Autor Rafa Kwiatkowski Zastpca Dyrektora Komunalnego Zakadu Budetowego

Autor: Rafał Kwiatkowski Zastępca Dyrektora Komunalnego Zakładu Budżetowego w Legionowie

Liczba mieszkańców: 51. 200 Powierzchnia: 13, 6 km² Połowę powierzchni miasta zajmuje budownictwo wielorodzinne 33. 000 mieszkańców w zabudowie wielorodzinnej 18. 200 w zabudowie jednorodzinnej Miasto jest wysoce zurbanizowane, otoczone lasami

Jak do tego doszło? – krótka historia

INICJATYWA - czyli po co nam to było?

INICJATYWA - czyli po co nam to było? Ø bo to trochę nie fair, że jedni płacą, a inni nie… Ø bo podrzucają śmieci, a to do lasu, a to do przydrożnych koszy i w ogóle gdzie popadnie… Ø bo ci z domków podrzucają śmieci do altan przy blokach… Ø bo smog, smród jak co poniektórzy zaczynają stosować wysokoenergetyczne „paliwo alternatywne” czyli wszystkie plastiki do pieca… Ø bo będzie taniej… no, to już trochę ułuda…

INICJATYWA - czyli po co nam to było? Do 30 czerwca 2009 r. W Legionowie, obowiązywały zasady gospodarowania odpadami komunalnymi, których podstawą były: regulamin utrzymania porządku i czystości w Gminie Legionowo; indywidualne umowy między właścicielami lub zarządcami nieruchomości, a przedsiębiorcami posiadającymi zezwolenia na odbiór odpadów; ewidencja umów w urzędzie miasta (właściciele zawarli 4300 umów) kontrole zawarcia umów oraz rachunków za odbiór odpadów dokonywane przez Straż Miejską (sankcje) zezwolenia Prezydenta Miasta Legionowa na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości posiadało 20 firm niemożność skutecznej kontroli (stosunek kosztów do efektów)

KROK 1 - referendum

KROK 1 - referendum Zgodnie z uchwałą Rady Miasta Legionowo z 26 lipca 2006 r. w Legionowie 12 listopada 2006 r. odbyło się referendum dotyczące przejęcia przez Gminę obowiązku pozbywania się odpadów komunalnych. W referendum udział wzięło 34% mieszkańców, z czego 85% opowiedziało się za przejęciem przez gminę obowiązków związanych z zagospodarowywaniem odpadów.

TROCHĘ DREPTANIA W MIEJSCU - moment niezdecydowania

TROCHĘ DREPTANIA W MIEJSCU - moment niezdecydowania Ø Ø Ø jak to zorganizować – w końcu brak wzorców jaka będzie cena? to nie wyjdzie brak wiary niepewność co do czynników cenotwórczych – opłata marszałkowska

KROK 2 - opracowanie systemu

KROK 2 - opracowanie systemu Ø powołanie zespołu roboczego na poziomie Urzędu Miejskiego pod przewodnictwem Naczelnika Wydziału Ochrony Środowiska Ø cele zespołu – opracowanie systemu – założenia, częstotliwości odbioru, obliczenie go względem przetargu itp. Ø ankiety skierowane do mieszkańców (właściciele nieruchomości) i zarządców nieruchomości – dostarczone wraz z wymiarem podatku od nieruchomości Ø analiza ankiet – odpowiedziało: wszyscy zarządcy (115) i 1. 500 mieszkańców na 4. 400 Ø opracowanie systemu przez dr Manczarskiego z Politechniki Warszawskiej Ø opracowanie systemu informatycznego i rozpoczęcie prac nad bazą danych

KROK 2 - opracowanie systemu (cdn) Ø zmiana zespołu roboczego – wyniesienie go na wyższy szczebel – przewodnictwo zastępcy prezydenta; wejście Skarbnika Ø decyzja o operatorze SGO – Komunalny Zakład Budżetowy w Legionowie Ø dokooptowanie do nowego zespołu dyrektora, zastępcy dyrektora i kierownika działu technicznego KZB Ø Ø Ø rozpoczęcie akcji informacyjnej opracowanie zasad przetargu (SIWZ-u) przygotowanie projektów odpowiednich uchwał niezbędnych do wejścia w życie systemu

KROK 3 - przetarg

KROK 3 - przetarg Ø Ø przetarg przeprowadza KZB Ø Ø Ø podział na rejony Ø Ø cel podstawowy – poznanie możliwego poziomu cen – osiągnięty pierwszy przetarg sierpień 2008 r. na „sprawdzenie w boju” rynku reakcja rynku (wykonawców – przedsiębiorców) – różne taktyki wnioski – rejony nie mają sensu – zbyt duże rozbieżności w cenach między rejonami jak i między wykonawcami odkrycie kart przez wykonawców

KROK 3 - przetarg (cdn) Ø Ø drugi przetarg ponowienie „ataku” wykonawców – bardzo liczne uwagi, protesty – część uwzględniona Ø cena uzyskana od wykonawcy pozwoliła nawiązać do obowiązującej na największej części miasta zarządzanej przez Spółdzielnię Mieszkaniowo-Lokatorską Ø wymagała jednak dopłaty w wysokości 1 zł na mieszkańca w stosunku miesięcznym (rocznie 600. 000 zł) Ø dopłata wynikała z założeń systemowych, aby wejście w życie jakby nie oceniał - rewolucyjnego sytemu było łagodne Ø w ślad za rozstrzygnięciem przetargowym nastąpiły niezbędne ruchy legislacyjne – uchwała o przejęciu obowiązków, o opłacie i dostosowawcza zmiana regulaminu utrzymania czystości i porządku

NO I DOSZLIŚMY !!! - system wchodzi w życie

NO I DOSZLIŚMY !!! - system wchodzi w życie Ø Ø system wchodzi w życie 1 lipca 2009 r. wcześniej pisma o wypowiedzeniu umów z dotychczasowymi wykonawcami Ø wzmożona akcja informacyjna – media lokalne, parafie, nawet ogłoszenia na targowisku miejskim Ø szczególnie istotne, bowiem przed 1 lipca 2009 r. wykonawca miał obowiązek dostarczyć właścicielom nieruchomości pojemniki na posesje Ø ogromne zamieszanie wywołane przez wykonawcę, który zlekceważył rozstawienie pojemników – został ukarany Ø liczne interwencje mieszkańców, duża nieświadomość i ewidentne manipulacje „buntowników” Ø duże spotkanie wyjaśniające na ponad 300 osób

Kształt SGO

Kształt SGO PODSTAWOWE ZASADY Ø Ø Ø brak limitu ilości odpadów odbieranych od mieszkańców, system obejmuje gospodarstwa domowe, wyróżnienie specyfiki terenów zabudowy wielorodzinnej i jednorodzinnej Ø system pojemnikowy dla odbioru odpadów zmieszanych, Ø system workowy dla odbioru odpadów segregowanych na terenach zabudowy jednorodzinnej, Ø system pojemników zbiorczych dla odbioru odpadów segregowanych na terenach zabudowy wielorodzinnej z wyjątkiem odpadów zielonych – system workowy, Ø zróżnicowana stawka opłaty w zależności od segregowania bądź nie segregowania odpadów – odpowiednio 8, 50 zł i 15 zł (niezbędna deklaracja o rezygnacji z segregowania)

Kształt SGO ZASADY DLA ZABUDOWY WIELORODZINNEJ Ø mieszkańcy korzystają z dotychczasowych miejsc składowania odpadów Ø 38 zestawów pojemników do selektywnej zbiórki ustawionych na terenie osiedli, Ø odpady zielone zapakowane w worki odbierane są z miejsc uzgodnionych z zarządcami

Kształt SGO ZASADY DLA ZABUDOWY WIELORODZINNEJ Odpady stosownie do ich rodzaju gromadzone są w workach dostarczonych przez wykonawcę: worki żółte – przeznaczone są do gromadzenia tworzyw sztucznych, szkła i metali worki niebieskie – przeznaczone są do gromadzenia papieru, odzieży i tekstyliów worki zielone – przeznaczone są do gromadzenia odpadów „zielonych”

Kształt SGO SZCZEGÓŁOWE ZASADY 1) Zabudowa wielorodzinna a) Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne (kod 20 03 01) Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne zbierane będą do pojemników ustawionych w dotychczasowych przeznaczonych do tego miejscach (altanki śmietnikowe, komory zsypowe, wyznaczone miejsca na pojemniki). Częstotliwość wywozu przez Wykonawcę odpadów zmieszanych – 3 razy w tygodniu (poniedziałek, środa, sobota lub inne dni po ustaleniu z zarządcami budynków) w godzinach 7. 00 – 20. 00). Pojemniki zapewnia Wykonawca i ustawia je w miejscach wskazanych przez Zamawiającego. Ilość miejsc do gromadzenia odpadów (altanki, zsypy, miejsca ustawienia pojemników).

Kształt SGO SZCZEGÓŁOWE ZASADY (cdn wielorodzinne) b) Selektywnie zbierane odpady komunalne Selektywna zbiórka odpadów komunalnych na terenie zabudowy wielorodzinnej odbywać się będzie do specjalistycznych pojemników. Częstotliwość wywozu przez Wykonawcę tych odpadów zależnie od lokalizacji w godzinach 7. 00 – 20. 00. częstotliwość opróżniania: - pojemniki na szkło – 1 raz na dwa tygodnie (w piątki), - pojemniki na papier: 10 pojemników – 2 razy w tygodniu (w poniedziałki i piątki), 30 pojemników– 1 raz w tygodniu (w piątki), - pojemniki na plastik: 14 pojemników – 2 razy w tygodniu (w poniedziałki i piątki), 30 pojemników – 1 raz w tygodniu (w piątki). Pojemniki zapewnia Wykonawca i ustawia je w miejscach wskazanych przez Zamawiającego.

Kształt SGO SZCZEGÓŁOWE ZASADY (cdn wielorodzinne) c) Odpady „zielone” (kod 20 02 01) Miejsce odbioru worków do gromadzenia odpadów zielonych ustali bezpośrednio Wykonawca z zarządcami poszczególnych osiedli lub budynków. Ilość niezbędnych worków podano § 3 ust. 3 SIWZ. Charakterystyka worków § 3 ust. 3 pkt 3 lit. a SIWZ. Częstotliwość wywozu przez Wykonawcę odpadów „zielonych” – 2 razy w miesiącu w okresach wegetacyjnych (kwiecień – listopad). Dodatkowo dla choinek wyznacza się 2 terminy odbioru w styczniu i lutym. Szczegółowy harmonogram Wykonawca uzgodni z zarządcami nieruchomości z udziałem Zamawiającego. Worki do gromadzenia odpadów zielonych zapewni Wykonawca. d) Odpady wielkogabarytowe (kod 20 03 07) i wyeksploatowany sprzęt elektryczny i elektroniczny (kody 20 01 23, 20 01 35 i 20 01 36) Odpady wielkogabarytowe i wyeksploatowany sprzęt elektryczny i elektroniczny gromadzony będzie przez mieszkańców w wyznaczonych przez zarządców budynków miejscach przy urządzeniach do gromadzenia odpadów (przy altankach, pomieszczeniach zsypowych, pojemnikach czy kontenerach). Częstotliwość załadunku i wywozu przez Wykonawcę – 1 raz w tygodniu.

Kształt SGO SZCZEGÓŁOWE ZASADY (cdn) 2) Zabudowa jednorodzinna Na terenie zabudowy jednorodzinnej obowiązywać będzie system mieszany workowo-pojemnikowy zbiórki odpadów komunalnych. a) Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne (kod 20 03 01) Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne gromadzone będą w pojemnikach. Pojemniki zapewni Wykonawca i ustawi je w miejscach wskazanych przez właścicieli nieruchomości. Częstotliwość załadunku i wywozu przez Wykonawcę – 1 raz na dwa tygodnie.

Kształt SGO SZCZEGÓŁOWE ZASADY (cdn jednorodzinne) b) Selektywnie zbierane odpady komunalne (kody 20 01 01, 20 01 02, 20 01 10, 20 01 11, 20 01 39 i 20 01 40) Selektywna zbiórka odpadów komunalnych na terenie zabudowy jednorodzinnej będzie się odbywać w systemie workowym. Wprowadza się dwa rodzaje worków: żółty do gromadzenia odpadów z tworzyw sztucznych, szkła i metali, niebieski na odpady z papieru, odzieży i tekstyliów. Worki zapewnia Wykonawca. Ilość niezbędnych worków podano w § 3 ust. 3 SIWZ. Charakterystyka worków w § 3 ust. 3 pkt 3 lit. a SIWZ. Częstotliwość załadunku i wywozu przez Wykonawcę odpadów zebranych selektywnie – 1 raz na 4 tygodnie. c) Odpady „zielone” (kod 20 02 01) Worki w kolorze zielonym o parametrach ustalonych w punkcie § 3 ust. 3 pkt 3 lit. a SIWZ zapewnia Wykonawca w ilości ustalonej w § 3 ust. 3 SIWZ. Ilość worków dostarczanych do poszczególnych nieruchomości ustalona będzie w porozumieniu z właścicielami nieruchomości i Zamawiającym. Częstotliwość załadunku i wywozu przez Wykonawcę odpadów „zielonych” – 4 razy w roku (kwiecień i maj oraz wrzesień i październik).

Kształt SGO SZCZEGÓŁOWE ZASADY (cdn jednorodzinne) d) Odpady wielkogabarytowe (kod 20 03 07) i wyeksploatowany sprzęt elektryczny i elektroniczny (kody 20 01 23, 20 01 35 i 20 01 36) Odbiór odpadów wielkogabarytowych i wyeksploatowanego sprzętu elektrycznego i elektronicznego będzie się odbywać poprzez odbieranie wystawionych ww. odpadów przez właścicieli przed swoimi nieruchomościami w ustalonych przez Zamawiającego z Wykonawcą szczegółowych terminach. Częstotliwość załadunku i wywozu przez Wykonawcę – 2 razy do roku (jeden termin na wiosnę drugi na jesieni).

Główne problemy

Główne problemy – reakcja mieszkańców na nowy system Większość mieszkańców miasta doceniła zalety nowego systemu. Zgodnie ze starym systemem odbioru odpadów miesięczna cena dla jednej nieruchomości wynosiła 40 – 50 zł. Cena nie obejmowała odpadów wielkogabarytowych czy zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz odpadów zielonych. W nowym systemie dla czteroosobowej rodziny opłata wynosi 34 zł i obejmuje wszystkie wymienione rodzaje odpadów. Protesty części mieszkańców wynikały przede wszystkim z: Ø niedostatecznej kontroli umów wprowadzeniem systemu. na wywóz odpadów przed * innych oczekiwań, np. większa częstotliwość wywozu odpadów * początkowych problemów z wykonawcą.

Główne problemy – korzyści z wprowadzenia systemu widocznie mniej odpadów podrzucanych do lasów oraz do osiedlowych altanek śmietnikowych w ciągu pół roku ilość zgłoszeń dot. podrzucania nieczystości do lasu zmniejszyła się o połowę! większa ilość odbieranych odpadów – w 2008 r. 13 970 ton, w 2009 r. 15 620 ton, a w 2010 r. - 18250 ton upowszechnienie segregowania odpadów i zmniejszenie proporcji frakcji niesegregowanej w stosunku do zbieranej selektywnie Mniejsza ilość odpadów trafiających na składowiska – w 2008 r. 88, 5% (recykling 7, 3%), w 2009 r. 84% (recykling 12, 7%), a w 2010 r. 79, 7% (recykling 20, 3%). odpady nie są już spalane w piecach i nielegalnie podrzucane. usprawnienie transportu odpadów przełożyło się na redukcję zanieczyszczeń powietrza spalinami.

Porównanie ilości zebranych odpadów w latach 2008 - 2010

Odpady zbierane selektywnie : surowce wtórne i odpady biodegradowalne w latach 2008 - 2010

Usprawnienia SGO W celu usprawnienia systemu w najbliższych latach planujemy: Przeprowadzenie intensywnej akcji edukacyjnej, jak segregować i kompostować odpady. Przedsięwzięcia realizowane: konkurs „Rady na odpady”, program edukacji ekologicznej „Gra w kolory, czyli segregujemy odpady” (dla dzieci szkół podstawowych I-III) Zakup kompostowników dla mieszkąńców (500 kupiono w 2010 r. ) i wprowadzenie zachęt finansowych (ew. obniżenie stawki opłaty dla osób kompostujących odpady biodegradowalne) Przeprowadzenie ekonomicznej analizy zwiększenia częstotliwości odbioru odpadów zielonych, wielkogabarytowych i zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego Prowadzenie systematycznych kontroli przedsiębiorców wytwarzających odpady Prowadzenie monitoringu funkcjonującego systemu; sprawdzanie prawidłowości prac firm usuwających odpady