ANADOLUDA KURULAN LKA MEDENYETLER Anadoluda bizden nce bir
ANADOLU’DA KURULAN İLKÇAĞ MEDENİYETLERİ
Anadolu’da bizden önce bir çok medeniyet yaşamıştır. Anadolu’da kurulan ilk medeniyetler Not: Bu medeniyetleri Türk Devletleri ile karıştırmayalım! Bu medeniyetler Türkler daha Anadolu’ya gelmeden önce Anadolu’da kurulmuştur ve Türk değillerdir. 1. Hititler 2. Urartular 3. Frigler 4. Lidyalılar 5. İyonlar
HİTİTLER(ETİLER) • Kızılırmak nehri boyunca kurulmuş Anadolu Medeniyetidir. • Hititlerin başkenti Hattuşaş ( Hattuşa)’tır.
• Hititler krallıkla yönetilmiştir. • Yönetimde kraldan sonra en yetkili kişi Tavananna adı verilen kralın eşidir. • Hititler çok tanrılı dine inanmışladır. Bu yüzden Hitit ülkesine Bin Tanrı İli denilmiştir. • Ekonomileri tarım ve hayvancılığa dayanırdı.
• Hititlerde yönetimde • Hititler Mısırla ülke ilgili önemli savaşmışlar ve bu konularda alınacak savaşın sonunda kararlarda krala Hititlerle –Mısırlılar danışma görevi yapan arasında Kadeş Pankuş Meclisi Antlaşması bulunmaktaydı. imzalanmıştır. Not: Pankuş Meclisi danışma meclisi olup son söz yine krala aitti. Ama yine de kralın birilerinin fikrini alması ilkel de olsa demokrasinin varlığını gösterir. Not: Kadeş Antlaşması tarihte bilinen ilk yazılı antlaşmadır.
• Hititler anal adı verilen yıllıklar tutmuşlardır. • Bu yıllıklara olumluolumsuz tüm olayları yazmışlardır. Not: Hititlerden kalma Anallar olumlu-olumsuz tüm olayları yazdıkları için objektif tarihçiliğin başlangıcı olarak kabul edilir.
• Hititler kayaları düzleştirerek Tanrı kabartmaları yapmışlardır. Yazılıkaya ve İvriz kabartmaları Hititlerden kalmıştır.
URARTULAR • Urartular Doğu Anadolu Bölgesinde Van Gölü ve çevresinde kurulmuştur. • Başkentleri Tuşpa’dır.
• Urartulardan günümüze sulama kanalları kalmıştır. Not: Bu bilgi bize Urartuların tarım ile uğraştığını gösterir.
• Urartular kale yapımına önem vermişlerdir. Bu kaleleri yüksek yerlere yapmışlardır. Not: Bu durumun sebebi savunma amaçlıdır. Kendilerine yapılan saldırıları yukarıdan gözleyerek önlem almışlardır.
FRİGLER • Frigler Ankara ve çevresinde kurulmuş İlkçağ Anadolu Medeniyetidir. • Başkentleri Gordion’dur.
• Friglerin ünlü kralları Midas’tır. (Tarihte eşek kulaklı Midas olarak bilinir. ) • Frigler deyince ilk akla gelen şey tarımdır. Tarıma büyük önem vermişlerdir. Bunu gerek kanunlarına gerekse dini inanışlarına yansıtmışlardır. • Friglerde saban kırmanın, öküz öldürmenin cezası ölümdü. Not: Bu durum bize tarıma ne kadar önem verdiklerini gösterir.
• Frigler tarıma verdikleri önemi dinlerine de yansıtmışlardır. Kibele adını verdikleri bereket tanrıçasına inanmışlardır.
• Friglerin tapates adını verdikleri kilimleri vardır.
LİDYALILAR • Batı Anadolu’da Manisa ve çevresinde kurulmuş ilk çağ medeniyetidir. • Başkentleri Sardes’tir.
• Lidyalılar deyince ilk akla gelen ticarettir. Kara ticaretine büyük önem vermişlerdir. • Tarihteki en eski ticaret yolu olan Kral Yolunu bulmuşlardır. Not: Kral Yolu Lidyalıların başkenti Sard’dan başlayıp Asurların başkenti Ninova’ya kadar uzanan tarihteki en eski ticaret yoludur.
• Lidyalıların ticaretle uğraşmaları parayı bulmalarına sebep olmuştur. Not: Tarihte parayı bulan ilk medeniyet Lidyalılardır.
• Günümüzde Manisa’da bulunan Sard Harabeleri Lidyalılardan kalmıştır.
İYONLAR • İyonlar Batı Anadolu’da kurulmuş İlkçağ medeniyetidir. • Polis adını verdikleri şehir devletleri şeklinde örgütlenmişlerdir. Başlıca şehirleri İzmir, Efes, Milet, Foça’dır.
• İyonlar denilince akla ilk gelen özellikleri deniz ticaretiyle uğraşmalarıdır. • Kendilerine koloni adı verilen deniz ticaret şehirleri kurmuşlardır.
• Matematikte: Thales ve • İyonlar bilime verdikleri Pisagor önemle bilinirler. • Felsefede: Diyojen Felsefe, matematik, tıp • Tıpta: Hipograt biliminin temelini • Tarihte: Heredot İyonlar atmıştır. q İyonlar döneminde yaşamış ünlü bilim adamlarıdır.
• İzmir’deki Efes Harabeleri İyonlardan günümüze kalmıştır.
HAZIRLAYAN: SAMİME ÇEVRİN Sosyal Bilgiler Öğretmeni
- Slides: 23