Astma COPD dienst Certe Groningen 2007 2017 Thys

Astma COPD dienst Certe Groningen 2007 -2017 Thys van der Molen UMCG/CERTE/GSK

Astma/COPD-dienst Certe / Star Groningen Friesland Drente Rotterdam • Verzorgt diagnostiek + advies aan de huisarts: – Coöperatie/zorggroep niveau (screening praktijken) – Individuele huisartspraktijken • Werkwijze – Je “huurt” POH’er bij Certe – Advies van specialist – Bewaking continuïteit (jaarlijkse oproep) • Rapportage aan individuele huisarts over individuele patient • Opgericht in nauwe samenwerking met huisartsen – Automatisering: ED / EDO – Ontwikkelen protocol

Astma / COPD dienst Groningen e. o. Overzicht longspreekuren

De ac dienst Noord Nederland Huisarts (n= 250) Spil beslist en schrijft voor longarts(n=9) diagnose en advies Computer, software, internet Patient vult vragenlijsten (ACQ) in N = 10173 Labnoord doet de spirometrie en coordineert

Elektronische Diagnostiek (ED) Assessment of data by specially trained assistant (Lab. Noord / POH) Electronic Diagnostic Support History taking Lung function testing CCQ ACQ Inhalation technique Weight / length General Practitioner Implementation of the results, diagnosis and therapeutic advice to the patient Diagnosis Therapeutic advice Quality check lung function test Additional diagnostics Pulmonologist

Elektronische Diagnostiek (ED) Assessment of data by specially trained assistant (Lab. Noord / POH) Electronic Diagnostic Support History taking Lung function testing CCQ ACQ Inhalation technique Weight / length General Practitioner Implementation of the results, diagnosis and therapeutic advice to the patient Diagnosis Therapeutic advice Quality check lung function test Additional diagnostics Pulmonologist

Elektronische Diagnostiek (ED) Assessment of data by specially trained assistant (Lab. Noord / POH) Electronic Diagnostic Support History taking Lung function testing CCQ ACQ Inhalation technique Weight / length General Practitioner Implementation of the results, diagnosis and therapeutic advice to the patient Diagnosis Therapeutic advice Quality check lung function test Additional diagnostics Pulmonologist

FEV 1/FVC na medicatie JA 1. Beoordeling longfunctie NEE > 70% ? Niet obstructief reversibel? JA NEE Normale reversibele longfunctie. JA FEV 1 pred na med. > 85%? JA Normale, niet reversibele longfunctie NEE reversibel? FEV 1% pred (post) > 80% ? JA Lichte, niet reversibele obstructie NEE Aanwijzing voor restrictie JA FEV 1% pred (post) > 80% ? FEV 1% pred (post) > 50% < 80% ? Lichte, reversibele obstructie JA Matige, reversibele obstructie JA Ernstige, reversibele obstructie Stroomdiagram longfunctie NEE FEV 1% pred (post) > 50% < 80% ? JA Matige, niet reversibele obstructie NEE NEE FEV 1% pred (post) > 30% < 50% ? JA ernstige, niet reversibele obstructie FEV 1% pred (post) > 30% < 50% ? JA NEE Zeer ernstige, niet reversibele obstructie FEV 1% pred (post) < 30% ? JA Zeer ernstige, reversibele obstructie NEE FEV 1% pred (post) < 30% ?

CCQ ≤ 1 Licht beperkt CCQ > 1≤ 2 Matig beperkt CCQ > 2 ≤ 3 CCQ > 3 Ernstig beperkt Zeer ernstig beperkt 2. Beoordeling CCQ symptomen Overweeg medicatieverandering mentaal Overweeg diagnostiek depressie functioneel Overweeg bewegen / reactivering

3. Beoordeling ACQ ACQ ≤ 0, 75 Stabiel ACQ > 0, 75 ≤ 1, 5 Niet geheel stabiel ACQ > 1, 5 Niet stabiel COPD Astma 4. Longarts kiest voor: Mengbeeld astma / COPD Geen aanwijzing voor een luchtwegobstructie Patiënt wordt niet meer opgeroepen voor een controleafspraak, er zijn geen aanwijzingen voor een longaandoening Aanwijzing voor een restrictie Indien restrictie niet bekend is verwijzing naar longarts Diagnose nog niet duidelijk Eenmalige verwijzing naar longarts

5. Longarts kiest voor COPD CCQ ≤ 1 GOLD 1, passend bij COPD met licht beperkte health status Overweeg een anticholinergica CCQ > 1≤ 2 GOLD 1, passend bij COPD met matig beperkte health status Overweeg een anticholinergica COPD, lichte niet reversibele obstructie symptomen mentaal Overweeg diagnostiek depressie Overweeg bewegen / reactivering functioneel CCQ > 2 ≤ 3 CCQ > 3 GOLD 1, passend bij COPD met ernstig beperkte health status Eenmalige verwijzing naar longarts geïndiceerd gezien de klachten symptomen Overweeg een anticholinergica mentaal Overweeg diagnostiek depressie functioneel Overweeg bewegen / reactivering Eenmalige verwijzing naar longarts geïndiceerd gezien de klachten GOLD 1, passend bij COPD met zeer ernstig beperkte health status symptomen Overweeg een anticholinergica mentaal Overweeg diagnostiek depressie functioneel Overweeg bewegen / reactivering

Elektronische Diagnostiek (ED) Assessment of data by specially trained assistant (Lab. Noord / POH) Electronic Diagnostic Support History taking Lung function testing CCQ ACQ Inhalation technique Weight / length General Practitioner Implementation of the results, diagnosis and therapeutic advice to the patient Diagnosis Therapeutic advice Quality check lung function test Additional diagnostics Pulmonologist

Elektronische Diagnostiek (ED): Huisarts doet alles zelf met POH’er Assessment of data by specially trained assistant (Lab. Noord / POH) HIS: risicoprofielen History taking Lung function testing CCQ ACQ Inhalation technique Weight / length General Practitioner Implementation of the results, diagnosis and therapeutic advice to the patient Diagnosis Therapeutic advice Quality check lung function test Additional diagnostics Pulmonologist

RESULTATEN AC dienst Groningen en Friesland

Aantal patiënten per jaar 2007 Nieuw: 1762 Controle: 51 2008 Nieuw: 1753 Controle: 102 2009 Nieuw: 1957 Controle: 83 2010 Nieuw: 2026 Controle: 129 2011 Nieuw: 1862 Controle: 168 2012 Nieuw: 1682 Controle: 193 Totaal: 17, 497 individuele patiënten 2014 Nieuw: 2001 Controle: 126 2015 Nieuw: 1139 Controle: 126 2016 Nieuw: 1327 Controle: 167

Resultaten A/C-dienst: beloop in de tijd

Resultaten A/C-dienst: beloop in de tijd

ACQ: Asthma Control Questionnaire Interpretatie ACQ: - uitslag: totale score / 6 (gemiddelde) - 0. 75 = astma volledig onder controle - 0. 75 - 1. 5 = astma onvoldoende onder controle - > 1. 5 = ongecontroleerd astma (actie) - verbetering > 0. 5 = klinisch relevant

Astma controle (ACQ-score) in de volwassen astmagroep (N=539) 80 70 60 50 Controlled 40 Partially controlled 30 Uncontrolled 20 10 0 Visit 1 n=6350 Visit 2 n=2247 Visit 3 n=1330 Visit 4 n=908 Visit 5 n=629 Visit 6 n=435 Visit 7 n=265 Well-controlled: ACQ-score < 0, 75, Not well-controlled: ACQ-score 0, 75 -1, 5, Uncontrolled: ACQ-score > 1, 5 Visit 8 n=144 Visit 9 n=81

CCQ: Clinical COPD Questionnaire Opbouw CCQ: 10 vragen: 7 -punts schaal: 0 =goed 6 = meeste klachten 3 domeinen: - symptomen ( vraag 1, 2, 5, 6) - mentaal (vraag 3, 4) - Functioneel (vraag 7, 8, 9, 10) Interpretatie: - gemiddelde totaal score - gemiddelde domein scores - klinische relevante verbetering: 0, 4 (totaal score)

Ernst COPD volgens GOLD 1, 2, 3, 4 -criteria 1% 14% 30% GOLD 1 GOLD 2 GOLD 3 GOLD 4 55%

Ernst COPD volgens GOLD ABCD criteria 24% 28% GOLD A GOLD B GOLD C GOLD D 7% 40%

Health status in baseline GOLD 1 patients % 70 60 50 40 Stable 30 Not entirely stable 20 Unstable 10 Very unstable 0 Visit 1 N=955 Visit 2 N=418 Visit 3 N=285 Visit 4 N=199 Visit 5 N=138 Visit 6 N=82 Healthstatus/gezondheidstoestand: CCQ-score < 1: weinig /niet beperkt, CCQ-score ≥ 1 < 2: matig beperkt, CCQ-score ≥ 2 < 3: ernstig beperkt, CCQ-score ≥ 3: zeer ernstig beperkt

Health status in baseline GOLD 2 patients % 70 60 50 40 Stable 30 Not entirely stable 20 Unstable 10 Very unstable 0 Visit 1 N=1776 Visit 2 N=797 Visit 3 N=485 Visit 4 N=320 Visit 5 N=215 Visit 6 N=144 Healthstatus/gezondheidstoestand: CCQ-score < 1: weinig /niet beperkt, CCQ-score ≥ 1 < 2: matig beperkt, CCQ-score ≥ 2 < 3: ernstig beperkt, CCQ-score ≥ 3: zeer ernstig beperkt

2, 0 Health status in at baseline GOLD 1 patients 1, 8 1, 6 1, 4 1, 2 Mean CCQ total 1, 0 Mean CCQ symptoms Mean CCQ functional 0, 8 Mean CCQ mental 0, 6 0, 4 0, 2 0, 0 Visite 1 n=955 Visite 2 n=418 Visite 3 n=285 Visite 4 n=199 Visite 5 n=138 Visite 6 n=82

Health status in at baseline GOLD 2 patients 2, 0 1, 8 1, 6 1, 4 1, 2 Mean CCQ total 1, 0 Mean CCQ symptoms Mean CCQ functional 0, 8 Mean CCQ mental 0, 6 0, 4 0, 2 0, 0 Visite 1 n=1776 Visite 2 n=797 Visite 3 n=485 Visite 4 n=320 Visite 5 n=215 Visite 6 n=144

Inhalatietechniek • Wordt elke bezoek standaard gecontroleerd • Belangrijk voor goede depositie medicatie • Score: goed of incorrect

% 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Proportion patients with correct inhaler technique 65% correct Asthma COPD ACOS Visit 1 Visit 2 Visit 3 Visit 4 Visit 5 Visit 6 Visit 7 Visit 8 Visit 9 n=3024 n=1794 n=1275 n=937 n=614 n=447 n=254 n=154 n=79

Exacerbaties • Hoe vaak heeft u het afgelopen jaar een kuur voor uw longen gehad?

Average number of exacerbations since last year/last visit 1, 00 0, 89 0, 90 0, 80 0, 74 0, 73 0, 70 0, 60 0, 51 0, 50 0, 40 0, 50 0, 47 0, 44 0, 39 0, 37 0, 35 0, 40 0, 36 0, 29 0, 30 0, 43 0, 36 0, 33 0, 47 0, 41 0, 36 0, 32 0, 26 0, 20 0, 10 0, 00 Visit 1 n=11038 Visit 2 n=1024 Visit 3 n=598 Visit 4 n=371 Visit 5 n=245 The time between visits varies and ranges from several weeks to several years Visit 6 n=178 Visit 7 n=99 Asthma COPD ACOS

Roken Definitie ex-roker: > 1 jaar gestopt

Behandling 1.

Proportion of asthma patients Smoker 49 47 20 47 47 37 36 32 Quitter 17 16 13 Visit 4 n=956 10 Visit 5 n=653 8 8 Visit 6 n=446 48 44 47 46 46 44 43 44 39 14 Visit 1 n=7083 Visit 2 n=2439 Visit 3 n=532 Never smoked Visit 7 n=271 Visit 8 n=145 Proportion of COPD patients Smoker 49 48 42 4 40 4 Never smoked 38 4 Visit 1 n=3239 Visit 2 n=1308 Visit 3 n=817 38 5 Visit 4 n=545 63 60 58 57 56 54 Quitter 35 4 Visit 5 n=365 56 34 31 5 Visit 6 n=233 7 Visit 7 n=72 9 Visit 8 n=32

Samenvattend: • • • Roken weinig verbetering: meer aandacht Inhalatietechniek: oefenen toegevoegde waarde Aantal exacerbaties verminderd ACQ-scores bij astma verbeteren CCQ-scores bij COPD gelijk

Met dank aan: • • Margriet Piersma Ellen van Heyst Roland Riemersma Janwillem Kocks Esther Metting Certe longfunctie team Deelnemende longartsen Deelnemende huisartsen