Atk Getirme Merkezleri Modul4 Resim SB Sfr Atk

Atık Getirme Merkezleri Modul-4 Resim: ÇSB Sıfır Atık Kataloğu

Türkiyede Atık Dönüşüm Bilgileri • TÜİK’e ait veriler, 2016 yılında toplanan belediye atıkları • 31 milyon 584 bin ton • Bunun 146 bin tonunun (% 0, 5) geri kazanım tesislerine gönderildiğini gösteriyor. • Belediye atıklarının • % 61’i düzenli depolama tesisine gönderilirken, • % 28, 8’i ise belediye çöplüğüne bırakılıyor. Problem Ne? • Düzenli depolama alanı sıkıntısı • Çevresel açıdan görsel kirlilik ve hava kirliliği • Yüksek CO 2 salımı • Kaynak kaybı

Atık Bertarafı Düzen li Dep olama Geri Kazanım Vahşi Depo Yakma Komp ost El lama desi

Atık Bertarafı

Atık Bertarafı ve Geri Kazanım Sonuçları • 2017 sonunda TÜİK tarafından yayımlanan Atık Bertaraf ve Geri Kazanım Tesisleri İstatistikleri ’ne göre Türkiye’de • 1558 geri kazanım tesisi faaliyet gösteriyor. • 2016 yılında toplam kapasitesi yılda 424 bin ton olan 7 kompost tesisinde 140 bin ton atık işlem gördü ve 20 bin ton kompost üretildi. • Atık geri kazanımı lisanslı 35 beraber yakma tesisinde ise 739 bin ton atık yakılarak enerji üretildi. Lisanslı diğer bin 516 atık geri kazanım tesisinde ise toplam 32 milyon ton metal, plastik, kâğıt, mineral vb. atık geri kazanıldı

1991 2005 2006 2009 2014 Atı k Yön etm etim eliğ i i Atı k Me Geti Teb rkezi rme liği EE k. E Atı 2012 2015 ? ? e. A kü il v k. P 31. 12. 2014 Tarih ve 29222 Sayılı Resmi Gazete (4. mükerrer) • Geri kazanılabilir atıkların diğer atıklarla karıştırılmadan kaynağında ayrı toplanmasını sağlamak, • Bu nitelikteki atıkların geri kazanım ve/veya bertarafa gönderilmek üzere bırakılabileceği yerleri düzenlemek, Atı Am ba laj Atı kla rı 2004 Öm Ta rünü m Las am tik lam ler ış Öm Tam rünü Ara amla çla r mış Kat ıA tıkl a Atı Ya k Bit ğla kis r el r. K Y Türkiye’de Atık Mevzuatının Gelişimi Mayıs, 2019 URBANREC Eğitim Modülü-3

Atık Azaltımı İzlenecek Yollar ATIK ARITIMI Kalıntı Deposit Et Geri Döndür Tekrar Kullan Tamir Et Doldurulabilir

Atık Getirme Merkezi ve İşlevi • Atığın kaynağında ayrı toplanması sonucu mümkün olan en üst düzeyde geri kazanımının sağlanması, • Atıkların ekonomik bir girdiye dönüştürülmesi amacıyla • Belediyeler, alışveriş merkezleri, satış noktaları, iki yüz konut ve üzeri siteler, organize sanayi bölgeleri, havaalanları ve kampüsü olan üniversiteler tarafından kurulması zorunludur.

• Atık getirme merkezlerinin asgari olarak aşağıdaki şartları sağlaması zorunludur: • Vatandaşların kolay ulaşabileceği konumda olmalıdır. • Zemin, sızdırmazlık sağlanacak şekilde betondan yapılmalı ancak, kapalı konteynır kullanılması durumunda beton veya asfalt ile kaplı olmalıdır. • Atık getirme merkezini tanıtıcı ve atık üreticisini bilgilendirici, yönlendirici işaretler bulunmalıdır. • Aydınlatma sistemi bulunmalıdır. • d) Yangın riskine ilişkin gerekli tedbirler alınmalıdır. • e) Temiz ve bakımlı olmalı, koku, haşere oluşumuna engel olacak şekilde dezenfekte edilmelidir.

• f) Atıklar, gruplarına göre ayrı olarak, türlerine uygun biriktirme ekipmanlarında biriktirilmeli, ilgili mevzuata uygun olarak çevresel kirliliğe yol açmayacak şekilde gerekli tedbirler alınmalıdır. • g) Ayrı biriktirme ekipmanları, biriktirilecek atığın ilgili mevzuatında tanımlanan kriterlerine uygun olarak tasarlanmalıdır. • ğ) Gelen ve giden atıklara ait bilgilerin kaydedildiği veri kayıt sistemine sahip olmalıdır. • h) İş sağlığı ve güvenliği mevzuatında yer alan ilgili hükümlere uygun olmalıdır. • ı) Kullanılacak biriktirme ekipmanlarının üzerinde veya ekipmanların bulunduğu bölmelerde biriktirilecek atık türlerine ve kodlarına ilişkin yazı ve şekil bilgileri bulunmalıdır.

• i) Yağ ile kontamine olmuş yüzeyleri temizlemek amacıyla absorban malzemeler ile yağ çözücüler bulunmalıdır. • j) Kullanılacak biriktirme ekipmanları atığın türüne uygun olarak kapalı ve tekerlekli olmalıdır. • k) I. sınıf atık getirme merkezlerinin ve seyyar getirme merkezlerinin toplama ve biriktirme aşamalarında, evsel tehlikeli atıklar için ayrı etiketleme ve ayrı biriktirme ekipmanları kullanılmalıdır.

AGM Özellikleri 1. SINIF AGM 2. SINIF AGM 3. SINIF AGM Kurmakla Sorumlu Belediyeler, ilçe belediyeleri Alışveriş Merkezleri 200 konutlu siteler Organize Sanayi Bölgeleri Havaalanları Kampüs üniversiteleri Nitelikleri • 1. 000 m 2 alan, kantar ve idare birmi • 13 atık türü • Tesis etrafı, en az 1, 5 m yüksekliğinde yapı malzemesi ile çevrili olmalıdır. • Atıkların bekletildiği alanın üzeri kapalı • Alanda kör toplama kanalı ile sonlanan kuşaklama kanalı • Sorumlu bir çevre görevlisi 7 atık grubu 5 atık grubu Biriktirme ekipmanlarının toplam hacmi asgari 8 -20 m 3 olmalıdır.

AGM’ler Tarafından Kabul Edilen Atıklar Listesi Kaynak: Demirhan Küçük Sunumu, ÇSB

Kaynak: Demirhan Küçük Sunumu, ÇSB

Hacimli Atık Flanders, 2016 (in kg/cap) 250 Hacimli Atık (kg/cap/yıl) Mixed bulky waste on kerbside/on demand 30 200 Kaldırım karışığı 25 20 Düzenli Depolama AGM’de karışık olan 150 Mixed bulky waste in CAS Sorted fractions in re-use centres İsteğe bağlı/Kaldırımdan toplama Düzenli Depolama Enerji Geri Dönüşüm Kurutma/ayırma Gübre Geri Dönüşüm 15 100 10 AGM ayrıştırlmış Atık Getirme Merkezinde ayrıştırılmış Ayırma Merkezi 0 Collection 0 Treatment 5 0 Toplama Arıtma Geri Dönüşen 50 Tekrar Kullanımı 0 Collection Treatment