ANNE BABA SEMNER BENLK GELM GEN KMDR Gen
ANNE BABA SEMİNERİ BENLİK GELİŞİMİ
GENÇ KİMDİR? Genç, yaşının özellikleri nedeniyle enerji dolu, canlı ve duygularını yoğun yaşayan, yetişkin zekasına sahip ve yaşam tecrübesizliğinin getirdiği sıkıntılarla çokça karşılaşan bir insandır.
Bu yaşlardaki bir genç, “ BEN KİMİM ? ” “ NEYE İNANIP, DEĞER VERİYORUM ? ” “ HAYATTAN NE ELDE ETMEYİ BEKLİYORUM ? ” gibi soruların yanıtlarını arar.
Bu yaşlarda, gençlerin ulaşmak istedikleri çeşitli amaçları şöyledir: n Sosyal ve duygusal düzeyde olgunlaşmak, n Cinselliği kabullenmek, n Düşüncede olgunlaşmak, n Bir yaşam felsefesi kazanmak.
YAŞAM DESTEK SİSTEMLERİ ARKADAŞLAR DOSTLAR AİLE BİREY HOBİLER OKUL
• Birey, yaşam destek sistemlerinden tüm gücünü alır, buralardan gelişimini tamamlar. • Yetenekleri buralardan beslenir, şekillenir ve yön bulur.
AİLE Çocuğun, gelişimine birinci olarak katkıda bulunur n Yetenekleri beslenir. n Çocuğun, tüm kişilik gelişimi şekillenir. n Duygusal ve sosyal düzeyde fikirleri oluşur. n
n n n OKUL, çocuğun yeteneklerinin gelişmesi için bir ortam oluşturur. Çocuğun, okul etkinliklerindeki başarısı kendine ve yeteneklerine olan güvenini arttırır. Bu güven yüksek benlik saygısı oluşumuna katkıda bulunur.
Kimlik, ancak başka insanlarla etkileşim sonucu elde edilir. n Genç bu yaşlarda yaşıtlarına çok önem verir. n Genç, farklı dış görünüşlerin kendisine uyup uymadığını dener. n
• Gençler arasında belli bir gruba ait özelliklerin dışına çıkanlar için dil, tavır ve giyim açısından hoşgörüsüzlük izlenilir.
• HOBİLER, spor, müzik, el sanatları ve resim v. b uğraşlar, kişinin yalnız kaldığında en büyük güç kaynakları olur.
Kendine zaman ayıran kişi, stres altında kaldığında çabuk yıkılmaz, devam etmek için gerekli olan gücü bulabilir. n
YAŞAM ENERJİSİ AİLE OKUL ARKADAŞLAR HOBİLER VE DOSTLAR % 25 % 10 % 70 % 10
GÜNLÜK ENERJİMİZİ NASIL KULLANMALIYIZ ? n n İnsan davranışları matematiksel olarak gerçekleşmez. Ancak, zamanı önceliklerimizi belirleyerek, yönlendirebiliriz. Acil halledilmesi gerekenleri ilk sıraya alabilir ve daha çok pay verebiliriz. Diğerlerini de düzenlemeler ve kontroller yaparak sıraya koyabiliriz.
Örnek; okulda sınavların üste geldiği günlerde, enerjimizin ve zamanımızın % 60 – % 70 gibi bir bölümünü ders çalışmak için planlarız. n Geriye kalan zamanımızın % 40 - % 30 gibi bir bölümünün, % 10’nu aileye, % 15’ni arkadaşlara ve %15’ni hobiler olacak şekilde planlayabiliriz. n
SINAV KAYGISI YAŞAYAN BİR GENCİN ENERJİSİ VE DUYGU DURUMU NEDİR? OLAY DUYGU TEPKİ SINAV KAYGI KAÇMAK SAVAŞMAK
KAYGI, kişinin bir uyaranla karşıya kaldığında, yaşadığı bedensel, duygusal ve zihinsel değişimlerin duygu durumudur. n Kaygının öğrenme ve başarı üstünde olumsuz etkisi vardır. n Normal düzeydeki kaygı kişiye istek duyma, karar alma, alınan kararlar doğrultusunda enerji üretme ve bu enerjiyi kullanarak daha iyi bir sonuca gitmesine yardımcı olur. n
Yüksek kaygı, kişinin enerjisini verimli bir biçimde kullanmasını engeller. n Dikkatini yapacağı işe yönlendirmesini engeller. n Kişi, birikimini kullanıp, sonuca gidemez. n
Öss sınavına hazırlanan bir öğrenci hem lise-1 -2 sınıf hem de lise-3 konuları ile başa çıkmak zorundadır. n Sürekli hazırlık içinde olmak, gencin yüksek stres altında tutacaktır. n n Stres sırasında vücudumuzda enerji tüketimi olmaktadır.
Bu enerji tüketimi kişiyi yorgun, halsiz, gergin, mutsuz, tahammülsüz, sinirli, çabuk heyecanlanan, çabuk kızan bir kişi haline getirir. n Bu durum kişinin dikkatinin dağılmasına neden olur, hafızada bozulmalar olur, aşırı bir unutkanlık meydana gelir. n
Kaygı Öfke İletişim Sıkıntıları Stresin Uzun Sürmesi Düşük Yaşam Enerjisi
ANNE BABALARIN GÖREVLERİ NELERDİR? Dinlenme ve molanın önemi Olumlu düşünmek Özel zaman uygulaması Ben diliyle konuşmak
DİNLENME VE MOLANIN ÖNEMİ ÖSS Sınavına hazırlık, lise 2 sınıf bitimindiki yaz tatilinde başlayıp, öss sınav tarihine kadar devam eden uzun soluklu bir çalışma ve bir maratondur. Bir insan uzun süreli bir çalışmayı aynı başarı çizgisinde sürdüremez. Verimin düşmemesi için, dinlenme aralıklarının olması gereklidir.
Hiç dinlenme arası verilmeden çalışma sürdürüldüğünde biyolojik olarak tepki gösteririz. Vücudumuzun, verdiği tepkileri dikkate almazsak, çöküntü olmaya başlayacaktır. Dinlenme aralıkları ile yapılan çalışmalarda enerji tüketimi durur.
Dinlenmiş bir beyin çalışmaya konsantre olabilir, dikkatini ve gücünü iyi kullanır. Öss sınavına çalışan öğrencilerin, ağustos ayında başlayan hazırlıkları, ekim ve şubat aylarının sonlarında düşer, kasım ve mart aylarında isteksizlik ve yorgunluk olarak devam eder. Gençte yorgunluk tabloları başladığında, kısa süreli ( 3 -5 -7 -10 gün ) dinlenme verebilir.
Dinlenme, stres sırasında meydana gelen yıkımın yaratığı güçsüzlüğün, ortadan kalkmasına yardımcı olur. Dikkat ve konsantrasyonda yükselme olur. Öğrenme ve ders çalışma davranışlarında artış görülmeye başlanır.
OLUMLU DÜŞÜNMEK Gençler, sıkıntı yaratan durumlarda yetişkinlerden daha fazla olumsuz düşüncelerin etkisine kapılırlar. “ Ben kendime güvenmiyorum. ” “ Ben bunu öğrenemem. ” “ Şimdi, bunu nasıl çözerim, ne yapacağımı bilemiyorum. ” “ Ben asla kazanamam. ” gibi cümleleri kullanırlar.
Bu tür olumsuz cümleleri kullanan bir gencin desteğe ihtiyacı vardır. Aileden ve çevreden alacakları hoşgörü, esneklik ve yardım onların yıkılmalarını önleyecektir.
OLUMLU DÜŞÜNMEK İÇİN NE YAPILABİLİR? Kişinin kendine yaptığı olumsuz içerikli konuşmalar, zaman geçtikçe otomatikleşir. Anne-babanın kendi çocuğunda gözlemlediği olumsuz özellikleri çok sık tekrarlaması, bu davranışların çocuk tarafından da kabul edilmesine neden olur.
Öncelikle anne- baba çocuğunda, hangi özelliklerin, değişmesini istediğini düşünmelidir. Bu amaçla, genci bir hafta gözlemleyin. Bulduğunuz olumlu ve olumsuz özellikleri kaydedin. Sonra, bu yazdıklarınıza bir göz atın. Listenizde olumlular mı yoksa olumsuzlar mı daha çok, olumsuzların daha fazla olduğunu göreceksiniz.
GÖZLEM FORMU OLUMLU Kararlı Açık sözlü Anlayışlı Yapıcı Yardımsever Sorumluluk sahibi Merhametli Kurallara uyar Saygılı Yenilik getirir OLUMSUZ Sinirli Ask yüzlü İçine kapanık Heyecanlı Panik yapıyor Kafasından geçeni söylüyor Çok duygusal Çok titiz Ev işlerine yardım etmiyor Ani tepki veriyor Yükek sesle söylüyor Unutkanlık Boşvermiş
Gençte beğendiğiniz özellikleri gördüğünüz an övün. Örnek; “Bize, gittiğin yer hakkında bilgi vermen, çok hoşuma gidiyor. ”, “Her zaman, gittiğin yerden eve zamanında döndüğün için seninle gurur duyuyorum. ”, “Her zaman, dedene karşı saygılı davrandığın için beni mutlu ediyorsun. ” v. b. Eleştiriler, çocuğun benlik saygısını yaralar, kendine olan güvenini azaltır, anne- baba iletişimi gerer ve gereksiz çatışmaları doğurur.
Eleştiriler, çocuğun benlik saygısını yaralar, kendine olan güvenini azaltır, anne- baba iletişimi gerer ve gereksiz çatışmaları doğurur. ÖVGÜ, çocukların anne- babalarının neyi beğenip, takdir ettiğini daha iyi anlamalarına yardımcı olur. Övgü ile çocuk istenilen davranışlar için, nasıl bir yol izlemeleri gerektiğini öğrenirler.
AİLE ÖZEL ZAMAN UYGULAMASINI NASIL YAPMALI? Anne- babanın çocuğuyla haftada en ez bir saat birlikte zaman gecirmesidir. Bu süre çocuk ve aile ortak önceden belirlemelidir. Bu süre içinde amaç, keyifli zaman geçirmektir. Anne- baba özel zaman uygulaması sırasında dersler, notlar ve okul hakkında bir konudan söz açmazlar.
Aileye sıkıntı yaratan konular çözülmeye çalışılmaz. Her aile kendi sosyal, kültürel ve ekonomik yapısına göre bir etkinlik düşünür. Bu etkinlikler için şunlar düşünülebilir:
J yemek yapmak satranç tavla v. b. oyun oynamak ailenin alışverişi tarla –bahçe işleri bir yerlerde yemek odasını birlikte düzenlemek Sinema- tiyatroya gitmek J Yürüyüş yapmak J (tatlı –pasta ) J J yap-boz yapmak J J resim, boyama ve kes J yapıştır J J takı tasarımı J J örgü örmek J ahşap işleri J J spor yapmak J J ev tamir işleri ve bakımı
ÖZEL ZAMAN UYGULUMASININ GETİRDİĞİ KAZANÇLAR Aile içinde olumlu bir ortam oluşur. Çocuğun benlik gelişimine katkıda bulunur. Dersler dışında birlikte vakit geçirmek, çocuğun rahatlamasını sağlar. Anne- baba iletişim başlar. Çocuk kendini önemli ve değerli hisseder.
Aile içinde veya okul içinde yaşanılan sıkıntıların daha sonraki bir zamanda konuşulması için gerekli gücü ve enerjiyi çocuğa sağlar.
BEN DİLİYLE KONUŞMAK 1. İçinde bulunduğun durumu açıkla. 2. Bu durumda ne hissediyorsun, duygunu söyle. 3. Bu durumda nasıl davranılmasını tercih edersin, açıkla.
Sen Diliyle Konuşmak: Örn: “Ayakkabılarını her zaman ortada bırakıyorsun. ” Ben Diliyle Konuşmak: Örn: “Ayakkabılarını ortada bırakman beni sinirlendiriyor. herkes kendi eşyasını kaldırırsa ben daha az yorulur ve kimseyi ikaz etmemiş olurum. ”
- Slides: 40