ATP Adenozin Tri Fosfat Canl hcreler i yapabilmek

ATP (Adenozin Tri Fosfat)

�Canlı hücreler iş yapabilmek için, bir enerjiye ihtiyaç duyarlar. �Bu enerji, vücuda alınan besin maddeleri içindeki organik moleküllerin ayrışması sonucu ortaya çıkan bir çeşit kimyasal enerjidir.

�Bu kimyasal enerji de ATP tarafından taşınmaktadır.

�Bütün canlılar hayatsal etkinliklerinde , doğrudan ATP enerjisi kullanırlar.

�Virüsler hariç her canlı kendi ATP’sini üretir ve kullanır.

�ATP depo edilemez, hücrede gerektiği kadar üretilip kullanılır.

�ATP hücreden hücreye nakledilemez.

�ATP’nin �ATP, Yapısı: 3 bileşenden oluşur.

� 1. Adenin organik baz

� 2. Riboz şekeri (5 C’lu =Pentoz)

� 3. 3 tane Fosfat

ATP

�Bu 3 bileşenden ATP molekülünün sentezlenmesi aşamalı olarak şu şekildedir. � 1 - Adenin + Riboz Adenozin � 2 - Adenozin +Pi+ Enerji AMP � 3 - AMP + Pi +enerji ADP � 4 - ADP + Pi + Enerji ATP � �(Pi : inorganik fosfat)

�ATP molekülünde bulunan kimyasal enerjinin büyük bir kısmı, fosfat grupları arasındaki yüksek enerjili bağlar içinde tutulmaktadır. � Bu bağlar ( ) ile gösterilir

�ADP molekülüne bir P (fosfat) daha bağlanarak, ATP molekülünün sentezlenmesine, fosforilasyon denir.

�Fosforilasyon � 1. çeşitleri: Fotofosforilasyon: �Sadece klorofile sahip (fotosentez yapan) canlılar tarafından yapılır. �Işık enerjisiyle ATP sentezlenmesidir.

� 2. Kemosentetik fosforilasyon: �Sadece Kemosentez yapan bakteriler tarafından gerçekleştirilir

� 3. Oksidatif Fosforilasyon: �Sadece oksijenli solunum yapan canlılar tarafından gerçekleştirilir.

� 4. Substrat düzeyinde Fosforilasyon: �Tüm canlılarda gerçekleştirilir.

�ATP molekülleri, hücrede enerji gerektiği zaman su ile yıkılarak, yüksek enerjili bağlarındaki enerji serbest kalır ve kullanılır. �(defosforilasyon)

defosforilasyon Enzim �ATP + H 2 O Enerji ADP+ Pi + Enzim �ADP + H 2 O Enerji AMP +Pi +

�NOT: �ATP yıkımı kademeli olur. Böylece � 1. Enerji ekonomik kullanılmış olur, � 2. Yıkımında oluşabilecek fazla ısıdan hücre korunmuş olur.

�ATP’nin yapımı ve yıkımı birbirinin tersi olaylardır. �Yapımı endergonik (endotermik), �Yıkımı ise egzergonik (ekzotermik) tepkimelerdir. �Endergonik: �Egzergonik: terkime Enerji(ısı) gerektiren/alan, Enerji (Isı) oluşturan/veren

ATP’nin yapımı ve yıkımı devirsel olaylardır.

�SORU: �ATP’nin yapısında aşağıdakilerden hangileri yoktur? � I. Timin � II. Adenin � III. Deoksiriboz � IV. Riboz � V. Fosfat �A) I-II B) I-III C) I-II-IV D) IV-V E) II-III

�ATP’de ……. . tane fosfat, ve ……. tane yüksek enerjili fosfat bağı vardır.

�ATP’nin yapısında olmayan bağ aşağıdakilerden hangisidir? �A) Glikozit bağı �B) Ester bağı �C) Peptit bağı �D) Yüksek enerjili fosfat bağı

�Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? �A) ATP hücreden hücreye aktarılmaz �B) ATP 3 tane yüksek enerjili fosfat bağı içerir �C) ATP’nin yıkımı Ekzotermik bir tepkimedir �D) Tüm canlılar ATP enerjisi kullanır �E) ATP hücrede depo edilmez.

�Aşağıdaki olaylardan hangileri endotermik (endergonik) bir tepkime/olay değildir? �A) Kas hareketi �B) Mitoz bölünme �C)Protein sentezi �D) Oksijenli solunum �E) Aktif taşıma

�ADP’de ……. tane fosfat ve ……. . tane yüksek enerjili fosfat bağı vardır.