ANT 311 Beslenme lkeleri ve Beslenme Antropolojisi Prof

ANT 311 Beslenme İlkeleri ve Beslenme Antropolojisi Prof. Dr. Timur Gültekin Email: tgultekin@ankara. edu. trin

ANTİK ÇAĞDA BESLENME

Beslenme düzenindeki çeşitlilik, insanı karın doyurma ve yaşamı sürdürme amacının ötesinde, tat almaya yöneltmiştir. Bir yandan ticaret veya yerlileştirme yoluyla değişik besin maddeleri elde edilirken, bir yandan da yeni malzeme birleşimleri ve yeni pişirme yöntemleri denenmiştir. Hazırlanan yemeklerin kimyasında coğrafi etkenler özel bir rol oynamış, bölgesel hatta yöresel “mutfak”lar ortaya çıkmıştır.

Beslenme konusunda antik yazarlar ve yazıtların verdiği bilgiler, arkeolojik veriler ile desteklenmekte ve tamamlanmaktadır. En somut ve dolaysız arkeolojik bulgular ve besin maddelerinin günümüze ulaşmış kalıntılarıdır.

Antik Dönem Beslenmesine İlişkin Kaynaklar • Homeros destanları • Antik yazarlar (Sirakusalı Mithakos, Cato, Plinius, Aristophanes ) • M. S. 1. yy da Apicus’un adıyla aktarılan yemek kitabı) • Arkeolojik kazılarda çıkan doğal besinler ve bu besinlerden kalan kalıntılar • Mozaikler, seramikler, duvar resimleri, yazıtlar, depolama kapları, sualtı batıkları vb.

SÜPRÜNTÜ MOZAİKLERİ Zengin bir şölende olabilecek tüm yemeklerin artıklarıyla kaplıymış izlenimi veren mozaiklerdir. “Asarotos oikos”

Pompeii’den Ele Geçen Besinler • • • Kesilmemiş ekmek Börek Çörek Tahıl Zeytin Fındık Ceviz Yumurta Hurma

Antik döneme ait mimari buluntular içerisinde yemek odası, mutfak, fırın, yağhane, şaraphane, lokanta birimleri ile bunlara bağlı araç ve kaplar da konu açısından önem taşımaktadır. Başta pişmiş toprak, maden ve cam olmak üzere farklı malzemelerden yapılmış sofra ve mutfak kapları, bir yandan beslenme ilgili eşya repertuarını tanıtırken, öbür yandan içerdikleri yiyecek ve içeceklere ilişkin dolaylı ipuçları verir. Duvar resimleri ve mozaikler de betimlenen natürmortlar ve günlük yaşamdan sahneler, Roma İmparatorluk Dönemi sonlarına dek benzer temaları ve özellikle besin maddelerinin çeşitliliğini sergiler.

YEMEK SATIŞI

KULLANILAN MUTFAK KAPLARI - CAMLAR

KULLANILAN MUTFAK KAPLARI - CAMLAR

KULLANILAN MUTFAK KAPLARI - SERAMİKLER

KULLANILAN MADENİ KAPLAR

EKMEK SATIŞI

ZEYTİN

BAL

PİŞİRME YÖNTEMLERİ

SAKLAMA YÖNTEMLERİ Romalılar dondurma ve sterilizasyon dışında, bugün bildiğimiz bütün yöntemlerden yararlanarak her türden besin maddesini korumaya çalışmıştır. Mayalama, kurutma, isleme, tuzlama, baharatla karıştırmanın yanı sıra, salamura, sirke, şarap, pekmez ya da bala yatırma başlıca saklama yöntemleridir.