ARNAVUTKY MEHMET ZEK OBDAN LKOKULU DEERLER ETM REHBERLK
ARNAVUTKÖY MEHMET ZEKİ OBDAN İLKOKULU DEĞERLER EĞİTİMİ REHBERLİK SERVİSİ
Giriş Son yıllarda sıkça duyduğumuz okullarda şiddet, erken yaşta uyuşturucu bağımlılığı, gençlerde suç oranının artması vb. olaylara dair haberler insanlara şu soruları sordurmaktadır: Ne olacak bu gençliğin hâli? Ne olacak bu eğitimin hâli? Bir hata mı yapıyoruz? Aile kurumu çözülüyor mu? …vb.
Benzer şekilde, zaman şöyle cümleler kullandığımız olur: � “Çocuklara sorumluluk bilinci vermeliyiz, çevremizi koruyalım, yaşlılara yardım etmek gerekir, dürüstlük önemlidir, her şeyin başı sevgidir, başkasının hakkını almamalı. . . ”
Bu vb. sözleri söylerken, �bazılarımız değerler eğitimi, �bazılarımız ahlak eğitimi, �bazılarımız karakter eğitimi, �bazılarımız etik eğitimini kastediyoruz
DEĞER NEDİR? �Değer, bir sosyal grup veya toplumun kendi varlık, birlik, işleyiş ve devamını sağlamak ve sürdürmek için üyelerinin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli oldukları kabul edilen ortak düşünce, amaç, temel ahlaki ilke ya da inançlardır.
Sevgi Dostluk Hoşgörü Saygı DEĞERLERİMİZ Yardımlaşm a Adalet Merhamet Dürüstlük
Değerler; � Sosyal hayatı düzenler, bireyler arası bağlılığı artırır. Birlikte yaşayan insanların hangi değerleri merkez alacakları konusunda konuşmaları, fikir birliğine varmaları gerekir. Farklı değerlere sahip kişiler arasında veya kuşaklar arasında oluşan farklı değerlerden kaynaklanan çatışmalar ortaya çıkabilir. Ancak bu çatışmaları da “barışmak, uzlaşmak” gibi başka ortak evrensel değerler yardımıyla çözmek mümkündür.
Değerler; �İnsanların çoğunluğu tarafından üzerinde uzlaştıkları ve paylaşılan gerçek davranış standartlarıdır.
Değerler; Değerler olgulardır. Değerlerin öğretilebilir ve öğrenilebilen öğrenilmesi, rol öğrenmesi şeklinde bir sosyal öğrenmedir.
NİÇİN DEĞERLER EĞİTİMİ? Anne, babalar ve eğitimciler olarak sormamız gereken soruların başında şunlar gelir: �İçinde bulunduğumuz ortam ve çevre istediğimiz değerlere sahip çocukları yetiştirmek için uygun mu? �Biz her şeyi çocuklarımız adına düşünüp yaparken onlar sorumluluk sahibi olabilecekler mi?
NİÇİN DEĞERLER EĞİTİMİ? �Televizyonlarda bu kadar şiddet içerikli programı seyrederken barışçı olabilecekler mi? �Biz aşırı korumacı ve müdahaleci davranırken onların özgüvenleri gelişecek mi? �Biz şimdi onlar mutlu olsun, üzülmesinler diye uğraşırken, onlar mücadele etmeden mutlu olabilecekler mi?
NİÇİN DEĞERLER EĞİTİMİ? �Yükselen şiddet eğilimleri, � Sahtekârlıkta artış (yalan söyleme, kopya çekme ve hırsızlık), � Anne-babaya, öğretmene, yetkili kişilere karşı gelme,
NİÇİN DEĞERLER EĞİTİMİ? � İş ahlâkında düşüş, � Kişisel ve toplumsal sorumluluk bilincinde azalma, � Kendine zarar verici davranışlarda (madde bağımlılığı ve intihar) artış vb.
NİÇİN DEĞERLER EĞİTİMİ? Değişen ve gelişen dünya ile beraber televizyon, bilgisayar oyunları, sinema, dergi, internet, oyuncaklar ve reklamlar aracılığıyla bütün dünya, artık çocuklarımızın sosyal çevresi olmuştur.
NİÇİN DEĞERLER EĞİTİMİ? �Aile ve okul tarafından verilen değerlerle televizyon ve dış dünyanın verdiği değerler çoğu zaman farklılık göstermektedir. �Bu noktada anne babaların işleri daha da zorlaşmaktadır.
NİÇİN DEĞERLER EĞİTİMİ? Hızlı ve baş döndürücü şekilde değişim içinde olan değerler, bunlarla baş etmek zorunda kalan ve değer karmaşası yaşayan çocuklar için değer aktarımı çok daha önemli bir hâle gelmiştir. Ortak değerler oluşturamayan bir toplumun bütünleşme değil, tersine toplumsal çözülme yaşaması kaçınılmaz bir gerçektir.
NİÇİN DEĞERLER EĞİTİMİ? Çocuklarımızın zihinlerini bilgiyle doldurarak öğretim yaparken gönüllerini de sevgiyle donatıp onların ahlâklı birer fert olarak yetişmeleri için okullarımızda Değerler Eğitimi çalışması yapmamız gerekir.
Türk Millî Eğitiminin Amaçları � Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüslere değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmektir.
Dolayısıyla, okulun temel sorumluluğu yalnızca akademik anlamda başarılı kılmak değil, aynı zaman da iyi bir insan olarak da yetiştirmektir (Thomas, 1991).
DEĞERLER EĞİTİM PROGRAMININ AMAÇLARI �İyi karakterli bireyler yetiştirmek, �Temel değerleri pekiştirmek, �Çocukların kendilerine ve topluma yararlı olacak temel değerleri psikolojik, bilişsel ve sosyal gelişimlerine uygun olarak kazanmalarını sağlamak.
DEĞERLER EĞİTİM PROGRAMININ AMAÇLARI �Çocukların kazandıkları değerleri davranışla ifade etmeleri yönünde fırsat vermek. �Karakter ve Değerler Eğitiminin ailede ve okulda paralel bir şekilde işleyişini sağlamak.
DEĞERLER EĞİTİMİ NASIL UYGULANACAK? � Değerler eğitimi belirli bir süreyle sınırlandırılamaz. � Amaç, çocukların yıl boyunca bu değerleri içselleştirmesidir � Yaparak ve yaşayarak öğrenmenin etkisi düşünülerek çocukların aktif oldukları etkinlikler yoluyla değerleri özümsemeleri sağlanacaktır.
Değer eğitiminde dikkat edeceğimiz hususlar � 1. Herhangi bir değeri öğretmeye başlarken, önce o değer net bir şekilde tanımlanmalıdır. Söz konusu kavramla eş ve zıt anlamlı kelimeler üzerine konuşarak kavram netleştirilebilir. Öğrencilere iyi, kötü, görev, sorumluluk, sorumsuzluk, erdem hakkında açık ve tam bilgiler verip bunların fikirleri oluşturulmalıdır. Bununla beraber onlardaki değerlerin gerçeğini sahtesinden ayırt etme, gerçek değere sevgi ve bağlılık duyma yetenekleri de geliştirilmelidir.
Değer eğitiminde dikkat edeceğimiz hususlar � 2. Değerler açıklanırken, söz konusu değere sahip insanların davranışları somut bir şekilde ortaya konmalıdır. Örneğin, sevgiyi öğretmek istiyorsak, “Seven bir insan neler yapar, neler yapmaz? ” konusunun tek ortaya konulması değerin anlaşılmasına ve özümsenmesine yardımcı olur.
Değer eğitiminde dikkat edeceğimiz hususlar � Değerler öğretilirken, söz konusu değere sahip olursa ne kazanacağımız ve sahip olmazsak ne kaybedeceğimiz örneklerle somut bir şekilde ortaya konmalıdır. Örneğin, adaleti öğretmek istiyorsak, “Adil bir insan neler yapar, neler yapmaz? ” konusu açıklanmalıdır.
Değer eğitiminde dikkat edeceğimiz hususlar � 4. Değerlerle ilgili tavsiyelerde bulunurken emir veren bir dil kullanmak yerine, bu konudaki örnek kişi ve öykülerden yararlanarak dolaylı olarak vurgu yapılmalıdır. � 5. Öğrencilerden değerlerle ilgili örnekler bulmalarını istemek konuyu daha iyi vurgular
Değer eğitiminde dikkat edeceğimiz hususlar � 6. Değerlerimiz konusunda öğrencilerin tartışması sağlanabilir. �“Neden bu değer iyidir? ”, �“Neden bu değeri önemsemeliyiz? ” �vb. sorularla değerleri açmak, öğrencilerin değerleri benimsemelerini ve sahiplenmelerine yardımcı olur
Değer eğitiminde dikkat edeceğimiz hususlar � 7. Değerlerle ilgili etkinlikler hazırlanabilir. Öğrencilerin değerlerle ilgili kompozisyon, şiir, öykü yazmaları resim yapmaları, bulmaca hazırlamaları istenebilir. � 8. Öğrencilerin değerlerle ilgili yazılı materyal taraması yaptırılabilir. Değerlerle ilgili gazete dergi haberleri, şiir, öykü, resim, film, sunu bulmaları ve bunların sınıfça okunup tartışılması sağlanabilir. � 9. Ödül ve ceza verirken duygusal değil, adaletle hareket edilmelidir.
Neler yapabiliriz ? ? ?
Anlatım (Telkin , öğüt verme) İşlenecek kavramla ilgili bilgilendirme. Sorumluluk: Sonuçları üstlenme bilinci
Canlandırma, drama Yaşanmış veya hayal ürünü bir olayın sınıfta canlandırılması. Drama yapılacak konu önceden öğrencilere verilir veya ders sürecinde uygulanabilir. Örn. Evdeki sorumluluklarını yerine getirmeyen Ali’ye annesinin sorumluluklarını hatırlatması.
Pano hazırlamak “Herkes kendi evinin önünü süpürse dünya tertemiz olur. ” Arkadaşlarıma karşı sorumluluklarımız: • ………………. • ……………. . Sorumlu çocuk …………………… ….
YAPILABİLECEK ÖRNEK ETKİNLİKLER �Değerle ilgili genel bilgilendirme yapılarak öğrencilerin duygu ve düşüncelerini ifade edebilecekleri bir tartışma ortamı oluşturulabilir. �Şiir yazdırma, şiir yarışmaları düzenleme gibi etkinlikler yapılabilir. �Kompozisyon yazdırılıp yazılan kompozisyonlar yarışma ortamında değerlendirilebilir. �Değerle ilgili oyunlar oynattırılabilir.
YAPILABİLECEK ÖRNEK ETKİNLİKLER �İlgili değerle anılan önemli kişiler ve hayatlarını paylaşma, onların dünya görüşlerini, düşüncelerini içeren drama gösterileri düzenlenebilir. �Din Kült. Öğretmeni değerle ilgili ayet, hadis-i şerif, sünnet vb… ile ilgili bilgilendirme yapabilir. �Müzik derslerinde değerle ilgili şarkı paylaşabilir, öğrencilere şarkı sözü yazdırılabilir, beste yaptırılıp, söylettirilebilir.
YAPILABİLECEK ÖRNEK ETKİNLİKLER �Türkçe derslerinde değerle ilgili şiir, kompozisyon, hikâye, mektup yazdırabilir ve sınıf ortamında paylaşım yaptırabilir. �Sınıf rehber öğretmenleri değerle ilgili sınıfta yapılan güzel örneklerden oluşan bir pano oluşturabilir. �Değerle ilgili kazanımları yerleştirmek adına ilgili yerleri ziyaret edilebilir. (yardımlaşma değerinde yardım kuruluşlarını, yardıma muhtaç kişileri ziyaret vb…. ) �Değerle ilgili yarım bırakılmış bir hikâye tamamlattırılabilir.
YAPILABİLECEK ÖRNEK ETKİNLİKLER �Değerle ilgili resim yaptırılıp yarışma ortamında değerlendirilebilir. �Değerle ilgili slogan oluşturma yarışması düzenlenebilir. �Değeri içeren film izlettirilebilir, kitap okutulabilir. (örneğin sevgi değeri için Neşeli Hayatlar filmi) �Değerle ilgili öğrencilerin atasözleri ve şiirleri bulmaları istenip, yapılan çalışmalar derlenerek ve sunu hâline getirilip sınıfta paylaşılabilir.
YAPILABİLECEK ÖRNEK ETKİNLİKLER �Döneme ait değer ile fen bilimlerindeki kavram, kural ve kanunlar ilişkilendirilebilir. �Bilim insanlarının değerler ile ilgili olan sözlerinin araştırılmasına yönelik ödev verilip, sınıf ortamında sunum yapılabilir. �Ders başlarında ilgili değer ile alakalı slayt, afiş, resim gibi görsel bir materyal üzerinde konuşulabilir. �Okunması için o değerle ilgili kitaplar ve izlenmesi için ilgili filmler tavsiye edilebilir.
- Slides: 37