Anatomik Pozisyonlar Referans Dzlemler ve Hareketler Anatomik Pozisyonlar

Anatomik Pozisyonlar, Referans Düzlemler ve Hareketler

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi • İskelet Sistemi: o Kemikler (206) o Kıkırdaklar o Eklemler • Bağdokusuyla birbirine ekleriyle oluşturulmuş. o Üç tip doku vardır • Kemik dokusu • Kıkırdak dokusu • Hemopoietik dokular o Kan hücrelerinin oluşmasından sorumlu Tayyari, F. , Smith, J. , (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kluwar Academic Publishers.

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi • Kemiklerin Fonksiyonları o Vücut çatısına destek olur, o Yaşamsal organları koruyucu kabuk sağlarlar, o Vücudun hareketine izin verirler, o Kasların iş yapabilmesi için manivela görevi yaparlar. o Kemik iliğini barındırırlar, • Kırımızı kan hücrelerini üretirler, o Kalsiyım ve fosfor depolarlar Tayyari, F. , Smith, J. , (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kluwar Academic Publishers.

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi Üst Uzantılar Üst kol, ön kol ve el • Uzun kemikler o o o Üst Kol kemiği - Humerus Döner kemik - Radius Dirsek kemiği - Ulna El tarağına ait kemik - Metacarpals El parmak kemilkleri - Phalanges • Kısa Kemikler o El bilek kemik - Carpals

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi Alt Uzantılar • Uzun kemikler o Kalça kemiği (uyluk) Femur o İncik Kemiği - Tibia o Kaval Kemiği - Fibula • Leğen Kemiği - Pelvic Bone

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi Omuz ve Göğüs • Omuz Çıkıntısı - Acromion • Göğüs tahtası - Sternum • Kürek kemiği - Scapula • Köprücğk kemiği - Clavicle

Anatomik Pozisyonlar İskelet Sistemi Leğen Kemiği - Pelvis • İskiyum Omuru - Ischial Tuberosity • Kalça Krest - Iliac Crest Right Bone Pelvic Male Pelvic Girdle

Anatomik Pozisyonlar Temel Terminoloji Tayyari, F. , Smith, J. , (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kluwar Academic Publishers.

Anatomik Pozisyonlar Temel Terminoloji Referans Düzlemler Orta boyuna Düzlem- Mid sagittal (median) plane Cephe Düzlemi - Coronal (frontal) pla ne Transvers (enine) -Transverse Eğik düzlem -Oblique plane Bıyuna – sagittal plane Tayyari, F. , Smith, J. , (2003). Occupational Ergonomics: Principals and applications. Kl

Anatomik Pozisyonlar Temel Terminoloji • Frontal düzlem: Vücudu ön ve arkaya ayıran, alına paralel düzlem • Saggital düzlem: Vücudu sağ ve sol parçaya ayıran düzlem • Transversal düzlem: Vücudu alt ve üst olmak üzere iki kısma ayıran düzlem

Eklem Harekat Açıklığı – Joint Range of Motion • Bükme - Flexion o İki kemik arasındaki açıyı azaltan hareket • Uzatma - Extension o İki kemik arasındaki açıyı arttıran uzatma veya esneme

Eklem Harekat Açıklığı – Dönme - Rotation – Eksen etrafında kemiğin hareketi İçeri döndürmek - Pronation – Elin içeri döndürülmesi Supinasyon - Supination – Elin dışarı döndürülmesi (Adapted from I. A. Kapandji. The Physiology of the Joint, 1970, p. 105)

Eklem Harekat Açıklığı • Döner Kol (Önkol) sapma - Radial Deviation o Ön kolun dışına (döner kemiğe) doğru parmağın hareketi o Baş parmak yönüne doğru • Dirsek kemiği sapması - Ulnar Deviation o Parmağın dirsek kemiğine doğru hareketi o Serçe parmağa doğru Freivalds A. , (2009). Niebel’s Methods, Standards, and Work Design. Mc. Graw‐‐‐Hill

Eklem Harekat Açıklığı Ulnar Deviation (Transverse plane) Gonyometre- Goniometer Wrist Flexion (Sagittal plane)

Eklem Harekat Açıklığı • Kaldırma - Abduction o Vücudun merkez ekseninden yanda uzağa doğru hareket • Yakınlaşma - Adduction o Vücudun merkez ekseninden yanda içeriye doğru hareket Freivalds ds, Standards, and Work Design. Mc. Graw‐‐‐Hill

Eklem Harekat Açıklığı • Circumduction • Bükülme – Flexion • Esneme - Extension • Kaldırma -Abduction • Sıra içinde yaklaşma Adduction in sequence Freivalds A. , (2009). Niebel’s Methods, Standards, and Work Design. Mc. Graw‐‐‐Hill

Eklem Harekat Açıklığı Pheasant, S. , Haslegrave, C. , (2006). Bodyspace: Anthropometry, Ergonomics, and the Design of Work. Taylor and Francis Group.

Eklem Harekat Açıklığı Etkileyen Faktörler • Yaş • Cinsiyet • Itk • Vücut yapısı • Spor • Meslek • Yorgunluk • Hastalık • Motivasyon • Vücudun sağ-sol yanının kullanımı • Sıfır yer çekimi • Giysi ve kişisel ekipman

Antropometri • Tanım: İnsan vücudunun boyutlarını ve diğer fiziksel özelliklerini (hacim, ağırlık merkezi, atalet özellikleri, beden kısımlarının kütleleri gibi) araştıran bilim dalıdır. Eski yunanca da “anthropos”=insan ve “metrein”=belirleme kelimelerinin birleştirilmesinden oluşmuş antropometri kelimesi bugün biyomekanik kuralları da içerecek biçimde, insan vücudunun boyutları ile ilgilenen bilim dalının adı olarak kullanılmaktadır. • İş yeri tasarımında kritik bir elemandır. Uygun kullanıcılar • Uygun veriler Farklı yaş, cinsiyet ve cografi bölgeler

Antropometri Vücut ölçlerindeki değişikliker • Bireyler arasında vücut büyüklüklerinde çeşitlilik • Zorluklar o İşyeri ve ekipmanların tasarımı • Tasarımın kesim noktaları için ölçülü hususlar o Tasarımın amacına göre değişir • Kime göre tasarım yaparız? o Ortalama insan o Uç vücüt boyutları, Ör: en küçük veya en büyük, en zayıf veya en şişman

Antropometrik Verilerin Kullanımı 1. Kişiye göre tasarım o En iyi tasarım FAKAT pahalı o Belirli birey için boyutların tasarlanması o Ör: Uzay giysisinin tasarımı 2. Ayarlanabilir aralıklar için tasarım o Kullanıcı popülasyonun % 5 ve % 95 lik dağılımına göre tasarım o En iyisi FAKAT Pahalı o Geniş bir aralıkta yer alan insanlara uyacak şekilde ayarlama yapma o Ör: Ofis sandalyesi 3. Uç değerlere göre tasarım o Sadece % 5 lik dilime göre (kısa boylu bayanlar )VEYA % 95 lik dilime (büyük erkek) göre o Hacimle ilgili tasarımlarda %95 'lik dağılım değeri, erişimle ilgili tasarımlarda ise %5 'lik dağılım değerleri dikkate alınır. o Ör: Kısa boylu bayanlar için Raf tasarımı o Ör: Büyük erkekler için kapı dikmesi (kasası) 4. Ortalamaya göre tasarım o Normalde tercih edilmez o % 50 lik dilime göre tasarım o Kısa süreli kullanımlar için uygun o Ör: Market kasası veya kamuya açık yerlerdeki masa vb.

Antropometri Vücut ölçülerini etkileyen faktörler • İnsan çeşitliliği o Yaş o Cinsiyet o Etnik köken o Uzun dönem nüfus kaymaları • Giysi ve kişisel ekipman o Vücut boyutları giysisiz alınır. Giysiler fiziksel ölçülere eklenecektir. o Ayakkabı ve eldivenler antropometrik boyutları etkileyecektir.

Antropometri Standart Ayakta Durma Pozisyonu– Denek dik ayalta durmakta, karşıya bakmaktadır ve kolları vücdunun yanındadır. Hazır ol duruşu • Standart oturma pozisyonu- denek yatay bir yüzeye dik olarak oturur ve karşıya bakar

Antropometri‑‑‑‑İstatistiksel Temel Antropometrik veriler içim istatistiksel yöntem • Veri bolluğu sağlar, • Homojen veya kompozit gruplarının yüzdelik ve aralıkları hesaplanmasında yardımcı olur, • Verilerin geniş bir hacmi vardır o Farklı cinsiyet, yaş ve coğrafi bölgeler • Antropometrik boyutlar normal olarak dağılırılar o Ortalama ve standartsapma ile tanımlanabilirler, o Kullanıcılara uygundur

Antropometri‑‑‑‑İstatistiksel Temel • K. yüzdelik (percentile-persentil) Tanım: Veri değerlerinin k. yüzde değerinde vey aaltında kalan değer. Verilerin yüzde 100 -k değeri de bu değer üstündedir. • Persentiller (yüzdelik) bir tasarım ile uygun hale getirilmiş bir populasyonun oranını tahamin etmeyi sağlarlar. • Normal dönüşüm X Z • z = Populasyonun kümülatif yoğunluğuna karşı gelen standart normal değer X = ölçülen boyutun değeri µ = populasyonun ortalama boyutu SD = populasyonun standart sapması