Atatrk niversitesi lahiyat Fakltesi Temel slam Bilimleri Hadis
Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Temel İslam Bilimleri Hadis Anabilim Dalı HADÎS USÛLÜNÜN DOĞUŞU VE SİSTEMİN TEMEL KAVRAMLARI II. Hadis Usûlünün Gelişimi Dersin Adı: 09411– Hadis Tarihi ve Usûlü-I Dersin Hocası: Dr. Recep Ertuğay
II. Hadis Usulünün Gelişimi Mütekaddimûn 1. 2. 3. 4. Doğuş Devri (1. Asır/Sahabe Dönemi) Gelişme Devri (2. Asır/Tabiin Dönemi) Olgunlaşma Devri (3. Asır Eser/Tedvin/Gelişme Devri (4 -7. Asır) Müteahhirûn 5. Tanzim ve İkmal Devri (7 -10. Asır) 6. Duraklama Devri (10 -14. Asır) 7. Uyanış Devri (14. Asır ve sonrası)
1. Doğuş Devri (Hicri I. Asır/Sahabe Dönemi) Ø Sahabenin Hadis Öğrenme Yolları ü Müşafehe ü Müşahede ü Sema Ø Hadisleri/Ravileri İnceleme Örnekleri ü Şahid isteme Ebû Mûsâ el-Eşârî Hz. Peygamber’in huzuruna girmek istedim. Üç defa tekrarladım cevap alamayınca geri döndüm. “Biriniz üç defa izin istedikten sonra cevap alamazsa geri dönsün. ” Hz. Ömer bu olaya şahit istemiştir. Torunun mirasından pay isteyen nine Hz. Peygamber 1/6 verdi deyince bir sahabe Hz. Ebûbekir şahidin var mı? diye sordu. ü Yemin ettirme Hz. Ali bana hadis aktaran birine yemin verdirirdim. ü Kur’an’a arzetme Hz. Aişe validemizin Kur’an’a arz etmesi Ölüye ağlayana azap olur. Hesaba çekilen ceza alır. Veledi zina üç şerlinin en şerlisidir. ü Akla arzetme Cenazeyi taşımaktan dolayı abdest gerekir. İbn Abbas kuru ağacı taşımaktan abdest gerekir mi? Ø Sahabe Dönemi Özellikleri ü Doğru ezberleme ü Doğru anlama ü Az hadis rivayeti ü Yemin ü Şahid ü Müzakere ü Tashih
2. Gelişme Devri (Hicri II. Asır/Tabiin, Tebe-i Tabiin Dönemi) Ø Tabiin Dönemi ü Zabt sorgulaması. ü Adalet sorgulaması ü Bazı ıstılaharın belirginleşmesi ü Cerh, Tadil, Tahammül, Sahih hadis ü Hadis için rihle Ø Etbaü’t-Tabiin Dönemi Ø Siyasi tartışmalar Ø Tenkit faaliyetlerinin tedvini yazıya geçme Ø Yazılı bir eser yok
3. Olgunlaşma Devri (3. Asır) Ø Sıhhatine göre hadis tasnifi Ø Sahih hadis eserlerinin oluşması (Kütüb-i Sitte) Ø Hadis usûlü konularının rivayet eserlerinde işlenmesi ü ü ü Buhârî, Kitabu’l-İlim, Kitâbü’l-Ahbâri’l-Ahad Müslim Mukaddime Ebû Dâvûd, Mektup Tirmîzi, İlel İmam Şafii (el-Ümm, er-Risâle, İhtilâfü’l-Hadîs) Alî b. el-Medenî, Usûlü’l-Hadis (ulaşmamış)
4. Eser/Tedvin. Gelişme Devri (Hicri IV-VII. Asır) Ø El-Muhaddisü’l-Fasîl beyne’r-Ravî ve’l-Vâî ü Râmehurmuzî ü 904 paragraf Ø Marifetü Ulûmi’l-Hadîs ü Hakim en-Neysabûrî ü 52 Nev Ø el-Kifâye fî İlmi’r-Rivâye ü Hatip el-Bağdâdî • • • Senetli eserler Müstakil eserler Bütün konuları içermezler Üç eser bir arada birçok usûl konusunu içerir Buraya Kadar Mütekaddimûn dönemi eserleridir.
5. Tanzim ve İkmal Devri (Hicri VII-X. Muteahhirun) Ø Kadı Iyaz el-İlma ü Hadis talebesinde aranan şartlar ü Hadis öğrenmenin fazileti ü Rivayet lafızları Ø İbn Salah Ulûmu’l-Hadis ü 65 alt başlık ü Nev isimli başlıklar Ø Kendinden sonraki eserleri etkilemiştir. Ø Şerhler yazılmı Ø Zerkeşî Nuket Ø Irakî, takyîd Ø İbn Hacer Nüket Ø İhtisarlar yazılmış Ø Nevevî: İrşad Ø Nevevî Takrîb Ø Suyûtî: Tedrîbü’r-Râvî (Takrîp şerhi) Ø İbn Kesir, İhtisar-ı Ulumi’l-Hadis Ø Muhammed Şakir: el-baisü’l-Hasîs Ø Bulkîni, Mehasinü’l-Istılah Ø İbn Hacer: Nuhbetü’l-Fiker Nüzhetü’n-Nazar
6. Duraklama Devri (Hicri X-IV. ) Ø Kayda değer bir çalışma olmamış önceki çalışmalarla yetinilmiştir.
7. Uyanış Devri (Hicri XIV. Asır) Ø Etkiler ü ü Modernizmin silkelemesi Müsteşriklerin etkileri Geleneğe bağlı yaklaşımlar Modernist yaklaşımlar ü ü ü ü ü Cemalettin el-Kasîmî, Kavaidü’t-Tahdîs Tahir el- Cezerî, Tevcîhü’n-Nazar Ahmet Nâim, Tecrîdi Sarîh Mukaddimesi İzmirli İsmail Hakkı: Hadis Tarihi Tayyip Okiç: Bazı Hadis Meseleleri Üzerine Tetkikler İmail Lütfü Çakan. Hadis Usûlü Talat Koçyiğit Hadis Usûlü Abdullah Aydınlı: Hadiste Tespit Yöntemi Ahmet Yücel: Hadis Tarihi ve Usûlü Ø Dünyadan ve Ülkemizden Örnekler
TEŞEKKÜRLER Sağlıklı Günlerde Sınıflarımızda Buluşmak Dileği ile Nezafe! Maske! Mesafe! Recep ERUĞAY
- Slides: 10