Asiel en migratie Refuinterim Greentrack en vluchtelingen Meibloemstraat
Asiel en migratie Refu-interim: Greentrack en vluchtelingen Meibloemstraat 86 – Gent Donderdag 8 december 2016 Juridische Dienst Vreemdelingenrecht en IPR Geert Matthys September 2016
Wat hebben onderstaande personen met elkaar gemeen? 2
Inhoudstafel 1. Overzicht wettelijke verblijfsmotieven 2. Vluchtelingen in de wereld 4. Hoe verloopt een asielprocedure? 5. Waar worden asielzoekers opgevangen? 6. Sociale rechten 7. Gewone mensen met ongewone ervaringen 8. Juridische info Agentschap Integratie en Inburgering 3. Vluchtelingen in België 3
1. Overzicht wettelijke verblijfsmotieven • • Gezinshereniging, gezinsvorming Arbeid Studies Burger van de Unie Asiel Slachtoffers mensenhandel Bijzondere humanitaire situaties: regularisatie Medische redenen Niet begeleide minderjarigen reguliere migratie overmacht, bescherming Agentschap Integratie en Inburgering • 4
“Global forced displacement has increased in 2015, with record-high numbers. By the end of the year, 65, 3 million individuals were forcibily displaced worldwide as a result of persecution, conflict, generalized violence, or human rights violations. (…)” (UNHCR, Global Trends, 2016) Agentschap Integratie en Inburgering 2. Vluchtelingen in de wereld 5
Agentschap Integratie en Inburgering Al Zaatari - Jordanië (120. 000 inw) 10
3. Vluchtelingen in België • Terminologie • Asielzoeker (= kandidaat vluchteling) • (Erkend) vluchteling - subsidiair beschermde • dekt 2 vormen van internationale bescherming • onderzoek naar vluchtelingenstatuut (Conventie van Genève) • onderzoek naar subsidiaire bescherming Agentschap Integratie en Inburgering • Vraag naar bescherming gebeurt via asielaanvraag 12
Statuut van vluchteling kan toegekend worden aan eenieder die voldoet aan de voorwaarden van de Conventie van Genève (art. 48/3§ 1 Vr. W. ) “Elke persoon die zich bevindt buiten het land waarvan hij de nationaliteit heeft (of indien hij geen nationaliteit heeft, buiten zijn land van herkomst), en die de bescherming van dat land niet kan of wil inroepen omdat hij vreest voor vervolging omwille van zijn ras, religie, zijn nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep, of zijn politieke overtuiging. ” Agentschap Integratie en Inburgering • 13
Agentschap Integratie en Inburgering Statuut van subsidiaire bescherming kan toegekend worden (art. 48/4§ 1 Vr. W. ) “Wanneer er zwaarwegende gronden zijn om aan te menen dat, wanneer hij naar zijn land van herkomst (of in het geval van een staatloze naar het land waar hij vroeger gewoonlijk verbleef) terugkeert, een reëel risico zou lopen op ernstige schade, en hij zich niet onder de bescherming van dat land kan of, wegens dat risico, wil stellen. ” Ernstige schade bestaat uit: • Doodstraf of executie • Foltering of onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing • Ernstige bedreiging van het leven van een burger als gevolg van willekeurig geweld in geval van internationaal of binnenlands gewapend conflict. 14
4. Hoe verloopt een asielaanvraag? • Welke actoren • Dienst Vreemdelingenzaken (= aanvraag) Staatlozen (= beoordeling) • Raad voor vreemdelingenbetwistingen (= beroep) • Fedasil (= opvang) Agentschap Integratie en Inburgering • Commissariaat Generaal voor de Vluchtelingen en de 15
• Verklaring identiteit, herkomst, reisweg • Keuze proceduretaal • Woonplaatskeuze • Tolk • Vragenlijst (voorbereiding interview CGVS) • Foto + vingerafdrukken • Opmaak bijlage 26 Fedasil staat in voor: • Radiografie longen • Toewijzing opvangplaats ‘code 207’ • Afgifte infobrochure opvang ZONDER BIJSTAND ADVOCAAT Agentschap Integratie en Inburgering Stap 1 - indiening asielaanvraag bij DVZ (voor 8 uur!) 16
17 Agentschap Integratie en Inburgering
Stap 2 – DVZ onderzoekt welke EU-lidstaat (28 EUlanden + Noorwegen, IJsland en Zwitserland) bevoegd is voor asielaanvraag • Leidraad: conventie van Dublin (Dublin III) • Staat waar gezinslid reeds beschermingsstatuut heeft of hangende asielaanvraag (= partner en/of ongehuwd minderjarig kind) • Staat die reeds een visum heeft uitgereikt (indien nog geldig) • Staat van illegale binnenkomst (eindigt na 12 maanden) • Staat van asielaanvraag indien visumvrij voor dat land • Staat waar asiel wordt aangevraagd in de transitzone • Geen van bovenstaande: land van asielaanvraag • Opgelet: andere criteria voor NBM DVZ mag steeds afwijken omwille van humanitaire redenen! Agentschap Integratie en Inburgering • 18
Stap 3 – CGVS onderzoekt asielaanvraag ten gronde • toetsing definitie vluchteling-subsidiair beschermde • persoonlijk interview • is verhaal coherent en geloofwaardig? • mogelijke beslissingen • Weigering: bijlage 13 quinquies met BGV (schorsend beroep bij Rv. V) • Positief: vluchtelingenstatuut ofwel statuut subsidiaire bescherming Agentschap Integratie en Inburgering • 19
Verblijfsdocument • elektronische A kaart (gemeente na instructie DVZ) • tijdelijk verblijf (1 j + 2 j) • Erkend vluchteling (erkenning tot 7 juli 2016) • elektronische B kaart (gemeente mits attest CGVS) • onbeperkt verblijf (ambtshalve vernieuwing na 5 jaar) • Erkend vluchteling (erkenning na 7 juli 2016) • elektronische A kaart (gemeente mits attest CGVS • tijdelijk verblijf (5 j) Agentschap Integratie en Inburgering • Subsidiair beschermde 20
Agentschap Integratie en Inburgering asielaanvragen (= dossiers) per jaar 1997 -2015 (CGVS, 2016) 21
asielaanvragen (= dossiers) per maand – jaar 2015 (CGVS, 2016) 8 000 6 830 7 000 6 043 6 000 5 724 5 595 5 238 4 000 3 601 2 894 3 000 2 842 2 094 2 000 1 717 1 642 1 755 1 627 Agentschap Integratie en Inburgering 5 000 1 000 22 0 янв-15 фев-15 мар-15 апр-15 май-15 июн-15 июл-15 авг-15 сен-15 окт-15 ноя-15 дек-15 янв-16
asielaanvragen (= personen) per maand – jaar 2016 (CGVS, 2016) 7000 6000 5000 6043 5724 5238 4000 3000 2842 2000 1523 1000 1374 1300 мар-16 апр-16 1193 1089 май-16 июн-16 1322 1673 1496 1705 0 окт-15 ноя-15 дек-15 янв-16 фев-16 июл-16 авг-16 сен-16 окт-16
Land van herkomst Aantal 1 Afghanistan 2 504 2 Syrië 2 263 3 Irak 977 4 Guinée 764 5 Somalië 756 6 Onbepaald 654 7 Albanië 626 8 Rusland 616 9 Turkije 501 10 Congo (DRC) 482 Andere landen 5 374 Totaal 15 517 Agentschap Integratie en Inburgering top 10 asielaanvragen (= personen) 1/1/2016 – 31/10/2016 (CGVS, 2016) 24
Land van herkomst Aantal erkenningen Totaal aantal beslissingen ten gronde % 1 Syrië 4 864 6 601 73, 7 2 Irak 2 339 5 136 45, 5 3 Somalië 667 1 237 53, 9 4 Afghanistan 504 1 917 26, 3 5 Onbepaald 399 485 82, 3 6 Eritrea 247 300 82, 3 7 Guinee 218 581 37, 5 8 Rusland 173 565 30, 6 9 Burundi 118 149 79, 2 100 294 34, 0 Andere landen 855 4 645 18, 4 Totaal 2016 10 484 21 910 47, 9 10 China Agentschap Integratie en Inburgering top 10 toekenningen van de vluchtelingenstatus 1/1/2016 – 31/10/2016 (CGVS, 2016) 25
Land van herkomst Aantal toekenningen Totaal aantal beslissingen ten gronde % 1 Syrië 1 481 6 601 22, 4 2 Afghanistan 604 1 917 31, 5 3 Irak 462 5 136 9, 0 4 Somalië 182 1 237 14, 7 5 Libië 19 31 61, 3 Andere landen 40 6 988 0, 6 Totaal 2016 2 788 21 910 12, 7 Agentschap Integratie en Inburgering top 5 toekenningen van de subsidiaire beschermingsstatus 1/1/2016 – 31/10/2016 (CGVS, 2016) 26
leeftijd (volgens geslacht) van asielaanvragers 1/1/2016 – 31/10/2016 (CGVS, 2016)
5. Opvang van asielzoekers • Klopt volgende uitspraak? “Een bericht van buschauffeur D. B. ging de voorbije dagen vlot rond op facebook. D. B. vertelt dat hij momenteel in ziekteverlof is en het moet doen met 860 euro per maand. ‘Nu hoor ik dat iedere asielzoeker die naar het OCMW gaat 40 euro per dag krijgt en een kind 26 euro. Dus voor een familie van man en vrouw en 2 kinderen is dat 132 euro per dag en 3168 per maand, plus een woning en alle faciliteiten erbij. Waar moet ik naartoe om 3000 euro te krijgen? ’, vraagt de man zich af. ” (De Standaard, 23/8/2015)
5. Opvang van asielzoekers • Enkel materiële hulp (= bed bad brood) in collectieve opvangcentra • uitgezonderd: alleenstaande moeders, …) • asielzoekers met grote kans op erkenning • Materiële opvang stopt na weigering asiel • Na bekomen status doorstroom naar LOI-SOI = individuele opvang Agentschap Integratie en Inburgering • asielzoekers met kwetsbare profielen (bv. medisch, NBM, • 2 maand (+1+1+1) • zoektocht naar (private)huisvesting 29
aandeel mannelijke en vrouwelijke asielzoekers per nationaliteit opgevangen op 31/3/2016 in Vlaanderen en Brussel Bron: Fedasil, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering
gezinssituatie voor vier nationaliteiten van de in Vlaanderen en Brussel opgevangen asielzoekers (31/3/2016) Bron: Fedasil, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering
scholing van vluchtelingen-inburgeraars 100% 90% 1, 6% 19, 9% 13, 2% 24, 8% 26, 0% 8, 2% 70% 14, 5% 25, 7% 24, 4% 60% 50% 3, 3% 7, 3% 11, 9% 20, 3% hoger onderwijs hoger secundair 14, 7% lager secundair 13, 2% 15, 4% lager onderwijs 40% 30% geen diploma 14, 9% 9, 5% 20% 10% 62, 3% 65, 6% 36, 6% 24, 9% 28, 1% 0% Syrië (N=382) Irak (N=242) Eritrea (N=123) Somalië (N=159) Afghanistan (N=151) Asielzoekers, erkend vluchtelingen en subsidiair beschermden die contract inburgering tekenden in de periode 1/10/201529/2/2016 (Vlaanderen en
6. Sociale rechten erkend vluchteling subsidiair beschermde werken na 4 m. mits nog geen beslissing CGVS mits én arbeidskaart C ja, geen arbeidskaart nodig ja, arbeidskaart C nodig vrijwilligerswerk ja, melden aan opvangstructuur ja - melden aan OCMW indien leefloon - vragen aan RVA indien werkloosheidsuitkering onderwijs voor kinderen leerplicht voor alle kinderen met vreemde nationaliteit vanaf 60° dag na inschrijving in wacht-, vreemdelingen- of bevolkingsregister reizen buitenland neen ja (niet naar herkomstland!) recht op OCMWsteun basis = materiële opvang (B-B-B) Ja (leefloon) gezondheidszorg geen werk = via Fedasil werk = mutualiteit Agentschap Integratie en Inburgering asielzoeker 33
7. Gewone mensen met ongewone ervaringen • Niet iedereen heeft traumatische ervaringen • Vluchtervaring • Heimwee en gemis • Verlies van sociale status • Negatieve bejegening ontvangende omgeving • Onzekerheid toekomst - langdurige procedures • Ook na toekenning verblijfsstatuut risico op leegte Agentschap Integratie en Inburgering • Wel enorm veel psychosociale problemen 34
8. Juridische info voor intermediairen Agentschap Integratie en Inburgering • www. integratie-inburgering. be >‘vluchtelingen en asiel’ • Cijfers over asiel • www. vreemdelingenrecht. be • juridische dienst vreemdelingenrecht en IPR • Centraal – T 02 205 00 55 • Oost- en West-Vlaanderen - T 09 267 66 45 (46) of (47) Agentschap Integratie en Inburgering • Traject van een asielzoeker 35
8. Juridische info voor doelgroep • Transithuis – CAW Oost-Vlaanderen • Oude Houtlei 124 – 9000 Gent • T 09 265 04 20 • Infopunt Migratie - Dienst Burgerzaken - Stad Gent • Woodrow Wilsonplein 1 – 9000 Gent • T 09 266 71 40 • E infopuntmigratie@stad. gent Agentschap Integratie en Inburgering • E transithuis@cawoostvlaanderen. be 36
Geert Matthys Geert. matthys@integratie-inburgering. be Agentschap Integratie en Inburgering | private stichting Juridische dienst Vreemdelingenrecht en IPR Oost- en West-Vlaanderen Dok-Noord 4 d 001 – 9000 Gent Tour & Taxis – Havenlaan 86 C bus 212 – 1000 Brussel www. integratie-inburgering. be
- Slides: 37