AVRUPA BRL MAL VE SOSYAL POLTKALAR KONU Avrupa

AVRUPA BİRLİĞİ MALİ VE SOSYAL POLİTİKALAR KONU Avrupa Birliğinin Tarihsel Gelişimi, Temel Kurucu Antlaşmalar, Avrupa Birliğinin Örgütsel Yapısı ve Kurumları, Avrupa Birliğinin Genişlemesi HAZIRLAYANLAR 2010224028 - Mevlüt ERTANÇ 2013224951 - Abdulkadir ÜNLÜ 2012224001 - Oğuzcan ABAKAY 2012224002 - Sefa AKGÜL 2012224003 -Elif Ceren AKMEŞE

AVRUPA BİRLİĞİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE TEMEL KURUCU ANTLAŞMALAR � Avrupa kıtasında bir "Birlik" oluşturma fikri 14. yüzyıldan itibaren tarihçileri, filozofları, hukukçuları ve siyaset adamlarını cezp etmiştir. I. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa'da bir "Birliğin" oluşturulmasına yönelik önemli fikirler üretilmiş olmasına rağmen bunların olgunlaşıp benimsenmesi ancak II. Dünya Savaşı sonrasında mümkün olmuştur.

Batı-Avrupa ülkeleri, bütünleşme hareketi olarak ve İngiltere’nin rekabet gücüne cevap veremedikleri için, ilk 1665 yılında, Avusturya, İspanya ve Bavyeral ülkelerinin ekonomik bütünleşmeleri ile başlayan proje ile 1834 yılında 40 küçük devletten oluşan Alman Birliği’ni (Prusya) (German Zollverein) kurmuşlardır. � 1859– 1870 yıllarında İtalyan Devletleri arasında tarıma dayalı birlik oluşturulmuş ancak bu çaba başarısızlıkla sonuçlanmıştır. �

� 1947 yılında Fransa ve İtalya arasında da bir gümrük birliği oluşturulmaya çalışılmış, 1949’da anlaşma imzalanmış, ancak iki ülke ekonomilerinin hem pazar genişliği avantajının olmaması hem de birbirlerine rakip olmaları sebebiyle ve o dönemde kurulan Avrupa İktisâdi İşbirliği Örgütü (OEEC), bugünkü adıyla OECD’nin oluşturulması nedeniyle tamamlanamamıştır. � Bu fikirler ışığında çözüm olarak siyasi ve ekonomik birlik öngörülmüş olup, bu öngörüler altında çeşitli antlaşmalar yapılmıştır. AB’ye günümüz şeklini veren antlaşmalar şunlardır:

� 1950 Schumann Bildirgesi � 1951 Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (Paris Antlaşması) � 1957 Avrupa Ekonomik Topluluğu (Roma Antlaşması) � 1957 Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM Antlaşması � 1987 Avrupa Tek Senedi � 1992 Avrupa Birliği (Maastricht) Antlaşması � 1997 Amsterdam Antlaşması � 2001 Nice Antlaşması � 2007 Lizbon Antlaşması

SCHUMANN BİLDİRGESİ (1950) � Fransa Dışişleri Bakanı Robert Schumann Avrupa Devletlerini kömür ve çelik üretiminde alınan kararları uluslar üstü bir kurum devretmeye davet etmiştir. Schumann bildirgesinde şu ifadelere yer vermiştir: � ‘’ Kömür ve çelik üretimi bir bütün olarak yüksek bir merciye devredilmeli ve yıllardır savaş mühimmatı olarak kullanılan bu maddelerin, barış için kullanılması tesis edilmelidir. ’’

AVRUPA KÖMÜR VE ÇELİK TOPLULUĞU (AKÇT) PARİS ANTLAŞMASI � Bu anlaşma ile dünya tarihinde ilk defa devletler kendi iradeleriyle egemenliklerinin bir kısmını ulus üstü bir kuruma devretmiş oluyordu. Belçika, Federal Almanya, Lüksemburg, Fransa, İtalya ve Hollanda’dan oluşan 6 üye devlet ile AKÇT oluşturuldu.

AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU ROMA ANTLAŞMASI � Kömür ve çeliğin yanı sıra diğer sektörlerde de ekonomik birliği kurmak amacıyla, 1957’de Roma Antlaşması imzalandı ve Avrupa Ekonomik Topluluğu(AET) kuruldu. Topluluğun görevi ortak pazarın kurulması ve üye devletlerin giderek yakınlaştırılması olmuştur. Bu antlaşma ile Avrupa Yatırım Bankası da kurulmuştur.

1957 AVRUPA ATOM ENERJİSİ TOPLULUĞU (EURATOM � Topluluğun görevi nükleer sanayilerin kurulması ve hızlı gelişimi için gerekli şartların sağlanması suretiyle üye devletlerde hayat standardının yükselmesine katkıda bulunmaktır. Topluluğa verilen görevler şu kurumlar aracılığı ile yürütülmektedir: Avrupa Parlamentosu Ø Konsey Ø Komisyon Ø Adalet Divanı Ø

1987 AVRUPA TEK SENEDİ � ATS 9 üye ülke tarafından Lüksemburg’da hazırlanmış ve 1 Temmuz 1987’de yürürlüğe konmuştur. ATS’nin en önemli amacı, üye ülkeler arasında daha yakın işbirliğinin sağlanması ve Ortak Pazarın gerçekleştirilmesidir. Bu antlaşma ile günümüz Avrupa Birliğinin oluşum süreci de başlamıştır.

1992 AVRUPA BİRLİĞİ (MAASTRİCHT) ANTLAŞMASI Avrupa Birliğini kuran Maasricht Antlaşması ile Avrupa Topluluklarına yeni boyutlar kazandırılmış ve AB’nin 3 temel direği oluşturularak yeni bir hukuksal yapı düzenlenmiştir. AB’nin 3 temel direği antlaşmaya göre: Ø Ekonomik ve Parasal Birlik, Ø Ortak Dışişleri ve Güvenlik, Ø Adalet ve İç İşlerinde İş Birliği, �

1997 AMSTERDAM ANTLAŞMASI � Amsterdam Antlaşmasının en önemli özelliği, Maasricht Antlaşması ile kurulan hukuksal yapıyı tamamlamasıdır. Antlaşma işle tek para biçimine geçiş teyit edilmiş, üye ülkeler arasında sınır kontrolleri kaldırılmış, (Schengen Antlaşması) Avrupa vatandaşlığı kapsamındaki haklar güçlendirilmiştir.

NİCE ANTLAŞMASI � AB’nin son genişleme süreciyle artan üye sayısı ve ulaşılan kurumsal büyüklük bürokrasi düşünülerek kurumsal reformlar öngörülmüştür. Nice Antlaşması ile Avrupa Konseyi, Avrupa Parlamentosundaki üye ülkelerin oy dağılımları ve Avrupa Komisyonu üye sayıları yeni katılacak ülkeleri de kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.

2007 LİZBON ANTLAŞMASI 13 Aralık 2007 tarihinde imzalanan ve 17 Aralık tarihli AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanan Lizbon Antlaşması, demokratik hesap verebilirliğin ve Avrupa Birliği’nin karar alma süreçlerinin etkinliğinin geliştirilmesinin yanı sıra genişlemiş Birliğin işleyişine yönelik yasal bir çerçeve oluşturulmasını amaçlamaktadır. �

AVRUPA BİRLİĞİ KURUMLARI � Avrupa Parlamentosu � Avrupa Komisyonu � Avrupa Birliği Zirvesi � Avrupa Adalet Divanı � Avrupa Sayıştayı � Avrupa Merkez Bankası � Avrupa Yatırım Bankası � Danışma Organları

AVRUPA PARLAMENTOSU (AP ) � AB’nin yasama organıdır. � 1979 yılında kurulmuştur. � Genel Kurul Strazburg’da, Parlamentonun siyasi grup ve komiteleri Brüksel’de, sekretaryası ise Lüksemburg’dadır. � AP başkanlığını 1 Temmuz 2014’den beri Martin Schuliz yürütmektedir.

Başlıca görevleri: • Parlâmentonun yasamanın denetimi, bütçenin denetimi ve yönetimin denetimi olmak üzere üç önemli yetkisi vardır • Birlik adına üçüncü ülkelerle anlaşma yapar, • Avrupa Merkez Bankası’nın görev ve yetkilerini belirler. • Yasal düzenleme tasarılarını inceler. • Güncel konuları tartışır. • Komisyon başkanı ve Avrupa Ombudsmanını seçer. • Şikâyet dilekçesi kabul eder. • Komisyonu güvensizlik oyuyla üçte iki çoğunlukla heyet halinde istifaya zorlayabilir.

AVRUPA KOMİSYONU � AB’nin yürütme organıdır. � Merkezi Brüksel’dedir. � AP’ da Temmuz 2014’de yapılan gizli oylamada komisyon başkanı Jean-Cloud Juncker seçilmiştir.

Başlıca görevleri: • Birliğin bütçesini ve politikasını uygular • Yasama sürecini başlatmada tek yetkilidir ve yeni bir Avrupa yasasının kabulü sürecinin her aşamasında etkide bulunma güç ve yetkisine sahiptir. • Parlamentoya karşı sorumludur. • Üçüncü ülkelerle birlik adına ticaret ve işbirliği antlaşmaları yapar. • Komisyon, yalnızca Avrupa Parlâmentosu’na karşı sorumludur

AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ � AB temel karar organıdır ve yürütme yetkisi vardır � Konsey merkezi Brüksel’dedir � Konsey dönem başkanlığını 1 Ocak 2016’da Hollanda devralmıştır

Başlıca görevleri: • AB yasalarını çıkarır. • AB politik hedeflerini belirler. • AP ile birlikte AB’nin yıllık bütçesini tespit eder. • AB adına uluslar arası antlaşmaları imzalar. • Ortak politikalara ilişkin temel kuralları belirler.

AVRUPA BİRLİĞİ ZİRVESİ � “AB Doruğu”, “AB Başkanlar Konseyi” olarak da adlandırılmaktadır. � 1974 yılından beri toplanmaktadır. � Genel olarak toplantıları Brüksel’de gerçekleştirmektedir. � 1 Aralık 2014 tarihinde Donald Tusk AB Zirvesinin başkanı olarak göreve başlamış.

Başlıca görevleri: • Birliğin temel politika ve stratejik eğilimlerini belirlemek, • Önemli politik girişimlerde bulunur. • AB Komisyonun bir sonuca varamadığı konulara kılavuzluk etmek.

AVRUPA ADALET DİVANI � AB’nin yargı organıdır. � 1958’te kurulmuştur. � Lüksemburg’da faaliyet göstermektedir. � Başlıca görevleri: � Topluluk hukukun uygulanmasını sağlar, � Antlaşmazlıklarda hakemlik yapar � Topluluk hukukunu yorumlar.

AVRUPA BİRLİĞİ SAYIŞTAYI � AB’nin mali denetleme organıdır. � 1975’te kurulmuştur. � Merkezi Lüksemburg’dadır. � Başlıca görevleri: � Avrupa Birliği’nin tüm gelir ve harcamalarının hukuka uygun ve düzenli biçimde yapılıp yapılmadığını ve maliye yönetiminin tutarlı olup olmadığını denetler � Bütçenin uygulanmasında mevzuat çerçevesinde hareket edilmesini denetler

AVRUPA MERKEZ BANKASI � Tüzel kişiliğe sahip bağımsız bir AB organıdır � Merkezi Almanya’nın Frankfurt şehrindedir. � Başlıca görevleri: � Para birimi olarak Avro’yu kullanan AB üyesi ülkelerde fiyat istikrarını sağlamaktır. � Faiz oranlarını belirlemek � Avro bölgesi dâhilinde para basımına izin verme konusunda tek yetkilidir.

AVRUPA YATIRIM BANKASI � AB’nin finans kurumudur. � Roma Antlaşması gereğince 1958’de kurulmuştur. � Merkezi Brüksel’dedir. � Başlıca görevleri: � AB’nin hedefleri doğrultusunda ekonomik gelişme ve yatırımları finanse etmek � Trans-Avrupa ulaşım ve telekomünikasyon ağlarının geliştirilmesi ve çevrenin korunmasını sağlamak � Enerji kaynaklarının sürdürülebilirliğinin sağlmak. � Avrupa sanayisinin ve KOBİ’lerinin uluslar arası düzeyde gücünün arttırılmasına yönelik finansman kredisi sağlamak

DANIŞMA ORGANLARI Ø EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTE 1957’de Roma Antlaşması ile kurulmuştur. Merkezi Brüksel’dedir. Ekonomik ve Sosyal Komite 222 üyeden oluşur. Ø BÖLGELER KOMİTESİ Yerel ve bölgesel mercileri temsil eden 222 asil ve 222 yedek üyesi vardır. Merkezi Brüksel’dedir. Ø AVRUPA OMBDUSMANI AB vatandaşları ya da herhangi bir Avrupa ülkesinde ikamet eden vatandaşların şikâyetleriyle ilgilenir. Görev süresi 5 yıldır. Bu görevi Temmuz 2013’ten beri İrlandalı gazeteci yazar Emily o’Reilly yürütmektedir.

AVRUPA BİRLİĞİNİN GENİŞLEMESİ �Genişlemenin �Aday Tarihçesi Ülkeler �Potansiyel Aday Ülkeler

� Bugünkü Avrupa Birliği'nin (AB) temellerini, 1951 yılında Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda'nın imzaladığı Paris Antlaşmasıyla kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ile yine aynı ülkelerin 1957 yılında imzaladığı Roma Antlaşmasıyla kurulan Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu oluşturuyor. � 1993 yılında yapılan Kopenhag Zirvesinde belirlenen kriterler üyelik koşullarını kesin bir biçimde ortaya koydu.

Birinci Genişleme (İngiltere, İrlanda, Danimarka - 1973) � İngiltere, İrlanda ve Danimarka 1961 yılında üyelik için AB'ye başvurdular. Genişleme süreci, 1969 yılında De Gaulle'ün Fransa Cumhurbaşkanlığından istifa etmesinden sonra başladı ve İngiltere, İrlanda, Danimarka 1 Ocak 1973'te AB'ye üye oldu.

İkinci Genişleme (Yunanistan - 1981) � Yunanistan 8 Haziran 1959 tarihinde AT’na ortaklık için başvuruda bulunmuştur. İki taraf arasında yapılan müzakereler sonucunda, Yunanistan 9 Temmuz 1961 tarihinde Avrupa Toplulukları ile Ortaklık Anlaşması’nı (Atina Anlaşması) imzalamıştır.

Üçüncü Genişleme: (İspanya, Portekiz - 1986) spanya � yılında gerçekleştirmiş ancak her iki ülkenin de diktatörlükle yönetilmesi sonucu başvuruları kabul edilmemiştir. Bu iki Güney Avrupa ülkesinin az gelişmiş ekonomileri ve demokrasiye geçişlerinde karşılaştıkları sıkıntılar, AB'nin bu ülkeler ile ilişkilerinin yavaş ilerlemesine yol açmıştır. Portekiz, Topluluğa üyelik başvurusunu 28 Mart 1977 tarihinde yapmıştır. � İspanya ve Portekiz ile 1978– 1979 yıllarında başlatılan müzakereler 1986 yılında bu ülkelerin Birliğe katılmalarıyla sonuçlanmış, böylece Topluluğa üye ülkelerin sayısı onikiye yükselmiştir.

Dördüncü Genişleme: (Avusturya, Finlandiya, İsveç - 1995) � Avusturya 17 Temmuz 1989’da, � İsveç 1 Temmuz 1991'de, � Finlandiya ise 18 Mart 1992 tarihinde Topluluğa üyelik başvurusunda bulunmuşlardır. � Birlik, üç ülke için müzakereleri eş zamanlı olarak 1 Şubat 1993 tarihinde başlatmıştır

Beşinci Genişleme � 1995 yılında AB üyeliği için başvuruda bulunan Bulgaristan ve Romanya ile katılım müzakereleri Şubat 2000 tarihinde başlamıştır. 2004 yılındaki genişleme dalgasının bir devamı niteliğindeki 2007 genişleme dalgasına dâhil olan Bulgaristan ve Romanya, komünist rejimin düşüşünün on yedinci yılında 1 Ocak 2007 tarihinde AB üyesi olmuşlardır.

AB-27’DEN AB-28’E: AB’NİN YENİ ÜYESİ HIRVATİSTAN Hırvatistan, 1 Temmuz 2013 tarihinde resmen AB’nin 28’inci üyesi olmuştur. � Böylece Hırvatistan, Yugoslavya’nın dağılmasıyla bağımsızlığını ilan eden ülkelerden AB üyesi ikinci ülke olmuştur. � Hırvatistan’ın üyeliğiyle AB’nin resmi dillerinin sayısı 24’e; AB nüfusu ise 508 milyona ulaşmıştır. 17 Haziran 2004’te aday ülke ilan edilen Hırvatistan, AB ile katılım müzakerelerine Türkiye ile aynı tarihte, 3 Ekim 2005’te, başlamıştır. �

AVRUPA BİRLİĞİ’NE TAM ÜYE ÜLKELER

KAYNAKÇA • http: //www. ab. gov. tr/index. php? p=109 • http: //www. ikv. org. tr/ikv. asp? ust_id=32&id=281 • Prof. Dr. Cihan DURA, Prof. Dr. Hayriye ATİK, Avrupa Birliği, Gümrük Birliği ve Türkiye, Nobel Yayınevi, 4. Basım, Nisan– 2014 • T. C Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı, Avrupa Birliği ve Türkiye, Ankara, Ekim- 1999 • Dr. Özay ÖZPENÇE, Avrupa Parasal Birliğinde Maliye Politikası Koordinasyonu ve Türkiye Analizi, T. C Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2009/391, Ankara– 2 • www. avrupa. info. tr • www. bumko. gov. tr Avrupa Topluluklarına İlişkin Temel Belgeler cilt: 1 • Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi yıl 2008 cilt XXV sayı 2 • www. tbmm. gov. tr • www. ibb. gov. tr • Yrd. Doç. Dr. Ümit GÜNER, Ekonominin AB’si, Ekin Yayınevi, 2008 • https: //tr. wikipedia. org/wiki/Avrupa_Birli%C 4%9 Fi • http: //www. abgm. adalet. gov. tr/avrupabirligi/kurumsalyapi. html • http: //www. dpb. gov. tr/tr-tr • http: //itb. org. tr/Sayfa/95 -12 -ab-kurumlari • http: //www. academia. edu/5083049/AB_Organlar%C 4%B 1_ve_%C 3%BCye_% C 3%BClkeler_aras%C 4%B 1 nda_yetki_b%C 3%B 6 l%C 3%BC%C 5%9 F%C 3%B Cm%C 3%BC • http: //www. canaktan. org/ekonomi/yeni-avrupa/temel-kurum. htm