835 5. 007 1. 337 2017 2. 735 2. 110 4. 845 625 2018 2. 636 2. 318 4. 954 318
Ürün Kodu Suudi Arabistan’a İhracatımız TOPLAM 5702 Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları 9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları 6802 Yontulmaya veya inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan taşı hariç), mozik için küp şeklinde taşlar, granüller 7113 Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden) 2710 1905 6204 1806 2402 0805 0407 2018 2. 636. 130 237. 172 120. 857 105. 091 95. 234 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç kağıdı vb 80. 705 Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb. (yüzme kıyafetleri hariç) Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar Turunçgiller (taze/kurutulmuş) Kuş ve kümes hayvanlarının kabuklu yumurtaları 52. 470 75. 513 47. 881 47. 429 41. 319 41. 170
S. ARABİSTAN DIŞ TİCARET POLİTİKASI � Suudi Arabistan 2 tane Bölgesel Ticaret Anlaşması imzalamıştır. � KİK üyesi ülkeler arasında Gümrük Birliği vardır. � Arap ligi ile STA anlaşması 1998 yılında yürürlüğe girmiştir � Gümrük tarife oranları çoğunlukla %5’tir. � Ülke içinde üretilen ürünlerde bu oranlar %25’i bulabilmektedir.
Suudi Arabistan-Türkiye Yatırımlar � Suudi Arabistan Genel Yatırım İdaresi (SAGIA) verilerine göre, ülkemizin Suudi Arabistan’da gerçekleştirdiği yatırım tutarı yaklaşık 660 milyon ABD Doları civarındadır. Suudi Arabistan’da 200’ün üzerinde Türk sermayeli şirket faaliyet göstermektedir. � Ayrıca Suudi Arabistan, müteahhitlerimizin Körfez ülkeleri arasında Katar’dan sonra ikinci, dünya genelinde ise yedinci sırada en çok iş aldıkları ülke konumundadır. Müteahhitlik firmalarımız bugüne kadar Suudi Arabistan’da 100’den fazla proje üstlenmişlerdir. � Suudi Arabistan’ın ülkemizdeki yatırımlarının 2 milyar Dolar seviyesinde olduğu tahmin edilmektedir. 57
Kuveyt
TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER Yüzölçümü 17. 818 km 2 Nüfusu 4, 5 milyon (2018 tahmini) Başkenti Kuveyt Önemli Şehirleri Kuveyt, Farwaniya, Hawalli, Ahmadi, Jahra Dili Resmi dili Arapça’dır. Para Birimi Kuveyt Dinarı (KD) Din İslam Yönetim Şekli Anayasal Emirlik Valilikler 6 Adet Valilik- Al Ahmadi, Al 'Asimah, Al Farwaniyah, Al Jahra', Hawalli, Mubarak al Kabir Bağımsızlık Tarihi 19 Haziran 1961
TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER 2016 2017 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, Milyar Dolar 110. 873 120. 684 144. 523 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, Milyar Dolar, Satın Alma Gücü Paritesine Göre 294. 09 289. 677 303. 317 2. 2 -3. 3 2. 3 68, 616 65, 754 66, 982 3. 5 1. 5 0. 8 4. 286 4. 405 4. 528 Kalkınma Hızı Kişi Başına GSYİH, Satın Alma Gücü Paritesine Göre, Dolar Ortalama Yıllık Enflasyon % Nüfus, Milyon Kişi 2018*
GTİP Kuveyt’in İhraç Ürünleri (bin $) 2709 2710 TOPLAM Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 2905 754, 570 2902 Asiklik alkoller ve bunların halojenlenmiş, sülfolanmış, nitrolanmış veya nitrozalanmış türevleri Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil) Siklik hidrokarbonlar 3901 Etilen polimerleri (ilk şekillerde) 395, 045 3102 Azotlu mineral veya kimyasal gübreler 238, 819 9999 Tarifede başka yerde belirtilmeyen ürünler 194, 254 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 188, 915 3903 Stiren polimerleri (ilk şekillerde) 138, 340 8517 Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya vermeye mahsus diğer cihazlar Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden) 8703 7113 2017 54, 806, 847 38, 169, 393 9, 151, 929 2, 277, 832 615, 297 472, 541 92, 534 90, 682
GTİP Kuveyt’in İthalatı (bin $) TOPLAM 8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil) 8517 Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya vermeye mahsus diğer cihazlar 3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 7113 Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden) 8481 Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler (vanalar) ve benzeri cihazlar 8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar 7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb. 7304 Demir (dökme demir hariç) ve çelikten ince ve kalın borular ve içi boş profiller (dikişsiz) 7108 Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde) 8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar, elektrikli olmayan şofbenler veya depolu su ısıtıcıları 8471 Otomatik bilgi işlem mak. bunlara ait birimler; manyetik veya 2017 33, 589, 652 2, 682, 763 1, 869, 631 1, 052, 477 721, 082 708, 938 574, 020 497, 918 431, 970 423, 029 421, 855 405, 177
Türkiye –Kuveyt Dış Ticaret Göstergeleri (milyon ABD Doları) Yıl 2008 İhracat $ / Bin 493. 035 İthalat $ / Bin 80. 638 2009 211. 293 2010 Hacim $ / Bin Denge $ / Bin 573. 674 412. 397 184. 219 395. 512 27. 074 395. 051 214. 515 609. 566 180. 537 2011 297. 207 270. 446 567. 653 26. 761 2012 290. 582 278. 464 569. 046 12. 117 2013 334. 938 290. 613 625. 552 44. 325 2014 372. 320 196. 245 568. 565 176. 076 2015 482. 552 141. 425 623. 977 341. 127 2016 431. 309 110. 703 542. 012 320. 606 2017 439. 940 169. 403 609. 343 270. 538 2018 534, 114 144, 372 678, 486 389, 742
GTİP 5702 7108 8703 6204 9403 7308 6802 2402 0406 8544 5703 0302 8705 Türkiye’nin Kuveyt’e İhracatı ( Bin Dolar) TOPLAM Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde) Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil) Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb. (yüzme kıyafetleri hariç) Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb. Yontulmaya veya inşaata elverişli işlenmiş taşlar (kayagan taşı hariç), mozik için küp şeklinde taşlar, granüller Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar Peynir ve pıhtılaşmış ürünler İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar Halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları (tufte edilmiş) Balıklar (taze veya soğutulmuş) Özel amaçlı motorlu taşıtlar (kurtarıcılar, vinçli, itfaiye, beton 2018 534, 114 25, 249 22, 197 19, 055 17, 733 17, 722 17, 122 15, 889 13, 807 12, 643 11, 523 10, 088 9, 700 8, 953
Gümrük Uygulamaları ve İhale Takip Gümrük Uygulamaları Bilindiği üzere, 2002 yılında Körfez İşbirliği Teşkilatı (KİK), Ortak Gümrük Kanunu ve Tek Gümrük Tarifesi'ni yürürlüğe koyarak bir gümrük birliği tesis etmiş ve ithal malların birçoğu için gümrük vergisini %5 olarak belirlemiştir. Kuveyt, KİK’in Tek Gümrük Tarifesi kararını 1 Nisan 2003 tarihinde resmen onaylamış, böylece birçok malda %5 oranında gümrük vergisi (CIF) belirlenmiştir.
Birleşik Arap Emirlikleri
ÜLKE PROFİLİ Devlet adı Birleşik Arap Emirlikleri Yönetim Biçimi Emirlikler Federasyonu Başkenti Abu Dabi Nüfusu 9, 4 Milyon kişi (2017 tahmini) Dili Arapça Dinleri İslam (%76), Hıristiyan (%9), Diğer (%15) Komşuları Vatandaşlığa Göre Dağılım Para Birimi Suudi Arabistan, Umman Hindistan(%27), Pakistan(%13), BAE(%11), Bangladeş(%7), Filipinler(%6) İran (%5), Mısır (%4), Nepal (%3), Sri Lanka (%3), Diğer (%21) BAE Dirhemi: 1 ABD Doları = 3, 67 Dirhem (sabit kur) Önemli Uyelikleri UN, Arab League, OPEC, GCC, OIC, WTO, Doğal Kaynaklar Petrol, Doğalgaz
TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER GSYİH (cari fiyatlarla) Kişi Başı GSYİH (cari fiyatla) Birim milyar $ Dolar 2016 2017 2018* 357 382 424 36. 226 37. 732 40. 711 GSYIH Büyüme Oranı (sabit fiyat) % 2, 9 0, 8 1, 7 Enflasyon (tüketici fiyatları ort) % 1, 6 1, 9 3 Toplam Tasarruf / GSYIH % 30 28 29 Toplam Kamu Borcu / GSYIH % 20 19 18 milyar $ 13 26 28 % 3, 7 6, 9 6, 6 Cari İşlemler Dengesi / GSYIH
GTİP BAE'nin İhraç Ettiği Başlıca Ürünler ( bin $) 2017 2709 Hampetrol 46, 118, 174 2710 Akaryakıt 20, 544, 516 7108 Altın (işlenmemiş) 16, 645, 721 8517 Telefon cihazları 16, 353, 224 7113 Mücevher 14, 585, 308 7102 Elmaslar 13, 873, 823 8703 Otomobili 8, 397, 069 7601 Alüminyum (işlenmemiş) 5, 467, 746 2402 Sigaralar, purolar 4, 773, 095 8471 Oto. Bilgi İşlem Makineleri 3, 402, 523 Genel Toplam 308, 537, 370
GTİP BAE’nin ithal ettiği ürünler (bin dolar) 2017 7108 Altın (işlenmemiş) 32, 995, 189 8517 Telefon cihazları 30, 317, 361 8703 Binek Otomobiller 15, 785, 609 7102 Elmaslar 13, 983, 432 2710 Akaryakıt (benzin, motorin, fuel-oil) 8, 381, 735 8471 Otomatik bilgi işlem makineleri 6, 732, 160 7113 Mücevher (altın ve pırlanta) 6, 211, 460 8411 Turbojetler 5, 736, 678 8802 Hava taşıtları (uçaklar, helikopter) 4, 837, 637 8803 Hava Taşıtlarının Aksam ve Parçaları 3, 602, 709 3004 Tıbbi İlaçlar 3, 263, 248 8708 Motorlu taşıtların aksam ve parçaları 3, 138, 553 8528 TV alıcıları, Video Monitorları 2, 099, 543 8481 Muslukçu, Borucu Eşyası 1, 837, 395 7403 İşlenmemiş bakır alaşımları 1, 825, 925 Genel Toplam 269, 735, 344
Türkiye –BAE Dış Ticaret Göstergeleri (milyon ABD Doları) Yıllar İhracat İthalat 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 7. 975. 400 2. 896. 572 3. 332. 885 3. 706. 654 8. 174. 607 4. 965. 630 4. 655. 710 4. 681. 255 5. 406. 993 9. 184. 157 3. 138. 220 691. 202 667. 857 698. 421 1. 649. 456 3. 596. 545 5. 384. 468 3. 253. 024 2. 008. 690 3. 701. 153 5. 546. 921 3. 780. 736 Dış Ticaret Hacmi 8. 666. 602 3. 564. 429 4. 031. 306 5. 356. 110 11. 771. 152 10. 350. 098 7. 908. 734 6. 689. 945 9. 108. 146 14. 731. 078 6. 918. 956 Dış Ticaret Dengesi +7. 254. 198 +2. 228. 715 +2. 634. 464 +2. 057. 198 +4. 578. 062 -418. 838 +1. 402. 686 +2. 672. 565 +1. 705. 840 +3. 637. 236 -642. 516
GTİP Türkiye’nin BAE’ne İhracatı (bin $) 2018 7113 mücevher 866, 466 7108 altın (işlenmemiş) 641, 736 2710 petrol yağları 131, 180 5702 halılar 72, 296 6802 mermer, granit 53, 256 9403 mobilyalar (büro, mutfak, yatak odası için) 38, 763 8544 izole Edilmiş Tel, Kablo 34, 215 1806 çikolata 31, 361 8703 otomobili 30, 007 7216 demir/alaşımsız çelikten profil 29, 452
Elazığ’ın Ülkeler Bazında İhracatı Ülke Adı 1 İSVEÇ 2 ÇİN İhracat 2017 ($) 2018 ($) Değişim % 75. 854. 065 68. 246. 366 -10, 03 79. 384. 969 25. 720. 530 -67, 60 3 SLOVENYA 3. 835. 705 18. 226. 592 375, 18 4 HİNDİSTAN 13. 907. 381 18. 222. 562 31, 03 5 HOLLANDA 18. 705. 874 15. 970. 744 -14, 62 6 IRAK 14. 373. 645 14. 204. 050 -1, 18 7 JAPONYA 9. 025. 749 11. 782. 671 30, 55 8 İTALYA 21. 973. 321 11. 326. 676 -48, 45 9 GÜRCİSTAN 7. 970. 402 10. 013. 516 25, 63 10 KANADA 3. 817. 035 3. 318. 874 -13, 05 11 MEKSİKA 4. 560. 773 3. 186. 390 -30, 13 45. 715. 600 2. 423. 414 -94, 70 13 SUUDİ ARABİSTAN 3. 379. 690 2. 393. 259 -29, 19 14 ŞİLİ 2. 490. 265 1. 845. 882 -25, 88 15 İSPANYA 2. 740. 172 1. 586. 967 -42, 09 12 A. B. D.
Elazığ’ın Ürün Bazında İhracatı 2017 Sektör Adı 1 - TARIMSAL ÜRÜNLER --- i-Gıda Maddeleri --- ii-Tarımsal Ham maddeler 2 - MADENCİLİK ÜRÜNLERİ --- i- (27, 28) Maden cevherleri ve döküntüleri --- iii- Demir dışı metaller 3 - SANAYİ --- i-Demir ve çelik (67) --- ii-Kimyasallar --- iii-Diğer yarı mamuller --- iv- Makinalar ve ulaşım araçları ------- (75, 76, 776) Büro makinaları ve haberleşme cihazları ------- Diğer makina ve ulaşım araçları --- v- Dokumacılık ürünleri --- vi- Hazır giyim (84) 2018 İhracat 12. 812. 380 12. 805. 333 7. 047 135. 506. 696 135. 363. 797 İhracat % Değ Pay 13. 578. 391 6, 0 6, 20 13. 562. 510 5, 9 6, 19 15. 881 125, 4 0, 01 75. 903. 919 -44, 0 34, 66 75. 685. 226 -44, 1 34, 56 142. 899 218. 693 53, 0 0, 10 173. 109. 258 153. 884. 132 1. 614. 290 13. 694. 189 1. 534. 199 129. 497. 439 111. 226. 177 1. 291. 937 13. 481. 632 1. 749. 320 -25, 2 -27, 7 -20, 0 -1, 6 14, 0 59, 14 50, 79 0, 59 6, 16 0, 80 5. 826 15. 284 162, 3 0, 01 1. 528. 373 1. 734. 036 13, 5 0, 79 15. 749 4. 929 -68, 7 0, 00 1. 935 0, 00
- Slides: 74