ANT BESLENME LKELER VE BESLENME ANTROPOLOJS Prof Dr

ANT BESLENME İLKELERİ VE BESLENME ANTROPOLOJİSİ Prof. Dr. Timur Gültekin

• İnsanlar mezarlarını kendi dişleriyle kazıyorlar ve düşman silahlarından ziyade bu yüzden daha çok ölüyorlar. Pythagoras

• Eski Anadolu Toplumlarında Beslenme Profili • Arkeolojik kazılardan çıkan iskeletler Paleoantropologlar tarafından incelendiğinde, iskeletlerin morfolojik, paleodemografik ve paleopatolojik yapılarının belirlenmesine paralel olarak beslenme rejimi ve ağız sağlığına ilişkin bilgiler de elde edilmektedir. • Anadolu’da insanlık tarihi boyunca yaşamış çeşitli toplumlar ekolojik ortamlarına uygun olarak farklı beslenme alışkanlıklarına sahip olmuşlardır. Üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımada olan Anadolu’da denize yakın alanlarda yaşamış ve denizel protein tüketen toplumlarda daha sağlıklı bir yapıya sahip olma eğilimi gözlenirken, tarımsal ürünlere dayalı beslenme rejimi izleyen toplumlarda tersine bir eğilim saptanmaktadır. • Beslenme problemi yaşamış bireylere ait iskeletlerde hypoplasia, harris çizgileri, kemiklerde büyüme geriliği vb. gibi patolojik olgularla karşılaşılmaktadır. Bu çalışmada bu açıdan irdelenmiş toplumlar ele alınarak Anadolu’nun antik beslenme profili ortaya konmaya çalışılacaktır.

MODERN BESLENME ANLAYIŞININ DOĞUŞU

16. Yüzyıl ve Pişirmenin Kimyası • Sağlıklı gıdalar tüketmek, bizden yüzyıllar önce yaşayanlar için, belki de bizim için olduğundan çok daha önemliydi. Zengin ‘hastalarının’ günlük alışkanlıklarını (ne kadar uyudukları, egzersiz yaptıkları, temiz hava aldıkları, duygusal durumları vs) ve bununla birlikte beslenme alışkanlıklarını dikkatle izlemek, fazla tedavi seçeneği olmayan hekimler için, hastalığın ve sonuçta tatsız cerrahi girişimlerin önlenmesi demekti.

• 16. yüzyılda “iyi bir aşçı, yarım bir hekim”di.

Osmanlı Mutfağı • Osmanlı mutfağında; Asya-Balkanlar-Afrika. Ortadoğu’a kadar farklı kültürel yapıların beslenme biçimlerini buluruz

• Osmanlı yemek kültürü dünyanın üç büyük mutfağından biridir. Soru Osmanlı yemek Kültürünün zenginliği nereden gelir? CEVAP

• • • Coğrafya İklim Denizler Göller Etnik yapı

Osmanlıda yemek felsefesi • “Az yiyen melek olur-Çok yiyen helak olur” • “Az yiyen hergün yer-Çok yiyen bir gün yer” • “Ağız yer- Yüz utanır” • “Neler yedi neler yedi bu diş-Ne altın oldu ne gümüş”

• Osmanlı mutfağında insan ilişkilerinde, sofranın yeri çok önemliydi. • Osmanlıda Sofra Türleri -Aile Sofrası -Konuk Sofrası -Toplu yemek sofrası -Sayılı gün sofraları -Düğün ve sünnet sofraları -Ramazan sofraları -Hamam Sofraları -Saray Sofraları