Andlitslmun Hannes Petersen Anatomia Supranuclear hluti Nuclear hluti

Andlitslömun Hannes Petersen

Anatomia • Supranuclear hluti • Nuclear hluti • Perifer hluti – cerebellopontine – internal auditori canal – labyrinth hluti – tympanic hluti – mastoid hluti – extracranial hluti

Bráð perifer andlitstaugarlömun • Tíðni: 40 tilfelli/ár 30 tilfelli/ár eru idiopatisk • Bell’s palsy • 10 þeirra eru með viðvarandi eftirmála

Bráð perifer andlitstaugarlömun. Orsakir • Sýkingar • Bólgusjúkdómar • Tumorar • Trauma • Efnaskiptasjúkdómar • Toxic • Iatrogenic • Syndrome • Idiopatic

Bráð perifer andlitstaugarlömun. Sýkingar • • Otitis media/externa - mastoiditis Herpes Zoster Oticus Borelliosis - Lyme disease (mononeuropathy) Aðrar bakteriusýkingar: • Tuberculosis • Syphilis • Aðrar veirusýkingar: • Hettusótt • Mononucleosis • Coxsackie

Bráð perifer andlitstaugarlömun. Bólgusjúkdómar • Temporal arteritis • Periarteritis nodosa

Bráð perifer andlitstaugarlömun. Tumorar. • Góðkynja: • • • Í Gl. Parotis (pleomorph adenoma) n. VII neurinoma (von Recklinghausen’s) Glomus Jugulare Cholesteatoma Aneurysma a. carotis interna Meningioma

Bráð perifer andlitstaugarlömun. Tumorar • Illkynja: • Carcinoma (invasive eða metastatic) • Sarcoma • Paramalignt: • • • Brjóstakrabbamein ? Prostatacancer ? Lungnakrabbamein ? Myeloma ? Leukemi ? Lymfoma ?

Bráð perifer andlitstaugarlömun. Trauma. • Brot á kúpubotni • Andlitsáverkar • Barotrauma

Bráð perifer andlitstaugarlömun. Efnaskiptasjúkdómar • • DM Hyperthyroidism Hypertension Bráð porphyria Vitamin A skortur Sarcoidosis Amyloidosis

Bráð perifer andlitstaugarlömun. Iatrogenic. • Skurðaðgerðir: • Gl. Parotis • Proc. Mastoideus • Adenotonsillectomi • Post-immunization • antitetanus • rabies

Bráð perifer andlitstaugarlömun. • Melkerson-Rosenthal syndrome • endurteknar periferar andlitslamanir • bjúgur í andliti, sérstaklega varir • linguae geographica (plicata) • Ramsay-Hunt (Zoster oticus) syndrome • periferar andlitslamanir • blöðrur (ytraeyra, hlust, góm) • svimi, minnkuð heyrn • Heerfort’s syndrome • periferar andlitslamanir • irit / uveit • bilateral bólga á gl. parotis

Bráð perifer andlitstaugarlömun. Idiopathic. • Bell’s palsy • 10 - 15 per 100. 000 • konur = karlar • allur aldur • recidiverandi í ca. 10% tilfella • einkenni – skyndileg ákoma andlitslömunar öðru megin – verkur – dysacusis – augnþurkur – minnkað bragðskyn á fremri hluta tungu

Bráð perifer andlitstaugarlömun. Idiopathic • Meðferð: – Sjúkraþjálfun (biofeedback) – Lyf (sterar, lmw. dextran) – Aðgerðir (decompression, nerve grafting) • Prognosis – 1 gr. áfall (neurapraxia), bati á 1 mán. – 2 gr. áfall (axontomesis), bati á 3 mán. – 3 gr. áfall (neurotmesis), bati á 6 mán. (40% þessa með sequele) – 4 gr. áfall (fullkomið rof á taug)