Ateny Atenai miasto bogini Ateny byy jedn z

• Ateny (Atenai - miasto bogini Ateny) były jedną z największych i najpotężniejszych polis, obejmującą całą Attykę oraz okoliczne wyspy (Salaminę i inne). – ok. 2, 5 tys. km² • Powstały ok. . X-XI w. p. n. e. • Ukształtowanie terenu - kilka niewielkich żyznych równin oddzielonych od siebie pasmami górskimi, - liczne zatoki nadające się na przystanie - (Południowoeubejska, Petalijska, Sarońska, Koryncka) - granice biegnące grzbietami górskimi lub morzem - W południowej części Attyki występowały złoża srebra i ołowiu, wydobywano marmur, ślady wskazują, że również rudy żelaza. - Miasto Ateny leżało na równinie, w centralnej części Attyki, w odległości ok. 10 km od morza. Z ateńskim portem morskim Pireusem połączone było tzw. długimi murami - Ateny były ważnym ośrodkiem rzemiosła, a zwłaszcza ceramiki, którą eksportowano poza Helladę. ATEŃSKIE POLIS

WCZESNY USTRÓJ ATEŃSKIEJ POLIS • Początkowo Ateny były monarchią rządzoną przez królów. • Około X w. p. n. e. ich funkcję przejęli archonci ( czyli wyżsi urzędnicy obierani na 1 rok , którzy po zakończeniu kadencji wchodzili dożywotnio w skład rady zbierającej się na wzgórzu Aresa zwanej Aeropagiem ( forma ustroju oligarchicznego ). • Do VI w. p. n. e. podstawowe grupy społeczną w monarchicznych Atenach stanowiły: 1). arystokracja , do której należały majątki ziemskie 2). hektemoroj - ludność zależna od arystokratycznych właścicieli ziemskich i zobowiązana do stałej opłaty na ich rzecz. WIDOK NA WZGÓRZE ARESA

GENEZA KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH W VIII w. P. N. E. • bezwzględna polityka arystokracji ateńskiej mająca na celu przejęcie ziemi wolnych chłopów doprowadziła do wstrząsów wewnętrznych w Atenach VIII w. p. n. e. • stopniowy rozkład organizacji rodowej i postępujący , podobnie jak w całej Grecji , wzrost roli jednostki , która wyłamywała się z organizacji rodowej. • najważniejszą rolę w konfliktach odgrywała sprawa , ziemi a ściślej położenie tych , którzy ją uprawiali. - domagali się oni wolności osobistej , - ochrony prawnej , - poprawy warunków bytowych. • chłopi wolni będący członkami wspólnoty obywatelskiej , chcieli uwolnić się od plagi długów i zagrożenia jakie one ze sobą pociągały. ( np : utrata wolności osobistej i sprzedaż w niewolę ). • skutkiem powyższego stanu rzeczy była tyrania Kylona ( 643 r. p. n. e. ) zamordowanego przez możny ród Alkmeonidów. Zbiór oliwek

REFORMY DRAKONA 621 r. p. n. e. • dla uniknięcia powtórzenia się tyranii arystokracja ateńska zgodziła się na spisanie praw których domagał się lud. Były to tzw. , , prawa Drakona " • Uznaje się ten fakt za początek kształtowania się w Atenach ustroju demokratycznego. • prawa te uwzględniały jednak głównie interesy arystokracji, były tak surowe , że mówiono o nich wówczas , iż spisane zostały krwią. Temida

REFORMY SOLONA 509 r. p. n. e. Niebezpieczeństwo rewolty chłopskiej w Atenach w ostatnich latach VII w. p. n. e. zmusiło po raz kolejny arystokrację do przeprowadzenia reform usuwających przyczyny napięć społecznych. a). społeczne. • dokonał jednorazowej kasaty długów i zorganizował wykup Ateńczyków sprzedanych poza granice Attyki. • wprowadził zasadę , że na przyszłość nie można było udzielać pożyczek pod zastaw osoby dłużnika. • przyznał wolność osobistą chłopom zależnym , natomiast nie przyjął ich do obywatelskiej społeczności , ani nie dał im ziemi na własność. archont Solon

REFORMY SOLONA 509 r. p. n. e. b). ustrojowe. • dostęp do urzędów , obowiązki obywatelskie uzależnione zostały od posiadanego majątku ( cenzusu majątkowego ). • podział na cztery grupy majątkowe wedle uzyskiwanego dochodu z ziemi a nie z powierzchni gruntu - pięsetmiarowcy(pentakosiomedimnoi) czyli ciktórych roczny dochód był równy przynajmniej 500 miar -jeźdźcy(hippeis)czyli ciktórych roczny dochód był równy 300 miar - zeugitai(ciktórzy znajdują się pod wspólnym jarzmem)czyli ci których roczny dochód był równy 200 miar - teci(thetes)czyli ciktórych roczny dochód był poniżej 200 miar • członkowie pierwszych dwóch grup posiadali wyłączne prawo sprawowania urzędów. ( gdyż urzędy nie były płatne ). • dwie pierwsze grupy społeczne w czasie wojny tworzyły jazdę i trzymały stałą gotowość bojową. • członkowie pozostałych grup tworzyli ciężkozbrojną piechotę i służyli jako wioślarze. Nie piastowali urzędów państwowych triera

REFORMY SOLONA 509 r. p. n. e. c). gospodarcze. • reforma systemu miar i wag , • wybijanie monety , • zakaz wywozu zboża z Attyki. Ustrój wprowadzony przez Solona miał jeszcze typowe znamiona oligarchicznego. Wprowadzał jednak rewolucyjną zasadę , że nie pochodzenie a majątek decydował o piastowaniu urzędów , tak , że zubożali arystokraci zostali wyeliminowani ze współzawodnictwa o nie. Funkcje urzędowe były bezpłatne , dlatego najwyższe stanowiska i tak pełnili najbogatsi Wczesne pieniądze ateńskie

TYRANIA PIZYSTRATA 560 -527 r. p. n. e. Rządy Pizystrata uważano za "złoty wiek". • Pizystrat rozdzielił rolnikom zabraną arystokracji ziemię, • popierał rzemiosło (wazy czarnofigurowe) i handel. • wprowadził podatek dochodowy i stałą armię. • opiekun sztuk pięknych. Nakazał zbudowanie nowego wodociągu dla Aten (Enneakrunos), wzniósł świątynię Ateny na Akropolis ( Hekatompedon ), * Zorganizował święta „Wielkie Dionizje” Harmodios i Aristogejton, zabójcy Hipparcha, jednego z Pizystratydów

REFORMY KLEJSTENESA 508/508 r. p. n. e. W VI w. p. n. e. ponownie doszło do wprowadzenia tyranii Pizystrata w Atenach i było to powodem reform Klejstenesa. cel - odebranie arystokracji rodowej wpływu na życie polityczne Aten i zapobieżenie rządom tyranów. • Zerwał z grupą arystokratyczną i zdecydowanie opowiedział się po stronie ludu. • zmiana podziału administracyjnego kraju poprzez wprowadzenie w miejsce podziału plemiennego podziału Attyki na niewielkie jednostki terytorialne tzw. demami (gminami ). • każdy obywatel przypisany dziedzicznie do demu • demy pogrupowane zostały na 10 ( fyli ) czyli okręgów administracyjnych , gdzie wyłaniano urzędników w drodze losowania • utworzenie w miejsce Aeropagu nowej Rady Pięciuset, po 50 przedstawicieli z każdej fyli i zwiększenie jej roli oraz Zgromadzenia Ludowego. • powołanie do życia instyutucji tzw. , , sądu skorupkowego " czyli ostracyzmu kończącego się wygnaniem na 10 lat bez utraty majątku i obywatelstwa Ateńczyka dążącego do wprowadzenia tyranii i obalenia demokracji. • dla osłabienia roli polemarcha ( arystokratycznego dowódcy wojskowego ) wprowadzono urząd strategów ( czyli kolegialnego 10 osobowego dowództwa armii ).