Astara rayonu N Hsnov adna Kijb qsb tam
Astara rayonu N. Həsənov adına Kijəbə qəsəbə tam orta məktəbin azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi
“Ulu öndər Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycanın qurucusu və memarıdır”.
BİZİM MƏQSƏDİMİZ: Müstəqil Azərbaycan Respublikasının tarixinə aid seçilmiş mövzular üzrə tədrisin aparılması müstəqil Azərbaycanda dövlət quruculuğu sahəsində Ulu Öndər Heydər Əliyevin genişmiqyaslı gərgin fəaliyyəti, bu yolda qarşıya çıxan maneə və çətinliklərin dəf olunması, ölkədə siyasi sabitliyin və iqtisadi dirçəlişin yaranması, Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə nüfuzunun getdikcə artması, həyata keçirilən sosial-iqtisadi layihələr, qazanılan uğurlar haqqında Siz şagirdlərə daha ətraflı və dolğun məlumatlar çatdırmaqdan ibarətdir.
Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bərpa edilməsi XX əsrdə xalqımızın ən böyük nailiyyətidir. Ulu öndər Heydər Əliyevin 1990 -cı il yanvarın 21 -də Azərbaycanın Moskvadakı daimi nümayəndəliyində SSRİ-nin siyasi hakimiyyəti tərəfindən 1990 -cı il yanvarın 19 -dan 20 -nə keçən gecə Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş qanlı faciəyə siyasi qiymət verməsi. 1990 -cı il noyabrın 17 -də keçirilən Naxçıvan Parlamentinin sessiyasında ümummilli liderimizin qətiyyəti və siyasi iradəsi sayəsində Naxçıvanın adından “Sovet Sosialist” sözlərinin götürülməsi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin üçrəngli bayrağının Naxçıvan MR-in dövlət bayrağı kimi elan edilməsi Bu barədə Azərbaycan Parlamenti qarşısında qanunvericilik təşəbbüsü qaydasında məsələ qaldırılması
1991 -ci il oktyabrın 18 -də “Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı”nın qəbul olunması. Müstəqilliyin ilk illərində (1991 -1993) ölkədə ictimai-siyasi vəziyyət. 1993 -cü ilin iyun ayına qədər ölkədə tənəzzülə uğrayan iqtisadiyyat, inflyasiya, işsizlik, siyasi iflas Ulu öndər Heydər Əliyevdən əvvəl hakimiyyətdə olanların bacarıqsızlığının, uğursuz daxili və xarici siyasətinin məntiqi nəticəsi kimi. 1991 -ci il oktyabrın 18 -də Azərbaycan Ali Soveti “Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı”nı qəbul etdikdən sonra Dağlıq Qarabağda erməni təcavüzü güclənir, torpaqlarımız işğal edilirdi.
Ulu öndər Heydər Əliyevin Azərbaycanda ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışı. 1993 -cü ilin iyununda Ulu Öndər Heydər Əliyevin xalqın təkidli tələbli ilə Bakıya gəlişi, iyunun 15 -də Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri seçilməsi. Həmin tarixin xalqımız tərəfindən Milli Qurtuluş günü kimi qiymətləndirilməsi. Ümummilli lider Heydər Əliyevin gərgin fəaliyyəti nəticəsində ölkədə vətəndaş müharibəsi təhlükəsinin və separatçı meyillərin qarşısının alınması. Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1993 -cü il oktyabrın 3 -də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilməsi.
• 1994 -cü ilin əvvəllərində Azərbaycan hərbi qüvvələrinin hücum əməliyyatı ilə Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsi və 22 kəndi düşməndən azad edildi. Lakin ordu quruculuğunu təkmilləşdirmək üçün vaxt qazanmaq lazım idi. 1994 -cü il mayın 12 -də Bişkek protokolunun imzalanması ilə cəbhədə atəşkəs əldə edildi. Bu, müdrik dövlət rəhbərinin uzaqgörən siyasətininin əyani nümunəsi idi.
1994 -cü il sentyabrın 20 -də “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması ölkədə iqtisadi dirçəlişin əsası kimi. Ulu öndərin hakimiyyətə qayıdışından sonra dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya, iqisadiyyatda liberallaşmanın güclənməyə başlanması, xarici investorların ölkəyə cəlb olunması. “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması ilə milli neft strategiyasının əsasının qoyulması. “Əsrin müqaviləsi” müstəqilliyimizin təminatı, iqtisadi inkişafımızın mənbəyi kimi. Azərbaycanın dünyanın enerji və siyasi xəritəsində mövqeyinin möhkəmlənməsi.
Ø 1995 -ci ilin mart və oktyabrında daxili və xarici qüvvələr tərəfindən ölkədə yaranmış siyasi-iqtisadi sabitliyin pozulmasının və dövlət çevrilişləri cəhdlərinin qarşısının alınması. Ø Azərbaycanda hüquqi və demokratik dövlət quruculuğunun həyata keçirilməsi. 1995 -ci il noyabrın 12 -də Ulu öndər Heydər Əliyevin sədrliyi ilə hazırlanmış müstəqil Azərbaycanın ilk Konstitusiyasının qəbul edilməsi 1998 -ci ildə Azərbaycanda senzuranın və ölüm hökmünün ləğv edilməsi, Konstitusiya məhkəməsi yaradıldı. 1999 -cu ildə yerli özünüidarə orqanı olan bələdiyyələrin təşkili. 2001 -ci ildə Ombudsman təsisatının yaradılması ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən hüquqi və demokratik dövlət quruculuğunun real təcəssümü kimi.
BUNLARI UNUTMAQ OLMAZ Ulu öndər Heydər Əliyevin 1990 -cı il yanvarın 21 -də Azərbaycanın Moskvadakı daimi nümayəndəliyində SSRİ-nin siyasi hakimiyyəti tərəfindən 1990 -cı il yanvarın 19 -dan 20 -nə keçən gecə Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş qanlı faciəyə siyasi qiymət vermişdir. Təcavüzü nəticəsində: 131 nəfər öldürülmüş, 744 nəfər yaralanmış, 400 nəfər həbs edilmiş, 4 nəfər itkin düşmüşdür
BUNLARI UNUTMAQ OLMAZ Xocalı soyqırımın dəhşətli mənzərəsi belə idi: 83 nəfər uşaq, 106 nəfər qadın, 70 nəfər qoca, ümumiyyətlə isə 613 nəfər öldürülmüşdür. 8 ailə tamamilə məhv edilmişdir; 25 uşaq valideynlərdən hər ikisini itirmişdir; 130 uşaq valideynlərdən birini itirmişdir; 487 nəfər yaralanmışdır; 1275 nəfər əsir düşmüşdür; 150 nəfər itkin düşmüşdür; Dövlətə və mülki vətəndaşlara 5 mlrd. manat ziyan dəymişdir.
26 mart 1998 -ci il tarixli fərmanı ilə Ulu Öndər Heydər Əliyev mart soyqırımına ilk dəfə hüquqi qiymət vermiş
Ø 1948 -1953 -cü illərdə azərbaycanlıların Ermənistan SSR ərazisindəki tarixi-etnik torpaqlarından deportasiyasına Ulu öndər Heydər Əliyevin hüquqi-siyasi qiymət verməsi
Ordu quruculuğu.
Xarici siyasətdə uğurlar: Ulu öndər Heydər Əliyevin beynəlxalq əməkdaşlıq siyasəti. Beynəlxalq və regional təşkilatlarla əlaqələrin qurulması. Ulu öndərin xarici ölkələrin dövlət və hökumət başçıları ilə görüşləri. 1996 -cı ildə ATƏT- in Lissabon Sammitində Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tanınması Ulu Öndərin xarici siyasətinin ən mühüm nailiyyətidir. 2001 -ci ilin yanvarında Azərbaycanın Avropa Şurasına üzv qəbul edilməsi.
Təhsil, mədəniyyət və idmanın inkişafı. Ulu öndərin təşəbbüsü ilə 1999 -cu ildən təhsil sahəsində islahatların başlanması. Azərbaycan və YUNESKO arasında əməkdaşlığın qurulması. “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanının 1300, Məhəmməd Füzulinin 500 2001 -ci ilin avqustunda Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili gününün təsis edilməsi. Milli təhsil proqramları və dərsliklərin yaradılması. Tarixi, mədəni irsimizin bərpasına dövlət qayğısı (Şirvanşahlar sarayı, Möminə xatun türbəsi, tarixi-dini abidələr və s. ) Təhsilə, mədəniyyət və incəsənətə, təhsil işçilərinə, yazıçılara, incəsənət xadimlərinə dövlət qayğısının gücləndirilməsi.
Xarici ölkələrdə Azərbaycan diasporalarının yaradılması. 2001 -ci ilin noyabrında Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının keçirilməsi. • Ulu öndər Heydər Əliyev azərbaycançılıq məfkurəsinin banisidir. Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı vahid məqsəd ətrafında sıx birliyin başlanğıc nöqtəsi kimi. Ulu öndərin “Mən həmişə fəxr etmişəm, bu gün də fəxr edirəm ki, mən azərbaycanlıyam” sözləri dünya azərbaycanlılarının həmrəylik şüarıdır. • 2002 -ci ildə “Xaricdə yaşayan azərbaycanlılara münasibətdə Azərbaycan Respublikasının dövlət siyasəti haqqında” Qanunun qəbul edilməsi və xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılarla iş üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev Ulu öndərin memarı olduğu daxili və xarici siyasət kursunun layiqli davamçısıdır. 2003 -2013 -cü illər Azərbaycanda dövlət quruculuğu sahəsində aparılan məqsədyönlü fəaliyyət nəticəsində ölkəmiz beynəlxalq aləmdə lider dövlətlər sırasına daxil olmuşdur. Bu illər ərzində Azərbaycanın siyasi nüfuzu xeyli güclənmiş, 2011 -ci ilin oktyabrında BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü seçilməsi Azərbaycan Diplomatiyasının növbəti qələbəsi kimi tarixə düşmüşdür.
Azərbaycan Prezidentinin Ulu öndər Heydər Əliyev siyasətinə dönməz sadiqliyi, ölkəyə uğurlu rəhbərliyi iqtisadi və sosial sahələrdə ölçüyəgəlməz nailiyyətlərin mənbəyinə çevrilmişdir. Azərbaycanda 2500 -dən artıq məktəb binası tikilmiş, təhsil müəssisələrinin maddi-tədris bazası gücləndirilmiş, təhsil sahəsində islahatlar ardıcıl davam etdirilməklə təhsilin inkişafı üzrə gələcəyə ünvanlanan tarixi əhəmiyyətə malik Dövlət Strategiyası sənədi qəbul edilmişdir.
İdmançılara dövlət qayğısının gücləndirilməsi. İdmanın maddi-texniki bazasının yaradılması, olimpiya mərkəzlərinin təşkilinə başlanması, idmançıların hazırlanması sahəsində tədbirlərin gücləndirilməsi.
Afina (2004), Pekin (2008), London (2012) yay olimpiya oyunlarında idmançılarımızın tarixi qələbələri də ölkə Prezidentinin idman sahəsinə yüksək diqqət və qayğısının nəticəsidir. Bunlarla yanaşı, bölgələrdə səhiyyə ocaqlarının, olimpiya mərkəzlərinin inşası, abadlıq və yenidənqurma işlərinin aparılması, yol-nəqliyyat infrastrukturunun müasir tələblər səviyyəsində yeniləşdirilməsi, məcburi köçkünlərin həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılmasına yönələn işlər, müqəddəs sayılan dini ocaqların bərpası geniş vüsət almışdır.
B U N L A R I B İ L İ R S İ N İ Z M İ: YAŞAYIŞ FONDU: Azərbaycanda hər üç vətəndaşdan biri 19691982 -ci illərdə yeni mənzilə köçürülmüşdür: ASFALT YOLLAR: Təxminən 20 min km yaxın olan asfalt yollarımızın 40%-i 1969 -1982 -ci illərdə inşa olunmuşdur:
B U N L A R I B İ L İ R S İ N İ Z M İ: Bakıda metro tikintisi: Haqqında SSRİ Nazirlər Sovetinin 1949 -cu il qəraraı yalnız 1967 -ci ildə 10 km. uzunluğunda cəmi 5 stansiyanın istifadəyə verilməsi ilə yerinə yetirilmişdirsə, Ulu Öndərin dövründə stansiyaların sayı 19 -a, xətlərin uzunluğu isə 28 km. çatmışdır.
B U N L A R I B İ L İ R S İ N İ Z M İ: Ø AZƏRBAYCANIN ELEKTRİK ENERJİSİ: 1969 -1982 -ci illər Azərbaycanda elektrik stansiyalarının sayı 28 -dən 39 -za çatmışdır. Ø AZƏRBAYCANIN İÇMƏLİ SU TƏCHİZATI: Respublikamızda su təchizatı 1969 -cu ildə 346 milyard kub metr, 1982 -ci ildə bu rəqəm iki dəfədən çox artmışdı. ( Su kəmərinin ümumi uzunnluğu 2304 -km olmuşdur. )
B U N L A R I B İ L İ R S İ N İ Z M İ: Qeyd olunub ki, Azərbaycanda hakimiyyəti illərində Heydər Əliyev 11 dəfə Astarada, o cümlədən 8 dəfə Kijəbə qəsəbəsində olub, əməkçilərlə səmimi görüşlər keçirib, qəsəbə əhalisinin rifah halının yaxşılaşması üçün böyük işlər görüb.
B U N L A R I B İ L İ R S İ N İ Z M İ: Ø 1982 -ci illdə kənd təsərrüfatında ümumi məhsul istehsalı 1969 -cu illə müqayisədə 2. 5 dəfə artmışdı. Ø 1969 -1982 -ci illərdə şərabçılıq sənayesinin istehsal həcmi 6 dəfədən çox artmışdı. Ø Xalqın elmi, mədəni səviyyəsinin yüksəldilməsində maarif və mədəniiyyət ocaqlarının rolu böyükdür. Mədəni yüksəlişə daim böyük qayğı və diqqət göstərən Ulu Öndər bu sahədə böyük işlər görmüşdür. Ø 1969 -1982 -ci illərdə Azərbaycanda 1155 kitabxana, 1316 kulub, 849 ümumtəhsil məktəbi, 44 muzey tikilib istifadəyə verilmişdir.
Tanınmış dövlət xadimlərinin Ulu Öndər haqda söylədikləri: Ø Heydər Əliyev Cənubi Qafqazda uzun müddət ərzində ən əsas şəxsiyyət olmuşdur. Bu günlərdə Amerika Birləşmiş Ştatları və Azərbaycanın bəhrələndiyi dostluq əlaqələrinin qurulmasında və Azərbaycanın müstəqilliyinin qorunmasında onun şəxsi səyləri həyati əhəmiyyət daşımışdır. Onun mövqeyi və göstərdiyi səylər Corc BUŞ, Azərbaycanın iqtisadi inkişafını Amerika Birləşmiş möhkəmləndirən böyük həcmli xarici Ştatlarının prezidenti. sərmayələrin cəlb olunmasında əsas rol oynamışdır. Azərbaycanın iyirmi birinci əsrə müasir dövlət kimi daxil olmasına imkan yaratmışdır.
Tanınmış dövlət xadimlərinin Ulu Öndər haqda söylədikləri: Jak ŞİRAK, Fransa Respublikasının prezidenti. Bu qeyri-adi şəxsiyyət Azərbaycanı çiçəklənmə yoluna gətirib çıxarmışdır. Müxtəlif görüşlərimiz zamanı, xüsusilə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ətrafında müzakirələr apararkən, münaqişənin sülh yolu ilə həllində onun cəsarətini, müdrikliyini və qətiyyətini yüksək qiymətləndirdim.
Tanınmış dövlət xadimlərinin Ulu Öndər haqda söylədikləri: Heydər Əliyev Azərbaycanın xoşbəxtliyi və firavanlığı, bölgədə və dünyada sülh naminə göstərdiyi fövqəladə xidmətlərlə türk və dünya tarixində şərəfli yer tutmuşdur. Rəcəb Tayyib ƏRDOĞAN, Türkiyə Respublikasının Baş naziri.
Tanınmış dövlət xadimlərinin Ulu Öndər haqda söylədikləri: Beynəlxalq aləmdə tanınmış siyasətçi, Çin Xalq Respublikasına dostluq münasibəti bəsləyən, Çin xalqının qədim dostu olan cənab Heydər Əliyev Çin. Azərbaycan dostluq münasibətlərinin inkişafında böyük rol oynamışdır. Xu SZİNTAO, Çin Xalq Respublikasının Sədri.
Tanınmış dövlət xadimlərinin Ulu Öndər haqda söylədikləri: Onun Prezident kimi fəaliyyəti dövründə ölkələrimiz arasında münasibətlərdə tərəqqi yarandı və Azərbaycan Avropa ilə əlaqələrini daha da yaxınlaşdırdı. Onun 1998 -ci ilin iyulunda Britaniyaya uğurlu səfəri, xüsusilə də, Dauninq küçəsi 10 ünvanında yerləşən iqamətgahımda bizim görüşümüz yaxşı yadımdadır. O, Azərbaycanla Birləşmiş Krallıq Toni BLEYER, arasında hazırda mövcud olan güclü Böyük Britaniyanın Baş əlaqələrin təməlini qoydu. Fəxr edirik naziri. ki, Britaniya şirkətləri tərəfindən qoyulan böyük sərmayələr vasitəsilə Birləşmiş Krallıq Azərbaycanın gələcək tərəqqisinə töhfələr verir.
Ulu Öndərin qazandığı mükafatlar: Heydər Əliyev müxtəlif ölkələrin universitetlərinin fəxri doktoru adına və digər yüksək nüfuzlu fəxri adlara layiq görülmüşdür. O, dörd dəfə "Lenin" ordeni, "Qırmızı Ulduz" ordeni və çoxlu medallarla təltif edilmiş, iki dəfə "Sosialist Əməyi Qəhrəmanı" adını almış. 27 mart 1997 — Ukraynanın ali mükafatı "Yaroslav Mudrı" ordeni; 13 aprel 1999 — Türkiyənin ən nüfuzlu mükafatı – "Atatürk Beynəlxalq Sülh Mükafatı"; 2001 — Qızıl Post ordenı 20 yanvar 2001 — Moskva Dövlət Universitetinin "Fəxri professoru"; 3 aprel 2003 — Rusiya Federasiyasının Təhlükəsizlik, Müdafiə və Hüquq Qaydası Problemləri Akademiyasının professoru və həqiqi üzvü, Y. V. Andropov adına mükafat; 10 may 2003 — Rusiyanın yüksək mükafatı – Müqəddəs Apostol Andrey Pervozvannı ordeni.
1. Yeni Azərbaycan Partiyasının İcra Katibliyi. “ Heydər Əliyev Ümummilli Lider” Bakı, Azərbaycan nəşriyyatı, 2004. - 776 səh. 2. Ə. Ə. Qocayev, F. V. Vəliyev. “Bayramlar və Tarixi günlər”, Bakı: Caşıoğlu, 2010. - 224 səh. 4. Axundov Elmira Hüseyn qızı. “Heydər Əliyev Şəxsiyyət və zaman” II Hissə. Bakı şəhəri, 2007. – 784 səh. 5. Məhəmməd Nərimanoğlu. “Heydər Əliyev: Astara Azərbaycanın cənub mirvarisidir”Bakı: Adiloğlu, 2008. – 316 səh.
http: //www. anspress. com/index. php? a=2&lng=az&nid=2096 10 ( Milli Ordu) http: //www. caspianoilgas. az/2013/? p=azerbaijan_country_of _black_gold&l=ru (Азербайджан - страна черного золота) http: //menazerbaycanliyam. wordpress. com/fotoqalereya/ (Ulu Öndər haqqında Foto qaleriya) http: //modern. az/articles/6159/1/ (olipiya saytı) http: //menazerbaycanliyam. wordpress. com/dunya-heydərəliyev-haqqinda/ (Dünyanın tanınmış şəxsiyətlərinin Ulu Öndər haqqında dedikləri fikirlər) http: //sia. az/az/news/social/347442 -kijebe-qesebesindeheyder-eliyev-parkinin-ve-abidesinin-acilisi-olub (Kijəbə qəsəbəsində Ulu Öndərin adını daşıyan parkin açılışı)
DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ TƏŞƏKKÜR EDİRƏM !!!
- Slides: 35