AZRBAYCAN RESPUBLKASI KND TSRRFATI NAZRLY AQRAR ELM V

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI KƏND TƏSƏRRÜFATI NAZİRLİYİ AQRAR ELM VƏ İNNOVASİYA MƏRKƏZİ HEYVANDARLIQ ELMİ TƏDQİQAT İNSTİTUTU SÜD VERİMİNİN ARTIRILMASI ÜÇÜN TÖVSİYYƏLƏR

Əhalinin heyvandarlıq məhsullarına və sənayenin xammala surətlə artan tələbatını ödəmək, heyvandarlığın hərtərəfli və intensiv inkişafını tələb edir.

Heyvandarlıq məhsulları içərisində süd ən qiymətli və əvəz edilməz məhsuldur. Südün tərkibi orqanizm üçün lazım olan tam qidalı maddələrlə zəngindir. Süd vəzilərində normal surətdə əmələ gələn fizioloji mayeyə süd deyilir. Mürəkkəb biokimyəvi proseslərin məhsulu olan bu mayenin tərkibi çox mürəkəbbdir. Orqanizmin fəaliyyətinin məhsullarından ən başlıcası hesab edilən süd, birinci növbədə körpələrin ehtiyacını hərtərəfli təmin etmək üçün ən zəruri və tam qiymətli məhsuldur. Ona görə də süd, yeni doğulmuşlar üçün əvəzsiz qidadır. Bir litr südün əmələ gəlməsi üçün yelindən 500 litr qan keçməsi lazım gəlir. Orta süd məhsuldarlığına malik inəklərin yelinindən 24 saat ərzində 5 -6 ton, yüksək məhsuldar inəklərdə daha çox qan keçməli olur.

Müxtəlif növdən olan heyvanların südü tərkib etibarı ilə bir-birindən xeyli fərqli ola bilər. Heyvanların südünün kimyəvi tərkibi Heyvanın növü Quruqa Yağ lıq Zülallar Kazein Süd şəkəri Mineral maddələr İnək 12, 70 3, 80 3, 50 2, 70 4, 70 0, 70 Camış 18, 24 8, 41 4, 29 3, 49 4, 92 0, 78 Qoyun 18, 21 6, 74 6, 17 5, 00 4, 30 0, 90 Keçi 13, 70 4, 40 4, 10 3, 30 4, 40 0, 80 Madyan 10, 32 1, 25 2, 15 1, 26 6, 51 0, 38 Şimal maralı 35, 70 19, 70 10, 90 8, 70 2, 60 1, 40 Dəvə 13, 60 4, 50 3, 50 2, 60 4, 90 0, 70

Süd məhsuldarlığının artırılmaasında naxırın tərkibini yaxşılaşdırmaq, daha məhsuldar inək cinsləri yaratmaq vacib şərtlərdəndir.

Məhsuldarlığı artırmaq üçün müasir sağımı operatorlar fermalardakı yeni texnoloji proseslərin sirrinə daha dərindən bələd olmalı və öz ustalıalarını müntəzəm olaraq artırmalıdırlar. Sağıcı operatorlar naxırın doğub-törəmə qabiliyyətinin daim yüksək olmasına, mal-qaranın sağlam olmasına, onların düzgün yemlənməsinə, geniş sağımın təşkilinə, mal-qaraya qulluq edilməsinə, sağlam və məhsuldar cavan heyvanların yetişdirilməsinə diqqət və qayğı göstərməlidirlər.

Heyvandarlığın sənaye təməli üzərində inkişaf etdirilməsi, onların kompleks mexanikləşdirilməsi, süd istehsalının yeni texnologiyası südün artmasına müsbət təsir edir. İntensivləşdirmə Bu söz fransız sözü olub, gərginliyin artması mənasında işlədilir. Yəni mal-qaranın sayını artırmadanyemləmək məhsuldarlığını artırmaqdeməkdir. Bu məqsədlə fermalarda daha məhsuldar inəklər yetişdirmək, buzovlara doğulduğu gündən yaxşı qulluq etmək, onları düzgün yemləmək nəticəsində daha tez böyüməsinə, ət-süd məhsulu verməsinə nail olmaq deməkdir. Yüksək məhsuldar mal-qara yetişdirmək üçün cinsi yaxşılaşdırmaqla bərabər, cavan heyvanları düzgün yemləmək və yaxşı qulluq etmək kimi intensi üsullardan istifadə etməklə məqsədə çatmaq olar.

İxtisaslaşdırma. Adından göründüyü kimi ayrı-ayrı sahələrə üstünlük və ya digər verməklə bu və ya digər sahənin inkişaf etdirilməsi deməkdir. İxtisaslaşdırma sahəyə, növə, məhsuldarlığa görə aparılır və çox geniş məna ifadə edir. Komplekslər. Yuxarıda göstərilən ayrı-ayrı sahələrin əlaqədar işləməsi deməkdir. Təmərküzləşdirmə Elmin, texnikanın və enerjinin imkanlarından istifadə etməklə daha böyük heyvandarlıq kompleksləri yaratmaq deməkdir.

Diqqətinizi görə təşəkkür edirəm