Azrbaycan Respublikas Knd Tsrrfat Nazirliyi Aqrar Elm v
Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Aqrar Elm və İnnovasiya Mərkəzi Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutu Payızlıq taxıl səpinində zəruri aqrotexniki tədbirlər b. ü. f. d. Zamanov Atif E-mail: zamanov. atif@mail. ruwww. aetei. az Siyəzən (26 oktyabr 2018 -ci il) 1
Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun mandatına daxil olan bitkilər 1. YUMŞAQ BUĞDA 2. BƏRK BUĞDA 3. ARPA 4. QARĞIDALI 5. NOXUD 6. MƏRCIMƏK 7. YONCA 8. XAŞA 9. SOYA 10. TÜTÜN 11. ÇƏLTİK 12. YEM NOXUDU 13. LƏRGƏ -T. AESTIVUM L. -T. DURUM DESF. -HORDEUM VULGARE L. -ZEA MAYS L. -CICER ARIETINUM L. -LENS CULINARS MEDIC. -MEDICAGO SATIVA L. - ONOBRYCHIS VICIAEFOLIA SCOP. - GLYCINE HISPIDA MAXIM. -NICOTIANA TABACUM. -ORUZA SATİVA. -PİSUM ARVENSE. -VİCİA SATİVA. 2
Payızlıq taxılların böyümə və inkişafına, məhsuldarlığına təsir edən amillər I qrup II qrup Nizamlanmayan amillər Nizamlanan amillər • İllik yağmurların miqdarı • Günəş radiasiyası • İllik fəal temperaturların cəmi • Küləyin sürəti • • • Torpağın becərilməsi Keyfiyyətli toxum Səpin müddəti Səpin norması Gübrələrin verilməsi Alaqlarla mübarizə Yaşıl malanın çəkilməsi Suvarma Xəstəlik və zərərvericilərlə mübarizə Yığımın vaxtında və keyfiyyətlə başa çatdırılması və s. 3
İstehsal olunan dənin keyfiyyət göstəricilərinə mənfi təsir edən amillər: v Gübrə normalarına düzgün riayət olunmaması; v Yetişməmiş dənlər; v Dənin sünbüldə cücərməsi; v Bitkinin xəstəlik və zərərvericilərlə sirayətlənməsi; v Alaq otlarının mövcudluğu; v Yağışların və vaxtsız suvarmanın təsirindən dənin rəngini itirməsi; v Yığımın gecikdirilməsi; v Qurutma prosesində dənin zədələnməsi; v Yıgımdan sonrakı saxlanma qaydalarına riayət olunmaması. 4
Taxıl əkinlərində səpin qabağı tədbirlər - Səpinə qədər görülən işlər: a) Sahənin sələf qalıqlarından təmizlənməsi və ya doğranıb sahəyə səpilməsi; b)Sələfdən asılı olaraq şum və ya 8 -12 sm yumşaltma, diskləmə və malalama; - Toxum və gübrə tədarükü; - Səpinin həyata keçirilməsi. 5
Sahənin sələfdən asılı olaraq becərilməsi 1. Sahə taxıl altından çıxmışsa ilk növbədə bitki qalıqlarının çıxarılması və ya doğranaraq sahəyə səpilməsi; 2. Sahənin 8 -12 sm dərinlikdə üzlənərək yuşaldılması; 3. 25 -27 sm dərinlikdə şumun aparılması; 4. Ağır diskli və ya Şirvan malası ilə sahənin hamarlanması (suvarmada lazer malanın istifadəsi tövsiyə edilir); 5. Səpinin aparılması. 6
- Slides: 6