Altn kimyada Au Latince Aurum danldayan parlayan sembol

Altın, kimyada Au (Latince Aurum dan(ışıldayan parlayan)) sembolü ile gösterilen yumuşak, parlak sarı renkte kimyasal bir element. Altının parlak sarı rengi, asitlere karşı dayanıklılığı, doğada serbest halde bulunabilmesi ve kolay işlenebilmesi gibi özellikleri, insanların ilkçağlardan beri ilgisini çekmiştir. Altın, parlak sarı rengi ve ışıltısıyla göz alan çok ağır bir metaldir. Üstelik kolay tepkimeye girmeyen çok kararlı bir element olduğu için havadan ve sudan etkilenmez. Bu yüzden hiçbir zaman paslanmaz, kararmaz ve donuklaşmaz. Bir başka özelliği de saf haldeyken çok yumuşak olmasıdır; bu nedenle kolayca dövülerek biçimlendirilebilir. Altın bütün bu özellikleriyle tarih boyunca en kıymetli metallerden sayılmıştır.

Altın; saf olarak elde edilmek için aşağıdaki tepkimelerden geçer. 4 Au + 8 Na. CN + 2 H 2 O + O 2 → 4 Na. Au(CN)2 + 4 Na. OH 2 Na + 2 Au(CN)2 + Zn → 2 Au + Na 2 Zn(CN)4

Altın Ayarı Altının kimyadaki saflığı “yüzde” ile mücevhercilikteki saflığı ise “karat” veya “ayar” terimleriyle ifade edilir. . 24 Ayar Altın %100 saf altını ifade etmektedir. 24 ayar altın işlenememektedir çünkü çok yumuşaktır. Yalnız külçe olarak üretilmektedir. 1000 milyem olarak ifade edilir.

. 8 Ayar Altın 8 ayarda gram başına 333 milyem (mg) altın bulunur. Örneğin; Elimizde 100 gr has altın(24 ayar) olsun. Bu altını kullanarak 8 ayar elde edeceksek; elde olan altın gramını 333‘e bölüp 1000 ile çarpıyoruz. 100/333=0, 3003 x 1000= 300 gram Elde edilen bu rakamdan has altının gramını çıkartıyoruz. 300 -200=100 gram safsızlık ekleyeceğiz.

Altının kırmızı yada yeşil olmasına karar verdikten sonra gümüş ve bakır katılır. Kırmızı Altın %65 Bakır katılır. %35 Gümüş katılır. Yeşil Altın %65 Gümüş katılır. %35 Bakır katılır.

100 gram safsızlık ekleyeceğimizi söylemiştik. Eğer kırmızı 8 ayar istiyorsak; (100 x 65)/100= 65 gram bakır (100 x 35)/100= 35 gram gümüş ekleriz. Yeşil 8 ayar istiyorsak; 65 gram gümüş 35 gram bakır ekleriz.

. 14 Ayar Altın 14 ayarda gram başına 585 milyem (mg) altın bulunur. Örneğin; Elimizde 300 gr has altın(24 ayar) olsun. Bu altını kullanarak 14 ayar elde edeceksek; elde olan altın gramını 585 ‘e bölüp 1000 ile çarpıyoruz. 300/585=0, 51282 x 1000=512, 82 Elde edilen bu rakamdan has altının gramını çıkartıyoruz. 512, 82 -300=212, 82 gram safsızlık ekleyeceğiz.

. 18 Ayar Altın 18 ayarda gram başına 750 milyem (mg) altın bulunur. Örneğin; Elimizde 300 gr has altın(24 ayar) olsun. Bu altını kullanarak 18 ayar elde edeceksek; elde olan altın gramını 750’ya bölüp 1000 ile çarpıyoruz. 300/750=0, 4 x 1000=400 gram Elde edilen bu rakamdan has altının gramını çıkartıyoruz. 400 -300=100 gram safsızlık ekleyeceğiz.

. 22 Ayar Altın 22 ayarda gram başına 916 milyem (mg) altın bulunur. Örneğin; Elimizde 995 gr has altın(24 ayar) olsun. Bu altını kullanarak 22 ayar elde edeceksek; elde olan altın gramını 916’ya bölüp 1000 ile çarpıyoruz. 800/916=0, 87336 x 1000=873, 36 Elde edilen bu rakamdan has altının gramını çıkartıyoruz. 873, 36 -800=73, 36 gram safsızlık ekleyeceğiz.

22 ayar altında gümüş eklemiyoruz. Çıkan rakamın tamamı kadar bakır ekliyoruz. Öyleyse; 73, 36 gram bakır ekleyeceğiz.

Beyaz Altın Beyaz altın; ayar işlemi sırasında altına, bakır ve gümüş yerine platin veya paladyum eklenmesiyle oluşur. Beyaz altının yalnızca 18, 14 ve 8 ayarları mevcuttur.

Mihenk Taşı, gümüş ve altın alaşımlarının kalitesini test etmek için kullanılan düz, sert, ince pürüzlü, siyah veya koyu renkli bir taştır. Bu amaç için çeşitli taşlar kullanılır. Lidit, çakmaktaşı, akik, yeşim taşı da kullanılabilir. Mecazi anlamıyla mihenk taşı; bir şeyin kalitesini belirtmek için kullanılan kıstas demektir. Kalitesi kontrol edilecek cisim mihenk taşına sürüldüğünde taşın üzerinde metalin izi kalır. Metalde ne kadar altın oranı olduğu anlamak için üzerine ayar suyu denilen asit karışımları sürülür. Nitrik asit altın dışındaki metalleri çözer.

Eğer çizik parlak sarı ise alaşım iyi, kırmızı-kahverengi ise ayarı düşük, çizik yok oluyorsa da altın oranı oldukça düşük yada eksiktir denebilir. Cu. O(k) + 2 HNO 3(aq) Cu(NO 3)2(aq) + H 2 O(s) Ca. O(k) + 2 HNO 3(aq) Ca(NO 3)2(aq) + H 2 O(s) Fe(k) + 2 HNO 3(aq) Fe(NO 3)2(aq)+H 2(g) Cu(k)+ 4 HNO 3(aq) Cu(NO 3)2(aq)+ 2 NO 2(g) + 2 H 2 O(s) Ag(k)+2 HNO 3(aq) Ag. NO 3 (aq)+ NO 2(g) + H 2 O(s)

KAYNAKLAR http: //yasamdersodev. blogspot. com/2011/05/metall erin-asitlerle-reaksiyonu. html http: //tr. wikipedia. org/wiki/Alt%C 4%B 1 n http: //tr. wikipedia. org/wiki/Mihenk_ta%C 5%9 F%C 4 %B 1 Kuyumcular

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FATİH EĞİTİM FAKÜLTESİ DERS: Kimyada Özel Konular ÖDEV KONUSU: Altın Ayarı ve Mihenk Taşı DANIŞMAN: Doç. Dr. Hasan GENÇ HAZIRLAYAN: Nazlı NUMANOĞLU