ANALISIS BUDAYA DALAM TEKS TERJEMAHAN BAHASA MELAYU BAHASA

ANALISIS BUDAYA DALAM TEKS TERJEMAHAN BAHASA MELAYU – BAHASA INGGERIS BUKU KAMPUNG SI FATIMAH Nama Ahli Kumpulan: BI NAMA NO. MATRIK L 1. AINUL NAJIHA SOLEHAH BINTI MIOR ZAINUL RIN 188309 2. NURFATIN BINTI ABDULLAH 189075 3. NURQIU AMIRA BINTI ABD HAMID 188157 4. NOR ATIKAH BINTI RAHMAT 188275

Objektif Kajian Mengenal pasti kategori unsur budaya yang terdapat di dalam buku Kampung Si Fatimah berdasarkan Teori Newmark (1988). Menganalisis strategi yang digunakan untuk menterjemah unsur budaya daripada teks bahasa Melayu ke teks bahasa Inggeris

Batasan Kajian ini menggunakan kesemua bab yang terdapat dalam buku yang bertajuk Kampung Si Fatimah Kajian ini dijalankan adalah untuk mengenal pasti unsur budaya yang terdapat di dalam bahan kajian tersebut. Data ini dikenal pasti dengan menggunakan teori Newmark (1988). Pendekatan Ainon dan Abdullah (2005) telah dipilih untuk menjadi strategi menterjemah unsur budaya yang terdapat di dalam buku Kampung Si Fatimah.

Dapatan Kajian Objektif 1: Mengenal pasti kategori unsur budaya yang terdapat di dalam buku Kampung Si Fatimah berdasarkan Teori Newmark (1988).

Unsur Budaya Ekologi BAHASA SUMBER BAHASA SASARAN UNSUR BUDAYA PENERANGAN Pada waktu Fatimah dilahirkan, Kampung Hidayah ialah sebuah desa yang berhampiran dengan sebuah kota besar. By the time Fatimah was born, Kampung Hidayah was one of the few kampungs left near the big city Desa-kampung panggilan kampung dan desa hanya digunakan oleh masyarakat Melayu pada zaman dahulu, malah panggilan tersebut telah dikekalkan sehingga kini kerana ianya sesuai dengan budaya masyarakat Melayu Anak air semakin keruh, dan setiap tahun banjir semakin buruk dari tahun-tahun sebelumnya. The stream grew muddier, and every year the floods seemed worse than the year. Anak air-stream bagi bentuk muka ialah anak air. Anak air merupakan panggilan yang dikhususkan oleh masyarakat Melayu bagi membezakan jenis sungai.

Unsur Budaya Organisasi Sosial, Adat, Perundangan, Prosedur, Konsep BAHASA SUMBER BAHASA SASARAN UNSUR BUDAYA Setiap malam antara waktu For every night, between Maghrib-maghrib dengan isyak, ada cahaya and Isyak, a light would come on Isyak-isyak yang bersinar di gerbang pintu. in the doorway. Dia juga dapat menyembuhkan And he could cure illnesses that no Bomoh-bomoh penyakit yang tidak dapat diubati other bomoh could touch oleh bomoh lain. PENERANGAN Bagi istilah maghrib dan isyak, ianya merujuk kepada waktu solat bagi masyarakat Melayu yang beragama Islam. Hal ini demikian kerana, setiap waktu solat sangat berbeza bagi setiap agama. Istilah bomoh pula ialah kepercayaan seseorang terhadap ilmu perubatan secara tradisional yang dikenali sebagai tabib, pawang dan dukun yang mengubati orang sakit. Istilah ini sangat dominan dengan masyarakat Melayu dahulu yang sangat mempercayai bomoh, malah kepercayaan tersebut juga kekal sehingga kini

Unsur Budaya Perlakuan dan Gerak Laku BAHASA SUMBER Atok menyusun bahan-bahannya di atas pelapik daun pisang, sedikit kelapa, daun kunyit, asam dan daun kemangi, semuanya dicampurkan ditumbuk di dalam lesung. BAHASA SASARAN She had spread her ingredients on a few bits of banana leaf, some fresh coconut, kunyit, assam and kemangi leaves, and was pounding them together in the batu lesung. UNSUR BUDAYA Fungsi- untuk membuat ubat Huraian- Atok menyusun bahannya di atas pelapik daun pisang, sedikit kelapa, daun kunyit, asam dan daun kemangi, semuanya dicampurkan ditumbuk di dalam lesung. PENERANGAN Dalam ayat tersebut fungsi budaya gerak laku dapat dilihat pada frasa “ditumbuk di dalam lesung batu” manakala huraiannya ialah menyusun bahan-bahannya di atas pelapik daun pisang, sedikit kelapa, daun kunyit, asam dan daun kemangi. Budaya perlakuan ini merupakan gerak laku yang biasa dilakukan oleh masyarkat Melayu. Hal ini demikian kerana, masyarakat Melayu akan menggunakan batu lesung untuk menumbuk bahan tersebut untuk menghasilkan ubat-ubatan.

BAHASA SUMBER BAHASA SASARAN UNSUR BUDAYA Ramai orang dari jauh dan dekat People came from far and wide to Fungsi: menziarahi kubur itu dan membaca visit it say their prayers Huraian: untuk membacakan doa. PENERANGAN Dalam ayat tersebut fungsi budaya perlakuan boleh dilihat pada frasa “menziarahi kubur” manakala huraiannya adalah “untuk membacakan doa”. Budaya ini memang sudah menjadi tradisi kepada orang Islam. Mereka pergi ke kubur bertujuan untuk membacakan doa kepada orang yang telah tiada.

Unsur Budaya Kebendaan BAHASA SUMBER BAHASA SASARAN UNSUR BUDAYA Fatimah yang masih terlalu kecil Fatimah, still too young to Kuih tart nenas - kuih tat made untuk berpuasa, dibenarkan fast, was allowed a taste of with pineapple mencicip semuanya: kuih tart everything: kuih tat made with Kuih makmur - kuih makmur nenas, kuih makmur, dodol, agar- pineapple, kuih makmur, Dodol - dodol agar, biskut dan kek buah; serta dodol, agar-agar, biskut, and Biskut - biksut makanan yang menyelerakan fruit cake; and savouries like Kek buah-fruit cake seperti dendeng dan rendang, dendeng and rendang, rendang- rendang serunding, masak lodeh serta serunding, masak lodeh, and Serunding- serunding sambal kacang. Masak lodeh- masak lodeh PENERANGAN Makanan ini merupakan makanan tradisi masyarakat Melayu ketika menyambut Hari Raya Aidilfitri. Makanan ini lazim dimasak dan dihidangkan pada perayaan tersebut. Sambal kacang- sambal kacang Di kampung ini terdapat 11 buah It had eleven houses and a rumah, sebuah surau, sebuah tanah surau a graveyard, and sixty perkuburan dan 60 orang penduduk tetap. inhabitants. Surau - surau Tanah perkuburan - graveyard Surau juga merupakan unsur kebendaan yang asas bagi masyarakat Melayu khususnya masyarakat yang beragama Islam. Ia merupakan rumah ibadat serta merupakan keperluan asas bagi sesebuah agama tersebut. Begitu juga dengan tanah perkuburan yang merupakan tempat untuk mengebumikan orang yang telah meninggal dunia khususnya orang yang beragama Islam.

Unsur Budaya Sosial BAHASA SUMBER BAHASA SASARAN Ada pula yang meninggal dunia Some had been babies, like Atok’s ketika masih bayi seperti adik younger sister who’d died within perempuan Atok a month of being born. yang hanya UNSUR BUDAYA Meninggal dunia - died Dalam budaya masyarakat Melayu penggunaaan frasa meninggal dunia merupakan bahasa halus atau frasa yang mengandungi konotasi yang baik bagi melambangkan orang yang telah tiada. Berbeza pula bagi perkataan mati yang dianggap tidak sesuai dan dikategorikan sebagai bahasa kasar untuk melambangkan orang yang telah tiada. Pak Belang - Pak Belang Dalam budaya masyarakat Melayu Pak Belang dikenali sebagai gelaran untuk harimau. Gelaran Pak Belang diberikan kerana harimau mempunyai badan yang berbelang. sebulan selepas dilahirkan. Pak Belang pula menjadi sebahagian daripada rahsia itu. And Pak Belang was a part of that mystery. PENERANGAN

Objektif 2 : Menganalisis strategi yang digunakan untuk menterjemah unsur budaya daripada teks bahasa Melayu ke teks bahasa Inggeris

Unsur Budaya yang Dikekalkan : BAHASA SUMBER BAHASA SASARAN Benarlah seperti kata orang bahawa It was true- the month of UNSUR BUDAYA Ramadan - Ramadan ialah bulan yang paling Ramadan was the busiest sibuk dalam setahun month of the year Di sepanjang tahun, Hari Raya Of all times of the year, Hari raya Puasalah yang paling sibuk Raya Puasa was the busiest. PENERANGAN Masyarakat Islam, Ramadan ini merupakan bulan yang mulia dan digalakkan untuk membuat lebih banyak kebaikan. Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat, Ramadan merupakan bulan kesembilan dalam tahun Hijrah dan pada masa ini juga merupakan bulan puasa. Masyarakat Islam akan mengerjakan ibadah puasa iaitu perbuatan menahan diri daripada makan dan minum di antara waktu matahari terbit hingga matahari terbenam. Hari Raya Puasa merupakan perayaan bagi masyarakat Melayu yang menganut agama islam. Unsur budaya ini dikekalkan kerana budaya masyarakat Melayu sememangnya sebati dengan Hari Raya Puasa ini. Menurut Kamus Pelajar Edisi Kedua Hari Raya Puasa merupakan hari besar Islam yg diraikan pada 1 Syawal.

BAHASA SUMBER BAHASA SASARAN Sekolah adalah di surau, dan jika School was the surau, and in ada yang jatuh sakit, dia dijaga times of sickness the kampung oleh seluruh penduduk di situ. looked after its own. Atok sering bercerita kepada Atok often told Fatimah about the Fatimah tentang tiang seri itu. tiang seri, she told her how her Dia menceritakan bagaimana Moyang had cut it from a Moyang menahannya daripada cenggal tree that grew just steps sebatang pokok cengal yang away from where they tumbuh beberapa langkah dari tempat mereka sedang duduk itu UNSUR BUDAYA PENERANGAN Surau didefinisikan sebagai bangunan yang lebih kecil daripada masjid iaitu tempat orang Islam beribadat seperti solat dan belajar agama. Unsur budaya ini sememangnya digunakan oleh masyarakat Islam yang sudah sebati dengan mereka. Tiang seri bermaksud tiang yang kedudukannya berada di tengah rumah. Tiang seri hanya terdapat pada rumah tradisional Melayu dan biasanya tiang sering dikaitkan dengan unsur mistik. Hal ini kerana mengikut kepercayaan masyarakat Melayu dahulu, tiang seri tersebut akan menjadi penjaga rumah.

Unsur Budaya Disesuaikan Semula: BAHASA SUMBER Moyang Fatimah, BAHASA SASARAN sebagai Fatimah’s great-grandfather, the peneroka awal kampung ini, kampung’s first builder, had selalu merancang untuk masa thought well ahead UNSUR BUDAYA Peneroka awal- first buider Peneroka ialah orang yang meneroka pada zaman dahulu untuk membuka tanah dengan menggunakan kuda dan kapak namun penterjemah cuba telah melakukan penyesuaian semula dalam teks sasaran menjadi first builder yang membawa maksud orang yang terawal membina Kampung Si Fatimah. Pelamin- wedding throne Perkataan throne membawa maksud kerusi khas yang digunakan oleh golongan pemerintah seperti raja dan permaisuri ataupun dengan bahasa yang lebih mudah ialah singgahsana diraja. Hal ini kerana penterjemah mahu pembaca membayangkan singgahsana diraja yang diduduki oleh pengantin depan mereka Fatimah belum pernah melihat Fatimah had never seen such a sebuah pelamin wedding throne PENERANGAN

Unsur Budaya yang Dihilangkan : BAHASA SUMBER BAHASA SASARAN Terdapat sebuah paya yang ditanam There were specially planted khusus dan juga kawasan yang wetlands and specially planted ditanam dengan pokok bakau dan api mangrove swamps UNSUR BUDAYA PENERANGAN Api-api Penghilangan ini dilakukan kerana pokok bakau dan pokok api-api mempunyai ciri-ciri yang hampir sama seperti tumbuhan yang hidup di dalam kawasan air pasang surut iaitu di kawasan muara dan pokok ini bercirikan akar yang menegak ke atas yang dipanggil pneumatophores kerana akar itu mengunjur keluar dari lumpur. Sultan - old man penghilangan unsur budaya bagi panggilan ‘sultan’ yang menjadi old man. Penterjemah menggunakan strategi ini dengan menghilangkan gelaran ‘sultan’ dalam bahasa sasaran kerana gelaran itu hanya digunakan oleh beberapa negara sahaja seperti Brunei dan Malaysia. Sultan merujuk kepada raja yang memerintah sesuatu negara. Penterjemah telah menyesuaikan budaya masyarakat Melayu di dalam terjemahannya iaitu ‘mereka telah diberkati’. Terjemahan ini lebih bertepatan dengan budaya masyarakat Melayu kerana perbuatan tersebut lebih mendekatkan diri dengan Allah. -api Tidak banyak yang berubah sewaktu Nothing changed when the old sultan itu mangkat man died Penduduk Kampung Hidayah yang The people of Kampung berasa lega kerana mereka memerhati bencana yang Hidayah, when they saw what telah terselamat - they’d memusnahkan kampung lain di was happening to friends in been specially blessed sekelilingnya berasa lega kerana other kampungs, knew they’d mereka telah terselamat. been specially blessed.

Kesimpulan Pengkaji mendapati bahawa kaedah pengekalan untuk menterjemah unsur budaya dari bahasa sumber ke dalam bahasa sasaran paling dominan digunakan oleh penterjemah. Pengkaji mendapati bahawa penterjemah yang menterjemah teks Kampung Si Fatimah dari bahasa sumber ke bahasa sasaran tidak menterjemah teks tersebut secara konsisten. Contohnya, masjid-masjid, masjid-mosque dan pak belang-pak belang, pak belang- father stripes. Kerja menterjemah adalah sukar kerana tidak boleh mengubah maksud pengarang kerana faktor perbezaan budaya dan bahasa. Tetapi, dengan mendalami teori dan prinsip penterjemahan, penterjemah akan dapat menterjemah dengan maksud yang sama tetapi mengikut kesesuaian budaya tersebut.