ANTYKI czyli co o historii elazka na dusze

ANTYKI czyli coś o historii

Żelazka na dusze i węgiel drzewny

l W przeszłości już w VIII w. Chińczycy stosowali rondle z rozpalonymi węglami w środku do prasowania jedwabiu. W XVIII w. żelazko stanowił jednostronnie wygładzony blok metalu (żelaza - stąd nazwa), z uchwytem. Po nagrzaniu, np. na płycie pieca kuchennego, bezwładność cieplna tego bloku pozwalała na utrzymanie przez kilka minut temperatury dostatecznie wysokiej, aby prasowanie było skuteczne. Po ostygnięciu żelazko trzeba było ponownie podgrzać przez postawienie na piecu. Kształt żelazka przypomina stopę, z trójkątnie zakończonym czubem z jednej strony i z płaską krawędzią od strony "pięty"; kształt ten upowszechnił się także w następnych, nowocześniejszych konstrukcjach ze względu na wygodę prasowania. Udoskonaleniem żelazka była konstrukcja, w której nad "stopą" umieszczano małe palenisko na węgiel drzewny, co umożliwiało umieszczenie w nim kawałków żaru, podtrzymujących wysoką temperaturę żelazka, bez konieczności odstawiania go co chwilę na płytę kuchenną. Później węgiel drzewny zastąpiono żelazną sztabką (tzw. duszą) rozgrzewaną w palenisku.

Hełm l Stahlhelm – rodzaj popularnego hełmu wojskowego, którego nazwa pochodzi z języka niemieckiego (Stahlhelm oznacza "hełm stalowy"). Stahlhelm wszedł do użycia w 1916 r. kiedy to zastąpił pikielhaubę wcześniej używaną w armii II Rzeszy.

WAGA SZALKOWA

l l Jednymi z pierwszych wag, znanych już w starożytności, były wagi szalkowe. W 1945 roku szwajcarski wynalazca dr. Erhard Mettler skonstruował pierwszą wagę jednoszalkową. Waga w starożytnej Grecji miała wiele znaczeń. Oznaczała między innymi bezstronność w osądach, wagę cudzego grzechu oraz w wypadku sądzenia dwóch osób kto jest winny. Szala przechylała się po stronie winnego co świadczyło o jego większej winie w danym występku.

BAGNET l Bagnet – broń biała kłująca lub kłującosieczna mocowana u wylotu lufy karabinu, karabinka lub pistoletu maszynowego. Stanowi on jego przedłużenie umożliwiające użycie tych rodzajów broni strzeleckiej do walki wręcz.

PALNIK GAZOWY l Dawniej używano tego typu urządzeń na biwakach do podgrzewania jedzenia. Działało ono na butle napełnioną gazem.

SYFON l Syfon – grubościenna butla (zwykle szklana) do napojów gazowanych (zwłaszcza popularnej kiedyś wody sodowej), posiadająca urządzenie zamykające, po którego otwarciu ciśnienie gazu wewnątrz butli wypycha płyn na zewnątrz.

SZATKOWNICA l Przyrząd do szatkowania warzyw i owoców.

LAMPA NAFTOWA Lampa naftowa – skonstruowana przez Ignacego Łukasiewicza w 1853 roku. Była efektem prac nad destylacją ropy naftowej. Odkrycie to miało bezpośredni wpływ na rozwój przemysłu naftowego. l Największa w Europie kolekcja lamp naftowych znajduje się w Muzeum Podkarpackim w Krośnie. l

APARATY l Aparat fotograficzny, potocznie aparat – urządzenie służące do wykonywania zdjęć fotograficznych. Pierwowzorem aparatu fotograficznego było urządzenie nazywane camera obscura.

MOŹDZIERZ l Moździerz – naczynie z tłuczkiem do ręcznego rozdrabniania i ucierania różnorodnych substancji. Różne typy moździerzy mają różne zastosowania, m. in. w pracowniach i laboratoriach oraz w kuchni.

MŁYNEK Młynek – mechaniczne urządzenie AGD służące do mielenia (rozdrabniania) suchych produktów spożywczych. l Młynki można podzielić w zależności od ich źródła napędu na ręczne lub elektryczne, lub ze względu na ich przeznaczenie, np: młynek do mielenia kawy, młynek do mielenia pieprzu. l

TARA l Tara, tarka - narzędzie wykorzystywane do prania odzieży; konstrukcja w postaci blachy falistej (lub innej sfałdowanej powierzchni - np. szklanej albo plastikowej), zwykle umocowanej w drewnianej lub metalowej ramie. Tara była zazwyczaj umieszczona w balii, osoba piorąca ręcznie przesuwała (tarła) namaczaną bieliznę po powierzchni tary. Tara praktycznie wyszła z użycia po pojawieniu się pralki.

INNE

l Wszystkie eksponaty znajdują się w Szkole Podstawowej w Uwielinach pod nadzorem pani Moniki Delugi. Wykonali : -Bartek Arament -Mateusz Borowski -Michał Uzdowski