BAB 4 Keperluan Capturing the Requirements Definasi Keperluan

BAB 4 Keperluan/ Capturing the Requirements

Definasi Keperluan (requirement) n Ada banyak makna yang dikaitkan dengan “Keperluan” n n n pernyataan abstrak di peringkat tinggi mengenai sistem pernyataan terperinci menggunakan definasi formal mengenai sistem ataupun apa yang diantara dua di atas

Definasi yang digunakan n n Deskripsi mengenai apa yang sistem boleh laksanakan dan kekangannya. (dari Sommerville) ciri-ciri/ ‘feature’ bagi sistem ATAU penerangan mengenai sesuatu yang boleh dilakukan oleh sistem untuk memenuhi tujuan utama sistem. (dari Pfleeger)

Pembahagian Keperluan Pengguna Keperluan Sistem Spesifikasi rekabentuk perisian (dokumentasi)

Keperluan pengguna n n n Definasi diperingkat tinggi, tidak terperinci Dalam bahasa tabii, ada diagram, menerangkan apakah perkhidmatan yang ditawarkan oleh sistem dan kekangannya Ditulis untuk: Pelanggan & Pengurus Kontraktor

Keperluan sistem: n n n Definasi yang lebih terperinci Menentukan perkhidmatan dan kekangan sistem secara terperinci. Sasaran pada staf Teknikal ‘Senior’ & Pengurus Projek

Contoh: n Keperluan Pengguna n n Perisian patut membolehkan fail yang telah dibina didalam peralatan lain didapati dan disenaraikan dengan mudah. Keperluan Sistem n n Pengguna patut diberikan kemudahan untuk mendefinasikan jenis-jenis fail dari luar. Setiap fail dari luar berkemungkinan boleh dikaitkan dengan sejenis peralatan tertentu.

Spesifikasi rekabentuk perisian -dokumentasi keperluan n n Lebih terperinci daripada spesifikasi keperluan sistem Deskripsi yang abstrak mengenai rekabentuk perisian sebagai rujukan utama untuk rekabentuk dan implementasi.

Apa yang ada dalam dokumen keperluan? n Dokumen definasi Keperluan n n Ditulis dalam istilah yang boleh difahami oleh pelanggan Senarai lengkap apa yang pelanggan ingin sistem tersebut lakukan Mewakili persefahaman antara pelanggan dengan pembangun mengenai apa keperluan dan kehendak pelanggan Ditulis bersama oleh pelanggan dan pembangun

Apa yang ada dalam dokumen keperluan? n Spesifikasi Keperluan n Menyatakan definasi keperluan dalam istilah teknikal Sesuai untuk pembangunan rekabentuk sistem Ditulis oleh penganalisa keperluan/’requirement analysts’.

Apa yang ada dalam dokumen keperluan? Mesti ada hubungan terus/’direct correspondence’ diantara dokumen definasi dengan dokumen spesifikasi Kaedah Pengurusan Konfigurasi n Digunakan sepanjang kitar hayat pembangunan sistem n

Pengurusan Konfigurasi n Definasi: satu set prosedur yang menjejaki: n n n Keperluan yang menerangkan apa yang perlu dibuat oleh sistem Modul rekabentuk yang dijanakan daripada keperluan Kod program yang melaksanakan rekabentuk Ujian yang mengesahkan kefungsian sistem Dokumen yang menerangkan sistem

Pengurusan Konfigurasi n n Keperluan: menerangkan kelakuan sistem Sistem akan bertindak ke atas data/arahan. Objek/entiti akan bergerak dari satu keadaan kepada keadaan lain Keperluan akan menyatakan keadaan dan juga pertukaran sistem/objek 2 cara: n n Pendekatan fungsian Pendekatan bukan fungsian

Keperluan Fungsian n n Menerangkan interaksi diantara sistem dan juga persekitarannya Bagaimana sesuatu sistem akan bertindak pada sesuatu keadaan. Contoh: bagi satu sistem yang mencetak gaji mingguan Apakah input yang perlu untuk mencetak slip gaji? , dalam keadaan mana jumlah bayaran boleh diubah dan sebagainya n Boleh guna banyak teknik untuk menentukan keperluan fungsian

Contoh: n Sistem Pinjaman Buku Perpustakaan n n Pengguna sepatutnya boleh mencari buku samada dari pengkalan data keseluruhan ataupun dari subset pengkalan data keseluruhan. Sistem sepatutnya menyediakan paparan yang berkaitan untuk membaca dokumen yang disimpan kepada pengguna.

Keperluan bukan fungsian n Menerangkan kekangan ke atas sistem yang menyebabkan pilihan kita dalam membangunkan penyelesaian terhadap masalah dihadkan. Contoh: kita perlu bangunkan sistem pada mesin tertentu sahaja/ cek mesti diagihkan kepada pekerja tidak lebih dari 4 jam selepas data mula dibaca.

n n Kedua-dua keperluan ini diperolehi secara formal dari pengguna Formal: Pelanggan tidak selalunya bagus dalam menerangkan keperluan dan kehendak

n 3 jenis keperluan bukan fungsian: n n n Keperluan produk Keperluan organisasi Keperluan luaran/’external’

Contoh: n Keperluan Produk n n Adalah satu keperluan komunikasi di antara APSE dan pengguna dinyatakan di dalam bentuk set aksara ADA Keperluan Organisasi n Proses pembinaan sistem dan dokumen yang dihantar hendaklah mengikut cara yang telah dinyatakan didefinasikan di dalam XYZCo-SP-STAN-95.

Contoh: n Keperluan Luaran n Sistem tidak boleh memaparkan maklumat pelanggan kecuali nama dan nombor rujukan kepada pengguna sistem.

Jenis-jenis Keperluan n n Dokumen spesifikasi dan definasi keperluan menerangkan semua yang berkaitan dengan bagaimana sistem akan berinteraksi dengan persekitarannya Antaranya: n n n Persekitaran Fizikal Antaramuka Faktor pengguna dan manusia

n n n Kefungsian Dokumentasi Data Sumber Keselamatan Pengesahan Kualiti

Keperluan and Kemahuan Pelabur Model Domain Sistem dan organisasi semasa Dokumen yang sediada Penentuan Keperluan Jenis-jenis cadangan keperluan Template Keperluan Sumber-sumber keperluan Model situasi semasa Keperluan yang diguna semula Librari Guna. Semula

Ciri-ciri keperluan n Tujuan: n n n Membenarkan pembangun untuk menerangkan pemahaman mereka bagaimana pelanggan mahu sistem tersebut berfungsi Memberitahu perekabentuk apakah fungsi dan juga ciri-ciri yang mesti dihasilkan oleh sistem Membantu pasukan pengujian untuk meyakinkan pelanggan bahawa sistem tersebut memenuhi keperluan

n Antara ciri-ciri keperluan: n n n n Adakah keperluan tersebut betul? Adakah keperluan tersebut konsisten? Adakah keperluan lengkap? Adakah ia realistik? Adakah setiap keperluan menerangkan sesuatu yang diperlukan oleh pelanggan Adakah keperluan tersebut ‘verifiable’? Adakah keperluan tersebut boleh dijejaki?

Kejuruteraan Keperluan n n Proses yang melibatkan semua aktiviti yang diperlukan untuk menghasilkan dan mengekalkan dokumen keperluan sistem Terdapat 4 aktiviti: n n Kajian kesauran Menentukan(elicitation) dan menganalisis keperluan Spesifikasi Keperluan Pengesahan

Proses Kejuruteraan Keperluan Kajian Kesauran Penentuan dan Analisis Keperluan Spesifikasi Keperluan Laporan Kesauran Pengesahan Keperluan Model Sistem Keperluan Pengguna dan Sistem Dokumen Keperluan

Kajian Kesauran n Semua proses mendapatkan keperluan bermula dengan kajian kesauran INPUT: Kerangka deskripsi sistem dan bagaimana ia akan digunakan di dalam organisasi Hasil: Laporan yang menyatakan samada patut untuk meneruskan proses mendapatkan keperluan dan pembangunan sistem

Kajian Kesauran n Fokus kepada: n n n Adakah sistem menyumbang kepada keseluruhan objektif organisasi? Adakah sistem boleh dilaksanakan dengan menggunakan teknologi terkini dan di dalam kekangan kos dan juga skedul yang dinyatakan? Bolehkan sistem ini diintegrasikan dengan sistem lain yang telah sedia ada?

Kajian Kesauran n Melibatkan penilaian terhadap: n n Maklumat Pengumpulan maklumat Penulisan laporan Penilaian maklumat: akan mengenalpasti maklumat yang diperlukan. Bila maklumat telah dikenalpasti, dapatkan jawapan dari sumber maklumat

Kajian Kesauran n Sumber maklumat: Mungkin diperolehi daripada: n n Pengurus Jabatan Jurutera Perisian Technology Expert End-user Temubual dijalankan untuk dapatkan maklumat.

Kajian Kesauran n Bila maklumat telah sedia, satu laporan kajian kesauran akan disediakan Ia akan membuat cadangan samada meneruskan atau tidak pembangunan sistem Ia mungkin mencadangkan perubahan pada skop, budget dan juga skedul bagi sistem

Menentukan dan Menganalisa Keperluan n Staf Teknikal Pembinaan Perisian akan bekerja bersama pelanggan dan juga pengguna akhir sistem untuk menentukan: n n Domain aplikasi Perkhidmatan Prestasi Kekangan perkakasan

Menentukan dan Menganalisa Keperluan Analisa dan Penentuan (Elicitation) Keperluan Analisa Masalah Penerangan Masalah Bagaimana kita dapatkan semua keperluan pengguna? Adakah kita menggunakan teknik/views yang betul? Spesifikasi dan definasi keperluan Prototaip & Pengujian Pengesahan & Dokumentsai Adakah fungsi ini boleh dilaksanaka n/feasible? Adakah kita telah dapatkan kesemua yang dikehendaki oleh pengguna?

Menentukan dan Menganalisa Keperluan n Bahagian yang kritikal dalam proses Mesti guna pelbagai teknik untuk menentukan apa keperluan dan kehendak pelanggan & pengguna Bermula dengan menganalisa masalah n Memecahkan masalah kepada bahagian kecil yang boleh difahami

Analisa Masalah n Analisa masalah boleh dilakukan dengan mengenalpasti: n n n n Orang Proses Sumber Seterusnya mendokumenkan perhubungan diantara mereka Pengguna&Pelanggan: siapa yg terlibat Tentukan sempadan sistem Data mana yang dihantar

Analisa Masalah n Keperluan boleh dipisahkan kepada 3 kategori: n n Keperluan yang perlu dipenuhi Keperluan yang paling diingini tetapi boleh juga dikecualikan Keperluan yang mungkin, tetapi boleh dihapuskan Setiap keperluan sistem berhubung dengan objek/entiti, keadaan semasa dan juga fungsi yang akan menukar keadaan/ciri-ciri objek

Analisa Masalah n n Perhatikan bahawa keperluan ini tidak spesifikasikan bagaimana sistem akan dilaksanakan Keperluan hanya akan fokus pada pengguna dan masalahnya bukan pada penyelesaian atau pelaksanaan. Keperluan akan menyatakan tujuan sistem dibangunkan. 2 jenis dokumen keperluan: n Definasi Keperluan n Spesifikasi Keperluan

Penerangan Masalah n n Melibatkan pelbagai lapisan orang Proses yang sukar kerana: n Pelanggan tidak tahu apa yang mereka kehendaki daripda sistem komputer kecuali ‘general terms’ n Pelanggan biasanya melahirkan keperluan mereka dalam istilah mereka sendiri dan dengan ‘implicit’ knowledge dari kerja mereka n Setiap pelanggan ada keperluan yang berlainan yang dinyatakan dengan cara yang berlainan

Pemprototaipan Keperluan n 2 pendekatan untuk prototaipan: n Evolutionary: dibangunkan untuk mempelajari mengenai masalah dan membentuk satu asas bagi sebahagian atau kesemua perisian yang akan dihantar n Throw-away: dibangunkan untuk mempelajari lebih jelas mengenai masalah atau meninjau lebih dalam kesauran penyelesaian yang mungkin.

Dokumentasikan apa yang telah didapati n n Mesti simpan satu set dokumen yang merekodkan semua keputusan Menjadi rujukan

Siapa yang terlibat? ? n Ahli yang terlibat di dalam proses mendapatkan keperluan: n n n Pengawas Kontrak Pelanggan dan juga pengguna Pengurus perniagaan Perekabentuk Penguji

Hasilnya daripada proses menentukan dan menganalisa keperluan n adalah model-model sistem n n model-model sistem boleh ditulis dengan berbagai cara akan dibincangkan dalam kuliah yang seterusnya

Spesifikasi Keperluan n n Berkait rapat dengan keperluan sistem dan pengguna Rujuk perbincangan di awal kuliah mengenai n n Keperluan sistem Keperluan Pengguna

Pengesahan Keperluan n Proses menentukan spesifikasi yang telah diperolehi adalah konsisten dengan definasi keperluan Untuk memastikan keperluan akan memenuhi/mencapai kehendak pengguna 2 langkah: n n Pastikan spesifikasi boleh dijejaki Semak definasi untuk melihat keperluan boleh dijejaki dari spesifikasi

Di akhir proses Kejuruteraan Keperluan n n Satu dokumen keperluan akan dihasilkan Kandungan n Dokumen definasi Keperluan Dokumen Spesifikasi Keperluan Rujuk perbincangan di awal kuliah