Arm en Rijk Hoofdstuk 2 Arm en rijk

Arm en Rijk Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten

2. 1 Rijk en arm in de Verenigde Staten De rijke Verenigde Staten u Je kunt op verschillende manieren aantonen dat de VS een rijk land is. ● Het BNP (Bruto Nationaal Product) is het hoogste ter wereld. ■ Het BNP/hoofd is 47. 000 dollar (iets lager dan Nederland). ● Amerikanen zijn grote consumenten, ze geven veel geld uit aan goederen.

2. 1 Rijk en arm in de Verenigde Staten BNP/hoofd Land of Regio 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 17 22 Wereld Europese Unie Verenigde Staten China Japan Duitsland Frankrijk Brazilie Verenigd Koninkrijk Italië Rusland India Nederland België Land BNP (in milj $) 69. 899. 225 17. 610. 826 15. 075. 675 7. 298. 147 5. 866. 540 3. 607. 364 2. 778. 085 2. 492. 907 2. 431. 310 2. 198. 732 1. 850. 401 1. 826. 811 838. 112 514. 594 Gegevens: IMF 2011 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 21 22 59 60 99 139 Luxemburg Noorwegen Qatar Zwitserland Denemarken Ierland Nederland V. A. E Verenigde Staten Oostenrijk Australië Finland Zweden België Frankrijk Duitsland Japan Italië Verenigd Koninkrijk Rusland Brazilië China India BNP per hoofd ($) 104. 512 79. 085 68. 872 67. 560 56. 115 51. 356 48. 222 46. 857 46. 381 45. 989 45. 587 44. 492 43. 986 43. 533 42. 747 40. 875 39. 731 35. 435 35. 334 8. 694 8. 220 3678 1. 031

2. 1 Rijk en arm in de Verenigde Staten Ongelijkheid in Amerika u Niet iedereen is even rijk. ● De ongelijkheid is groot voor zo’n rijk land. De armste 20% van de bevolking verdient slechts 4% van het totale inkomen. ● Door deze ongelijkheid is ook de koopkracht ongelijk verdeeld. ● 46 miljoen (15%) van de Amerikanen leeft onder de armoedegrens. ■ Door de inkomensverschillen zijn er in Amerika drie verschillende klassen: - de lage klasse - de middenklasse - de hoge klasse

2. 1 Rijk en arm in de Verenigde Staten De arme en rijke Amerikaan u Arme Amerikanen doen laagbetaald werk (eenvoudig fabrieks- of plattelandsarbeid) of zijn werkloos (11%). ● Arme Amerikanen zijn vaak: - Afro-Amerikanen (zwarte Amerikanen) of - Hispanics (Spaans sprekende immigranten uit Latijns Amerika). ■ Andere arme Amerikanen zijn vaak - ouderen of - gezinnen met één ouder. ● Rijke Amerikanen zijn vaak: - blanke-Amerikanen (van Europese afkomst) of - Aziaten (oorspronkelijk uit landen als Japan, China, India, Zuid-Korea).

2. 2 Detroit: armoede en rijkdom in de stad Groei van Detroit u Detroit ligt in het noorden van de VS. Tussen 1850 en 1950 groeide de bevolking tot 2 miljoen inwoners. ● Veel werkgelegenheid in de auto-industrie. ● Veel Afro-Amerikanen (laag opgeleid, afstammelingen van slaven) verhuisden van het zuidoosten (plantagearbeiders) naar Detroit. Veranderingen in Detroit u Vanaf begin 20 e eeuw veel veranderingen: ● ● ● Overbevolking rijke bewoners verhuisden naar de suburbs (rondom de stad). Vanaf 1950 steeg het autobezit en ook het aantal suburbs. Fabrieken verhuisden naar de stadsrand (verkeersproblemen en geen ruimte om uit te breiden). Door de opkomst van auto’s uit Azië ging er veel autoindustrie failliet. Dus een groot verlies aan banen.

2. 2 Detroit: armoede en rijkdom in de stad Crisis in het centrum u In woonwijken van het centrum blijven de mensen die niet het geld hebben om te verhuizen (veelal Afro-Amerikanen). In het centrum veel problemen: ● Hoge werkloosheid (25%). ● Veel mensen leven onder de armoedegrens (33%). Veel huizen zijn verlaten (spookwijken). Arme stad: minder mensen en bedrijven minder belastinggeld. Minder belastinggeld slecht onderwijs. Gezondheidsproblemen: arme mensen eten slechter voedsel. Slecht voedsel leidt tot ziekte. Gezondheidszorg is te duur voor arme mensen. Gevolg: levensverwachting is laag (lager dan de mensen in een suburb). ● ● ●

2. 2 Detroit: armoede en rijkdom in de stad Leven in de suburb u Meeste mensen in Detroit wonen in suburbs. Dit zijn uitgestrekte woongebieden rondom de stad. ● ● ■ Uitgestrekte woonwijken, je hebt een auto nodig. Veel gezinnen hebben meerdere auto’s. Je moet redelijk rijk zijn om in een suburb te wonen (huis, auto(’s)). Tegenwoordig wonen ook rijkere Afro. Amerikanen in de suburbs. Sommige suburbs raken ook in verval (door het armer worden van de bevolking).

2. 3 Landbouw in de VS Ruimte voor landbouw u Grote delen van de Verenigde Staten zijn zeer geschikt voor de landbouw. 1. vlak 2. gunstig klimaat In het zuiden: rijst en katoen In het noorden: maïs en veeteelt In het noorden en midden: veel (verschillende soorten) granen ● Er zijn ook gebieden die niet geschikt zijn voor landbouw. 1. Bergen als Rocky Mountains Hier vind je bijna geen landbouw 2. Woestijnen en steppen Hier vind je geïrrigeerde landbouw of extensieve veeteelt.

2. 3 Landbouw in de VS Steeds meer produceren u Vanaf de 17 e eeuw landbouw door Europese immigranten. Eerst gemengde bedrijven in het noordoosten van de VS. Naast het vee voor vlees en melk ook granen, aardappelen en veevoer. ● Toenemende bevolking toenemende vraag naar landbouwproducten. Opbrengst per hectare omhoog door: 1. betere zaden 2. betere bestrijdingsmiddelen 3. genetisch gemodificeerde gewassen ● Mechanisatie: machines vervangen mensen Door de mechanisatie gaat de productiviteit persoon omhoog (kostenbesparing).

2. 3 Landbouw in de VS Veranderend platteland u Op kleine gemengde boerderijen was het te duur om machines aan te schaffen. ● Veel boeren gingen zich toeleggen op het verbouwen van één gewas (monocultuur). Alleen machines voor de verbouw van maïs of soja. ● Kleine boerderijen stoppen, land wordt overgenomen door andere boeren. Hierdoor steeds minder boerderijen, die steeds groter worden. Efficiëntie neemt steeds verder toe. ■ Negatieve gevolgen: 1. minder werkgelegenheid op het platteland 2. kleine boeren verdienen weinig 3. veel mensen verhuizen naar de steden 4. veel dorpen en kleine steden lopen leeg

2. 3 Landbouw in de VS Wereldwijde handel u Landbouw in VS niet alleen voor eigen markt, maar ook veel voor andere landen. ● ● De VS is een exportland voor landbouwproducten als soja, vlees en graan. VS importeert ook, zoals suiker, koffie en cacao (in het buitenland goedkoper). Overvoeding en honger u Veel Amerikanen eten te veel en zijn overvoed. Maar ook voedselpassen voor Amerikanen die te arm zijn om voedsel te kopen.

2. 4 Bronnen: Globalisering en werk in de VS Silicon Valley Veel werkgelegenheid in de computersector (hightech ICT -bedrijven). Veel van deze bedrijven zijn gevestigd in een gebied ten zuiden van San Francisco: Silicon Valley.

2. 4 Bronnen: Globalisering en werk in de VS Globalisering Bedrijven werken tegenwoordig vaak wereldwijd. Ze maken en verkopen hun producten in verschillende landen. Dit kan door: 1. betere transportmiddelen (o. a. containerisatie) 2. betere communicatiemiddelen (o. a. internet) Spijkerbroeken Door de globalisering worden de producten gemaakt waar dit het goedkoopste kan. Vroeger werden de spijkerbroeken in de VS gemaakt. Dit is later verplaatst naar Mexico en tegenwoordig worden ze gemaakt in Azië (China).

2. 4 Bronnen: Globalisering en werk in de VS Snowbelt en sunbelt Mensen verhuizen naar plekken waar werkgelegenheid is. Na de afname van werkgelegenheid in de industrie in het noorden (de snowbelt), verhuizen veel mensen naar het zuiden en het westen van de VS (de sunbelt). Een voorbeeld hiervan is Silicon Valley. Tegenwoordig is deze trend afgezwakt: Californië is geen snel groeiende sunbeltstaat meer (er vertrekken juist veel mensen naar de aangrenzende staten).

2. 4 Bronnen: Globalisering en werk in de VS General Motors Tot 1970 reden de Amerikanen vooral in Amerikaanse auto’s, bijv. gemaakt bij G. M. uit Detroit. Fabrieken moesten sluiten, autoproductie is verplaatst naar o. a. Mexico (lagere lonen). Door de lagere lonen maakt G. M. minder kosten en hierdoor goedkopere auto’s. Winnaars en verliezers Door de globalisering verdwijnen er banen in de VS: - banen voor laagopgeleiden - arbeidsintensieve industrie Maar er ontstaan ook nieuwe banen: - hoogopgeleid werk in de hightechindustrie.