Azrbaycan tarixi VI sinif Hkmdar Qanun Ordu Paytaxt
Azərbaycan tarixi VI sinif
Hökmdar Qanun Ordu Paytaxt Əhali Ərazi
Ulu icma Qəbilə Tayfa ittifaqı Dövlət qurumu Dövlət
Azərbaycanın ən qədim dövlətidir Urmiya gölü hövzəsində yaranıb Manna Paytaxtı İzirtu Şəhəri olub Ən qüdrətli hökmdarı İranzu olub
Manna dövlətinin tarixi ərazisi Paytaxt İzirtu[1] Dil(lər) manna dili Din politeizm Əhalisi mannalar, saklar, skiflər, kutilər, madaylar Sülalə Mannalar Varislik ← Kuti Midiya → Sak çarlığı →
Azərbaycanın cənub ərazilərinin İkiçayarasının quldar dövlətlərinə yaxın olması burada quldarlıq quruluşunun və dövlətin yaranmasına təkan vermişdir. Miladdan əvvəl I minillyin başlanğıcında Urmiya gölü ətrafında qüdrətli bir Azərbaycan dövləti- Manna dövləti yarandı. Bu dövlətin tam təşəkkülü miladdan əvvəl IX əsrin axırlarına təsadüf edir. Manna adına ilk dəfə Assuriya padşahı III Salmanasarın mixi yazılı kitabələrində miladdan əvvəl 843 -cü il hadisləri ilə əlaqədar rast gəlinir. Assurlar bu ölkəni «Manneylər ölkəsi» , urartulular isə «Manna ölkəsi» adlandırırdılar. Manna adı mənşəcə yerli türk tayfalarından birinin adını bildirirdi.
Həsənli yaşayış yerində tikili qalıqları Mərlikdən tapılmış üstü öküz təsvirli qızıl qab Naxçıvandan aşkarlanmış Manna dövrünə aid bürünc maral fiquru Mərlikdən tapılmış Manna dövrünə aid qızıl və gümüş güldanlar
Manna dövrünə aid bürünc quş fiqurlar Həsənlidən tapılmış tunc əsa başlığı Güney Azərbaycanda Kalar Dəşt abidəsindən aşkarlanmış Manna dövrünə aid (e. ə. IX əsrə) qızıl zoomorf qab
Urmiya gölü sahilində qayada yonulmuş Manna dövrünə aid Azərbaycan musiqiçisi
Uraartu Aşşur
QRUPLARLA IŞ
I Qurp Dərslikdəki verilən mətni oxuyun və Cədvəli tamamlayın! Mannada hansı təsərüfat sahələri Mövcud olub? Bu təsərüfat sahələrinin inkişaf səbəbləri nədir?
II Qurp Mannada hansı vilayətlər vardı və Manna necə idarə olunurdu?
Mannanın düşmənləri hansı dövlətlər idi və bununla necə mübarizə aparırdı?
IV Qurp İranzu Mannanı Urartu işğalından necə azad etdi?
Meyarlar Qruplar I qrup III qrup IV qrup Mənbələrdən düzgün Istifadə edib Təqdim etmə Tapşırıq vaxtında Yerinə yetirilib Əməkdaşlıq Ümumi Nəticə
Kollektivlə iş
İranzu, Kuti, Firon, İzurtu, Zamua, Anubani, Gilzan, Nuzi, Andia
Manna dövləti Yarandı Yerləşdi- Düşmən Ən Paytaxtı Ən yi ərazi ləri qüdrətli Böyük Hökm. Vilayəti darı
1. Mərkəzləşmiş Manna dövləti yerləşirdi. A) Urmiya gölü hövzəsində B) Xəzər dənizinin şimalında C) Kür-Araz ovalığında D) Urmiya gölünün şimalında 5. Mannanın əsas hissəsini təşkil edirdi. A) Zamua B) Zikirtu C) Gilzan D) Andia 6. Hansı Manna vilayəti deyil? 2. E. . ə IX və VIII əsrdə Manna özünü qorumaq üçün A)Zamua mübarizə aparırdı. B)Alateye A) Assuriya və şummerə qarşı C)Uişdiş B) Akkad və Şumerə qarşı D)Nippur C) Babilə və Urartuya qarşı 7. E. ə. VIII əsrdə Mannada mərkəzləşmə D) Assuriya və Urartuya qarşı 3. Manna dövlətinin paytaxtı olmuşdur. A) Qəbələ B) İzirtu C) Uruk D) Qazaka 4. Manna adına ilk dəfə rast gəlinir. A) Assur mixi yazılı kitabələrində B) Babil yazılarında C) Urartu mənbələrində D) Şumer kitabələrində siyasəti aparırdı: A)Kiksar B)Ahşerin C)İranzu D)Deyok 8. Manna hökümdarı İranzu: 1. Urartunu işğal etdiyi Manna vilayətlərini geri qaytardı. 2. Assuriya dövlətinə son qoydu. 3. Ölkədə canişinlik sistemi qurdu. 4. Skifləri ölkədən qovdu 5. Midiya dövlətinə qarşı Urartu ilə ittifaq qurdu. A)1, 3 B)4, 5 C)2, 4 D)1, 5
İranzu Mannanın bütövlüyünü necə qorudu Mövsunda esse yazın
FORMATIV QIYMƏTLƏNDIRMƏ Qiymətləndirmə meyarları 1) İzah etmə 2) Dəyərləndirmə Zəif Orta Yüksək Mannanın daxili və xarici siyasətini Müəyyənləşdirir Mannanın daxili siyasətini izah edir Mannanın daxili və xarici siyasəsətini izah edir İranzunun rolunu çətinikə müəyyənləşdirir İranzunun rolunu izah İranzunun rounu edir dəyərləndirir
- Slides: 28