ARBED YNNI Gan Ffion Jones Cyngor Carbon Isel

ARBED YNNI Gan Ffion Jones Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Eich nôd fel Ditectifs Ynni Byddwch yn deall: • beth yw ynni a’i ddefnydd • y gwahaniaeth rhwng ynni adnewyddol ac ynni anadnewyddol • pam fod angen arbed ynni • sut y gallwn arbed ynni Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Beth ydi ynni/egni? Beth sy’n defnyddio ynni? Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

YNNI ANADNEWYDDOL Mae tanwyddau ffosil yn ffynonellau ynni anadnewyddol. Caiff y rhan fwyaf o drydan y DU ei greu trwy losgi tanwyddau ffosil mewn pwerdai. Cymrant filiynau o flynyddoedd i’w creu ac yn y pen draw byddant yn rhedeg allan. Ydych chi’n gwybod pa danwyddau ydi’r tanwyddau ffosil? GLO OLEW NWY Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

YNNI ADNEWYDDOL Dyma ynni o ffynhonnell sy’n bosib i’w ail greu ac na fydd yn rhedeg allan. Mae ffynonellau ynni adnewyddol yn cynhyrchu ynni glanach. Tanddaearol Biomas Paneli Solar Melin Wynt Trydan dŵr Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

YNNI NIWCLEAR • Mae pwerdai niwclear yn cynhyrchu tua 18% o drydan y DU o swm bach iawn o danwydd o’r enw wraniwm • Nid oes CO 2 yn cael ei ryddhau o bwerdai niwclear • Mae rhywfaint o’r gwastraff â gynhyrchir yn ymbelydrol ac mae’n rhaid ei gadw yn saff am filoedd o flynyddoedd. Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Mae’r blaned eich angen CHI! Pam fod hi’n bwysig i ni arbed ynni? Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Y rhesymau i ARBED ynni 1. I ARBED yr amgylchedd 2. I ARBED ffynonellau anadnewyddol y Ddaear 3. I ARBED arian Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

1. ARBED yr amgylchedd Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Wyddoch chi? Wrth i ni fynd ati i fyw ein bywyd bob dydd, yn defnyddio ceir, trydan a chynhesu ein cartrefi, mae’r holl weithgareddau yma yn rhyddhau nwy o’r enw carbon deuocsid. Mae CO 2 yn llygru ein atmosffer. Cynhyrchir CO 2 mewn pwerdai sy’n creu trydan ac wrth i ni ddefnyddio ynni. Mae CO 2 yn cyflymu’r broses newid hinsawdd. Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Sut mae creu newid yn yr hinsawdd? Mae CO 2 yn cadw gwres i mewn yn yr atmosffer fel blanced gynnes. Mae’r blanced yma yn bwysig iawn ac yn atal y Byd rhag rhewi. Ond, mae gormod o CO 2 yn yr atmosffer yn gwneud y blaned yn rhy boeth gan greu yr hyn a elwir yn Effaith Tŷ Gwydr. Yr effaith tymor hir yw Newid yn yr Hinsawdd (neu Cynhesu Byd Eang) – sef newidiadau i dymheredd a thywydd y byd dros gyfnod hir o amser. Pwy fuasai’n hoffi dod i’r tu blaen i ddangos hyn? Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Effaith negyddol: Newid Hinsawdd Mae’r rhew yn toddi a lefel y môr yn codi. Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Effeithiau Negyddol: Newid Hinsawdd Mae mwy o lifogydd oherwydd glaw a gwyntoedd trwm mewn gwledydd fel Cymru. Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Effeithiau negyddol: Newid Hinsawdd Mae mwy o sychder i’w weld yn barod mewn nifer o wledydd Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Effeithiau Negyddol: Newid Hinsawdd Mae afiechydon sy’n ymddangos mewn gwledydd poeth yn gwasgaru i wledydd oerach trwy bryfaid fel mosquitoes. Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Effeithiau Negyddol: Newid Hinsawdd Planhigion ac anifeiliaid yn mynd yn brin (gall hyd at 1/3 ddiflannu erbyn 2050) Moroedd yn cynhesu gormod ac yn troi’n asidic. Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

2. I ARBED ffynonellau ynni anadnewyddol • Tanwyddau Ffosil yn brin – 40 mlynedd o olew sydd ar ôl – 65 mlynedd o nwy sydd ar ôl – 200 mlynedd o lo sydd ar ôl Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

3. I ARBED arian • Arbed ynni = Arbed arian! • Gyda’n gilydd, gallwn arbed miliynau o £££ ar ein biliau trydan a gwres trwy beidio gwastraffu ynni. Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel

Ble mae eich ysgol chi arni? • Cynhyrchodd Ysgol ……. ---- tunnell o CO 2 yn 2009 • Mae hyn yn ddigon o CO 2 i lenwi ---- o fysiau deulawr NEU • --- balŵn aer poeth Cyngor Carbon Isel → Gwynedd Carbon Isel