Astronomija u dalekom infracrvenom i submilimetarskom delu spektra

Astronomija u dalekom infracrvenom i submilimetarskom delu spektra sa Heršel Svemirskom Opservatorijom Nemanja Martinović Katedra za astronomiju Matematički fakultet Univerzitet u Beogradu

Uvod Tradicionalno daleka infracrvena i submilimetarska oblast -> 100 mikrometara – 1 mm Nemoguće posmatrati sa Zemlje Postoje praznine koje ranije svemirske misije nisu popunile Potrebna veća rezolucija za ostatak

Heršel 3. 5 m (3. 3 m) teleskop Bice lansiran u L 2 (Lissajous) orbitu Pasivno hlađenje - “topao” teleskop – 60 -90 K 3 naučna instrumenta 55 – 672 mikrometara 3 godine očekivanog funkcionisanja 130 kbps brzina prenosa podataka 7, 5 m / 4 m; 3, 2 t; 1500 w; Lansiranje sa Arijanom 5, zajedno sa Plank misijom

PACS The Photodetector Array Camera and Spectrometer 60 – 210 mikrometara 2 glavna načina funkcionisanja – širokopojasna fotometrija i spektroskopija srednje rezolucije fotometrija (nekoliko m. Jy – 1000/3000 Jy): 60 – 90 (75) – 1. 75 x 3. 5 arcm 90 – 130 (110) – 32 x 64 pix 130 – 210 (170) – 16 x 32 pix spektroskopija: 9''x 9'' – 1 pix -> 5 x 5 pix linijska skenirajuća

SPIRE Spectral and Photometric Imaging Receiver 194 – 672 mikrometara fotometrija i spektroskopija fotometrija istovremeno – 3 opsega (250, 300, 500 mikrometara) 4'x 8' vidno polje FWHM – 18'', 25'', 36'' respektivno spektroskopija 194 – 324 mikrometara 316 – 672 mikrometara 2, 6' vidno polje FWHM – 16'' i 35''

HIFI Heterodyne Instrument for the Far Infrared dizajniran za spektroskopiju visoke i vrlo visoke rezolucije Heterodyne princip – mešanje 2 frekvencije (signal + lokalni oscilator) 2 opsega: 157 – 213 mikrometara 240 – 625 mikrometara dve ortogonalne polarizacije

Naučni ciljevi - I Formiranje i evolucija galaksija Formacija, evolucija i fizika galaksija Razumevanje infracrvenog fona neba Istorija nastanka zvezda Istorija proizvodnje hemijskih elemenata

Naučni ciljevi - II Formiranje zvezda i zvezdanih sistema – fizika i hemija medjuzvezdane materije (MZM) Struktura, dinamika, sastav MZM Proto-zveze -> mladi zvezdani sistemi Završne faze zvezdane evolucije Cirkulacija MZM-e – astrohemija Detaljna istraživanja bliskih galaksija

Naučni ciljevi - III Atmosfere kometa, planeta i satelita Sastav materijala kometa i tela Spoljneg Sunčevog sistema Sastav gasnih džinova Poreklo vode i aktivnost

Heršel na raspolaganju Postoje 3 zvanična sajta koja se bave Heršel misijom: http: //www. esa. int/science/herschel/ “spoljni sajt” - za medije i širu javnost http: //sci. esa. int/herschel/ “Sci. Tech” sajt – namenjen zainteresovanoj naučnoj javnosti i medijima http: //herschel. esac. esa. int/ “Reaserch & Science support” - namenjen potencijalnim korisnicima misije

Hvala na pažnji! : -)