Aratrma ve Yayn Etii lkeleri1 Bilimsel Bilgi Do

Araştırma ve Yayın Etiği İlkeleri-1 Bilimsel Bilgi Doç. Dr. Şule SANAL

BİLGİ NEDİR? v Subje ile objearasındaki ilişkiden doğan her türlü üründür. v Felsefede; Bilginin doğası, kökenleri ve boyutları ile ilgilenen dala epistemoloji olarak adlandırılır. v Ayrıca, bilim için, gözlemler sonucu edinilen kanıtlara dayalı canlı ve yaratıcı hayalgücü v Gerçekler arasında kurulan mantık ilişkilerinden oluşan bir varsayım veya teori ortaya koyan bir sistem bütünü v Kendine o zgü bir yo ntem ile yaşamın farklı alanlarını ele alan c eşitli teorilerin bir bu tu nü olarak da tanımlanır. 2

Bilgi çeşitleri v Bilgi Çeşitleri çok boyutlu ve çok yönlüdür İçinde bulunduğu alan, Elde edilişi, Özne nesne ilişkisi Bilgi aktı açısından 3

Bilgi çeşitleri v Gündelik bilgi v Teknik bilgi v Sanat Bilgisi v Dini bilgi v Bilimsel bilgi v Felsefî bilgi 4

Bilgi çeşitleri v Gündelik bilgi : Duyu organları aracılığıyla dış dünyanın açıklanma biçimidir v Subjektiftir. v Sonuçları kesin değildir. v Nedensellik ilkesine dayanmaz. 5

Bilgi çeşitleri v Teknik bilgi: İnsanın temel ihtiyaçlarını karşılamak ve günlük yaşamını kolaylaştırmak amacıyla araç gereç yapımı ile ilgili bilgidir. v Gündelik bilgiye dayalı teknik bilgi v Bilimsel bilgiye dayalı teknik bilgi : Mühendislik ve tıp 6

Bilgi çeşitleri v Sanat Bilgisi: Akla dayanmaz, Duyguya, coşkuya ve sezgiye dayanır. v Sanatçı ile yöneldiği nesne arasındaki ilgiden köken alır. v Sanatı diğer bilgi türlerinden ayıran en önemli farklılığı ifade aracıdır. v İfade için ses, renk ve maddenin diğer türlerini kullanır. 7

Bilgi çeşitleri v Dini bilgi: Allahın peygamberler vasıtası ile insanlara doğru yaşam tarzını anlatan bilgidir. v Kutsal olanla insanın konumunu anlatır. Dinsel bilgiye kesin iman ile inanılır, eleştirisi yapılamaz. Bu tür bilgiyi inanç olarak değerlendirilir. v Dogmatiktir. v Evrensel gerçek, doğaüstü bir güç ya da güçlerin varlığı ile açıklanır. 8

Bilgi çeşitleri v Bilimsel Bilgi, v Sınırları önceden belirlenmiş bir alanda, bilmek amacı ile genel geçer bilgiye ulaşmak için sistemli olarak, belli bir yöntemle elde edilen bilgidir v Bilimsel yöntem ve akıl yürütme yoluyla varlıklar hakkında elde edilen bilgidir. Bilimsel bilgi nedensellik ilkesini kullanarak olgular üzerinde hipotezler üretir ve bunları deneyle sınar. Deneysel testleri geçen hipotezler bilimsel bilgi dağarcığına katılır. v Bilimler üç gruba ayrılır: 9

Bilgi çeşitleri v Bilimsel bilimler; 1. Formel bilimler: Mantık, matematik 2. Doğa bilimleri: Fizik, Kimya, Biyoloji, Çoğrafya, Jeoloji, Astronomi 3. İnsan bilimleri: Psikoloji, sosyoloji, antropolji, iktisat 10

Bilgi çeşitleri Bilimsel bilginin özellikleri • Nesnel, Bireyden bireye değişmez herkes için aynıdır. • Evrensel, Bilim herhangi bir milletin, ırkın malı değil bütün bir insanlığın malıdır. • Akla ve mantığa dayalı, Bilimsel olan, akılsaldır. • Birikimli • Sistemli ve düzenli • Eleştiriye açık, Aksine kanıtlandığında bilimsel bilgi değişebilir 11

Bilgi çeşitleri v Felsefî bilgi özellikleri: v Düşünme yolculuğu şüphe ile başlar ve şüphe edilemeyen en son düşüncedir. v Subjektif v Eleştirici v Akla dayalı v Açıklamalarında bitmişlik ya da kesinlik yoktur. v Sistemli, düzenli ve birleştirilmiş bir bilgidir 12

BİLİMSEL BİLGİ 13

Bilimsel Bilgi Doğru yöntem-Doğru bilgi 14

Bilimsel Bilgi v Özellikleri; 1. Objektif 2. Birikimli ve ilerleyebilir 3. Evrensel 4. Sistemli ve yöntemli 5. Deney, gözlem veya akıl yürütme 15

Bilimsel Bilgi v Bilimsel yöntemle üretilmeli v Gözlem yapmak, soru sormak, gözleme dayalı hipoteze dayalı tahmin ve tahminleri deneylerle test etmek v Tekrarlanabilirlik v Tutarlılık v Uygulanabilirlik 16