Aspekt prawny w rozwizywaniu problemw wychowawczych i bezpieczestwa

Aspekt prawny w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i bezpieczeństwa Kartuzy - grudzień 2017

„Jeżeli najbardziej niewinne i bezbronne dziecko nie może czuć się bezpiecznie w jakimś społeczeństwie, wówczas już nikt bezpiecznie czuć się w nim nie może!” Kardynał Stefan Wyszyński

Wyniki badań Instytutu Badań Edukacyjnych Z badań na grupie ok. 5000 rodziców wynika, że: • blisko 80% oczekuje, aby szkoła była bezpieczna, • 60% liczy na kompetencje nauczycieli, • 25% liczy na wysoki poziom nauczania.

Wyniki kontroli prowadzonych przez Kuratorium Oświaty w Gdańsku w roku szkolnym 2016/17 Obszary funkcjonowania szkół i placówek będące przedmiotem kontroli Liczba kontroli/zaleceń zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki 140/89 przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia 73/46 przestrzeganie statutu szkoły lub placówki realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów zgodność z przepisami zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami 65/43 37/26 31/20 27/20

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego System oświaty zapewnia m. in. : • „wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny”; • „opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych”; • „opiekę nad uczniami szczególnie uzdolnionymi poprzez umożliwianie realizowania indywidualnych programów nauczania oraz ukończenia szkoły każdego typu w skróconym czasie”; • „utrzymywanie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach”. art. 1 ust. 1 pkt 2, 7, 8 i 14 ustawy Prawo oświatowe

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego W ustawie Prawo oświatowe, wprowadzono: 1. przepis gwarantujący upowszechnianie w systemie oświaty wiedzy o bezpieczeństwie wśród dzieci i młodzieży oraz kształtowania właściwych postaw wobec zagrożeń, w tym związanych z korzystaniem z TIK [art. 1 pkt 21 ustawy Prawo oświatowe]; 2. obowiązek podejmowania w szkole/placówce działań zabezpieczających uczniów przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju [art. 27 ustawy Prawo oświatowe]; 3. połączenie szkolnego programu wychowawczego i programu profilaktyki w jeden dokument szkolny, tworzony i aprobowany przez rodziców, uczniów i nauczycieli [art. 26 ustawy Prawo oświatowe ].

Podstawa programowa kształcenia ogólnego EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA - zajęcia komputerowe Uczeń: • ma świadomość niebezpieczeństw wynikających z anonimowości kontaktów i podawania swojego adresu, • stosuje się do ograniczeń dotyczących korzystania z komputera, Internetu i multimediów. II ETAP EDUKACYJNY: KLASY IV-VI – zajęcia komputerowe Uczeń: • przestrzega zasad etycznych i prawnych związanych z korzystaniem z komputera i Internetu, ocenia możliwe zagrożenia. IV ETAP EDUKACYJNY - Informatyka Uczeń: • opisuje szanse i zagrożenia dla rozwoju społeczeństwa, wynikające z rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych; • omawia normy prawne odnoszące się do stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych, dotyczące m. in. rozpowszechniania programów komputerowych, przestępczości komputerowej, poufności, bezpieczeństwa i ochrony danych oraz informacji w komputerze i w sieciach komputerowych.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego IV ETAP EDUKACYJNY - WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Uczeń: • charakteryzuje najważniejsze zadania prokuratury i policji; • przedstawia uprawnienia policjantów i innych służb porządkowych; rozpoznaje przejawy ich naruszania; • wymienia przestępstwa, których ofiarą najczęściej padają młodzi ludzie; wie, jak można próbować ich uniknąć i przestrzega zasad bezpiecznego zachowania się w sytuacji zagrożenia; • wyjaśnia, na jakich zasadach nieletni odpowiadają za popełnienie przestępstwa (środki wychowawcze i poprawcze); • przedstawia przepisy prawne dotyczące sprzedaży i konsumpcji alkoholu, papierosów i narkotyków i wskazuje na konsekwencje ich łamania.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego IV ETAP EDUKACYJNY - EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Uczeń: • wymienia zagrożenia czasu pokoju i wyjaśnia, na czym polegają; • wyjaśnia, na czym polega właściwe postępowanie w momentach wystąpienia poszczególnych zagrożeń; • wymienia i charakteryzuje źródła zagrożeń w najbliższym otoczeniu szkoły oraz domu; • przedstawia zasady działania w przypadku zagrożeń czasu pokoju (np. awarii, katastrofy komunikacyjnej, budowlanej), podczas przebywania w domu, szkole, miejscu rekreacji i na trasie komunikacyjnej.

Priorytety Ministerstwa Edukacji Narodowej Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2017/2018 1. Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego. 2. Podniesienie jakości edukacji matematycznej, przyrodniczej i informatycznej. 3. Bezpieczeństwo w Internecie. Odpowiedzialne korzystanie z mediów społecznych. 4. Wprowadzanie doradztwa zawodowego do szkół i placówek. 5. Wzmacnianie wychowawczej roli szkoły. 6. Podnoszenie jakości edukacji włączającej w szkołach i placówkach systemu oświaty.

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego Dyrektor szkoły lub placówki m. in. : • „sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne”; • „wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę lub placówkę”. art. 68 ust. 1 pkt 3 i 6 ustawy Prawo oświatowe „Dyrektor szkoły odpowiedzialny jest m. in. za zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę” art. 7 ust 2 pkt. 6 ustawy Karta Nauczyciela

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego • „Dyrektor zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek” ; • „ Dyrektor, co najmniej raz w roku, dokonuje kontroli zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, oraz określa kierunki ich poprawy”; § 2, § 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego • „Niedopuszczalne jest prowadzenie jakichkolwiek zajęć bez nadzoru upoważnionej do tego osoby”; • „Przerwy w zajęciach uczniowie spędzają pod nadzorem nauczyciela”; • „W pomieszczeniach, w których odbywają się zajęcia, zapewnia się temperaturę co najmniej 18°C”; • „Jeżeli nie jest możliwe zapewnienie temperatury, o której mowa, dyrektor zawiesza zajęcia na czas oznaczony, powiadamiając o tym organ prowadzący”. § 13, § 14, § 17 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego Dyrektor, za zgodą organu prowadzącego, może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeżeli: • temperatura zewnętrzna mierzona o godzinie 2100 w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zawieszenie zajęć wynosi 15°C lub jest niższa; • wystąpiły na danym terenie zdarzenia, które mogą zagrozić zdrowiu uczniów. § 18 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego „Organ prowadzący zapewnia warunki działania szkoły lub placówki, w tym bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki” art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe Organ prowadzący szkołę lub placówkę może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, w przypadku gdy na danym terenie może wystąpić zagrożenie bezpieczeństwa uczniów związane z utrudnieniem w: 1) dotarciu ucznia do szkoły lub placówki lub powrotem ze szkoły lub placówki lub 2) organizacji zajęć w szkole lub placówce - w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych. § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego „Pracownik szkoły lub placówki, który powziął wiadomość o wypadku, niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy”. § 40 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego O każdym wypadku zawiadamia się niezwłocznie: 1) rodziców (opiekunów) poszkodowanego; 2) pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy; 3) społecznego inspektora pracy; 4) organ prowadzący szkołę lub placówkę; 5) radę rodziców. „O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym zawiadamia się niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty”; „O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia, zawiadamia się niezwłocznie państwowego inspektora sanitarnego”; „Zawiadomień, dokonuje dyrektor lub upoważniony przez niego pracownik szkoły lub placówki”. § 41 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego Rejestr wypadków prowadzi dyrektor. (Wzór rejestru wypadków jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia) „Dyrektor omawia z pracownikami szkoły lub placówki okoliczności i przyczyny wypadków oraz ustala środki niezbędne do zapobieżenia im”. § 50 i § 51 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego Przepisy ustawy stosuje się w zakresie: 1)zapobiegania i zwalczania demoralizacji – w stosunku do osób które nie ukończyły lat 18, 2)postępowania o czyny karalne – w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu 13 lat, ale nie ukończyły lat 17, 3)wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych – w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21. art. 1 § 1 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r.

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego „Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszenie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekunów nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu” art. 4 § 1 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r.

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego „Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję” „Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności nie cierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu” art. 4 § 2 i § 2 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r.

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego Sąd rodzinny może: • zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno‐pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy lub zakładem leczniczym; • zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego. art. 7 ustawy z o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r.

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego „Zabrania się palenia wyrobów tytoniowych, w tym palenia nowatorskich wyrobów tytoniowych i palenia papierosów elektronicznych m. in. na terenie jednostek organizacyjnych systemu oświaty, o których mowa w przepisach o systemie oświaty (…)” Art. 5 ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 r.

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego „Przeciwdziałanie narkomanii realizuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, gospodarczej, oświatowo‐wychowawczej i zdrowotnej, m. in. poprzez działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i profilaktyczną”; „Zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii są realizowane, w zakresie określonym w ustawie, także przez m. in. przedszkola, szkoły i inne jednostki organizacyjne wymienione w art. 2 pkt 3‐ 9 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe”; art. 2 ust. 1 i art. 5 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r.

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego Działalność wychowawcza, edukacyjna, informacyjna i zapobiegawcza obejmuje: 1) promocję zdrowia psychicznego; 2) promocję zdrowego stylu życia; 3) informowanie o szkodliwości środków i substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii, oraz o narkomanii i jej skutkach; 4) edukację psychologiczną i społeczną; 5) edukację prawną; 6) działania interwencyjne. art. 19 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r.

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego Działalność, o której mowa obejmuje w szczególności: 1) wprowadzanie problematyki zapobiegania narkomanii do programów wychowawczych jednostek organizacyjnych systemu oświaty; 2) wprowadzanie problematyki zapobiegania narkomanii do programów przygotowania zawodowego osób zajmujących się wychowaniem oraz profilaktyką w szkołach i innych placówkach systemu oświaty oraz w szkołach wyższych. Szczegółowe zadania z zakresu działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej określa Narodowy Program Zdrowia. art. 19 ust. 2 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r.

Czyny zabronione - odpowiedzialność karna uczniów 1. Odpowiedzialność przed sadem karnym ponoszą osoby, które w chwili ukończenia 17 lat popełniły czyn zabroniony - - art. 10 § 1 Kodeksu Karnego. Także niektóre czyny osoby, która ukończyła 15 lat rozpatrywane są jako przestępstwa - - określa je szczegółowo art. 10 § 2 KK. 2. Odpowiedzialność przed Sądem Rodzinnym i dla Nieletnich ponoszą osoby, które w chwili popełnienia czynu ukończyły 13 lat, jednak taki czyn nie stanowi przestępstwa, a jedynie jest to czyn karalny, a sprawca podlega stosowaniu środków wychowawczych przewidzianych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego Statut szkoły zawiera m. in. : „zakres zadań nauczycieli, w tym nauczyciela wychowawcy i nauczyciela bibliotekarza, oraz innych pracowników szkoły, w tym także zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę, a także sposób i formy wykonywania tych zadań dostosowane do wieku i potrzeb uczniów oraz warunków środowiskowych szkoły” art. 98 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo oświatowe

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego „Nadzorowi pedagogicznemu podlega m. in. zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki” art. 55 ust. 2 pkt 6 ustawy Prawo oświatowe

Ewaluacja - wymaganie wobec szkoły Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne 1) Szkoła lub placówka realizuje działania wychowawcze i profilaktyczne – w tym mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań, które są dostosowane do potrzeb uczniów i środowiska. 2) Ocenia się ich skuteczność, a w razie potrzeb – modyfikuje. 3) Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. 4) Zasady zachowania i wzajemnych relacji w szkole lub placówce są ustalone i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły oraz rodziców. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkól i placówek

Tematyka bezpieczeństwa w aktach prawa oświatowego „Nauczyciel obowiązany jest rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę (. . . )” art. 6 ust. 1 Karta Nauczyciela

Działania profilaktyczne i procedury w odniesieniu do bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego „BEZPIECZNA SZKOŁA. Zagrożenia i zalecane działania profilaktyczne w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego uczniów „ - 2017 r. https: //bezpiecznaszkola. men. gov. pl/ • dokument został utworzony w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb szkoły na wypadek sytuacji kryzysowej; • opisuje działania profilaktyczne i procedury w odniesieniu do bezpieczeństwa fizycznego oraz bezpieczeństwa cyfrowego; • zawiera zbiór dobrych praktyk.

Zagrożenia dla bezpieczeństwa w szkole Niewłaściwe zachowania uczniów - przyczyny: • uwarunkowania osobowościowe sprawcy – jego kłopoty w nauce, nieumiejętność przystosowania się do środowiska szkolnego, zazdrość w odniesieniu do kolegów z rodzin lepiej sytuowanych, rywalizacja w nauce, zazdrość o oceny, • środowisko pozaszkolne - otoczenie ucznia, uwarunkowania społeczno-rodzinne, • wpływ rodziny, telewizji, Internetu, gier komputerowych, • środowisko szkolne - konflikty między rówieśnikami, dominacja starszych kolegów, próba zaistnienia w grupie - zdobycia kontroli nad rówieśnikami, chęć imponowania, wyróżnienia się wśród społeczności szkolnej,

Zagrożenia dla bezpieczeństwa w szkole Niewłaściwe zachowania uczniów - przyczyny: • błędne funkcjonowanie szkoły - duża liczba uczniów, hałas, anonimowość uczniów, brak współpracy z rodzicami, Policją, nieumiejętność zagospodarowania czasu wolnego uczniów, czy brak zajęć pozalekcyjnych, • błędy popełnianie przez nauczycieli w procesie kształcenia - niesprawiedliwe ocenianie, niedostateczna kontrola ucznia, tworzenie sytuacji stresowych.

Działania profilaktyczne związane z ryzykiem wystąpienia zagrożeń fizycznych w szkole Dotyczą terenu szkoły i obszarów przyległych: • monitorowanie otoczenia szkoły (boisk, zwracanie uwagi na „osoby trzecie”, przedmioty i pojazdy), • kontrola wejść/wyjść - głównie osób niezwiązanych ze szkołą, • system alarmowania - na wypadek ewakuacji, • drogi ewakuacyjne i miejsce ewakuacji (dobre oznakowanie, informacja w trakcie lekcji wychowawczej, ćwiczenia – raz w roku).

Procedury reagowania na wypadek wystąpienia fizycznych zagrożeń wewnętrznych w szkole W przypadku wystąpienia: • agresywnych zachowań uczniów na terenie szkoły, • kradzieży lub wymuszenia pieniędzy i innych przedmiotów wartościowych, • substancji psychoaktywnych, • pedofilii/pornografii/prostytucji oraz innych niepokojących zachowań o charakterze seksualnym, • wypadku ucznia, • popełnienia przez ucznia czynu karalnego, • sytuacji, gdy uczeń staje się ofiarą.

Procedura reagowania w przypadku wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa cyfrowego ucznia W przypadku wystąpienia zagrożeń cyberbezpieczeństwa, takich jak: § dostęp do treści szkodliwych, niepożądanych, nielegalnych, § cyberprzemoc - nękanie, straszenie, szantażowanie z użyciem sieci, publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów z użyciem sieci oraz podszywanie się w sieci pod kogoś wbrew jego woli, § naruszenia prywatności dotyczące nieodpowiedniego lub niezgodnego z prawem wykorzystania danych osobowych lub wizerunku dziecka i pracownika szkoły, § zagrożenia dla zdrowia dzieci w związku z nadmiernym korzystaniem z Internetu,

Procedura reagowania w przypadku wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa cyfrowego ucznia W przypadku wystąpienia zagrożeń cyberbezpieczeństwa, takich jak: • nawiązywanie niebezpiecznych kontaktów w Internecie - uwodzenie, zagrożenie pedofilią, • seksting, prowokacyjne zachowania i aktywność seksualna jako źródło dochodu osób nieletnich, • bezkrytyczna wiara w treści zamieszczone w Internecie, nieumiejętność odróżnienia treści prawdziwych od nieprawdziwych, szkodliwość reklam, • łamanie prawa autorskiego, • zagrożenia bezpieczeństwa technicznego sieci, komputerów i zasobów online.

Przyczyny zamachów samobójczych 1. Młodzież w okrutny sposób wykorzystuje telefony komórkowe, Internet i inne zdobycze współczesnej elektroniki do gnębienia innych, słabszych, mniej odpornych psychicznie. 2. Cyberbullying. 3. Bezkarność gnębiących. R. Jabłoński - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie)

Zamachy samobójcze dzieci i młodzieży do 19 roku życia w latach 2010 -2015. lata 2010 2011 2012 2013 2014 2015 9 lat i mniej 0 0 2 1 10 – 14 lat 42 49 30 42 71 79 15 – 19 lat 317 356 343 423 526 558 Razem 359 405 373 465 599 636 wiek (dane statystyczne: KG Policji – oprac. R. Jabłoński Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie)

Cyberzagrożenia i bezpieczeństwo cyfrowe Przykłady zajęć profilaktycznych: 1) poświęcenie tematyce jednego z aspektów bezpieczeństwa cyfrowego „apelu szkolnego”, 2) organizowanie spotkań społeczności szkolnej z ekspertem (edukatorem, nauczycielem, informatykiem, policjantem), 3) prowadzenie lekcji wychowawczej na temat wybranego aspektu cyberbezpieczeństwa, adekwatnego do potrzeb i wyzwań klasy i wieku uczniów, 4) organizowanie dnia bezpieczeństwa cyfrowego w szkole otwartego na współudział rodziców/opiekunów prawnych uczniów, 5) organizowanie przez samorząd uczniowski konkursu, 6) organizowanie zajęć pozalekcyjnych dla uczniów o tematyce informatycznej, 7) realizowanie projektów edukacyjnych.

Procedura postępowania – odurzenie „dopalaczami” W przypadku rozpoznania stanu odurzenia ucznia „dopalaczami” należy: 1) przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy, 2) w momencie rozpoznania odizolować ucznia od pozostałych uczniów w klasie, 3) poinformować pedagoga/psychologa szkolnego, 4) przekazać ucznia pod opiekę pielęgniarki/pedagoga szkolnego, 5) poinformować dyrektora szkoły o zaistniałej sytuacji, 6) wezwać karetkę pogotowia ratunkowego, 7) wezwać do szkoły rodziców/prawnych opiekunów ucznia, 8) przekazać rodzicom informację o obowiązującej procedurze postępowania,

Procedura postępowania – odurzenie „dopalaczami” W przypadku rozpoznania stanu odurzenia ucznia „dopalaczami” należy: 9) przeprowadzić rozmowę z rodzicami oraz z uczniem w ich obecności lub indywidualnie w celu wyciszenia emocji, 10)udzielić pomocy i zobowiązać rodziców do pomocy dziecku w odstąpieniu odurzania się, 11)opracować działania profilaktyczne lub wychowawcze pracy z dzieckiem, 12)wdrożyć program wychowawczo-profilaktyczny, 13)powiadomić właściwe instytucje zajmujące się zdrowiem ucznia.

Rekomendowane działania w szkole wobec zaistnienia zagrożenia 1. Przeciwdziałać zjawisku zagrożenia na możliwie wczesnym etapie jego powstawania. 2. Dać możliwość uczniowi poinformowania nauczyciela lub pedagoga o zaistniałej sytuacji związanej z czynnością niebezpieczną. 3. Wyciągać konsekwencje w stosunku do osób dopuszczających się czynów zabronionych. 4. Informować uczniów o skutkach i konsekwencjach związanych z zagrożeniami w szkole w ramach działań profilaktycznych podczas lekcji wychowawczych, przy współpracy z ekspertami i specjalistami. 5. Tworzyć przyjazne środowisko pracy i nauki poprzez sprawiedliwe ocenianie, jasne, czytelne, sprawiedliwe normy postepowania, przyjazny nadzór nad uczniami.

Rekomendowane działania w szkole wobec zaistnienia zagrożenia 6. Podejmować działania integrujące zespoły klasowe, sprzyjające budowie pozytywnych relacji w klasie. 7. Budować relacje na autorytecie nauczyciela: nauczyciel powinien jasno określić zasady pracy i wymagania wobec uczniów, prowadzić lekcje w sposób zrozumiały, szanować ucznia i udzielać mu wsparcia, interweniować w razie zachowania naruszającego normy. 8. Diagnozować sytuacje w szkole w kontekście występowania zagrożeń wewnętrznych w placówce, przeciwdziałać oraz monitorować postępy i efekty wprowadzonych działań. 9. Organizować wsparcie dla nauczycieli w zakresie rozwiązywania problemów związanych z zagrożeniami. 10. Prowadzić rozmowy, pogadanki i dyskusje z rodzicami.

Rządowe programy 1. Rządowy Program Bezpieczna i Przyjazna Szkoła 20142016 Celem głównym Programu było zwiększenie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkołach i placówkach. 2. Rządowy Program wspomagania w latach 2015– 2018 organów prowadzących szkoły w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach – „Bezpieczna+” Program ma na celu podniesienie szkolnych standardów bezpieczeństwa, w tym sposobów postępowania społeczności szkolnej na zagrożenia. Stanowi wsparcie dla szkół w realizacji zadań wychowawczych i profilaktycznych.

Rządowy Program Bezpieczna i Przyjazna Szkoła 2014 -2016 Cel szczegółowy nr 2 Zapobieganie problemom i zachowaniom problemowym dzieci i młodzieży. 1. Projekt pt. „Cyberprzemoc w szkołach - zrozum, zobacz, reaguj!”, zrealizował cykl warsztatów dla uczniów, szkoleń dla rad pedagogicznych oraz spotkań informacyjnych dla rodziców z 15 szkół gimnazjalnych województwa pomorskiego. Ponad 750 uczniów wzięło udział w warsztatach obejmujących aspekty: mowy nienawiści, cyberprzemocy w aspekcie psychologiczno-pedagogicznym, technologicznym i prawnym oraz uzależnienia od Internetu. 2. Projekt pt "Doskonalenie kompetencji diagnostyczno-interwencyjnych nauczycieli, wychowawców, rodziców, pedagogów i psychologów w celu zapobiegania samookaleczeniom i zamachom samobójczym dzieci i młodzieży", umożliwił zorganizowanie szkolenia dla 200 nauczycieli, wychowawców, rodziców, pedagogów i psychologów z 70 szkół województwa pomorskiego, z tematyki diagnozowania uczniów w kryzysie suicydalnym i pomaganiu jednostkom z tendencjami samobójczymi w powrocie do zdrowia psychicznego.

Działania Kuratorium Oświaty w Gdańsku z zakresu edukacji prawnej Konferencje: Ø „Mediacja jako sposób rozwiązywania konfliktów w szkołach” (10. 12. 2015 r. - Gdańsk; 23. 03. 2016 r. - Gdynia), Ø Debata oświatowa – Bezpieczeństwo w szkole (9. 05. 2016 r. - Gdańsk), Ø „Prawa i obowiązki. Dyrektor, Nauczyciel, Rodzic, Uczeń” (17. 10. 2016 r. - Gdańsk), Ø „Odpowiedzialne wykorzystanie nowoczesnych technologii w szkole”, Mobilność w sieci. Relacje. Bezpieczeństwo. Rozwój (1 -3. 12. 2016 r. - Gdynia), Ø „Prawo w szkole” (23. 02. 2017 r. - Słupsk),

Działania Kuratorium Oświaty w Gdańsku z zakresu edukacji prawnej Konferencje: Ø „Handel ludźmi”, Wojewódzki Zespół do Spraw Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi działający przy Wojewodzie Pomorskim (26. 09. 2017 r. – Gdynia), Ø „Problemy społeczne młodzieży szkolnej” (27. 09. 2017 r. - Gdańsk oraz 14. 11. 2017 r. - Słupsk), Ø „Profilaktyka zachowań problemowych dzieci i młodzieży w szkole” (25. 10. 2017 r. - Gdynia), Ø „Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży – współczesne zagrożenia” (29. 11. 2017 r. - Gdańsk).

Działania Kuratorium Oświaty w Gdańsku z zakresu edukacji prawnej v Kampania informacyjno-edukacyjna pod hasłem: „Hazard? Nie, dziękuję”, Naczelnik Pomorskiego Urzędu Celno Skarbowego w Gdyni, jako Organu Krajowej Administracji Skarbowej, w porozumieniu z Pomorskim Kuratorem Oświaty. v Konkurs na scenariusz lekcji z zakresu edukacji prawnej, Kuratorium Oświaty w Gdańsku, Sąd Okręgowy w Gdańsku, Justitia oraz Partnerzy. v Tydzień edukacji prawnej, Kuratorium Oświaty w Gdańsku, Sąd Okręgowy w Gdańsku, Justitia oraz Partnerzy. v Spotkania edukacyjne prawników w szkołach, Kuratorium Oświaty w Gdańsku, Sąd Okręgowy w Gdańsku. v Opracowanie i publikowanie materiałów prawnych na stronie Kuratorium Oświaty – akty prawne, rozporządzenia, materiały z konferencji. v Spotkania z młodzieżą – Młodzieżowa Rada Miasta Gdynia, SU.

Dziękuję