Analiza gotowoci 5 latka do podjcia nauki w

Analiza gotowości 5 -latka do podjęcia nauki w klasie I szkoły podstawowej. Narzędzia, formy i metody Temat wystąpienia dobrej obserwacji pedagogicznej. Autor

Rozporządzenie MEN z 30 maja 2014 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (poz. 803) Obserwacja Zadaniem nauczycieli przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego jest prowadzenie obserwacji mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowania tych obserwacji. Diagnoza Zadaniem nauczycieli jest także przeprowadzenie diagnozy przedszkolnej (oceny stanu gotowości szkolnej dziecka) na początku roku poprzedzającego termin rozpoczęcia przez dziecko nauki w szkole

Rozporządzenie MEN w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych z dnia 28 maja 2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 97, poz. 624) Przedszkole (…) i zatrudnieni w nim pedagodzy wydają rodzicom dziecka objętego wychowaniem przedszkolnym informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Informację wydaje się w terminie do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej. Informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole wydaje się na podstawie dokumentacji prowadzonych obserwacji pedagogicznych dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w przedszkolu, oddziale przedszkolnym, punkcie…

Pojęcie „obserwacji” i „diagnozy” Obserwacja „Obserwacją nazywamy metodę, której istotną cechą jest nieingerowanie w przebieg badanych zjawisk, ograniczanie się do rejestrowania ich naturalnego przebiegu” (Z. Babska, Metody badawcze stosowane w psychologii rozwojowej, s. 211). Diagnoza „Diagnoza to rozpoznanie jakiegoś obiektu, zdarzenia czy jakiejś sytuacji w celu zdobycia dokładnych informacji i przygotowania się do działań” (Okoń W. 1987, s. 52)

Pojęcie „obserwacji” i „diagnozy” „Diagnozowanie jest procesem nastawionym na wyjaśnienie określonego funkcjonowania człowieka z punktu widzenia genezy tego funkcjonowania – zarówno prawidłowego, jak i zaburzonego, jego mechanizmów, uwarunkowań i skutków” I. Obuchowska „Diagnozowanie to złożony proces rozwiązywania problemów, to przetwarzanie danych, a nie rejestrowanie zachowań. Wiedza wykorzystywana przy wyjaśnianiu jest oparta nie tylko na spostrzeganiu, lecz wymaga myślenia i wnioskowania” W. J. Paluchowski

Diagnoza funkcjonalna W diagnozie funkcjonalnej można wyróżnić trzy obszary działań: • określenie stanu faktycznego, czyli aktualnego poziomu funkcjonowania dziecka w poszczególnych sferach rozwojowych; • poszukiwanie przyczyn tego stanu; • poszukiwanie działań ukierunkowanych na zmianę tego stanu

Pojęcie „obserwacji” i „diagnozy” Obserwacja jak jest? Diagnoza dlaczego tak jest? jak mogłoby być?

„Nie ma objawu bez znaczenia. Trzeba notować i zastanawiać się nad wszystkim. Odrzucać co przypadkowe, łączyć pokrewne, szukać kierujących spraw” Diagnoza nie walczy z zaburzeniami, ale dociera do przyczyn, dąży do ciągłego poznawania dziecka J. Korczak

Cel diagnozy Zebranie informacji o indywidualnym rozwoju dziecka i jego funkcjach: • poznawczo-motorycznych, • fizycznych, • emocjonalno- społecznych, co wykaże braki i zaniedbania lub zdolności, i jednocześnie pozwoli na opracowanie programu, który pomoże dziecku w podejmowaniu działań przy rozwiązywaniu trudności i niepowodzeń, rozwijaniu zdolności, a w konsekwencji osiąganie efektów.

Etapy postępowania diagnostycznego 1. Wstępne zbieranie informacji na podstawie: - rozmowy /wywiadu z rodzicami dziecka - analizy dostępnej dokumentacji dostarczonej przez rodziców 2. Obserwacja i analiza funkcjonowania dziecka w sytuacjach naturalnych (np: podczas posiłków, zabawy swobodnej, relacji z innymi dziećmi w grupie rówieśniczej) 3. Obserwacja i analiza funkcjonowania dziecka w sytuacjach zaaranżowanych (np: podczas zajęć dydaktycznych, przedstawień)

Etapy postępowania diagnostycznego 4. Wykonanie wybranych prób diagnostycznych (z wykorzystaniem gotowych lub własnych zadań diagnostycznych) 5. Analiza funkcjonowania dziecka; interpretacja z wyjaśnieniem związków pomiędzy zaburzeniami/deficytami w poszczególnych sferach (z uwzględnieniem kontekstu środowiskowego i zdrowotnego). Określenie mocnych i słabych stron dziecka. 6. Wnioski do działań naprawczych - plan działań korygującowspierających, indywidualny program terapeutyczny, wskazówki do pracy w domu itp.

Umiejętności nauczyciela diagnosty • Znajomość etapów, obszarów oraz metod zbierania i analizowania informacji o dziecku • Planowanie całościowego postępowania – formułowania konkretnych celów swego działania i doboru adekwatnych strategii. • Opis aktualnych możliwości wychowanka i wyznaczenie strefy najbliższego rozwoju dziecka. • Przełożenie wniosków na działania praktyczne czyli: dobór metod pracy z dzieckiem do zaobserwowanych prawidłowości jego zachowań i kompetencji.

Przeprowadzając diagnozę przedszkolną należy pamiętać o tym, by: 1. Kierować się zasadą stopniowania trudności. 2. Wykorzystywać do jej dokonania zabawki, akcesoria, przedmioty i przybory, które są bliskie dziecku. 3. Stworzyć w przedszkolu przyjemną i serdeczną atmosferę. 4. Przygotować dla dzieci ciekawe zajęcia, motywując je tym samym do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. 5. Formułować krótkie, konkretne, jasne polecenia. 6. Konstruować zadania dla dzieci w formie zabawowej.

Wybrane metody stosowane w diagnozie funkcjonalnej - analiza dokumentów, - obserwacja, - analiza wytworów dziecka, - rozmowa z dzieckiem, - rozmowa z rodzicem, - narzędzia diagnostyczne

Analiza dokumentów dziecka Do podstawowych dokumentów dziecka zaliczyć można: (jeśli rodzic nam je udostępni) • książeczkę zdrowia • kartę zgłoszenia dziecka do przedszkola • inne dokumenty dotyczące zdrowia i rozwoju dziecka

Obserwacja - ważne pytania 1. Co chcę obserwować, tzn. na jakie pytanie poszukuję odpowiedzi (pytanie o problem)? 2. Jakiego rodzaju obserwacja będzie najbardziej odpowiednia? 3. W jaki sposób będę analizować otrzymane dane ? 4. W jaki sposób będę interpretować, tzn. wyjaśniać dane z obserwacji? 5. Jakie wnioski z obserwacji wynikają dla mojej przyszłej pracy z dziećmi? ”

Czas obserwacji

Analiza wytworów dziecka Informują nas o: - posiadanej przez dziecko wiedzy o odtwarzanych przedmiotach i zjawiskach - sposobie ich przedstawienia i poziomie wykonania - zachowaniach, jakie dziecko przejawia przy podejmowaniu działań

Dokonując analizy rysunku, warto zwrócić uwagę na: • Preferowaną przez dziecko tematykę • Ekspresję estetyczną (kreatywność, kolorystykę, poziom wyobraźni) • Poziom wykonania (sposób posługiwania się kredką, staranność w rysowaniu, proporcjonalność, płynność ruchów rąk itp. ) • Kompozycję (w jaki sposób dziecko przystępuje do rysowania - czy ma plan, czy powtarza rysunki; rozmieszczenie rysunku na kartce papieru, wykorzystanie przestrzeni arkusza).

Dialog, rozmowa To cenna metoda poznawania dziecka. Wymaga od nauczyciela umiejętności nawiązywania dobrego kontaktu, traktowania rozmówcy w partnerski sposób Narzędzia diagnostyczne • W procesie diagnozy funkcjonalnej należy wykorzystywać różne narzędzia diagnostyczne. • Wskazana jest kombinacja wielu metod diagnostycznych, aby dokonywana ocena funkcjonowania dziecka była szczegółowa i wieloaspektowa. • Równie wartościowe jest samodzielne konstruowanie prób diagnostycznych.

Narzędzia diagnostyczne • W procesie diagnozy funkcjonalnej należy wykorzystywać różne narzędzia diagnostyczne. • Wskazana jest kombinacja wielu metod diagnostycznych, aby dokonywana ocena funkcjonowania dziecka była szczegółowa i wieloaspektowa. • Równie wartościowe jest samodzielne konstruowanie prób diagnostycznych.

Zestaw do ukierunkowanej obserwacji dziecka

Kierunki obserwacji według Skali Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka (SGE-5) Obszary aktywności: • Poznaje środowisko i siebie, uczy się rozumieć świat. • Bawi się i uczy w grupie rówieśników, zdobywa doświadczenia społeczne. • Uczy się samodzielności w nowych i trudnych sytuacjach. • Wykonuje zadania, pracuje pod kierunkiem nauczyciela. • Przygotowuje się do nauki czytania, pisania, matematyki.

Kierunki obserwacji według Skali Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka (SGE-5) Podskale gotowości szkolnej: 1. 2. 3. 4. Kompetencje poznawcze Aktywność Sprawność psychomotoryczna Odporność emocjonalna

Obserwacja rozwoju dziecka Rozwój ruchowy – podczas zabaw ruchowych, ćwiczeń gimnastycznych, zabaw w ogrodzie, na spacerach i wycieczkach. • chodzenie (równoważne), • pokonywanie schodów, • bieg (slalomem, krokiem dostawnym), • skoki (obunóż, na jednej nodze, przez przeszkodę) • zabawy z piłką (rzucanie, chwytanie, kopanie)

Obserwacja rozwoju dziecka Sprawność manualna i grafomotoryczna – podczas prac zręcznościowych, samoobsługowych, wykonywania prac plastycznych i graficznych. • nawlekanie • cięcie nożyczkami • rysowanie człowieka • rysowanie po śladzie • odwzorowywanie szlaczków • lepienie z plasteliny

Obserwacja rozwoju dziecka Percepcja wzrokowa – podczas codziennego spostrzegania i interpretowania rzeczywistości, różnicowania, porównywania, rozpoznawania itp. • wskazywanie elementów na ilustracji • odwzorowywanie różnych kształtów • układanie mozaiki według wzoru • wyszukiwanie różnic na dwóch podobnych obrazkach • wskazywanie brakującej części na obrazku • układanki

Obserwacja rozwoju dziecka wybrane obszary Orientacja w schemacie ciała i kierunkach w przestrzeni – podczas zabaw ruchowych, ćwiczeń, przemieszczania się, spacerów, układania, porządkowania, wskazywania itp. • wskazywanie części ciała • określanie kierunków w stosunku do własnego ciała • określanie położenia przedmiotów względem siebie • określanie kierunków vis a’ vis • Określanie położenia na płaszczyźnie

Obserwacja rozwoju dziecka Percepcja słuchowa – podczas codziennych zabaw i czynności, słuchania, rozumienia, rozpoznawania , lokalizowania i nazywania oraz wyodrębniania mowy, z otoczenia, rytmizowania, śpiewania itp. • lokalizacja źródła dźwięku • rozpoznawanie dźwięków • odtwarzanie rytmu • analiza i synteza sylabowa • wysłuchiwanie samogłosek i spółgłosek w nagłosie i wygłosie • analiza i synteza głoskowa • analiza zdania, pamięć słuchowa

Obserwacja rozwoju dziecka Mowa – podczas porozumiewania się z otoczeniem, wypowiadania, opisywania itp. • nazywanie obrazków • rozumienie i stosowanie czasowników, przymiotników, przyimków • opowiadanie o obrazku

Obserwacja rozwoju dziecka Myślenie – podczas wykonywania zadań, poleceń, rozumowania, analizowania, wnioskowania i wykonywania wielu innych operacji umysłowych. • klasyfikowanie • liczenie • dodawanie i odejmowanie • uwaga i pamięć

Myślenie dziecka 5 -letniego • Dominuje myślenie konkretno- wyobrażeniowe (przedoperacyjne). • Myślenie dziecka 5 letniego podporządkowane jest zadaniom praktycznym i przejawia się w rozwiązywaniu problemów podczas zabaw, codziennych zajęć i ćwiczeń • Jest to myślenie związane z konkretnym celem i działaniem. M. Przetacznikowa