AMH seviyelerini etkileyen klinik durumlar nelerdir Prof Dr

AMH seviyelerini etkileyen klinik durumlar nelerdir? Prof Dr Ülkü Özmen Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD

Anti –Müllerian-Hormon(AMH) • Anti-Mülleryen hormonu transforming growth faktör-beta süper ailesinin bir üyesidir. • Doku büyümesinde ve farklılaşmasında görev alır. • AMH reseptörünün kodlayan gen 12. kromozomun uzun kolunda bulunur • AMH cinsiyet farklılaşmasında çok önemli bir rol alır(7. gebelik haftasında)

AMH • AMH seviyesinin over rezervini gösteren en önemli testlerden biri olduğu düşünülmektedir • AMH seviyeleri antral follikül sayısı ile pozitif olarak ilişkilidir • Kız çocuklarında serum seviyesi çok düşüktür puberte döneminde hızla seviyesi atar • AMH granulosa hücrelerinden pre-antral ve antral folliküllerinden üretilir, FSH’a bağlı folikül gelişimini erken evrelerinde inhibe eder • İntrauterin dönemde erkek fetusda müllerian kanalların regresyonuna sebep olur • Erkek fetuslarda puberteye kadar sertoli hücrelerinden yüksek oranda üretilir, erişkin erkekte salınımı gittikçe azalır

AMH ‘nın Overdeki rolü • Folliküler aktivasyon ve büyümeyi engellemek • FSH ‘ ın uyardığı büyümeyi engellemek • Granuloza hücre büyümesini engellemek • Aromatazı engellemek • Dominant follikül seçimini düzenlemek

AMH’nın Salınımı La Marca et al. Human Reproduction Update, Vol. 16, No. 2 pp. 113– 130, 2010

Anti –Müllerian-Hormon • Küçük antral ve pre-antral foliküllerin granuloza hücrelerinden üretilir • AMH seviyelerinin menstruel siklusun günlerinden etkilenmediği birçok çalışmada gösterilmiştir • Hormonal preparatların da AMH seviyelerini etkilemediği düşünülmektedir • Siklus gününe göre ortalamadan %3 ila %19 oranında sapma olabilmektedir Wunder DM, et al. Fertil Steril 2008; 89: 927– 933. • Kadınlarda gebelik, , Gn. Rh agonist tedavisi ve kısa vadeli doğum kontrol ilaçlarının kullanımından AMH nın etkilenmediği düşünülmektedir Köninger et al. Reproductive Biology and Endocrinology 2013, 11: 60

AMH’nın yaşla birlikte düşüşü ve Menstrüel siklusda AMH’nın günlük değişimi

• Aşağıda serum AMH seviyelerinin etkilediği gösterilmiş klinik durumlar

• Intra/inter-assay differences: aynı lab da yapılır ise <%5. • Mevcut sorunlar: lab. lar arası farklar ve örnek saklanması • Oda ısısında hemen santrifüj edilmezse dramatik %40 ↑ • AMH -200 C de 5 günde taze örneklere göre %23 artar. • -800 C de saklanırsa değişiklik olmaz.

2002 -2010 ARASI: • Diagnostic Systems Laboratory (DSL) AMH assay: • Immunotech IOT • The IOT assay produced AMH concentrations 40% higher compared with DSL 17/11/2010 SONRASI: • The Beckman Coulter Gen II assay: • sandwich-type enzymatic, microplate assay (the AMH gen II assay) • The gen II assay is calibrated to the old IOT standards and AMH levels are thus comparable to the IOT assay and 40% higher than the previous DSL version • The gen II assay has a 2 -fold greater sensitivity (0. 08 ng/ml) than the IOT assay

AMH-Laboratuar 1 pmol/l = 7. 14 ng/ml

Toner JP, Seifer DB. Fertil Steril. 2013

AMH ve Endometriosis • Endometrioma overe uygulunan en sık operasyonlarda en sık tanı alan durumdur ve endometriosiz olan hastaların %17 -44 ünde rastlanır • Ancak endometriomaya uygulanan kistektomi sonrası over rezervi azalabilmektedir • Endometriomalı hastalarda yapılan bir retrospektive bir analizde AMH seviyeleri farklı gruplarda karşılaştırılmıştır • Hastalar kistektomi yapılmamış , daha önceden ünilateral veya bilateral kistektomi yapılmış ve kistektomisi analiz sırasında yapılan endometriomalı kadınlar olarak ayrılmış ve daha sonra kontrol grubu ile karşılaştırılmıştır. Yeni kistektomi yapılan hastaların AMH seviyeleri kistektomi öncesi ve 3 ay sonrasında tekrar ölçülmüştür Hwu et al. Reproductive Biology and Endocrinology 2011, 9: 80

AMH ve Endometriosis • 1642 hasta • Ölçümler erken foliküler fazda yapılmış • Yaşla birlikte AMH seviyeleri bütün gruplarda azalmıştır • tek taraflı endometrioması olan hastalara göre iki taraflı endometrioması olan hastaların AMH seviyesi anlamlı olarak düşük bulunmuştur • Ünilateral kistektomi yapılan hastalara göre bilateral kistektomi yapılan hastaların AMH seviyeleri anlamlı olarak düşük bulunmuştur • Analiz sırasında kistektomi yapılan hastaların operasyon sırasındaki AMH ölçümlerine göre 3 ay sonra ki değerleri anlamlı olarak düşük bulunmuştur Hwu et al. Reproductive Biology and Endocrinology 2011, 9: 80

AMH ve Endometriosis • Endometriosisli hastaların AMH seviyeleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük bulunmuştur • Kistektomi yapılmamış endometriosisli hastalara göre yapılanlarda AMH seviyeleri daha düşük bulunmuştur • Bu çalışmaya göre endometriosis tanısı almak AMH seviyelerinde düşmeye yol açmakta • Endometrioma çift taraflı ise AMH seviyelerinde ki düşüş daha da artmaktadır • Endometriomalı kadınlara yapılan kistektomi ise AMH seviyelerini daha da düşürmektedir, iki taraflı uygulanırsa düşüş daha fazla olmaktadır • AMH seviyeleri endometriosisde hastalığın şiddetini gösterebilir ve tedavi zamanı planlamasında yol gösterici olabilir • Kistektomi öncesi AMH ölçümleri rutin uygulama olarak önerilmiştir Hwu et al. Reproductive Biology and Endocrinology 2011, 9: 80

AMH ve Gebelik-Postpartum Dönem • 554 sağlıklı gebede yapılan bir çalışmada AMH seviyelerinin her trimesterde değişiklik gösterdiği gösterilmiştir • Üçünc trimestrede ve doğumdan hemen sonra AMH seviyeleri çok düşük bulunmuştur • Postpartum 4. günden sonra seviyelerde tekrar artış olduğu gözlenmiştir • Ayrıca 35 yaş üstü kadınlarda gebelikte görülen ve her trimesterde gittikçe belirginleşen düşüşün daha fazla olduğu gözlenmiştir • Bu nedenle gebelikte düştüğü için ve de her trimesterde farklı ölçüldüğü için bir marker olarak kullanılamaz Köninger et al. Reproductive Biology and Endocrinology 2013, 11: 60

AMH ve Gebelik-Postpartum Dönem • Gebelikte 28 yaş altı kadınlarda 3. trimesterde AMH seviyesi ortalama 0. 72 ng/ml olarak bulunmuştur • Bütün yaş grupları için median değer 0. 5 ng/ml olarak bulunmuştur • AMH gebelikte prepubertal dönemde olduğu gibi çok azalmaktadır ve bu düşüş over rezervinin miktarı ile ilişkili değildir; over tam olarak baskılanmıştır • AMH doğum sonrası günler içinde artmaya başlamaktadır • AMH de ki bu baskılanma doğum yapan kadınların nulliparlara göre menopoza neden geç girdiğini açıklayabilir Köninger et al. Reproductive Biology and Endocrinology 2013, 11: 60

AMH-PKOS • • • AMH polikistik over sendromlu hastalarda yüksek düzeyde salgılanır. Bu durum sadece antral folikül sayısının fazla olmasından değil granuloza hücrelerinden de aşırı AMH salgılanmasından kaynaklanır. Bu hastaların granuloza hücrelerinden normal kadınlara göre AMH 75 kez daha fazla salgılanır La Marca et al. Human Reproduction Update, Vol. 16, No. 2 pp. 113– 130, 2010

AMH-PKOS • PKOS hastalarında metformin ve deksametazon kullanımının AMH seviyelerinde bir değişikliğe neden olmadığı gösterilmiştir La Marca et al. Human Reproduction Update, Vol. 16, No. 2 pp. 113– 130, 2010

PKOS-CC-AMH • CC alan PKOS’lu hastalarda tedaviye yanıt veren ve vermeyenlerde AMH seviyeleri karşılaştırılmış • AMH seviyeleri yüksek olan (≥ 3. 4) pkoslu kadınlarda CC’a yanıtın çok azaldığı gözlenmiştir Mahran A et al. J Clin Endocrinol Metab 2013 ; 98(10): 4170 -5.

Doğum Kontrol İlaçları-PKOS-AMH • PKOS’lu kadınlarda 6 ay kullanım sonrası 35µg etinilestradiol+2 mg siproproteron asetat kullanımı ile AMH seviyeleri anlamlı olarak düşmüştür • Aynı çalışmada 30 µg etinilestradiol+3 mg drospirenone kullananlarda ise AMH seviyelerinde anlamlı bir fark bulunamamıştır Panidis et al. Gynekol Endocrinol 2011 Aug; 27(8): 587 -92

Irk-AMH • • Irk AMH seviyelerini azaltan diğer bir faktör AMH erken yaşlardan itibaren azalmaya başlar AMH seviyesi farklı ırk ve etnik gruplarda farklılık göstermektedir Yapılan çalışmaklar antral folikül sayısının etkileyen 16 genetik varyantın 7 sinin AMH seviyesini de etkilediği gösterilmiştir. Hwu et al. Reproductive Biology and Endocrinology 2011, 9: 80

AMH-Irk • • Afrikalı kadınların genç yaşlarda over rezervleri çok yüksek olmasına rağmen menopoza yakın yıllarda beyaz ve asyalı kadınlardan daha düşük bulunmuştur Asyalı kadınların genç yaşlarda daha zayıf bir over rezervleri olmasına rağmen ileri yaşlarda over rezervlerinde daha az bir değişme olur Bu kadınlarda ovaryen rezerv erkeni yaşlarda azalmaktadır Reshef Tal and David. B. Seifer. International Journal of Endocrinology. 2013

AMH-Irk • Reproduktif potansiyel etnik gruplar ve ırklar arasında farklılık gösterir • YÜT uygulanan beyaz kadınların hispaniklere, asyalı ve siyah ırka göre daha iyi yanıt verdiği görülmüştür • Siyah ve hispaniklerde yaş, sigara, BMI gibi değişkenler analizden çıkarıldıktan sonra beyazlara göre AMH değerlerinin %25 daha düşük olduğu bulunmuştur • Ayrıca siyahlarda yaşla birlikte AMH seviyeleri çok hızlı bir şekilde düşmektedir Reshef Tal and David. B. Seifer. International Journal of Endocrinology. 2013

AMH-Irk • Beyaz kadınlarda 6. genin p 23 de yerleşen JARD 2(jumonji, AT rich interactive domain 2) ile ilgili olduğu bulunmuştur • Afrikalı kadınlarda genç yaşlarda FSH in çok düşük olduğu ve antral folikül sayısının çok yüksek olduğu yaşla birlikte hızla düştüğü gözlenmiştir • Asyalı kadınlarda ise genç yaşlarda beyaz ve siyahlara göre az over rezervine sahipken ilerleyen yaşlarda overlerin daha yavaş yaşlandığı bulunmuştur

Frajil X mental retardasyon • Frajil X mental retardasyon genotipi AMH seviyeleri ile ilgilidir

Kontrollü Ovaryen Stimulasyon • Kontrollü ovaryen stimulasyon yapılan hastalarda AMH seviyelerinin düşüştüğü gösterilmiştir; AMH seviyelerinin düşmesi FSH a bağlı olabilir • Ovulasyon indüksiyonu yapılacak hastaların tedaviye yanıtını tespit etmek için AMH seviyeleri tedaviden önce ölçülmelidir • Çünkü AMH seviyeleri kontrollü ovaryen stimulasyon uygulanan hastalarda düşüş göstermektedir

Otoimmun Hastalıklar Sistemik Lupus Eritamozus-AMH • • • Ağır bulguları olan otoimmün hastalıklarda – sistemik lupus eritamozus, vaskülit, sikleroderma gibi - kullanılan siklofosfamid veya diğer alkileyici ajanlar prematür overyan yetmezliğine sebep olabilirler Bu ajanlarla birlikte Gn. RH-analogları kullanılırsa overyan toksite azalmaktadır Bu hastalarda tedavi sonrası serum AMH seviyelerinde ki azalma siklofosmadin tek başına kullanımından daha az olmuştur Marder W et al. Gynecol Endocrinol. 2012 ; 28(8): 624– 627.

SLE-AMH • Sistemik lupus eritematöz (SLE) hastaları tedavi almayacak kadar hafif bir kliniğe sahip olsalar bile AMH seviyeleri sağlıklı yaşıtlarına göre daha düşük bulunmuştur Ma W et al. J Womens Health 2013 22(12) ; 2023 -2027 • 48 menopoz öncesi SLE hastalarında yapılan bir çalışmada hastalar 3 gruba ayrılmıştır • Grup 1 siklofosfamide kullananlar • Grup 2 siklofosfamide+ Gn. RH-a kullananlar • Grup 3 tedavi almayanlar • Grup 1 de ki kadınların AMH seviyeleri 2 ve 3 den düşük bulunmuştur • Grup 2 dekiler de grub 3 den anlamlı olarak düşük AMH seviyeleri ölçülmüştür Marder W et al. Gynecol Endocrinol. 2012 ; 28(8): 624– 627.

Hiperinsulinemi-AMH • Açlık insülin seviyeleri ile serum AMH seviyeleri arasında negatif korrelasyon vardır • İnsulin direnci overin granulosa hücre fonksiyonlarının negatif etkilemektedir • Bu nedenle hiperinsulinemi ve insülin direnci varlığında serum AMH seviyeleri düşmektedir • AMH seviyeleri insülinin neden olduğu oksidatif hasara ve subotial foliküler vaskülarizasyona bağlı olarak düşebilir • Özellikle geç reprodüktive dönemde olan kadınlara D vitamini desteği verilebilir Franks S, et al. Rev Reprod. 1996; 1: 47– 53

Meme Kanseri-AMH • • Meme kanseri hastalarının %25 i 40 yaş ve öncesi tanı almaktadır Meme kanseri tanısı alan 37 yaş altında ki kadınlarda AMH seviyelerinin olmayan kadınlardan farklı olmadığı ancak ileri yaşlarda meme kanseri tanısı alan kadınların kemoterapi öncesi serum AMH seviyelerinin meme kanseri olmayan yaşıtlarından daha düşük olduğu gösterilmiştir Kanserin over rezervini olumsuz etkilediği düşünülmektedir Bunun bilinmesi fertilite koruyucu tedavi alacak hastaların belirlenmesinde önemlidir Su et al. Breast Cancer Res Treat. 2013 ; 137(2): 571– 577.

BRCA 1 ve BRCA 2 -AMH • BRCA 1 ve BRCA 2 taşıyıcısı olan kadınların ovulasyon indüksiyon tedavisine yavaş cevap verdikleri ve menopoza daha erken girdikleri gözlenmiş Oktay K et al. Journal Of Clinical Oncology 2010 28(2); 240 -244.

AMH-Lenfoma • Hodgkin lenfoma ve Non-Hodgkin lenfoma tanısı alan kadınların kanser tedavisi öncesi bakılan AMH seviyeleri kontrol grubundan daha düşük bulunmuştur • Kanserin over rezervi üzerine etkisi olduğu düşünülmektedir Lawrenz B, et al. Fertil Steril. 2012

Çocukluk Çağı Kanserleri-AMH • Yüksek dozda kemoterapi ve radyoterapi alan hastalarda AMH seviyeleri yaşıtlarına göre anlamlı olarak düşük bulunmuştur Lunsford AJ et al. Fertil Steril 2014 ; 101(1): 227 -31. • Akut miyeloid Lösemi nedeniyle kemoterapi alan hastaların normal pubertal gelişimi göstermelerine rağmen yaşıtlarına göre AMH seviyeleri %13 daha düşük bulunmuştur Molgaard-Hansen L et al. Pediatr Blood Cancer 2013 ; 60(12): 1988 -95

Klasik Galaktosemi • Klasik galaktosemi lethal bir genetik bozukluktur ve galaktose-1 P uridylyltransferase (GALT) daki bozukluğa bağlıdır • Yeni doğan döneminde tanı konsa ve hayat boyu çok sıkı bir diyet yapılsa bile klasik galaktosemili kadınların %80 inde primer ya da prematür ovaryen yetmezlik görülebilir • Bu hastalarda erken yaşlardan itibaren AMH seviyeleri yaşıtlarına göre düşüktür nadiren tekrar yükselebilir Spencer JB et. al. J Clin Endocrinol Metab. Jul 2013; 98(7): E 1257–E 1265.

Turner. Sendromu-AMH • Yeni-doğanda AMH yok denecek kadar düşük seviyededir • Bir yaşına kadar 1 ng/ml’ nin üstüne çıkar • 8 -25 yaşlarda >2 ng/ml olur • 18 aylıktan puberteye kadar Hipotalamik-hipofizer-over aksı inaktive olduğu için primer ovaryen yetmezliği olan kız çocuklarında bile FSH yanıltıcı olarak düşük bulunabilir • Sağlıklı kadınlarda ve Turner sendromunda tek bir AMH ölçümü bile mensturasyon durumunu ve prematur ovaryen yetmezlik olup olmayacağını doğru tahmin edebilir Freeman EW et al. J Clin Endocrinol Metab. 2012; 97: 1673– 1680. Hagen CP, et al. J Clin Endocrinol Metab. 2010; 95: 5003– 5010.

Mayer-Rokitansky-Kuster-Hauser Sendromu. AMH • AMH nin sinyalini iletmede 2 tane gene sorumludur; AMH ve AMHRII • Bu genlerdeki varyantlar normoöstrojenik-normoovulatuar kadınlarda gözlenen idyopatik infertiliteden sorumludur • MRKH sendromlu hastalarda da AMH ve AMHRII genlerinin ekspresyonları normaldir • Bu nedenle bu hastalarda AMH over yaşı tayin için kullanılabilir Zec I et al. Biochem Med. 2011; 21(3): 219 -30

Granulosa Hücreli Tümör-AMH • Seks kord stromal tümörler over korteksinin mezenkimal stem hücrelerinden köken alırlar ve granulosa-teka hücreli tümörleri de içerirler ve tüm over tümörlerinin %1 -3’ünün oluştururlar • AMH seviyeleri hem tanıda hem de takipte biokimyasal belirteç olarak kullanılabilirler • GHT in %76 -93 ünde AMH yükselir • Bu hastalara verilen siklofosfamid, bisulfan, melfan, sitosin, prokarbazin ve sisplatin gibi kemoterapetikler ise AMH düşmesine ve dolasıyla over rezervinin azalmasına sebep olurlar Zec I et al. Biochem Med. 2011; 21(3): 219 -30

D Vitamini - AMH • D Vitamini prodiferensiasyon, anti-proliferasyon, proapoptosis, immünsupresyon ve antiinflamasyon gibi birçok işleve sahip br vitamindir • D vitaminin kanser, immünolojik hastalıklar, diyabet, enfeksiyon gibi durumlarda da tedavi edici olabileceği düşünülmektedir • Serum 25 hidroksivitamin. D seviyelerinin AMH seviyelerini etkilediği düşünülmektedir • Özellikle 40 yaş üstü kadınlarda ki vitamin D eksikliği AMH seviyelerinde düşüklükle ilgili bulunmuştur • Fertilite sorunu olan hastalarda vitamin D desteğinin tedaviye destek olabileceği düşünülmektedir. Merhi et al, Fertil Steril. 2012 July ; 98(1): 228– 234

D Vitamini - AMH • D vitaminin PKOS lu hastalarda görülen metabolik sendrom ve insülin direncinin patogenezisinde rolü olduğu düşünülmektedir • D Vitamini AMH genini indükler ve D vitamin ve AMH pozitif olarak korreledir, muhtemelen D vitamini granulosahücrelerinde AMH yapımını arttırmaktadır Lips P, et al. Clin Endocrinol (Oxf). 2010; 73: 277– 85.

Doğum Kontrol İlaçları-AMH • Doğum Kontrolü ilaçlarını eskiden kullanan ve 1 yıldan uzun süredir kullanmayanlar ile yeni kullananlar karşılaştırıldığında • Eski kullananlarda antral folikül sayısının arttığı AMH seviyelerinin daha yüksek olduğu ve serum androjenlerinin arttığı gözlenmiş • SHBG seviyesi de artmıştır • Uzun süreli doğum kontrolü kullananların hafif fenotipik PKOS lu gibi laboratuar bulgusu verdiği gözlenmiş Mes-Krowinkel MG et al. Fertil Steril. 2014 Jun; 101(6): 1757 -65. • Başka bir çalışmada oral veya vaginal verilen doğum kontrol ilaçlarının AMH seviyelerini etkilemediği gösterilmiştir Streuli I et al. Fertil Steril 2008 ; 90(2): 395 -400.

Metformin-AMH • Altı ay metformin kullanan kadınların AMH seviyelerinde anlamlı bir fark bulunamamıştır Panidis et al. Gynekol Endocrinol 2011 Aug; 27(8): 587 -92

Gn. RHa-AMH • Gn. RHa ları özellikle genç hastalarda kemoterapi öncesi over rezervini korumak amaçlı verilmektedir • Gn. RHa kullanımının 1. ayında AMH seviyeleri anlamlı bir şekilde düşmektedir bu nedenle hastanın over rezervinin değerlendirilmesi tedavi öncesinde ve sonrasında yapılmalıdır S HI et al. J Clin endocrine Metab. 2013; 98(12): E 1961 -6.

Geleneksel Çin Tıbbı- AMH • Kemoterapi uygulanan ratlarda GÇT , Gn. RH-a ve tedavi edilmeyenler karşılaştırıldığında • GÇT kullanılan ratlarda AMH ekspresyonu daha çok görülmüştür • Kontrol grubuna göre Gn. RH-a kullanımı da faydalı olmuştur Xia T et al. Syst Biol Reprod Med. 2014 May 15: 1 -11

Kemoterapi-Radyoterapi-Kemik İliği Transplantasyonu-AMH • Transplantasyon hastaları ve tüm vücut RT alan hastalar kemoterapi alan hastalara göre çok daha düşük AMH ölçümlerine sahiptirler Beneventi F et al. BJOG. 2014 Jun; 121(7): 856 -65

HIV-AMH • HIV pozitif kadınların AMH düzeyleri HIVnegatif kadınlardan farklı bulunmamış ancak bu kadınlarda prematür menopoz 3 kat daha fazla bulunmuştur Willems N et al. Rev Med Brux 2013; 34(5): 397 -404.

Obesite- AMH • Obesitenin over rezervini azalttığı gösterilmiştir • Geç reprodüktif dönemde obez kadınların AMH seviyelerinin VKİ < 30 olan kadınlara göre %65 daha düşük bulunmuştur • Normal kadınlara göre kilo kadınların AMH seviyelerinin %33 daha düşük bulunmuştur

Obesite -AMH • Granulosa hücrelerine lipotoksik etki olabileceği düşünülmektedir • Leptinin obesitede arttığı gösterilmiştir • Leptinin AMH ve AMH reseptör. II gene ekspresyonunu granulosa hücrelerinde JAK 2/STAT 3 yolu ile inhibe ettiği gösterilmiştir Reshef Taland David. B. Seifer. International Journal of Endocrinology. Volume 2013

Sigara- Alkol -AMH • Sigara ve alkol kullanımının menopoz yaşını öne çektiği ve AMH seviyelerini azalttığı gözlenmiştir. Reshef Taland David. B. Seifer. International Journal of Endocrinology. Volume 2013

Sigara -AMH • Sigaranın over rezervini azaltığı birçok çalışmada gösterilmiştir • Bu kadınların AMH seviyeleri daha hızlı düşmektedir • Daha önce sigara içen kadınlar yada pasif içicilerde aynı etki gözlenmemiştir • Buna bağlı olarak sigaranın antral follikülleri etkilediği primordial follikülleri etkilemediği ve sigarayı bırakınca büyüyen follikülerin normale döndüğü gösterilmiştir Sowers MR et al. Annals of the New York Academy of Sciences, Vol. 1204, pp. 95– 103, 2010.

Dihidroepiandrosteron-AMH • DHEA kullanımı granuloza hücrelerinde büyümeye sebep olarak preantral ve erken antral foliküler evrede AMH ekspresyonunu arttırır • Over yaşlanmasına etkilerini geciktirmek için kullanılabilir • Prematür ovaryen yetmezlik olgularında tedaviye eklenebilir Narkwichean A et al Human Reprod 2014 ; 29(1): 146 -54.

Erkekte AMH • Erkek infertilitesinde de AMH ölçümlerinin tanısal değeri vardır • Testesteron seviyelerinin çok düşük olduğu prepubertal dönemde yüksek AMH seviyeleri testis dokusunun iyi çalıştığının gösteren bir bulgudur • AMH bu nedenle interseks ya da testiküler feminizasyon durumlarında ayırıcı tanıda kullanılabilir • Özellikle gonadların palpe edilemediği hastalarda bir marker olarak kullanılabilir • AMH seviyeleri normal ise testislerin inmemiş olduğu düşünülür • İnfertil erkeklerde AMH spermotogenezis ile ilgili bilgi verebilir • Oligozoospermi hastalarında AMH seviyelerinin düştüğü gösterilmiştir • Özellikle obstruktive azospermide AMH seviyeleri çok düşük olduğu için tanısal amaçlı kullanılabilir La Marca A et al. Human Reproduction Update, Vol. 16, No. 2 pp. 113– 130, 2010

• Teşekkür Ederim