ANORMAL JNEKOLOJK KANAMALAR Do Dr Altay GEZER stanbul
ANORMAL JİNEKOLOJİK KANAMALAR Doç. Dr. Altay GEZER İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı
Anormal Jinekolojik kanamalar KADIN YAŞAMININ EVRELERİ Çocukluk Adolesan Püberte-11 yaş Reprodüktif dönem √ Gebelik Klimakteriyum Menopoz-46. 5 yaş Yaşlılık
Anormal Jinekolojik kanamalar NORMAL MENSTRÜEL SİKLÜS FİZYOLOJİK GEREKLİLİKLER Hipotalamustan pulsatil Gn. RH salgılanmalıdır. Gn. RH uyarısı ile hipofizden overleri stimüle edecek kadar gonadotropin salgılanmalıdır. Overlerde gonadotropinlere cevap verecek folikül bulunmalı ve bu foliküllerde E 2 sentez ve sekresyonu için gerekli enzimatik mekanizmalar çalışmalıdır. Endometrium hormonal uyarılara cevap verebilmelidir. Menstrüel kan akımı için genital sistem normal anatomik yapıda olmalı, kan akımına engel (Himen imperferatus gibi) bulunmamalıdır.
Anormal Jinekolojik kanamalar
Anormal Jinekolojik kanamalar NORMAL MENSTRÜEL SİKLÜS HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER Doğru fonksiyon gösteren hipotalamik-hipofiz- over aksı Menstrüel siklüsün ilk yarısında östrojen hakimiyetinde proliferatif endometrium Midsiklüste ovulasyon ; corpus luteumdan progesteron üretimi Progesteron hakimiyetinde sekretuvar endometrium Gebelik oluşmazsa- Progesteron çekilme kanaması
Anormal Jinekolojik kanamalar TANIMLAMALAR Normal menstrüel siklus; 28+/-7 günde bir , 4 -6 gün süren (2 -8 gün), 35 -40 cc +/- 20 cc ‘lik kanama olan siklusları ifade eder.
MENSTRÜEL SİKLUS 28± 7 (21 -35) gün 5± 3 gün (2 -8 gün) 40 ml. MENSTRÜEL SÝKLUS (20 -80 ml) FOLİKÜLER FAZ DEĞİŞKEN (7 -21 gün) LUTEAL FAZ SABİT(14± 2: 12 -16 gün) OVÜLASYON
Anormal Jinekolojik kanamalar NORMAL MENSTRUASYON Siklusun ikinci yarısında hem östrojen hem de progesteronun yavaşça çekilmesi ile lizozomal membran kararsızlığı gelişir. Enzimler önce sitoplazmaya dağılıp hücre yıkımına sonrada interselüler matrikse geçip doku yıkımına devam ederler. Vasküler endotelde trombosit depolanması, eritrosit ve lökositlerin damar dışına çıkması Vaskuler vazospazm İskemik nekroz ve trombozlar
Anormal Jinekolojik kanamalar NORMAL MENSTRUASYON Mensturasyon ile atılan dokular- Östrojen ve progesteron tarafından oluşturulan fonksiyonel (sekretuvar) endometriyumun proteolitik enzimlerle kendine sindirimi ile oluşan nekrotik atıklar Menstruel sıvı enflamatuar eksuda, eritrositler, proteolitik enzimlerden zengindir. Hemostaz - Endometriyal bazal tabakadaki arterioller ve myometriyal yüzeysel arteriyollerdeki vazokonstruksiyon ile sağlanır.
Anormal Jinekolojik kanamalar MENSTRÜEL SİKLÜS DÖKÜMENTASYONU Normal siklus konusunda hasta bilgilendirilmeli Menstrüel siklüsün ilk gününden itibaren bir sonraki kanamanın ilk gününe kadar olan günlerin sayısı hesaplanmalı Menstrüel kanamanın ilk günü siklüsün 1. günü olarak kabul edilmeli
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN TANIMLANMASI MENORAJİ YADA HİPERMENORE Düzenli siklüsleri olan bir kadında kanama miktarının aşırı olması (> 80 ml) veya kanama süresinin uzaması (> 7 gün)
Anormal Jinekolojik kanamalar MENORAJİ Düzenli aralıklarla meydana gelen aşırı miktarda olan veya uzamış kanama (ovulatuvar siklüs) Endometriumda anormal prostaglandin seviyesi Prostaglandin F 2 ve tromboksan seviyelerinde azalma Prostaglandin E 2 ve prostasiklin seviyelerinde artış
Anormal Jinekolojik kanamalar MENORAJİ Tanı, kadının menstrüel kan kaybını kendine göre algılayıp tarif etmesine dayanmaktadır Normal bir siklüste algılanan menstrüel akıntının %50 ila 60’ı endometrial transüdadan ibarettir. Menoraji şikayeti ile başvuran olguların objektif olarak menstrüel kan kaybı miktarı ölçüldüğünde yalnızca % 40 -60’ının menstrüel siklüs başına 80 ml’den fazla kanadığı gösterilmiştir Menorajinin objektif olarak değerlendirilmesi menstrüel hemoglobin içeriğinin ölçülmesine dayanmaktadır(alkali hematin metodu) Resim şeklinde ifade edilmiş görsel kan kaybı değerlendirme tablosu (PBAC) menstrüel kanama miktarının değerlendirilmesinin doğruluğunu arttırır
Anormal Jinekolojik kanamalar Görsel Kan Kaybı Tahmin Tablosu (Skor 100 veya daha fazla ise % 80 spesifite ve sensitivite ile menoraji tanısı konabilir)
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN TANIMLANMASI METRORAJİ Kanamanın düzensiz aralıklarla meydana gelmesi (< 35 gün)
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN TANIMLANMASI MENOMETRORAJİ Menstrüel kanama ile ve menstrüel kanama aralarında aşırı kanama
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN TANIMLANMASI POLİMENORE 21 günden kısa aralıklarla düzenli olarak meydana gelen uterin kanama
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN TANIMLANMASI OLİGOMENORE 35 günden uzun aralıklarla meydana gelen uterin kanama
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN TANIMLANMASI İNTERMENSTRÜEL KANAMA Düzenli menstrüel siklüsler arasında meydana gelen kanama
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN TANIMLANMASI AMENORE Daha önce menstrüasyon gören bir kadında en az 6 ay süre ile kanama olmaması
MENSTRÜEL SİKLUS BOZUKLUKLARI OLİGOMENORE 35 günden uzun aralıklarla oluşan çoğu kez irregüler kanamalardır POLİMENORE 21 günden kısa aralıklarla oluşan regüler kanamalardır HİPOMENORE Menstrüel kanamanın az miktarda olmasıdır HİPERMENORE Menstrüel kanamanın normal sürede ancak miktar olarak fazla olmasıdır MENORAJİ Menstrüel kanamanın uzaması veya artmış olmasıdır METRORAJİ Sık, irregüler aralıklarla oluşan kanamadır MENOMETRORAJİ İrregüler aralıklarla oluşan uzun ve fazla kanamalardır OVULASYON KANAMASI Siklus ortasında görülen hafif kanamalardır PREMENSTRÜEL KANAMA Menstrüel kanama öncesinde görülen hafif kanamalardır
Anormal Jinekolojik kanamalar TANIMLAMALAR Oligomenore Polimenore Aralık Süre Miktar >35 gün Normal <21 gün Normal Menoraji Regüler Metroraji İrregüler Menometroraji İrregüler Hipermenore Regüler Hipomenore Regüler Uzamış Artmış Uzayabilir Normal Uzun Artmış Normal Azalmış
Anormal Jinekolojik kanamalar Normal Siklus Hipermenore Menoraji Hipomenore Polimenore Oligomenore Metroraji Ovulasyon Kanaması
Anormal Jinekolojik kanamalar Pratikte; Daha önce olağan adet düzenindeki değişikliği olan her olgu anormal uterin kanamalı olarak kabul edilmelidir
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL JİNEKOLOJİK KANAMALAR POLİKLİNİK MUAYENELERİNİN %15’i. NİN JİNEKOLOJİK OPERASYONLARIN NEDENİDİR. %25’i. NİN
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL JİNEKOLOJİK KANAMA ORGANİK NEDENLERİ Kanama bozuklukları (Adölesanlarda yaklaşık %15, menorajik tarzda)Von Willebrand Hastalığı, ITP, trombositopeni-patiler Endokrinopatiler Hiperprolaktinemi, hipo-hipertiroidi, cushing hast. hipotalamus patolojileri, obesite, PCOS Sistemik hastalıklar Böbrek yetmezliği, Karaciğer yetmezliği , DM (Menometrorajik tarzda) Diğerleri : -İlaçlar ( OK, steroidler , antidepresanlar, fenitoin, digitaller antikuagülanlar), -Stres, -Ağır egzersiz -Yeme bozulukları -Travma -RIA
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL JİNEKOLOJİK KANAMA ORGANİK NEDENLERİ Gebelik Komplikasyonları Abortus, Ektopik gebelik, Trofoblastik hastalıklar Genital infeksiyonlar Endometrit, servisit, vajinit, adneksit Benign lezyonlar: Servikal polip, endometriyal polip, adenozis, endometriozis, myoma uteri, prolapsus Maligniteler endometriyum ca, serviks ca, tuba ca, vajen ca, hormon aktif over ca
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL JİNEKOLOJİK KANAMA ORGANİK NEDENLERİ Reprodüktif Sistem hastalıkları VAGİNA Polip Enfeksiyon Atrofik vajinit Travma Yabancı cisim Kanser SERVİKS Eversiyon Servisit Polip Kanser Travma UTERUS Endometrial polip Submukoz myom Endometrit Adenomyozis Hiperplazi Kanser Rahim içi araç OVER Gonadal stromal neoplazi Persistan corpus luteum (Halban sendromu)
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL JİNEKOLOJİK KANAMA ORGANİK NEDENLERİ Gebelik Erken Gebelikte Düşük tehtidi İnkomplet abortus Ektopik gebelik Gestasyonel trofoblastik hastalık Terme yakın Gebelikte Erken doğum tehtidi Pl. previa Dekoman plasenter DOĞUM
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ ANAMNEZ Yaş Parite Kanamanın miktarı ve süresi Doğum kontrol yöntemi Evlilik durumu/seksüel anamnez Kanama hastalığı öyküsü Sistemik hastalık İlaç kullanımı
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ FİZİK MUAYENE Vital bulgular Endokrin sistemde patoloji varlığı Hirsutizm Hiperprolaktinemi Hipotiroidizm Hipertiroidizm Cushing sendromu Abdominal - Pelvik muayene Meme muayene
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ TANISAL TESTLER Gebelik testi Tam kan sayımı ve trombosit sayısı Pap smear Servikal kültür Koagülasyon testleri Hormon testleri TSH PRL FSH/E 2 Testesteron ve DHEA-S
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERİN KANAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ İLERİ TANI YÖNTEMLERİ Transvajinal sonografi Salin infüzyon sonografi Diagnostik histeroskopi Endometrial biyopsi Dilatasyon ve küretaj Operatif histeroskopi
Anormal Jinekolojik kanamalar TRANSVAGİNAL ULTRASONOGRAFİ (TVUsg) Proliferatif fazda değerlendirmek ideal Kavite içi ve adneksiyel patolojilerin saptanmasında yararlı Sensitivitesi ~%87 Spesivitesi ~%82 Yalancı negatifliği %5 -15 Premenopozal dönemde endometriyal kalınlık için üst sınır 8 -15 mm (konsensus yok). Post menopozal dönemde endometriyal kalınlık için üst sınır 5 mm. Herhangi bir endometriyal patoloji %92 Endometriyum kanseri %96.
Anormal Jinekolojik kanamalar TV-USG
Anormal Jinekolojik kanamalar SALİN INFÜZYON SONOGRAFİ (SIS) İntrauterin patolojilerin tanısında duyarlı. Özellikle siklusun ilk 10 gününde. Sensitivite : %93 Spesifisite : %96 Sorun varsa H/S önerilir.
Anormal Jinekolojik kanamalar
Anormal Jinekolojik kanamalar HİSTEROSKOPİ(H/S) TVUSG , SIS’de intrauterin patolojiden şüphelenildiğinde. Avantajı lezyonun doğrudan görülmesi, örneklenmesi ve benign lezyonların lokal tedavisi End. Polipler için en duyarlı yöntem %92
Anormal Jinekolojik kanamalar ENDOMETRİYAL ÖRNEKLEME 20 -40 yaş arası AUK + End. Kalınlık > 12 mm >40 yaş AUK Postmenopozal AUK/ Endometriyal kalınlık >5 mm Yada endometriyal Hiperplaziye eğilim yaratan durumlar DUK (PCOS, İnfertil, Obez karşılanmamış östrojene kronik maruziyet) ACOG önerisi : > 35 yaş her AUK / < 35 yaş Endometriyal Hiperplazi risk grubu (ACOG Practice Bulletin, Manengement of Anovulatuar Bleeding 2000) Genel anesteziye gerek olmadan pipelle ile yapılabilir D&C tedaviden çok tanı için kullanılmalı
Anormal Jinekolojik kanamalar DİSFONKSİYONEL UTERUS KANAMALARI Tanım Organik bir nedene bağlı olmayan, normal dışı uterus kanamalarına da disfonksiyonel kanama adı verilir. Tanısı, diğer kanama yapan nedenlerin ekarte edilmesiyle konulur. Sınıflama Ovulatuar (~%10) Anovulatuar (~%90) DUK %20 Adolesan /% 30 Reprodüktif dönem/% 50 Perimenopoz
Anormal Jinekolojik kanamalar ANORMAL UTERUS KANAMASI (AUK) DİSFONKSİYONEL UTERUS KANAMASI (DUK) Anormal Uterus Kanaması (AUK) normal menstrüel siklus düzeninden sapmalara verilen genel bir tanımlamadır. Disfonksiyonel Uterus Kanaması (DUK) ise organik herhangi bir neden olmaksızın - genelde de anovulasyonla birlikte - gelişen uterin kanamalardır. AUK’ların yaklaşık %60’ı DUK’dır. (Adölesanda ~%85’i)
E P E E P P DUK (DUB) DİSFONKSİYONEL KANAMALAR E Obesite, PKO, 25 -40 yaş E OK, Hipogonadizm, Perimenopoz P P kullanımı, Persistent KL, P çekilme kanaması P Kronik Anovülasyon, Oligo-ovülasyon
Anormal Jinekolojik kanamalar ANOVULATUVAR SİKLUSUN ÖZELLİKLERİ Öngörülemeyen siklus uzunluğu Öngörülemeyen kanama özellikleri Sık lekelenme Nadiren şiddetli kanama Monofazik ısı eğrisi
menarş sonrası dönem ANOVULATUAR DİSFONKSİYONEL KANAMALAR perimenopozal dönem obesite polikistik over hastalığı
Anormal Jinekolojik kanamalar ANOVULASYON NEDENLERİ Perimenarş dönem Perimenopozal dönem Polikistik over sendromu Endokrin hastalıklar (tiroid, hipofiz, adrenal) Anoreksia nervosa Aşırı egzersiz Stres Psikotrofik ilaçlar Beyin tümörleri
Anormal Jinekolojik kanamalar OVULATUVAR SİKLUSUN ÖZELLİKLERİ Düzenli siklus uzunluğu Premenstrüel semptomların varlığı Dismenore Göğüslerde hassasiyet Servikal mukusta değişiklik Mittleschmerz Bifazik ısı eğrisi
ovülasyon kanaması luteal faz yetmezliği OVULATUAR DİSFONKSİYONEL KANAMALAR korpus luteum persistensi endometrial/myometrial disfonksiyon PG sentez bozuklukları, fibrinolitik aktivite artışı
Anormal Jinekolojik kanamalar Çekilme/Kırılma Kanamaları Östrojen çekilme kanamaları: Normal mens kanaması Siklus ortası östrojenin düşmesine bağlı lekelenmeler, BSO, RT sonrası Eksojen östrojen kullanımının kesilmesi sonrası gelişen kanamalar Östrojen kırılma/kaçak kanamaları: Uyarıcı ösrojen düzeylerinde ufak artışlar lekelenme ya da periodun biraz uzamasına; fazla artışlar ise adetsiz dönemleri takiben akut , fazla kanamalara neden olur.
Anormal Jinekolojik kanamalar Çekilme/Kırılma Kanamaları Progesteron çekilme kanamaları: Normal mens kanaması Eksojen progestinlerin kesilmesi ile Cerrahi olarak CL çıkarılması ile olan kanamalar. (Ancak endometriyum önce endojen ya da eksojen östrojen ile prolifere olmalıdır. ) Progesteron kırılma/kaçak kanamaları: Progesteron / Östrojen oranının arttığı hallerde (uzun süre progestin tedavisi, norplant ya da depo progestin tedavileri sırasında )
steroid Anormal Jinekolojik kanamalar çekilme kanaması kırılma kanaması
Anormal Jinekolojik kanamalar DİSFONKSİYONEL UTERUS KANAMASI Progesteron eksikliği endometriumun karşılanmamış östrojen ile uyarılması Östrojen ile sürekli uyarılan endometrium normalden fazla olarak gelişimi Endometriumda düzensiz dökülmeler ve kanama Endometrial hiperplazi veya kanser gelişimi riski
Anormal Jinekolojik kanamalar TEDAVİDE HEDEF AKUT KANAMAYI DURDURMAK KANAMA TEKRARINI ENGELLEMEK
Anormal Jinekolojik kanamalar Tedavi AMAÇ AKUT TEDAVİ Endometriyal dokudaki olması gereken doğal ortamı taklit edip kanamayı durdurmaktır. Temel hedef fazla miktarda olan kanamanın kısa sürede durdurulmasıdır. KRONİK TEDAVİ Temel hedef, hastanın akut kanaması kesildikten sonra, kanamaların tekrarını engellemek, yani tedaviyi tamamlamaktır. Diğer hedefler ; Anemiyi düzeltmek Yaşam kalitesini düzeltmek Anksiyeteyi önlemek
Anormal Jinekolojik kanamalar DİSFONKSİYONEL KANAMALARDA TEDAVİ MEDİKAL CERRAHİ Hormonal Full küretaj Progestagenler Östrojenler Kombine oral kontraseptifler Östrojen-Progestin tedavisi İntrauterin sistem (Mirena) Danazol Gn. RH analogları Non-hormonal Nonsteroid anti-inflamatuarlar Antifibrinolitikler (traneksamik asit) Endometrial ablation -histeroskopik -non-histeroskopik Histerektomi
AKUT TEDAVİ DEVAMI (21 gün) Menses Disfonksiyonel kanama Östrojen Progesteron Oral kontraseptif Küretaj Oral östrojen+Progesteron Oral kontraseptif Progesteron/oral östrojen Disfonksiyonel kanamalarda ilk siklustan sonraki 3 siklus progesteron tedavisi M P M P M
SENTETİK PROGESTİNLER PROGESTERON TÜREVLERİ Hidroksiprogesteron kaproat Hidroksiprogesteron valerat Medroksiprogesteron asetat Megesterol asetat Siproteron asetat Klormadinon asetat Didrogesteron DİĞER SENTETİK PROGESTİNLER TESTOSTERON TÜREVi Etisteron 19 -NORTESTOSTERON TÜREVLERi Norethisteron (norethindron) Noretisteron asetat Noretinodrel Etinodiol diasetat Linestrenol Norgestrel, Levonorgestrel, Norgestimat, Desogestrel, Gestoden, Drospirenon
Anormal Jinekolojik kanamalar Progesteron ve progestinler Farmakolojik dozlarda güçlü antiöstrojenik etki gösterirler : Enzimatik: 17 -β Hidroksisteroid Dehidrogenaz ve sülfotransferazı uyarıp Östradiolden biyolojik etkisi daha az olan östron sülfata dönüşümü arttırır. Reseptör: Östrojen reseptör augmentasyonunu inhibe eder. Nukleus: Östrojen aracılığı ile olan onkogen transkripsiyonunu inhibe eder. Doku düzeyinde: Progestinler endometriyumda antimitotik, gelişmeyi önleyici etki gösterip hiperplaziyi azaltır ve oluşmasını da önler postovulatuar gelişimi sınırlar
Anormal Jinekolojik kanamalar Progestin tedavisi Hafif oligomenoreik hallerde Günde 10 mg MPA (Medroksiprogesteron asetat) 10 gün süreyle kullanıldığında etkilidir. Menometroraji ve Polimenorede ise 10 -14 günlük 10 mg MPA genelde etkilidir. Hiç yanıt yoksa altta başka nedenler aranmalıdır. Aynı zamanda kontrasepsiyon da isteniyorsa Oral Kontraseptifler denenebilir.
Anormal Jinekolojik kanamalar Ovulatuar DUK’larda luteal fazda 10 günlük düşük doz etkisiz, siklusun 5 -26. günleri arası 5 mg norethisteron 3 x 1 verilebilir.
Anormal Jinekolojik kanamalar Oral Kontraseptif Tedavisi Düşük doz monofazik OK’ler genelde işe yarar. Rejimler değişmekle birlikte, fazla kanamalarda 5 -7 gün süreyle 2 x 1 başlanıp 24 saat sonra 1 x 1 ‘e geçilir ve genelde kanama durur ve tedavi 21 güne tamamlanıp çekilme kanaması yaptırılır. (Bunu hastaya söylemeli aksi halde hasta tedavinin başarısız olduğunu düşünebilir. ) 3 ay OK kullanımını takiben endometriyal kalınlık normal sınırlara iner. 3 ay sonunda tedavi kesilebilir, yada anovulatuar durumun devam ettiğinden şüpheleniliyorsa 10 mg /10 gün MPA’a geçilebilir.
Anormal Jinekolojik kanamalar Östrojen Tedavisi İntermittan vaginal lekelenme genelde düşük östrojen seviyelerinde östrojen kaçak kanamalarında görülür. Endometriyum genelde incedir ve progestinler genelde etkili olmaz (etki edeceği doku yok. ). Benzer bir durum adölesanlarda tedavisiz kronik anovulatuar kanamaların sonunda hemorajik deskuamasyona bağlı gelişebilir. Akut ve ağır kanamalarda yüksek doz östrojen (25 mg kadar konjuge östrojen) IV 4 saat arayla kanama azalana kadar yada 12 saat boyunca başlanabilir. Etkisi: kapiller düzeyde pıhtılaşmayı uyarıp hemostazı sağlar.
Anormal Jinekolojik kanamalar Kanama azalınca tedaviye progestin eklenir ve oral östrojene geçilir. (1. 25 mg konjuge östrojen yada 2 mg östradiol 1 x 1 7 -10 gün ) Parenteral östrojen yok ise, 1. 25 mg konjuge östrojen yada 2 mg estradiol 4 saatte bir 24 saat süreyle başlanıp sonra doz 1 x 1 ‘e indirilip 7 -10 gün devam edilip tedaviye progestin eklenir. Östrojen ayrıca progestin kırılma kanamalarında da kullanılabilir. (Depo progestinler, norplantlarla olan) 1. 25 mg konjuge östrojen yada 2 mg estradiol 7 gün 1 x 1 kullanılır sonra düşük doz OK’ya geçilebilir.
Anormal Jinekolojik kanamalar Yüksek doz Östrojen kullanımında (parenteral kullanımlar, multi OK dozları, multi konjuge östrojen ya da estradiol dozlaronda) tromboza eğilim unutulmamalıdır.
Östrojen Progesteron ? E - Kanama uzun süreli - Endometrium atrofik - Küretaj materyeli az P - Kanama kısa süreli - Endometrium proliferatif - Küretaj materyeli bol
Anormal Jinekolojik kanamalar Antiprostoglandinler PG’ler endometriyal hemostazda önemli rol oynar. PGE 2 ve PGF 2α normal menstrüel siklusta da giderek artar. NSAI’lar TXA 2/PGI 2 oranı arttırır. (TXA 2 trombosit agregasyonunu ve vazokonstrüksiyonu arttırır. PGI 2 ise antiagregan ve vazodilatatör etkilidir. ) Klinik çalışmalarda NSAI’ların normal menstruel kanamayı yaklaşık %40 azalttığı gösterilmiş. (Neredeyse mens öncesi 7 gün progestin kullanımıyla eşdeğer) Ayrıca dismenoreyi de azaltır. Mefenamik asit 500 mg 2 x 1
Anormal Jinekolojik kanamalar Progestinli RIA Progesteron yada levonorgestrel salan RIA’lar 1 yıl sonunda kanamayı %96 azaltır. Ancak ameneore de gelişebilir. (~%20). Özellikle kronik hastalıklara bağlı ( Üremi, karaciğer yetmezliği) kanamalarda akut tedaviden sonra tercih edilir. NSAI’lardan daha etkili, histeroskopik endometriyal rezeksiyon-ablasyon ile aynı etkinlikte
Anormal Jinekolojik kanamalar Gn. RH Agonistleri Medikal menopoz oluşturup endometriyal atrofiye neden olur. Pahalı ilaçlardır. Uzun süre kullanımda istenmeyen etkiler görülür. Steroid kullanımının kontrendike olduğu hallerde, diğer medikal tedaviye dirençli kanamalarda, organ transplantasyonu sonrası tercih edilebilir. 2 -4 hafatadan uzun kullanımlarda 0. 625 mg konjuge östrojen ve 2. 5 mg MPA tedaviye eklenmelidir (Add-back).
Anormal Jinekolojik kanamalar Desmopressin Kuagülopatilerde , özellikle Von Willebrand Hastalığına bağlı menorajilerde IV yada İntranasal 0. 3 μg/kg 50 cc izotonik içine 30 dkda IV infüzyon şeklinde kullanılabilir.
Anormal Jinekolojik kanamalar Antifibrinolitikler Bir çalışmada etkinlikleri NSAI’lar, luteal fazda progestagen ve etamsilata göre kanamayı azaltıcı etkisi da yüksek bulunmuş (Cochrane library, 2002) Traneksamik asit 3 -6 gr /gün, siklusun ilk üç günü Özellikle RIA’ya bağlı hipermenorede etkili.
Anormal Jinekolojik kanamalar Etamsilat Etkisi : Kapiller bütünlüğün devamını sağlar, antihyaluronidaz etkili, PG sentezini de azaltır. Doz: 500 mg 4 x 1 mens öncesi 5 gün ve 10 gün süreyle devam edilir.
Anormal Jinekolojik kanamalar DİSFONKSİYONEL KANAMALARDA UYGULANAN TEDAVİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ İLAÇ ETKİ Progestagenler Kombine OK Anti-Gn, E, P End. hiperplazi önlenir. Siklus uzar. Endometrial gelişim duraklar Kanama miktarı azalır. Over inhibisyonu Endometrial gelişimin azalması PG sentez inhibitörleri Hemostatikler PG sentez inhibisyonu Trombosit agregasyonu Kapiller resistans artışı. Anti-fibrinolitikler Fibrinolitik aktivite azalır. Koagülasyon defekti düzelir. Gn. RHa LNG-IUS Over supresyonu Endometrial gelişim supresyonu.
Anormal Jinekolojik kanamalar Endometriyal Ablasyon Endikasyonlar: Hastanın yaşamını ciddi şekilde rahatsız eden ve medikal tedaviye düşük yanıt gösteren AUK’lar HRT sırasında gelişen nedeni açıklanamayan kanamalar. Histerektominin yüksek riskli olduğu haller. Uterusun korunmak istendiği haller. Kontrendikasyonlar: Herhangi jinekoloijk malignite Akut PID
Anormal Jinekolojik kanamalar Endometriyal Ablasyon Birinci Kuşak yöntemler: Histeroskopik endometriyal rezeksiyon, rollerball endometriyal ablasyon, lazer ablasyon. Komplikasyon oranı yaklaşık %2 -6 oranında başarı ise %90’lardadır. İkinci Kuşak yöntemler : Hidrotermal ablasyon, elektromagnetik ablasyon, kriyoablasyon. Başarı oranı %96’larda ancak %30 -50 oranında amenore oluşur. İşlem öncesinde 4 -6 hafta yüksek doz MPA, Gn. RH , Danazol ile başarı oranlarının arttığı gözlenmiş.
Anormal Jinekolojik kanamalar Histerektomilerin yaklaşık %30 -35’inin nedeni AUK Mortalite 0, 6 - 1, 1/1000 Morbidite %40 Prematür ovaryen yetmezlik İntestinal ve uriner disfonksiyon Kubbe prolapsusu Seksuel disfonksiyon Depresyon Osteoporoz Kardiyovaskular hastalık riskinde artış
Dikkatiniz için teşekkür ederim. . . Cumhuriyet Bayramınız kutlu olsun!!!
- Slides: 75