ARO MODERNOA XVXVIII mendeak ERRENAZIMENTUA BARROKOA ILUSTRAZIOA XVXVI
ARO MODERNOA XV-XVIII mendeak ERRENAZIMENTUA BARROKOA ILUSTRAZIOA XV-XVI mendeak XVII mendea XVIII mendea Descartes Hume (1596 -1650) (1711 -1776) Kant (1724 -1804) 30 urteko gerra (1618 -1648) Frantziako iraultza (1789)
HUMANISMOA Errenazimentuko pentsakerak zituen ezaugarriak: • Gizakia aztergaia: Antropozentrismoa, teozentrismoa alde batera utziz. • Jarrera razionalista. • Munduarekiko harremana aldatu zen.
ERRENAZIMENTUA Feudalismoaren krisialdia Hirien garapena Unibertsitateak. Hiriak kulturguneak Merkataritzaren garapena Burgesiaren goraldia Estatu modernoen sorrera Boterearen zentralizazioa, erregeengan España Frantzia
1. 2. 3. 4. Metodo eskolastikoaren agortzealdia Zientzia modernoaren sorrera Erreforma Humanismoa Eskolastikaren krisialdia
ZIENTZIA MODERNOA • Francis Bacon (1561 -1626) Novum Organum (1620) • Galileo Galilei (1564 -1642) • Isaac Newton (1642 -1727) Philosophiae naturalis principia mathematica (1687) Metodo zientifikoa: Hipotetiko-deduktiboa • Hipotesia. Jarduera razionala. • Ondorioak deduzitu. Jarduera esperimentala. • Ondorio horiek frogatu behaketa esperimentazioaren bidez. • Legea formalizatu hizkuntza matematikoz
Erreforma. Lutero: • Gizakiaren askatasuna eta barnekotasuna nabarmendu zituen. • Fedea eta arrazoia arteko erlazioa aldatu zuen, bien autonomia nabarmenduz. “AGINPIDEAREN BALIOA” “Aita Santua” BIBLIA Irakurketa libre era pertsonala Aita Santuaren aginpidea kuestionatzen da. Eskolastikaren oinarri nagusia
BARROKOA XVII mendea EZEGONKORTASUNA • Krisialdi zientifikoa: iraultza zientifikoa • Krisialdi erlijiosoa: Kristauen arteko zatiketak, Estatuaren boterea Elizaren menpekotasunetik askatzen hasi zen • Krisialdi politikoa: Estatu nazionalen sorrera, absolutismoaren lehenbiziko adierazpenak 30 urteko gerra (1618 -1648)
BARROKOA XVII. Mendeko filosofia Giza ezagutzaren jatorria eta mugak Razionalismoa kontinentala Arrazoia Enpirismo ingelesa Esperientzia
DESCARTES Eredu metodologiko berria MATEMATIKA ZIURTASUNA Metodo axiomatiko-deduktiboa Geometria analitikoa “Mathesis unibersalis”
- Slides: 12