AYAIN YUMUAK DOKU PROBLEMLER Dr ar BUYURGAN Prof
AYAĞIN YUMUŞAK DOKU PROBLEMLERİ Dr. Çağrı BUYURGAN Prof. Dr. Yıldıray ÇETE
AYAĞIN YUMUŞAK DOKU PROBLEMLERİ AMAÇ: • Acil serviste sık görülen yaygın ayak rahatsızlıklarını paylaşmak
NASIRLAR VE DERİ KALINLAŞMASI(KALLUS) • • Bası ve irritasyon Bölgesel hiperkeratotik lezyonlar Epidermal kalınlaşma kallus Kallus ağrı verici değilse tedavi edilmemelidir; şayet koruyucudur
NASIRLAR VE DERİ KALINLAŞMASI(KALLUS) • Kalluslar dışa doğru büyürler, sonrasında bası nedeniyle içe itilip nasırlaşırlar • Nasır; yumuşak ve sert • Sert nasırlar siğillere benzerler ancak kazındıklarında kanamazlar • Yumuşak nasırların tinea pedisten ayrımı yapılmalıdır
NASIRLAR VE DERİ KALINLAŞMASI(KALLUS) TEDAVİ: • 15 numara bistüri ile keratotik dokunun temizlenmesi • Uygun ayak bakımı, basıdan korunmak • Keratolitik ajanlar?
PLANTAR SİĞİLLER • • • HPV Yaygın ve bulaşıcı Ağrılı, kemik çıkıntılarının üzerinde Endofitik ve hiperkeratotik Tanı klinik Tedavide %15 -20 topikal salisilik asit
TIRNAK BATMASI(ONİKOKRİPTOZ) • Tırnağı çevreleyen dokunun irritasyonu ile dokuda aşırı büyüme • Tırnağın içeri doğru uzaması • Dar ayakkabı, tırnağın yanlış kesilmesi, kemik deformiteleri • Medial ve lateralde inflamasyon ve enfeksiyon
TIRNAK BATMASI(ONİKOKRİPTOZ) • Enfeksiyon yok ise deri ve tırnak plağı arasına küçük bir destek; kıymık kama veya pamuk
TIRNAK BATMASI(ONİKOKRİPTOZ) • Tırnaktan küçük bir kıymık almak; enfeksiyon yoksa • Digital blok • Tırnağın posterioruna doğru üçte biri ile üçte ikisi oranda makas ve forseps ile enfekteyse • Kısmi tırnak çıkarımı
TIRNAK BATMASI(ONİKOKRİPTOZ) • • Kısmi tırnak çıkarımı (tırnağın yaklaşık dörtte biri) Digital blok Temizlik Hemostaz İşlem Antibiyotik Pansuman Kontrol
BURSİT • • Tümü ağrı nedeni olabilen birçok bursa İnflamatuar, süpüratif, kalsifiye RA, gut (inflamatuar) Bası (inflamatuar olmayan) Stafilokoklar (pyojenik) Usg, MR, geniş iğne aspirasyon… acil serviste? Tedavi nedene yönelik
TOPUK DİKENİ (PLANTAR FASİİT) • Topuk ağrısının en sık nedeni • Plantar aponevrozun inflamasyonu Plantar deriyi kemiğe tutturmak ve ayak tabanını korumak • Nedeni aşırı kullanım • Ağrı plantar yüzdedir, fiziksel aktivite sonrası ve ayağa kalkarken daha çok oluşur
TOPUK DİKENİ (PLANTAR FASİİT) • Muayenede plantar fasyanın kalkaneusla birleşim yerinin anteromedialinde hassasiyet • Ayak parmaklarının dorsifleksiyonunda ağrının artması • % 80’i kendiliğinden iyileşir • Usg, MR ?
TOPUK DİKENİ (PLANTAR FASİİT) • • İstirahat Buz uygulaması NSAID Topuk ve taban desteği Ayak bandajı (dorsifleksiyon) Germe egzersizleri Sert zeminde çıplak ayak yürünmemeli
TOPUK DİKENİ (PLANTAR FASİİT) • Şiddetli vakalarda alçı • Kortikosteroid enjeksiyonu…plantar fasya yırtılmasıyla ilişkili…poliklinik?
TARSAL TÜNEL SENDROMU
TARSAL TÜNEL SENDROMU • N. tibialis posterior • Bası nöropatisi • Ntp öncelikle medial malleole gider sonrasında tarsal tünele girer • Koşma, kısıtlayıcı ayakkabılar • Ödem, travma, ganglion kistleri, osteofitler, tümörler
• medial malleol • topuk • tabanda ağrı veya disestezi (plantar dallar)
TARSAL TÜNEL SENDROMU Distal baldırda ağrı Ağrı atakları gece kötüleşir, efor sonrası artar İlerlerse parmak fleksiyonlarında azalma Tinel bulgusu; medial malleol inferioruna perküsyon ile ayak plantar bölgesinde ağrı oluşması • Aynı anda ayak dorsifleksiyonu ve hiperpronasyonu ağrıyı artırır • •
TARSAL TÜNEL SENDROMU • MR veya sinir iletim incelemeleri poliklinik şartlarında tanı için yardımcı • Tedavi NSAID ve şiddetli aktivitelerden kaçınma • Şikayet devam ediyorsa ortopedi poliklinik kontrolü
DERİN PERONEAL SİNİR SIKIŞMASI
DERİN PERONEAL SİNİR SIKIŞMASI • En sık inf. ekstansör retinaculum altında görülür • Travma, kitle, pozisyon, ödem, sıkan ayakkabılar • Dorsal ve medial ayak ağrıları • Birinci parmak ağ boşluğunda hipoestezi • Eks. hallucis brevis ve eks. digitorum brevis innervasyon problemine sekonder atrofi
DERİN PERONEAL SİNİR SIKIŞMASI • Ağrı gece şidddetlenir • Aktivite ile artar, istirahat ile azalır • Tedavi tarsal tünel sendromu ile aynıdır
GANGLİON • Yaygın görülen iyi huylu sinoviyal kist • 1. 5 ila 2. 5 cm arasında, sıklıkla bir tendon kılıfı ya da eklem kapsülüne ilişik • Ayak bileğinin anterolateralinde sık • Akut ya da kronik • Çap olarak değişken • Ağrılı veya asemptomatik
GANGLİON • Usg ya MR elektif şartlarda • Kortikosteroid instilasyonu ve aspirasyonu • Cerrahi eksizyon
TENOSİNOVİT VE TENDİNİT
TENOSİNOVİT VE TENDİNİT
TENOSİNOVİT VE TENDİNİT • Genellikle aşırı kullanım • Tutulan tendon üzerinde ağrı • Fleksör hallucis longus*, post. tibialis ve aşil tendonu en sık • İstirahat, buz uygulama, nsaid • Ortopedi poliklinik kontrolü *özellikle bale sanatçılarında görülür
AŞİL TENDONU KOPMASI • • Ayakta plantar fleksiyon Aşırı dorsofleksiyon ile rüptür Patlama sesi Muayenede çentik palpasyonu Thompson testi (+) Tanıda genelde görüntüleme gerekmez*usg? mr? Ortopedi görüşü
AŞİL TENDONU KOPMASI • Spontan kopmalarda kortizon ve florokinolon kullanımı RF • Ayak parmak uçlarında dik durmada yetersizlik • Tedavi; genç hastalarda cerrahi iken yaşlılarda konservatif
MORTON NÖROM • • • Plantar parmak arası nörom En sık üçüncü parmakta Dar ayakkabı Sinirin lokal irritasyonu 25 -50 yaş kadınlar Ağrı eforla artar istirahatle azalır
MORTON NÖROM • Etkilenmiş bölge palpasyonunda ağrı yeniden oluşur • Tanı klinik • Tedavi semptomatik • Geniş ayakkabı, kortizon enjeksiyonları • Cerrahi ve nöroliziz
AYAĞIN KOMPARTMAN SENDROMLARI • Dokuz kompartman • Doku basınç artışının vasküler akışa engel olması • Genellikle çoklu kırıklarla ilişkili • Ezici ve delici-kesici yaralanmalar, yanık, kanama bozuklukları, egzersiz • Şişme, parestezi, nörovasküler semptomlar
AYAĞIN KOMPARTMAN SENDROMLARI • Kompartman için basınç *stryker stıc aygıtı • Diyastolik kan basıncı ile kompartman içi basınç arasındaki fark 30 mm Hg altında ise acil fasiyotomi • Tanıda gecikme; nekroz, fibröz ve iskemik kontraktürler
PLANTAR FİBROMATOZİS • Dupuytren kontraktürü • Fibröz dokunun çoğalarak yumuşak dokunun yerini alması • Ele gelen sabit ve sert kitleler • Başlangıcı adolesan dönem • Ayakların yük taşımayan bölgelerinde
PLANTAR FİBROMATOZİS • Tanıda MR • Tedavi konservatif, nadiren cerrahi
MALİGN MELANOM • Ayaktakiler tüm kutanözlerin % 15’i • Diğer ayak hastalıklarına benzer (ülser, mantar, siğil) • Erken tanı önemli • Tedaviye rağmen iyileşmeyen lezyonlarda akla gelmeli *biyopsi • Akral lentisinöz en agresif tip*daha çok siyahilerde
TEŞEKKÜRLER…
KAYNAK • Tintinalli, 7 th edition, p: 1933 -1938 • İnternet google chrome arama görselleri
- Slides: 40