ANT 311 Beslenme lkeleri ve Beslenme Antropolojisi Prof
ANT 311 Beslenme İlkeleri ve Beslenme Antropolojisi Prof. Dr. Timur Gültekin Email: tgultekin@ankara. edu. trin
Amilaz Enzimi • Tükürüğümüzde kodlanan ve nişastanın ağızda sindirimini sağlayan amilaz enzimi. • Bu enzimi kodlayan genin ismi AMY 1. • Bu gen, diğer çoğu gen gibi şempanzelerde anneden birisi babadan geçen 2 kopya halinde bulunuyor. • Bu zaten beklenen herhangi bir gen için beklenen bir rakam. • Ancak, yeni çalışmalar insanların genomlarında AMY 1 geninin sayısına baktıklarında 4 kopyadan 17 kopyaya kadar hiç beklenmedik ölçekte bir aralık ortaya çıkardı
Amilaz Enzimi • Bu noktada hemen akla gelen hipotez, bu genin fazla kopyada bulunmasının nedeninin tarımla beraber artan nişasta tüketimi olduğu idi.
Amilaz Enzimi • Araştırmacılar değişik insan gruplarının nişasta tüketimleri ile amilaz geni kopya sayısını karşılaştırdı araştırmacılar. Coğrafyadan bağımsız olarak, çok nişasta tüketen erken tarıma geçiş yapmış grupların genomlarında daha fazla sayıda amilaz geni bulmuşlardı. Örneğin çok nişasta tüketen Japonya populasyonu ile İç Asya’da Japonlarla genetik olarak yakın olan ancak az nişasta tüketen Turki Yakut populasyonu arasında genomik amilaz geni sayısında istatistik olarak anlamlı bir fark buldular.
LCT GENİ • • Laktaz enzimini yapar Laktaz enzimi sütteki şeker olan laktozun sindirilebilmesini sağlıyor. Birçok memeli türünde sadece süt emen yavrular laktozu sindirebilirler. İnsanda ise 9, 000 yıl kadar önce LCT geninde laktozun yetişkinlikte de sindirilebilmesini sağlayan değişiklikler oldu. • LCT'nin bu yeni versiyonu süt veren evcil hayvan yetiştiren Avrupa ve Afrika popülasyonlarında ortaya çıktı. Bugün bu popülasyonların neslinden gelenlerin çoğunluğu yetişkinlikte süt içebiliyorlar. • Asya ve Latin Amerika popülasyonlarında ise LCT geninin primat versiyonu var ve bunlar laktozu sindiremedikleri için süt içmiyorlar
Yediğimiz besinler genetiğimiz değiştirebilir mi? Gıda maddelerinin içerisinde yenilen bitkilere ait mikro RNA’lar vardır ve insanların bağırsaklarından emilerek kan dolaşımına geçer. Dokulara ulaşan bu mikro RNA’lar o bireyin genlerine müdahale eder.
Yediğimiz besinler genetiğimiz değiştirebilir mi? Bir gıdanın içerisinde kolesterolün bulunmaması o gıdanın kolesterolü arttırmayacağı anlamına gelmemektedir. 2 - Gıdalara sadece kalorileri, içerdikleri yağ, şeker, tuz ve protein yönünden değil bize hangi genetik enformasyonu taşıdığı gözü ile de bakmalıyız. Amerika Birleşik Devletleri Berkley Üniversitesinden Mehmet Somel insan beyninin evriminin mikro RNA’lar ile gerçekleştiğine dair çok önemli buluşlarını bir ay önce Plos dergisnde yayınlamıştır. 3 - Bu mikro RNA’ların bloke eden yeni ilaçların tasarlanması ile yeni tedavi usulleri gelişecektir. 4 - Bu zararlı mikro RNA’lardın temizlenmesi için gıda mühendisleri özellikle bebek mamalarında ve günlük besinlerimizde yeni gıda işleme, pişirme ve paketleme yöntemlerini geliştirecektir. 5 - Kanda bu mikro RNA’ların klinik kimya laboratuarlarında tespiti ile bireye özgü gıdalar ve pişirme usullerinin gelişmesi mümkün olacak. Birey, bu yolla da kalp ve damar hastalıklarından korunacaktır.
- Slides: 7