ANALIZA E PASQYRAVE FINANCIARE 1 Kuptimi i arsyeve

ANALIZA E PASQYRAVE FINANCIARE 1. Kuptimi i arsyeve pse duhen analizuar pasqyrat financiare. 2. Njohja me burimet e informacioneve financiare. 3. Përcaktimi se kur informacioni financiar është i krahasueshëm, dhe nga ana tjetër, mësimi se si të përmirësojmë krahasueshmërinë e informacionit financiar, që në pamje të parë mund të duket i pakrahasueshëm. 4. Identifikimi, llogaritja, përdorimi dhe interpretimi i raporteve financiare. 5. Identifikimi i kufizimeve të analizave të pasqyrave financiare.

• Kontabilistët prodhojnë informacion financiar në formën e pasqyrave financiare. • Qëllimi i këtij kapitulli është të tregojë se si mund të bëhet një analizë gjithëpërfshirëse e pasqyrave financiare. • Për të përmbushur këtë qëllim, janë përdorur të gjithë strukturat e pasqyrave financiare nga Wendy's International, Inc. , korporatë e cila është një nga zinxhirët më të mëdhenj të restoranteve të Shteteve të Bashkuara, me më shumë se 4 000 restorante të drejtuara vetë, dhe nga ato që operojnë si franshiza. • Në mënyrë që informacioni financiar të jetë i dobishëm, ai duhet të interpretohet. • Një grup (set) i plotë raportesh, në një kuadër të organizuar, rrit dobinë dhe interpretueshmërinë e pasqyrave financiare, dhe lehtëson komunikimin e informacionit financiar midis firmave dhe përdoruesve.

PËRDORUESIT E PASQYRAVE FINANCIARE • Përdoruesit e pasqyrave financiare mund të gjenden në shumë sektorë të ekonomisë. • Përdoruesit tipikë përfshijnë pronarët e një firme, kreditorët, manaxherët, punonjësit, klientët dhe furnizuesit. • Përdoruesit e pasqyrave financiare përfshijnë ata që tashmë kanë një lidhje ekonomike me firmën, si dhe ata që mund të duan të kenë një marrëdhënie ekonomike, në të ardhmen. • Shumica e përdoruesve kanë ose kanë ndërmend të kenë një marrëdhënie transaksionale me firmën, dhe disa përdorues mund të jenë në gjendje të marrin informacion direkt nga firma. • Megjithatë, shumica e përdoruesve, do ti përdorë pasqyrat financiare vjetore, si dhe raportet tremujore apo raportet e tjera.

BURIMET E INFORMACIONIT FINANCIAR • Përveç pasqyrave financiare bazë të biznesit dhe shënimeve shpjeguese, që i kemi përshkruar në kapitujt e mëparshëm, në dispozicion të analistëve financiarë janë edhe informacione financiare të tjera, që mund të përdoren në kombinim me pasqyrat financiare. • Përveç raporteve vjetore të detyrueshme, kompanive publike mund t'iu kërkohet të dorëzojnë raporte tremujore, të cilat natyrisht janë më pak të detajuara se raportet vjetore. • Burime të tjera të informacionit publik që janë më lehtësisht të disponueshme përfshijnë periodikë të ndryshëm të biznesit si Wall Street Journal, Business Week, Forbes, Fortune, Barron's, ose gazeta të ndryshme që specializohen në industri të caktuara. • Shërbimet këshilluese për investime, gjithashtu, publikojnë informacion përmbledhës për firmat dhe industritë specifike. Disa nga më të njohurat janë Standard & Poors, Moody's, Value Line, etj. Këto shërbime sigurojnë informacion të përmbledhur nga raportet vjetore të kompanisë.

Burimi kryesor i informacionit financiar ku duhet të përqëndrohemi është raporti vjetor i firmës. Një raport vjetor zakonisht përmban elementët e mëposhtëm: 1. Diskutimi dhe analiza e manaxhimit (MDA-Management Discussion and Analysis), i cili është një raport narrativ (tregues), që jep një përshkrim cilësor të ngjarjeve më të rëndësishme të vitit. Ky seksion mund të përfshijë, gjithashtu, edhe një letër nga CEO. 2. Raporti i kontabilistit të pavarur (raporti i audituesit), i cili zakonisht paraqitet si një opinion i shprehur qartë ose si një version i një opinioni të kualifikuar në lidhje me pasqyrat financiare. Raportet vjetore në përgjithësi përfshijnë deklaratën e përgjegjësisë së manaxhimit për cilësinë e informacionit të përfshirë në pasqyrat financiare. 3. Pasqyrat financiare bazë, të cilat përfshijnë bilancin kontabël, pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve, dhe pasqyrën e flukseve të mjeteve monetare.

4. Pasqyrat financiare dytësore, të cilat mund të përfshijnë pasqyrën e kapitalit të aksionerëve, rakordimet e tjera që lidhen me pasqyrën e flukseve të mjeteve monetare, si dhe informacione të tjera që kanë lidhje me pasqyrat financiare bazë. 5. Shënimet shpjeguese shoqëruese të pasqyrave financiare, të cilat përfshijnë një shumëllojshmëri të informacioneve suplementare siç janë: të dhënat tremujore, informacioni i segmentit të biznesit, dhe informacioni i trendit (tendencës), i dhënë në formën e krahasimeve pesë apo dhjetëvjeçare të të dhënave të zgjedhura financiare ose të raporteve kryesore (kyçe). I gjithë ky informacion që ndodhet në raportin vjetor siguron bazën për pjesën më të madhe të analizave të bëra nga përdoruesit e pasqyrave financiare.

BAZA E KRAHASIMIT Një nga vendimet e para të një analisti është identifikimi i bazës së krahasimit. Pra, cilat të dhëna do të përdoren për të krahasuar dhe vlerësuar, një firmë të caktuar? Gjithashtu, është e rëndësishme të theksohet se të dhënat financiare nuk ekzistojnë në vakuum. Të analizosh pasqyrat financiare të një firme, për një vit të vetëm, është njëlloj si të raportosh vetëm një pjesë të rezultatit të një ndeshjeje futbolli! Prandaj, analiza e pasqyrave financiare shpesh merret me krahasimin e rezultateve të vitit aktual, me rezultatet e tjera të ngjashme dhe të lidhura me to. Alternativat mund të përfshijnë: 1. Rezultatet e vitit të mëparshëm; 2. Një firmë tjetër të ngjashme, në të njëjtën industri; 3. Një firmë tjetër në të cilën analisti mund të investojë; 4. Të gjitha firmat e të njëjtës industri dhe / ose mesataren e industrisë; 5. Standardet ose objektivat që janë vendosur më parë, të tilla si kriteret e kreditimit ose të investimit.

Nëse kanë ndodhur ngjarje të rëndësishme dhe të pazakonta që do të shtrembëronin krahasimet, atëherë pasqyrat financiare mund të duhet të ripunohen ose të riorganizohen, për t'i bërë ato më të krahasueshme. Rregullimet apo ripunimet mund të jenë të nevojshme në situatat e mëposhtme: • Bashkimet ose blerjet e mëdha; • Operacionet e ndërprera ose shitjet e mëdha; • Ndryshimet në parimet e kontabilitetit ose në metodat e vlerësimit; • Artikujt e jashtëzakonshëm (në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve); • Ndryshimet në klasifikimet e llogarive; • Ndryshimet në periudhat raportuese (siç janë periudhat fiskale); • Ndërrimet apo zhvendosjet në strukturën apo klasifikimin e industrisë; • Çdo ngjarje tjetër e pazakontë dhe / ose jo periodike (që nuk ndodh shpesh, nuk përsëritet).

Udhëzimi kryesor është: "sa më e madhe shkalla e krahasimit, aq më mirë". Informacionet financiare nga firmat mund të jenë të krahasueshme, nëse firmat: • veprojnë (operojnë) në të njëjtin vend (shtet), • ndjekin praktika të ngjashme të kontabilitetit, • kanë madhësi të ngjashme (të ardhura dhe / ose mjete), • prodhojnë produkte ose shërbime të ngjashme, dhe • kanë një strukturë të ngjashme të kapitalit. Edhe pse mund të jenë të disponueshme dhe mund të merren në konsideratë, dimensione të tjera të rëndësishme të krahasueshmërisë, për qëllimet tona, madhësia, struktura e kapitalit dhe produkti, janë më të rëndësishmet.

Deri tani, kemi identifikuar katër hapa të mëdhenj që duhet të kryhen para se të fillojmë llogaritjen e raporteve të pasqyrave financiare: 1. Identifikimi i qëllimit dhe objektivave të analizës. 2. Shqyrtimi i pasqyrave financiare, shënimeve, dhe opinionit të auditimit, për të identifikuar çdo ngjarje ose karakteristika të pazakonshme, dhe njohja me natyrën e operacioneve të firmës. 3. Përcaktimi nëse duhet bërë ndonjë rivlerësim për shkak të bashkimit, operacioneve të ndërprera dhe kështu me radhë, për të rritur krahasueshmërinë e pasqyrave financiare të firmës. 4. Përcaktimi nëse madhësia e firmës, struktura e kapitalit dhe produkti janë mjaftueshëm të krahasueshme (midis firmave ose periudhave kohore), për të vazhduar me llogaritjet e raporteve.

ANALIZA E RAPORTEVE TË PASQYRAVE FINANCIARE Hapi i ardhshëm më i rëndësishëm është bërja e analizave horizontale dhe vertikale të pasqyrave financiare. Zakonisht kjo analizë fillon me pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve, duke përfshirë të gjitha të ardhurat dhe shpenzimet kryesore të saj. Një analizë horizontale përqëndrohet në ndryshimet e ndodhura vit pas viti ose në rritjen për secilin element të rëndësishëm, të pasqyrës së të ardhurave dhe shpenzimeve. Pasqyrat financiare me format të zakonshëm, që janë një mjet i përdorur edhe në analizën vertikale, shqyrtojnë përbërjen në përqindje të elementëve të pasqyrës së të ardhurave dhe shpenzimeve. Përqindjet llogariten duke marrë si bazë të ardhurat neto, ku secili zë i pasqyrës së të ardhurave dhe shpenzimeve, analizohet më vete.

Duhet gjithashtu të bëhen analiza horizontale dhe vertikale të grup artikujve (nëntotaleve) kryesore të bilancit kontabël, dhe të pasqyrës së flukseve të mjeteve monetare. Rezultatet e këtyre analizave do të bëjnë që ta përqëndrojmë vëmendjen në fushat e ndryshimeve më të rëndësishme. Sidoqoftë, analiza të tilla nuk japin përgjigje të plota. Përkundrazi, ato tregojnë fushat më problematike, më shqetësuese, që kërkojnë hetime të mëtejshme. Prandaj, hapi 5 në vazhdim është: 5. Bërja e analizave horizontale dhe vertikale të secilës pasqyrë financiare. Identifikimi i çdo trendi apo tendence të pazakontë.

Kategoritë e raporteve financiare Analistët e shohin si të dobishme klasifikimin e raporteve në grupime të gjera, bazuar në karakteristikat që kanë për qëllim të matin, raportet e veçanta. Në këtë seksion, do diskutojmë për raporte të grupuara në katër tituj kryesorë, që janë përdorur dhe përdoren gjerësisht nga analistët: likuiditeti, rentabiliteti, struktura e kapitalit dhe raportet e investitorëve.

Raportet e likuiditetit Treguesit e likuiditetit tregojnë aftësinë paguese afatshkurtër të firmës. Ata gjithashtu tregojnë se sa efektivisht po e manaxhon firma, kapitalin e saj punues. Raporti korrent dhe raporti i shpejtë janë matësit e aftësisë paguese. Mund të përdoren, gjithashtu, edhe matës të tjerë të disponueshmërisë së parave, për të treguar se për sa kohë firma mund të operojë, duke përdorur vetëm gjendjen aktuale të parave. Një kufizim i këtyre raporteve është se ato nuk pasqyrojnë disponueshmërinë e kredisë afatshkurtër.

• Raporti korrent = Mjetet korrente Detyrimet korrente • Raporti i shpejtë = (Cash + Aktive të arkëtueshme) Detyrime korrente • Shitjet mesatare ditore = Shitjet 365 • Periudha e arkëtimit = Llogaritë e arkëtueshme (bruto) Shitjet mesatare ditore • Kostoja e mallrave të shitura në ditë = Kostoja e mallrave të shitura 365 • Numri i ditëve të shitjeve për inventarin në fund (NDSH) = Inventari në fund Kostoja e mallrave të shitura në ditë

Raportet e rentabilitetit janë një tjetër fokus i rëndësishëm i analizës për çdo investitor. Pa fitime, nuk do të ketë kthime për investitorët ose askush nuk do të dëshirojë të investojë. Përqindja e fitimit bruto është treguesi i parë i rentabilitetit për një firmë prodhuese ose tregtare. Këto të dhëna tregojnë nivelin e fitimeve të marra nga blerja dhe rishitja e mallrave. Raporti i të ardhurave operative është treguesi i dytë i rentabilitetit, sepse përfshin të gjitha kostot e tjera operative normale dhe të përsëritshme (periodike). Raporti më i rëndësishëm i rentabilitetit nga këndvështrimi i një investitori është raporti i kthimit mbi kapitalin (ROE). Shpesh quhet ROI, raporti i kthimit mbi investimet, sepse tregon nivelin vjetor të kthimit për investitorët ose pronarët e firmës. Raporti i kthimit mbi aktivet (ROA) tregon normën e kthimit mbi mjetet e firmës. Raporti i kthimit të cash-it (mjeteve monetare) mbi mjetet duhet të krahasohet me raportet korresponduese të rentabilitetit, bazuar tek të ardhurat neto, dhe tek ROA. Raporti i fundit i rentabilitetit, cilësia e të ardhurave, është një krahasim i drejtpërdrejtë midis flukseve të mjeteve monetare nga aktivitetet operacionale (CFOA), dhe të ardhurave neto (NI).

• Fitimi bruto në % = Fitimi bruto Shitjet • Të ardhurat operative në % = Të ardhura operative Shitjet • Kthimi mbi kapitalin = Të ardhura neto Kapitali aksioner mesatar • Kthimi mbi aktivet (mjetet) = Të ardhura neto + [Shpenzime interesi × (1 Norma tatimore)] Mesatarja e mjeteve totale • Kthimi i cash-it mbi mjetet = CFOA + Interesi i paguar Mesatarja e mjeteve totale • Cilësia e shitjeve = Cash i marrë nga konsumatorët Shitjet

Struktura e kapitalit Analiza e strukturës së kapitalit vlerëson strategjitë e firmës për financimin e mjeteve (aktiveve) të saj, dhe tregon shumat relative të borxhit dhe të kapitalit të vet. Analisti vlerëson se si ndryshojnë këto burime, dhe si krahasohen me firmat e tjera në të njëjtën industri. Më tej, analisti përpiqet të marrë informacione rreth vendimeve të firmës për burimet e kapitalit, në mënyrë që të parashikojë vendimet e ardhshme të financimit të kapitalit. Një investitor me siguri do të donte të dinte, nëse firma ka të ngjarë të lëshojë borxhe të reja, apo të shesë aksione shtesë nga stoku i kapitalit. Identifikimi i ndryshimeve në strukturën e kapitalit me kalimin e kohës, mund të tregojë se si do të merren vendimet e ardhshme, nga firma, në lidhje me burimet e kapitalit.

• Përqindja e përbërjes = Detyrimet korrente Totali i detyrimeve dhe kapitalit aksioner • Përqindja e përbërjes = Borxhi afatgjatë Totali i detyrimeve dhe kapitalit aksioner • Përqindja e përbërjes = Tatimet e shtyra + Detyrime të tjera të ngjashme Totali i detyrimeve dhe kapitalit aksioner • Përqindja e përbërjes = Kapitali aksioner Totali i detyrimeve dhe kapitalit aksioner • Leva financiare(ose raporti Borxh / Mjete) = Detyrime totale Mjete totale • Raporti i mbulimit të interest = Fitimet para interesit dhe taksave Shpenzime interesi

Raportet e investitorëve Këto raporte lidhen me një dimension të jashtëm të interesit të pronësisë. Shumica e tyre tregojnë se si po performon firma, në lidhje me vlerën e tregut të aksioneve të saj. Raporti i fitimit për aksion (EPS) tregon të ardhurat neto të fituara nga ҫdo aksion, që është pjesë e stokut të aksioneve në qarkullim. Ky raport përdoret shpesh nga investitorët, si treguesi kryesor në krahasimet e performancës dhe rentabilitetit, midis kompanive të ndryshme. Raporti i vlerës së tregut ndaj vlerës së librit tregon lidhjen mes vlerësimit të tregut të aksioneve të firmës, dhe vlerave të librit, të paraqitura në pasqyrat financiare të firmës. Raporti përdoret shpesh nga investitorët për të kapur mundësitë, kur mendohet që tregu po e nënvlerëson një firmë të caktuar. Raporti çmim/fitim (P / E) Është një tregues që përdoret gjerësisht për të krahasuar firmat, dhe tregon raportin midis çmimeve të tregut dhe të ardhurave (fitimeve). Investitorët shpesh vendosin referenca për këtë tregues, për shembull ata blejnë vetëm aksione me një P / E më të vogël se 30.

• Fitimi për aksion = Të ardhurat neto Mesatarja e ponderuar e numrit të aksioneve në qarkullim • Raporti i vlerës së tregut ndaj vlerës së librit = Çmimi i tregut për aksion Vlera e librit për aksion • Raporti ҫmim / fitim ose (P / E) = Çmimi për aksion EPS

Hapat përfundimtarë Pas grumbullimit të kësaj morie raportesh, një analist i zgjuar duhet të bëjë një seri pyetjesh, si për shembull: Çfarë vjen më pas? Çfarë informacioni mungon? Si e parashikojmë të ardhmen? Natyrisht, nuk ka receta të gatshme në këtë fushë. Analisti duhet të kërkojë dhe të gjejë mospërputhjet, dhe paqartësitë që janë evidentuar në tendenca të veçanta, ose në rezultatet e pazakonta të raporteve. Shumë raporte thjesht japin fakte, prandaj kërkohet nga analisti të shikojë më tej, në shënime, për të përcaktuar ngjarjet dhe trajtimet kontabël, që janë shkaku i shifrave të paraqitura në pasqyrat financiare. Një analist i kujdesshëm gjithmonë duhet ''të shohë 360 gradë'', ndërmjet llogaritjeve numerike, dhe informacionit bazë të shënimeve, gjatë përpjekjes për të deshifruar realitetin.

FALEMINDERIT