ALEV BEKTA GELENE HALK EDEBYATI METN TAHLLLER DO
ALEVİ- BEKTAŞİ GELENEĞİ HALK EDEBİYATI METİN TAHLİLLERİ DOÇ. DR. HÜSEYİN ÖZCAN Fatih Üniversitesi M. Sacide Kafalı
ÖZET � Alevi-bektaşi geleneği oluşum süreci, dönemlere göre gelişmeler ve edebiyatı hakkında kısa bilgi � Kaynaklar kişi ve eserlerin isimleri � El yazma eserler � Kitap tasnifleri � Doktora ve yüksek lisans tezleri � Makaleler � Örnek tez çalışmaları
ALEVI NE DEMEK? � Hz. Ali’yi sevenler, yolundan gidenler. � Hz. Ali İslam tarihinde adı Hz. Muhammed’ten sonra en çok zikredilen kişi. � Alevilik kavramsal olarak Hz. Ali’nin ev halkı için kullanılmış bir ifadedir. � Ali + evi � Zamanla Haşimoğulları ve Hz. Ali’nin taraftarları kendilerini bu kavramla ifade etmişlerdir.
AHMET YAŞAR OCAK’IN TESPITLERI � Kültürel, dini, siyasi şartların yarattığı, asırlara yayılan büyük tarihsel deformasyon sürecinin ürünü. � Hz. Ali’nin şehit edilmesiyle başlamış mitolojik bir olgudur. Hz. Ali hayatta oynamadığı rolü, ödükten sonra oynamıştır. � Şii-sünni çatışması oluşturulmuştur.
ALEVI – BEKTAŞI OLUŞUM SÜRECI 11. yüzyılda tarikatların kurulmasıyla tasavvuf bütün İslam alemine yayılmıştır. � Türkler arasında ilk olarak Orta Asya’da Ahmed Yesevi ile görülmeye başlayan tasavvuf akımı, daha sonra Moğol istilasıyla Anadolu’ya gelen dervişlerle burada da etkili olmaya başlamıştır. � Anadolu’da Yunus Emre’yle doruk noktasına çıkan dini-tasavvufi halk edebiyatı her dönemde ve her zümrede önemli sanatçılar yetiştirmiştir � Anadolu’da Babailer Ayaklanması bastırıldıktan sonra (1240), Hacı Bektaş-ı Veli’nin (1210 -1271) çevresinde yeni bir tarikatın (Bektaşiliğin) temelleri atılmıştır. �
BEKTAŞİLİĞİN ÖZÜ � Alevî/Bektâsî düsüncesinin temelini hosgörü olusturmaktadır. � Bugün de Anadolu’da yasayan kendilerini “Alevî, Bektâsî, Tahtacı, Kızılbas, Çepnî vb. isimlerle vasıflandıran topluluklarının inanç ve genel değerler açısından birbirlerine çok benzemektedirler. � Bütün bu topluluklar pîr olarak Hacı Bektâs Veli’yi kabul etmektedirler.
ANADOLU ALEVILIĞI � Aleviler etnik inanç ve kültürel değerler açısından homojen bir grup değildirler. � Anadolu Aleviliğini kendi içinde Türkmen, Kürt ve Arap Aleviler olarak üç kısma ayırabiliriz. Bunlar içinde çoğunluğu Türkmen Alevileri olusturmaktadır.
PİR’İMİZ HACI BEKTAŞ VELİ � Alevîlik / Bektâsîlik anlayısının piri Hacı Bektas Veli Anadolu’da bir takım sosyal ve siyasi karısıklıkların hüküm sürdüğü bir dönemde ortaya çıkarak halkın dini duygu ve heyecanına hitap ederek söz ve nasihatlarıyla ümit ve hosgörüyü merkeze almıs kitlelerin gönüllerinde yer edinmistir.
ALEVI-BEKTAŞI EDEBIYATI � Hacı Bektaş, Makalat adlı eserinde Anadolu halk edebiyatının imkânlarıyla görüşlerini ustaca birleştirip halka sunmuştur. Böylece yeni bir edebiyat geleneğinin oluşmasına zemin hazırlamıştır. � Tasavvuf etkisine açık, tarikattan çok inançlar bütünü olarak değerlendirilen Anadolu Aleviliği Bektaşilikle birlikte ele alınmaktadır. � Bektaşilik Anadolu Aleviliğinin tarikat olarak kurumlaşmış şekli diye de yorumlanmaktadır
13. YÜZYIL VE YUNUS EMRE Özü yönüyle Yunus Emre’nin şiirlerine dayanan Alevi. Bektaşi edebiyatı Hacı Bektaş-ı Veli ve Abdal Musa kültürüyle beslenmiş Anadolu halk edebiyatının imkânlarının birleştirilmesiyle yeni bir sentez oluşturdu � Bu edebiyatta Ehl-i Beyt sevgisi aşırı derecede Ali’ye bağlanış, Oniki İmam’ı takdis edenİmam Hüseyin’e mersiyeler, Hacı Bektaş-ı Veli ve Alevi-Bektaşi velilerini öven, onların menkabelerini yansıtan, giyim kuşam özelliklerini, törenlerini belirten, 14. -17. yüzyılda İran’a ve Erdebil Ocağı’na bağlılığı anlatan, Osmanlıya sitem içeren nefesler vardır �
14 - 15 - 16. YÜZYILLAR 14. yüzyılda Kaygusuz Abdal’la kurulan Alevi-Bektaşi edebiyatı � 15. yüzyılda “Hatai” mahlasıyla ve daha çok heceyle şiirler söyleyen Şah İsmail-i Safavi’yi meydana çıkarmıştır. � “Hatai”, Alevi-Bektaşi edebiyatının en didaktik âşığıdır. � 16. yüzyılda Sivas’ta asılan “Pir Sultan Abdal” ise bu edebiyatın en lirik âşığıdır. � Pir Sultan Abdal’ın mensuplarından “Kul Himmet” ve onun çağdaşı “Hüseyin” lirizm açısından Pir Sultan Abdal’a yaklaşan âşıklardandır. �
YEDİ ULU OZANLAR � 16. ve 17. yüzyıllarda Alevi-Bektaşi edebiyatı durgun bir döneme girmiştir. Söylenen sözler söylenip, her şey olup bittiği için bu edebiyat kendini tekrara başlamıştır. � Alevi geleneği bugüne kadar yaşamış âşıkların yedi tanesini çok usta ve kutsal sayarlar. Bu âşıklara “Yedi Kutuplar” adını verirler. � Bu âşıklar Pir Sultan Abdal, Kul Himmet, Hatayi, Yemini, Virani, Teslim Abdal ve Nesimi’dir
CEM-SEMAH-AŞIKLAR şıklar öğüt verme, Alevi-Bektaşi yolunun kurallarını hatırlatma amacıyla öğütleme türünde deyişler de söylerler. � Alevi-Bektaşi geleneğinde saz çok önemlidir. Saza büyük bir ilgi vardır. Özellikle Ayin-i Cemlerin semah bölümünde zakirler saz çaldıkları için saz yüzyıllardır bu geleneğin vazgeçilmez bir parçası olmuştur � Aleviler çoğu 11 li heceyle, bir kısmı 7 li ya da 8 li heceyle yazılmış olan ve dörtlüklerden meydana gelen bu şiirlere “ayet, deyiş”, Bektaşiler bazen “nutuk”, fakat genel olarak “nefes” demektedirler. �
SEVGİ VE BARIŞ TEMELLİ. “Eğer daima Cennet’te olmayı istersen herkesle dost ol ve kimseye karsı kin tutma. Merhem ve mum gibi ol, diken olma. ” Hacı Bektaş Veli - Fevaid
KAYNAKLAR � EL YAZMALAR � TARİHİ ŞAHSİYET VE ESERLERİ (kaynak kişi/eser) � KİTAPLAR � TEZLER � MAKALELER
EL YAZMA ESERLER
6. DUA YAZMALARI · Dua -i Hutbe -i Düvazdeh İmam 7. DURR -İ MEKNUN (4 Nüsha) 8. ERKANNAMELER · Erkanname (2 nüsha) · Müşahedet’ül Maidi Muhibban · Erkan -ı Bektaşiyeye Aid Mecmua (5 nüsha) · Erkan -ı Tarikate aid Mecmua 9. FAZİLETNAMELER · Faziletname (Seyyid Nizameddin) · Faziletname -i Aliyy’ül Murteza · Fazilet -i Ali (Yemini) · Faziletname (yemini) -zade) · Fazilet -name (yahya hafız · Fazilet -name -i İmam Ali (yemini Hafızzade) 10. FERMANLAR (9 adet)
11. FÜTÜVVETNAMELER · Fütüvvetname-i İmam Cafer-i Sadık · Fütüvvetname-i Tarikatname 12. GAZAVAT · Battalname (2 Nüsha) · Gazavat-ı Seyyid Battal Gazi 13. HACI BEKTAŞ VELİ YAZMALARI · Makalat · Fatiha Tefsiri 14. HİKAYELER · Hikaye-i Meymun-ı Banu · Hikaye-i Uğru 15. HUTBETÜ’L BEYANLAR (2 Nüsha)
16 İLM-İ CAVİDANLAR (5 Nüsha) 17 . KAYGUSUZ ABDAL YAZMALARI · Dilgüşa (2 Nüsha) · Esrar-ı Hurufname · Gevhername · Gülistan · Mesneviler · Sarayname 18 . KİTAB-I CABBAR KULU (5 Nüsha) 19 . KİTAB-I DARLAR (5 Nüsha) 20 . MAKTELLER · Kitab-ı Matem-i İmam Hüseyin · Maktel-i Hüseyin (5 Nüsha)
21. MENAKIP YAZMALARI · Menakıb-ı Veysel Karani · Veli Baba Menakıbnamesi · Menakınb’ul Kudsiye Fi Menasıbi’l Ünsiye (Elvan Çelebi) · Baba İlyas-ı Horosani Menakıbnamesi MUHARREMİYYELER (2 nüsha) 22. 23. MÜSLİMNAMELER (2 Nüsha) 24. NASİHATNAMELER · Abdal Musa Nasihatnamesi 25. RİSALELER · Risale-i Girdi · Risale-i İlm-i Ledün · Risale-i Kelime-i Tevhid · Risale-i Mısri · Risale-i Noktaü’l Beyan · Risale-i Tuhfetü’l Uşşak (mağribi) · Hayali Baba Risalesi · Bektaşi İnancına ait bir Risale (Düğümlü Baba)
26. ŞECERELER 27. VELAYETNAMELER · Hacı Bektaş Veli Velayetnamesi (Firdevsi) · Koyunbaba Velayetnamesi (2 Nüsha) · Piri Baba Velayetnamesi ( 2 Nüsha) · Kitab-ı velayetname-i Hcı Bektaş El-Horasani 28. DİĞER YAZMALAR · Ashab-ı Rakim Kıssası · Dastan-ı İbrahim Edhem (2 nüsha) · Fakr-name-i İmam Cafer-i Sadık · Fazilet-i Besmele · Gülzar-ı Haseneyn (Fazlullahi Rahimi) · Hadikatüs’s- Süeda (Fuzuli) · Hızırname (seyid Alizade Hasan b. Müslim)
DEVAM…
YAZMALAR. GOV. TR � Bektaşi Nefesleri � Bektaşilik Erkân-nâmesi � Risâle-i Bektaşiye � Mecmû'a-i Bektaşiye � Adâb-ı Tarîkat-ı Bektaşiye � Hikâye-i Bektaşî � Kavânîn-i Zümre-i Bektaşiyân
� Risâle-i Erkân-ı Tarîkat-ı Bektâşîye � Risâle fî Bektâşîye � Bektâşîlik-Alevîlik � Bektâşîler � Adâb u Erkân-ı Bektâşîye � Erkân-ı Tarîkat-ı Bektâşîye � Evrâdü'l-Bektâşîye � Manzûme-i Sûfiye-i Bektaşîye
� Silsile-nâme-i Bektâşiye � Tercümân-ı Bektâşiyân � Sagi-i Bektâşiyi'l-'Aleviyyi'l-Hüseyniyyi'l-Ca'feri � Risâle'-i Merâsim-i Bektâşi � Nefes-i Bektaşiyân � Tercümân-ı Bektâşîye � Bektâşî Tercümânları � Evrâd-ı Bektâşiye � Risâle-i Bektaşiye
ALEVİ BEKTAŞİ KLASİKLERİ � � � � 1. BESMELE TEFSİRİ 2. DASTAN-I İBRAHİM ETHEM 3. DASTAN-I FATIMA 4. DASTAN-I HATUN 5. ERKANNAME 6. HIZIRNAME 7. İLM-İ CAVİDAN 8. KİTAB-I CABBAR KULU 9. KİTAB-I DAR 10. MAKALAT 11. VELAYETNAME 12. SARAYNAME 13. FÜTÜVVETNAME-İ TARİKAT
HACI BEKTAŞ-I VELİ ESERLERİ � • � • Besmele tefsiri Fatiha Tefsiri Makalat Kitab’ül Fevaid Makalat-ı Gaybiyye ve Kelimat-ı Ayniyye Şathiyyat Nasihatler
KAYNAK KİŞİLER � 12 İMAM � ARİFLER � YEDİ ULU OZAN � AŞIKLAR
12 İMAM � � � � Hz. MUHAMMED (S. A. V. ) Hz. ALİ (R. A. ) Hz. HASAN (R. A. ) Hz. HÜSEYİN (R. A. ) Hz. ALİ ZEYNE'L-ABİDÎN (R. A. ) Hz. MUHAMMED BAKIR (R. A. ) Hz. CAFER ESSADIK (R. A. ) Hz. MUSA KAZIM (R. A. ) Hz. ALİ RIZA (R. A. ) Hz. ALİ El-HADÎ (R. A. ) Hz. HASAN El-ASKERİ (R. A. ) Hz. MUHAMMED B. ALİ RIZA (R. A. ) Hz. MUHAMMED B. HASAN El-MEHDİ (R. A. )
ARİFLER � HOCA AHMED YESEVİ � MEVLANA CELALETTİN RUMİ � HACI BEKTAŞ VELİ � YUNUS EMRE � KAYGUSUZ ABDAL � ABDAL MUSA � AHİ EVRAN VELİ
YEDİ OZANLAR � Ömer İmâdüddîn Nesîmî (14. yy. ) � Yemini (15. yy. ) � Fuzûlî (16. yy. ) � Şah İsmail Hatai (16. yy. ) � Virani (16. yy. ) � Pir Sultan Abdal (16. yy. ) � Kul Himmet (16. yy. )
KİTAPLAR- TOPLAM 1000 1871 -1998 YILLARI ARASINDA YAYINLANMIŞ KİTAPLAR ARASINDAN 500 KİTAP SEÇİLİP TASNİF EDİLMİŞTİR. DAĞILIM ŞÖYLEDİR; Genel 164 Bölgesel 31 Edebiyat 51 Kaynak kişi 85 Kaynak eser 41 Tarih 46 Dersim 27/ kerbela 21 Ritüelmüzik 18 Sosyolojik 16
GÜNCEL KİTAPLAR � 1998 -2012 Yılları Arasında yayınlanmış kitaplar arasından 500 kitap tasnif edilmiştir. Dağılımı şöyledir; Genel 174 Bölgesel 15 Edebiyat 40 Kaynak kişi 63 Kaynak eser 39 Tarih 89 Dersim 4/ kerbela 3 Ritüelmüzik 12 Sosyolojik 61
DİYANET- ALEVI-BEKTAŞI KLASIKLERI � � ü ü ü ü Alevî-Bektâşî Klasikleri, koordinatörlüğünü Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Osman Eğri’nin yaptığı bir proje ile günümüz Türkçesine aktarılıyor. Türkiye Diyanet Vakfı’na ait proje kapsamında Alevî-Bektâşî Klasikleri’nden 16 tanesi BESMELE TEFSİRİ DASTAN-I İBRAHİM ETHEM DASTAN-I FATIMA DASTAN-I HATUN ERKANNAME HIZIRNAME İLM-İ CAVİDAN KİTAB-I CABBAR KULU KİTAB-I DAR MAKALAT VELAYETNAME SARAYNAME FÜTÜVVETNAME-İ TARİKAT MUHAMMED BİN HANEFİYYE CENGİ DİL GÜŞA HADİSÇİLER VE KELAMCILAR ARASINDAKİ MÜNAKAŞALAR günümüz Türkçesine aktarıldı. � � Çalışma için el yazması eserlere, Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Çorum Şubesi vasıtasıyla ulaşıldı. Çalışmanın ilmi neşirleri Yrd. Doç. Dr. Hamiye Duran, Dr. Ali Öztürk, Prof. Dr. Abdurrahman Güzel, Doç. Dr. Muhit Mert, Yrd. Doç. Dr. Abdurrahman Özdemir, Dr. Nurgül Özcan, Doç. Dr. M. Mahfuz Söylemez, Araştırma Görevlisi Doğan Kaplan, Uzman Ceyhun Ünlüler tarafından yapıldı.
DEĞERLENDİRME � Son yıllarda; Bölgesel çalışmalar azalmış 31 / 15 Ø Tarihi çalışmalar artmış 46 / 89 Ø Dersim/kerbela azalmış 48 / 7 Ø Sosyolojik çalışmalar artmış 16 / 61 Ø
TEZLER � 1990 -2012 yılları arasında 197 yüksek lisans, 44 doktora tezi olmak üzere toplam 241 tez yapılmıştır. � 1990 -1999 yılları arasında 10’u doktora olmak üzere toplam 44 tez çalışması bulunmaktadır. � 2000 sonrasında ise 34’ü doktora olmak üzere toplam 197 tez çalışması bulunmaktadır.
KONULARINA GÖRE TASNİF Sosyolojik - 72 Bölgesel 53 Tarihi - 37 Genel - 36 ritüel-görsel -müzik -22 Edebiyat - 21
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR � � Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde kolektif özgürlükler perspektifinden Türkiye’de Alevilerin durumu Yavuz Tombak –yüksek lisans / 2012 Din ve sosyal bütünleşme: Farklılık ve birlikte yaşama (Göksun örneği) (Göksun sample)] / Bahset Karslı – doktora /2012 Türkiye'de Aleviliğin kurumsallaşma süreci: Problemler çözüm önerileri / Abdulkadir Yeler doktora /2012 Türkiye'de tekke ve zaviyelerin kapatılmasının sosyolojik sonuçları / Ahmet Yapıcı- yüksek lisans / 2012
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR � � Alevi kimliği içinde farklı "Alevilik" algıları: Pir Sultan Abdal Kültür Derneği ve Cem Vakfı örneği Tuğba Atalar – yüksek lisans / 2011 Alevi topluluk kültürünün biçimlendirilmesinde televizyonun rolü / Işıl Tombul – doktora /2011 Aleviliği anlamanın imkâni: Alevi deyişlerinin ve gülbanglarının Kavalcık köyü örneğinde sosyolojik analizi Mehmet Yazıcı – doktora /2011 Conception of the traditional Alevi values and alteration of the tradition / Süleyman Akarsu Fragmented yet united: Alevis' peregrination to "urban" [Parçalı bir bütün: Alevilerin kente göçü] / İrem Alataş- yüksek lisans /2011
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR � � Fragmented yet united: Alevis' peregrination to "urban" [Parçalı bir bütün: Alevilerin kente göçü] / İrem Alataş – yüksek lisans / 2011 Türkiye’de cemevleri kurumsallaşmasının Alevi kimliğine etkileri ve Karacaahmet Sultan Dergâhı üzerinden bir alan analizi / Seval Yılmaz – yüksek lisans / 2011 Yazılı ve görsel medya ile internette Alevilik meselesinin din eğitimi açısından incelenmesi (2000 sonrası) / Ayşe Demirel – yüksek lisans / 2011 A feminist analysis of the gender dynamics in the alevi belief and cem rituals [Alevi inancındaki ve cem ritüellerindeki toplumsal cinsiyet dinamiklerinin feminist bir analizi] / Şengül Eruçar – yüksek lisans / 2010
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR Alevilerin din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinden beklentileri (Ankara örneği) / İlhami Ünal -yüksek lisans / 2010 � Avrupa Birliği'ne giriş sürecinde basında din eğitimi ve öğretimi tartışmaları / Leyla Arman - yüksek lisans / 2010 � Dinî gruplar sosyolojisi açısından Alevîlik -Fethiye Kasabası örneği- / Mustafa Doğan- yüksek lisans / 2010� Günümüz türkiye’sindeki dini akım ve cemaatlerde hızır telakkisi Basri Canpolat yüksek lisans / 2010 �
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR Günümüzde Alevilerin din eğitimin ve öğretiminden beklentileri / Aybiçe Tosun –yüksek lisans / 2010 � Social identity and intergroup relations: The case of Alevis and Sunnis in Amasya [Sosyal kimlik ve gruplar arası ilişkiler: Amasya’da yaşayan Aleviler ve Sünniler örneği] / Gülçin Akbaş -yüksek lisans / 2010 � Alevi politics of recognition: Transformation of alevism and two kinds of recognition politics [Alevi tanınma siyaseti: Aleviliğin dönüşümü ve iki tür tanınma siyaseti] / Bengü Aydın - yüksek lisans / 2009 � Çoğulculuk açısından Alevilere göre din eğitimi ve öğretimi / Nurullah Bora - yüksek lisans / 2009 �
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR � � � Primary Alevi institutions and Alevi-Sunni encounters under the urban conditions [Temel Alevi kurumlarının kent koşullarındaki durumu ve kent ortamındaki Alevi-Sünni karşılaşmaları] / Olcay Yıldırım - yüksek lisans / 2009 Sivas ili örneğinde kadının toplumsal ve kültürel konumu / Yasemin Canikli - yüksek lisans / 2009 Tarikatlarda kadının konumuna sosyolojik bir bakış (Mevlevilik ve Bektaşilik açısından bir değerlendirme) / Gülsüm Acar - yüksek lisans / 2009 The sustainability crisis of alevis [Alevilerin sürdürülebilirlik krizi] / Uğraş Ulaş Tol İstanbul ve Nevşehir'de Alevi-Sünni evliliklerinin antropolojik açıdan incelenmesi / Gökçen Çatlı - doktora/ 2009 Sosyal değişme sürecinde alevilik (Ankara örneği) / Hulusi Yılmaz- doktora/ 2009
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR � Aleviliğin örtük politikleşmesi: Aleviler ve sol siyasetler arasındaki yakınlaşma (1960– 1980) / Mehmet Ertan – yüksek lisans / 2008 � Avrupa Birliği sürecinde Türkiye'de Alevîlik / Yunus Akkoç – yüksek lisans /2007 � Bir inanç sistemi olarak aleviliğin siyasal örgütlenmesi Türkiye Birlik Partisi deneyimi (TBP) / Sabır Güler – yüksek lisans /2007 � Günümüz Alevîbektâşî kimliğine dair sosyolojik bir araştırma (Beypazarı/Karaşar yöresi örneği) / Özcan Güngör – doktora/2007
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR � Kentsel ilişki ağları ve kimlik inşası: Ankara’da aleviler üzerine bir çalışma / Zeliha Keskin – yüksek lisans /2007 � Tunceli'de sünni olmak: Ulusal ve yerel kimlik öğelerinin Tunceli - Pertek'te etnolojik tetkiki Ahmet Kerim Gültekin – yüksek lisans /2007 � Yetişkin eğitimi düzenleyen bir sivil topluım örgütü örneği: Cem evleri / Fatih Akdoğan – yüksek lisans /2007 � Alevi Senkretizminin yapılanışı / Ceren Selmanpakoğlu – yüksek lisans /2006
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR � � � � � Aleviliğin günümüzdeki problemleri / Mehmet Ali Balkanoğlu – yüksek lisans / 2006 Alevist politics of place and the construction of cemevis in Turkey Murat Es - yüksek lisans / 2006 Şanlıurfa Kısas beldesinde Alevilik Bektaşilik üzerine sosyal antropolojik araştırma / Halil İbrahim İlhan- yüksek lisans / 2006 Farklılıklar ve ortaklıklar: Kadınların alevilik deneyimleri/ Berna Ekal yüksek lisans / 2006 Alevî öğrenci ve velilerinin din kültürü ve ahlak bilgisi derslerine bakışları / Murat Gevrek- yüksek lisans / 2005 Kimlik siyaseti ve Türkiye: Aleviler üzerine ampirik bir analiz / Ahmet Pakiş yüksek lisans / 2005 Alevi-Bektaşi ve sünni grupların kültürel benliğin yapılanması açısından karşılaştırmalı incelenmesi / Nilüfer Uluç – yüksek lisans / 2004 Alevin modellenmesi / Cemil Murat Dodanlı – yüksek lisans / 2004 Eskişehir ili, Alevi-Bektaşi köylerindeki inanç ritüellerinin sosyolojik analizi / Coşkun Kökel – yüksek lisans / 2004
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR Alevi uyanışını anlamlandırmak: Ulus ötesi bir yaklaşım/ Mehmet Demiray -Yüksek Lisans/ 2004 � Kentsel Alevilik: Ankaradaki iki semt bağlamında Alevilerin Alevilik algısı/ Kamil Fırat -Yüksek Lisans/ 2004 � Alevi toplumu ve devlet ilişkisi / Metin Acar Yüksek Lisans /2003 � Alevi-Bektaşi geleneği üzerine sosyolojik bir araştırma (Abdal Musa Tekkesi örneği) / Ramazan Uçar -Doktora /2003 � Günümüzdeki alevi örgütlenmeleri üzerine bir inceleme / Selçuk Ulusoy- Yüksek Lisans / 2003 �
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR � Sosyal bütünleşme açısından alevilik (Malatya uygulaması) / Mehmet Dönemz. Doktora / 2003 � Toplumsal değişme ve kentleşme sürecinde alevilik "Reşadiye-İkitelli örneği" / Nail Yılmaz –Doktora / 2003 � Alevi örgütlenmesi bünyesinde Cem Vakfı ve faaliyetleri / Ali Uysal Yüksek Lisans 2002 � Alevilerin din eğitiminden beklentileri [Alewiten from religios education] / Sadi Yıldız Yüksek Lisans / 2002
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR � � � İnanç temeline dayalı sivil toplum kuruluşlarının halk eğitimindeki yeri ve önemi (Pir Sultan Abdal Kültür Derneği ve Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı örneği) Semra Akkaya -Yüksek Lisans /2002 Sosyolojik açıdan Ordu yöresi Aleviliği Selim Eren Doktora 2002 Beraber yaşamanın ve çatışmadan kaçınmanın dinamikleri: hatay`da yaşayan Nusayri Alevi, Arap Hristiyan ve Ermeni toplulukları üzerine bir saha çalışması/ Fulya Doğruel -Yüksek Lisans /2002 Aleviciliğin siyasal söylemi ve kamusal alanda temsil arayışı / Nigar Bulut Yüksek Lisans 2002 Toplumsal iktidar ve haber medyası: Gazi Mahallesi olaylarının basında sunumu / Ercan Özyiğit Yüksek Lisans / 2002
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR � � � Türkiye'de kimlik farklılaşmasında din-mezhep etkisi ve siyasete yansıması / Nezahat Altuntaş-Doktora /2002 Çamiçi beldesinde dini hayat: Alevilik üzerine sosyolojik araştırma -Recep Cengiz –Doktora/ 2000 Anadolu Aleviliğinin toplumsal kökenleri / Ömer Faruk Koyuncu -Yüksek Lisans /1999 Dini gruplar sosyolojisi açısından ilk dönem alevi düşüncesinin teşekkülü / Ziyaeddin Kırboğa-Yüksek Lisans /1999 Etnisite, din ve kültür ilişkisi: Aleviliğin tarihsel boyutu ve Cem Vakfı örneğinde bugünü üzerine sosyal antropolojik bir değerlendirme / S. Murat Okan- Yüksek Lisans /1999
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR Kırsal kesimde (Kılavuzlu köyünde) Bektaşiliğin sosyal antropolojik incelenmesi / Murat Şakir Ceyhan -Yüksek Lisans /1999 � Kentleşme sürecinde Alevilik-Bektaşilik / Hulusi Yılmaz -Yüksek Lisans / 1998 � Bektaşi ve mevlevi düşüncesi kapsamında İslam`da kadın kurgusunun parçalanması/ Elif Bilgin -Yüksek Lisans /1996 � Türkiye`de Alevilik Bektaşilik üzerine sosyolojik bir araştırma / Abdülkadir Sezgin -Doktora /1996 � Alevilikte toplumsal kurumlar ve öznenin siyasal belirişi / Ayhan Yalçınkaya -Yüksek Lisans /1994 �
SOSYOLOJIK ÇALIŞMALAR Akçaeniş tahtacılarında dinin ve dini örgütlenmenin günlük yaşama etkisi / İsmail Engin -Doktora /1993 � Hacıbektaş yöresi Bektaşi inançlarının din sosyolojisi yönünden incelenmesi / Hasan Yavuzer -Yüksek Lisans /1993 � Bektaşiliğin eğitsel ve kültürel boyutu / Belkıs Temren –Doktora / 1992 Şanlıurfa'nın Kısas beldesinde bir toplumsal ve kültürel yapı çözümlemesi / A. Yılmaz Soyyer -Doktora /1992 � Türk aile yapısında Bektaşi geleneklerinin yeri ve bir Bektaşi köyü / Hüseyin Tuğcu Yüksek Lisans 1992 �
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR � � � Çorum Alevileri'nde kamberlik geleneği / Nazife Özdemir- Yüksek Lisans / 2012 Elazığ Fevziçakmak, Esentepe ve Yıldızbağları mahallelerinde oturan Tunceli göçmeni Alevilerde halk inanışları ve bunlara bağlı uygulamalardaki değişimler / Sümeyye Küçük- Yüksek Lisans 2012 Sosyal ve dini yaşam açısından Osmancık Aleviliği / Reyhan Demirkaya -Yüksek Lisans / 2012 Tekirdağ yöresi Alevi-Bektaşi kültürü: Kılavuzlu köyü örneği / Ramazan Tarik- Yüksek Lisans /2012 Antalya'daki Alevilerin siyasi eğilimleri / Caner Erdoğan Yüksek Lisans 2011 Divriği ilçesinde yaşayan Alevilerde dini hayat ve yaygın halk inanışları, / İbrahim Gökdemir -Yüksek Lisans / 2011
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR � Hafik yöresinde Alevi kültürü ile inançları [Alevi culture and bliefs in Hafik region] / Sinan Yokuş Yüksek Lisans /2011 � Kütahya'ya bağlı Sofça ve Sobran köylerindeki Alevilik ile ilgili inanç ve uygulamalar / Çiğdem Savaş Yüksek Lisans /2011 � Şanlıurfa ili Kısas yöresi “Cem formu”nun analizi / İsmail Güngör Yüksek Lisans/ 2011 � Malatya Kale yöresi Alevi-Bektaşi inançlarının tespit ve değerlendirilmesi / Akın Özbakır -Yüksek Lisans /2010
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR � � � Mersin Abdalları halkbilimi araştırması / Döndü Can Yüksek Lisans 2010 Tunceli aleviliği / Erdal Yıldırım -Doktora /2010 Akdağmadeni yöresi Ardıçalanı ve Bozhüyük köylerinde Alevilik / Adem Aydın- Yüksek Lisans /2009 Arnavutluk Bektaşiliği, başlangıcı, gelişmesi ve günümüzdeki durumu / Luan Afmataj -Yüksek Lisans /2009 Bursa yöresi Bektaşîlerinin müzik kültürü Kabulbaba köyü, Şehitler (Doma) köyü, Barcın köyü, Göllüce (Balarım) köyü, Göllüce (Balarım) village] / Satı Hardal Yıldız -Yüksek Lisans /2009 Tadım köyündeki Alevîlerinin halk inançları ve bunların dinler tarihi açısından değerlendirilmesi / İbrahim Köseoğlu -Yüksek Lisans /2009
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR � � � Vezirköprü ilçesi Güldere ve İmircik köylerindeki Alevî vatandaşlarımızın dinî inanç ve yaşayışları / Metin Kılıç - Yüksek Lisans /2009 Kuluncak'ta yaşayan alevilerde dini hayat ve yaygın halk inanışları / Yunus Gürer -Yüksek Lisans /2008 Samsun ili Havza ilçesi Karga köyü monografisi / Emrah Özdemir -Yüksek Lisans /2008 Avut köyünün halkbilimi açısından incelenmesi / Ali Osman Aktaş -Yüksek Lisans /2007 Gürgentepe (Ordu) yöresinde yaşayan Alevilerde dini ve sosyal hayat / Murat Çiçek -Yüksek Lisans /2007 Sorgulama, tepki, uzlaşı"; Elazığ Alevileri üzerine alan araştırması Arif Kala -Yüksek Lisans /2007
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR � � � Balkanlar'da Alevi Bektaşilik -Adil Seyman -Yüksek Lisans /2006 Çorum ilinde yaşayan aleviler üzerine bir araştırma / Demet Cılaz -Yüksek Lisans /2006 Tunceli Alevîlğinde inanç ve ibadet (Sarı Saltık ocağı örneği) / Talip Tuğrul Yüksek Lisans/ 2006 Isparta ili Senirkent ilçesi Uluğbey beldesinde Alevilik / Mehmet Ersal Yüksek Lisans 2005 Tokat yöresi alevileri, tarihçesi, inançları, örf ve adetleri / Cenksu Üçer -Doktora /2005 Antakya Alevîlerinde ziyaret yerleri ile ilgili inanç ve uygulamaları [/ Mustafa Bahacan -Yüksek Lisans /2004
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR � Amasya yöresi alevileri tarihçesi, inançları, örf ve adetleri / Harun Yıldız -Doktora /2003 � Arap alevi-nusayrilerin dini ve sosyal hayatı (Tarsus örneği) / Cengiz Kaçar- Yüksek Lisans/ 2003 � Diyarbakır ve çevresindeki Türkmen alevilerinde dini hayat / Ahmet Taşğın Doktora /2003 � Erzincan örneğinde din eğitimi açısından yerleşik inançlar / Erdal Çakmak -Yüksek Lisans /2003 � Mersin yöresi Tahtacılarının dini inanç ve uygulamaları / Ali Selçuk- Doktora /2003
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR � � � Sungurlu ve çevresindeki alevilerin kültürel ve dini yapısı / Şengül Alazcıoğlu -Yüksek Lisans /2003 Şarkışla Emlek yöresinde yaşayan alevilerin kültürel ve dini yaşantıları üzerine bir araştırma / Fikri Kaya- Yüksek Lisans /2003 Çemişgezek ilçesindeki Alevi vatandaşlarımızın dini yaşantısı / Ahmet hamdi Akbaba -Yüksek Lisans 2002 Hasandede ve Ahılı kasabalarının karşılaştırmalı monografisi / Güler Özden Gökbulut -Yüksek Lisans/ 2002 Hatay Nusayrilerinde Haydarilik / Firdevs Kılıç -Yüksek Lisans /2002
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR � � � İçel tahtacıları -Dini inanışlar ve dini törenler, halk kültürü, anonim halk edebiyatı- / Nilgün Çıblak Doktora /2001 Sağdıçlar ve Ulupınar köyleri halk inanışlarının karşılaştırılması / Bahattin Yağbasan -Yüksek Lisans 2001 Sivas ili Altınyayla ilçesi Yassıpınar ve Serinyayla köylerinde Alevilik / Hasan Coşkun -Yüksek Lisans 2001 Yıldızeli ve çevresindeki Alevilerin kültürel ve dini yapısı üzerine bir inceleme / Özlem Aslan -Yüksek Lisans /2001 Bulgaristan'da Deliorman Bölgesi'ndeki Babai ve Bektaşi tekkeleri / Damla Acar -Yüksek Lisans /1999
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR � � � İçel tahtacıları -Dini inanışlar ve dini törenler, halk kültürü, anonim halk edebiyatı- / Nilgün Çıblak Doktora /2001 Sağdıçlar ve Ulupınar köyleri halk inanışlarının karşılaştırılması / Bahattin Yağbasan -Yüksek Lisans 2001 Sivas ili Altınyayla ilçesi Yassıpınar ve Serinyayla köylerinde Alevilik / Hasan Coşkun -Yüksek Lisans 2001 Yıldızeli ve çevresindeki Alevilerin kültürel ve dini yapısı üzerine bir inceleme / Özlem Aslan -Yüksek Lisans /2001 Bulgaristan'da Deliorman Bölgesi'ndeki Babai ve Bektaşi tekkeleri / Damla Acar -Yüksek Lisans /1999
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR Kültür ve yaşayışları yönüyle Bafra ve Hacıbektaş Veli Alevileri / Muhammet Avcı Yüksek Lisans /1999 � Sivas ve çevresinde yaşayan Alevilerin inançları / Metin Bozkuş- Doktora /1999 � Günümüzde Şanlıurfa Kısas köyü aşıklık geleneği ve Kısaslı aşıklar / Fatma Sezgin Yüksek Lisans /1998 � Makedonya`da bektaşilik / Metin İzeti- Yüksek Lisans /1998 � Bir Alevi Bektaşi kasabasında dini tutumlar (Hasandede kasabası örneği) / Murat Yılmaz Yüksek Lisans /1997 �
BÖLGESEL ÇALIŞMALAR Ereğli ve çevresindeki Alevilerden sosyal ve dini hayat / Ahmet Taşğın -Yüksek Lisans /1997 � Kayseri merkezinde meskun abdalların dini inanışları üzerine bir araştırma / Saim Ayata- Yüksek Lisans /1997 � Sarıoğlan yöresi Alevi-Bektaşi inançlarının tesbit ve değerlendirilmesi / Mustafa Caner- Yüksek Lisans /1996 � Bursa'da Bektaşi kültürü ve Ramazan Baba Dergahı / Salih Çift -Yüksek Lisans/ 1995 � Sarıköy köyü folkloru / Kemal Cebecik -Yüksek Lisans /1991 �
TARIH KONULU ÇALIŞMALAR � � � Alevilik olgusu bağlamında Sivas Olayı'nın Türk yazılı basına yansımaları / Aysel Ay Yüksek Lisans /2012 Çaldıran Savaşı ve Anadolu Alevileri üzerindeki etkileri / Yalçın Büyükyıldırım -Yüksek Lisans /2012 Alevi-bektaşilerin milli mücadele'deki rolü ve Atatürk ile ilişkileri / Ersin Kılıç -Yüksek Lisans/ 2011 Bektaşiliğin İlgası Sonrasında Osmanlı Devleti'nin tarikat politikaları (1826 -66) / Muharrem Varol Doktora /2011 Dersim inanç sembolizmi / Dilşa Deniz- Doktora /2011 Alevi yazınında Osmanlı imgesi / Engin Buz- Yüksek Lisans /2010
TARIH KONULU ÇALIŞMALAR Bektaşî Tekkelerinin kapatılması (1826) ve Bektaşîliğin yasaklı yılları /Fahri Maden –Doktora/ 2010 � Dersim sorunu (1937 -1938) / Mahmut Akyürekli- Yüksek Lisans/ 2010 � Faces of Alevi identity in the post-1990 period / Nazli Ozkan -Yüksek Lisans /2010 � Nusayri kimliğinin oluşumunda siyasal katılım, tercihlerin etkisi ve partilerin rolü: Hatay örneği / Erdinç Kineşçi -Yüksek Lisans/ 2010 � Dersimli kadınlar örneğinde sözlü şiir ve ağlama pratikleri/ Aylin Demir- Yüksek Lisans/ 2010 �
TARIH KONULU ÇALIŞMALAR � � � Re-invention of identity: The case of Dersim Community Association in Berlin/ Mustafa Akçınar -Yüksek Lisans /2010 Türkiye'de Aleviliğin yükselişi: 1990 lardan itibaren büyünün bozulması süreçleri / Nurullah Gündüz -Yüksek Lisans/ 2009 On Altıncı Yüzyılın ilk çeyreğinde Osmanlı Devleti `ndeki Mehdîlik hareketleri / Yasemin Çağlayan- Yüksek Lisans /2009 Tarih öğretimi açısından sözlü tarih yazımı: Karaca Ahmet Dergahı örneği / Gulsum Kumru -Yüksek Lisans /2009 1980 sonrası Türkiyesi'nde Aleviler: Resmi metinlerin eleştirel söylem analizi / Zeki Uyanık- Doktora/2009 Türk kültüründe şamanizmin izleri / Ülkü Ersürel- Yüksek Lisans/ 2009
TARIH KONULU ÇALIŞMALAR � � � Türkiye’de Alevi siyaseti örneği: Türkiye Birlik Partisi (1966– 1981) / Murat Yümlü- Yüksek Lisans/ 2008 Yeniçeri ve samurai: Erken modern savaşçı sınıflar ve din / Erdal Küçükyalçın- Yüksek Lisans/ 2007 Olaylar, anlamlar ve kozmolojiler: 1925 yılında tekke ve zaviyelerin kapatılmasina Bektaşiler'in tepkileri/ Rabia Harmanşah- Yüksek Lisans/ 2006 Hz. Ali - Hz. Fatıma kızları ve kız torunlarının Alevi. Bektaşi Türk kültüründeki yeri / Ali Demirci -Yüksek Lisans /2006 Suriye'deki alevi sunni ilişkilerinin Hafız Esad iktidarını meşrulaştırmasındaki rolü / Bahar Bakır- Yüksek Lisans /2006
TARIH KONULU ÇALIŞMALAR � � � � 1980 sonrası dönemde Türkiye'de aleviler: Politik grup sınırlarının etnisite teorileri bağlamında değerlendirilmesi/ Ali Murat İrat -Yüksek Lisans /2006 Şah İsmail devrinde Anadolu'da Safevî - Alevî faaliyetleri Nevzat Şensizoğlu -Yüksek Lisans /2005 Yeniçeri Ocağı`nın kaldırılmasından sonra Bektaşi tekkeleri ve Osmanlı yönetimi / İbrahim Altuntaş- Yüksek Lisans /2005 Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda Bektaşilerin rolü/ Ayten Yalçın -Yüksek Lisans/ 2004 İslam tarih ve geleneğinde Kebela / Nuray Orak Ergölen- Yüksek Lisans /2002 15. yüzyıl Bektaşi nefeslerinde ve menakıbnamelerinde tarihi olaylar /Cemil Turgut- Yüksek Lisans /2000 1980 sonrası Alevi-Bektaşi örgütlenmelerinin sosyolojik incelemesi / Haydar Gölbaşı -Yüksek Lisans /2000
TARIH KONULU ÇALIŞMALAR � � � � 15. ve 16. yüzyıllarda Safevi propagandası ve etkileri Nilgün Dalkesen -Yüksek Lisans /1999 Bektaşi tekkelerinin kapatılmasının doğurduğu sonuçlar / Adem Boz -Yüksek Lisans/ 1999 Siyasi olanın yeniden inşası: Doğurgan yapısalcılığın bakış açısından günümüz Alevi siyaseti üzerine bir çalışma / Emrah Göker- Yüksek Lisans /1999 Yeniçeri ocağının ilgasından sonra Bektaşı tarikatı / Mesut Ayar -Yüksek Lisans/ 1998 -1827 (H. 1243) tarihli muhallefat defterine göre Bektaşi zaviyeleri / Kemal Daşcıoğlu Yüksek Lisans /1996 Anadolu Selçukluları döneminde fütüvvet ve ahilik / Ahmet Demir -Yüksek Lisans /1996 Cumhuriyet döneminde bektaşilik / Metin Berge -Yüksek Lisans/ 1990
GENEL (İNANÇ) KONULU ÇALIŞMALAR � � � Alevi Bektaşi geleneğinde Hubyâr Sultan / Dilek Bakan - Yüksek Lisans /2011 Alevilikte Hak, Muhammed, Ali inancı / Sümeyra Yakar -Yüksek Lisans /2011 Alevilikte kadın: Şahkulu Sultan Dergâhı’ndaki kadınların “Alevi kadını” algılayışı / Nazlı Gümüş Yüksek Lisans /2011 Pir Sultan Abdal kültür sanat dergisinde sunulan Alevilik / Hacer Tuna- Yüksek Lisans /2011 Pir Sultan Abdal’da dinî düşünce boyutu / Murat Tavşanlı -Yüksek Lisans /2011 Alevî kaynaklarda Hz. Muhammed / Seda Abişoğulları Yüksek Lisans /2010
GENEL (İNANÇ) KONULU ÇALIŞMALAR � � � Alevî-Bektaşî kaynaklarında yer alan fıkhî bilgiler / Mustafa Ergün -Yüksek Lisans /2010 Alevî-Bektaşî kültüründe Kur’ân-ı Kerim anlayışı / Hatice Ergün -Yüksek Lisans /2010 Alevîlerin dinî inanç ve yaşantıları (Gölyaka örneği) / Murat Çetin -Yüksek Lisans /2010 Anadolu Aleviliğinde düşkünlük kurumu ve günümüzde işlevselliği / Ömer Faruk Savuran- Yüksek Lisans /2010 Bediüzzaman Said Nursi'nin itikadi-siyasi İslam mezheplerine bakışı Sinan Özyurt -Yüksek Lisans /2010 Kam-şaman tipi ile alevilikteki dede tipi üzerine karşılaştırmalı bir inceleme (Sivas-Yıldızeli örneği) / Melike Esen- Yüksek Lisans /2010
GENEL (İNANÇ) KONULU ÇALIŞMALAR � � � Türkiye’de milliyetçilik, yurttaşlık ve Aleviler: “Öz. Türkler” ve “Heretik Ötekiler” / Kazım Ateş- Doktora /2010 Alevilik'te erkan ve düşkünlük / Abdulbaki Bakır Yüksek Lisans /2009 Bektaşi velâyetnâmelerinde maddi kültür / Sedat Özdemir- Yüksek Lisans /2009 Günümüz Alevî dedelerinin eserlerine göre Alevîlik / İbrahim Bozkurt -Yüksek Lisans /2009 Günümüz Anadolu Aleviliği içerisinde tezahür etmiş ateist ve İslam dışı söylemler / İlknur Kalaycı -Yüksek Lisans /2009 Alevi'lerde ve Sünni'lerde benzer semboller ve söylemler: İki Anadolu köyünde örnek olay çalışması/ Seyhan Kayhan Kılıç -Yüksek Lisans /2009
GENEL (İNANÇ) KONULU ÇALIŞMALAR Buyruklara göre kızılbaşlık / Doğan Kaplan- Doktora/ 2008 � Derviş ruhan örneğinde alevi bektaşi dervişlik geleneği /Caner Işık- Doktora /2008 � Alevi-Bektaşi kültüründe kadın / Hülya Şenkul Sağlam- Yüksek Lisans /2007 � Alevilik'te Dedelik Kurumu ve işlevleri / Cihat Şeker -Yüksek Lisans /2005 � Cem Dergisi'nde sunulan alevilik / Yaşar Şanlı Yüksek Lisans /2005 � Günümüzde Alevi-Bektaşı kültüründe hadis / Şaban Çiftçi -Doktora /2005 �
GENEL (İNANÇ) KONULU ÇALIŞMALAR � � � Alevî Bektaşî kültüründe Hacı Bektâş-ı Veli Külliyesi'nin yeri ve önemi / Şenay Çimen -Yüksek Lisans /2004 Hacı Bektaş Veli'nin Vilayetname'sine göre dini inanç adap ve erkanlar / Ayşe Aka Yüksek Lisans / 2003 İstanbul'daki alevi vakıf ve dernekler / Ömer Kara- Yüksek Lisans /2003 Anadolu kültürünün tanıtım sorunu örnek olay: Anadolu aleviliği ve Ayin-i Cem / Hünkar Akbaş- Yüksek Lisans /2002 Batınilik Alevilik ilişkisi / Hanifi Şahin- Yüksek Lisans/ 2002 Fuat Köprülü`ye göre Anadolu Aleviliği / Doğan Kaplan -Yüksek Lisans /2002
GENEL (İNANÇ) KONULU ÇALIŞMALAR Bektaşi adab ve erkanı / Hüseyin Özcan –Doktora/ 2001 � Dedelik kurumu ekseninde değişim sürecinde alevilik / Ali Yaman- Doktora /2001 � İnanç esasları açısından Nusayrilik - Alevilik mukayesesi / Rifat Türkel- Yüksek Lisans /2001 � Tasavvufi bir kavram olarak cem ve bektaşilik`teki yorumu / Mahmut Riyat Bakır- Yüksek Lisans /2001 � Hadislerde ehl-i beyt / Yusuf Açıkel- Doktora /1999 � Alevilikte dedelik kurumu ve işlevleri / Ali Yaman Yüksek Lisans 1996 �
RITÜEL-GÖRSEL- MÜZIK KONULU ÇALIŞMALAR � � � Alevi müzik uyanışı bağlamında İzmir Yamanlar Alevi göçmenlerinin müzik pratikleri / Serap Akdeniz Doktora /2011 Atma aşireti'nde müzik ve kimlik/ Süleyman Cabir Çıplak- Yüksek Lisans /2011 Dergâh-ı Abdal Musa: Devlet ve halk arasında bir heterodoks tekke/ Gizem Kaşoturacak -Yüksek Lisans /2009 İstanbul Cemevleri'nde cem erkânı, ritüeller ve müzikal formasyonlar üzerine analitik karşılaştırma / Sevgi Demir -Yüksek Lisans/ 2009 Pir Sultan Abdal türkülerinde tasavvufi konuların tespit ve değerlendirilmesi / Hatice Çakır- Yüksek Lisans /2009
RITÜEL-GÖRSEL- MÜZIK KONULU ÇALIŞMALAR � � � Tahtacı semahları ve mengi (inceleme ve metinler) / Sedat Tamay -Doktora /2009 İstanbul’da mevcut cem evleri ve faaliyetleri / Fevzi Rençber -Yüksek Lisans /2008 Ortak kimlik ve müzik: 1980 sonrası Alevi-Bektaşi uyanışı / Ali Keleş -Yüksek Lisans/ 2008 Alevi siyasetinin müphemliği: Cem Vakfı ve Pir Sultan Abdal Kültür Derneği'nin karşılaştırmalı analizi/ Seçil Aslan -Yüksek Lisans /2008 Anadolu kültürü ve semahlar / Ali Haydar Timisi Yüksek Lisans /2007 Alevîlik'te âyinler / Abdul bahri Bilişmek -Yüksek Lisans/ 2006
RITÜEL-GÖRSEL- MÜZIK KONULU ÇALIŞMALAR � � � Hacı Bektaş Veli anma törenlerinin Alevi-Bektaşi kimliğinin kuruluşundaki rolü/ Meral Salman Yüksek Lisans/ 2005 Türkiye`de Alevi kimliği meselesiyle bağlantılı olarak semahların formülasyonu/ Fahriye Dinçer Doktora /2004 Saz şiirinde Bektaşi terimleri / Adem Koç- Yüksek Lisans /2000 Trakya bölgesi tasavvufi halk müziğinde güfte-beste ilişkisi / Hüseyin Yaltırık- Doktora /2000 "Bir dedenin kimliğinde müziğin yeri ne kadardır? " Seçkinlerin müzik eğitimi - Türkiye alevilerinin manevi liderlerini yetişmesindeki müziğin rolü / Gloria Lucille Clarke -Doktora /1998
RITÜEL-GÖRSEL- MÜZIK KONULU ÇALIŞMALAR � � � Alevi-Bektaşi törenleri ve semahlar / Armağan Esmen Elçi Doktora 1998 Balıkesir Tahtacı köyleri Kongurca ve Türkali`de halk bilimi açısından müzik yapısının araştırılması Ayten Kaplan -Doktora /1998 Tasavvuf ve müzik -Mevlevi ve Bektaşilikte sema- / İlker Evrim Binbaş -Yüksek Lisans/ 1997 Tarikat sanatında başlık sembolizmi (Mevlevilerde ve Bektaşilerde) / Lale Görünür -Yüksek Lisans/ 1996 Türk sanatında şamdanlar (Hacıbektaş ve Mevlana Müzelerinde yer alan çok kollu şamdanlar) / Lütfiye Göktaş Yüksek Lisans /1995 Edirne Uzunköprü Yeniköy köyünün bektaşi müziğinin incelenmesi / Alaattin Karatepe- Yüksek Lisans /1993
EDEBIYAT KONULU ÇALIŞMALAR Kaygusuz Baba (Abdal)’nın Budalanâme adlı eserinin incelenmesi / Burcu Erdem Yıldırım Yüksek Lisans /2011 � Alevilik'te dört kapı kırk makam / Sermin Çalışkan -Yüksek Lisans/ 2010 � şik Taki Koçak’in hayatı, sanatı ve edebi kişiliği / Özlem Yıldırım -Yüksek Lisans /2010 � Pir Sultan Abdal’ın şiirlerinde felsefi ve tasavvufi temalar / Mehmet Ali Çetinkaya Yüksek Lisans /2010 � şık Battal Dalkılıç'ın hayatı, sanatı ve edebi kişiliği / Yasemin Gökçe- Yüksek Lisans /2009 � �
EDEBIYAT KONULU ÇALIŞMALAR şık Aşur Uygur'un hayatı - sanatı ve eserleri / Ömer Özbey -Yüksek Lisans /2008 � Hâmî Dîvânı / Adem Altay -Yüksek Lisans /2008 � Mustafa Refik ve Divanı / Hasan Kaplan -Yüksek Lisans / 2008 � Alevilik'te buyruk kavramı ve İmam Cafer örneği / Canan Sultan Özalp -Yüksek Lisans /2006 � Vîrani Dede-Fakr-Name (inceleme-metin-dizin) / Bihter Ünal -Yüksek Lisans /2006 � Çağdaş İran edebiyatında toplumsal roman ve Bozorg-i Alevî'nin "Çeşmhayeş" i / Çiğdem Baydar -Yüksek Lisans /2005 �
EDEBIYAT KONULU ÇALIŞMALAR � Mugla yöresi Alevi Türkmenlerinin halk edebiyatı ve folklor ürünleri üzerine bir araştırma / Aslı Büyükokutan -Yüksek Lisans /2005 � Bir Bektâşi Cöngü üzerinde tetkik / Dilâra Akbulut -Yüksek Lisans /2004 � Resmi Ali Baba ve Divanı / Saime Arslan Yüksek Lisans / 2003 � Turabi Divanı üzerine bir inceleme / Nagehan Yıldız Yurttekin- Yüksek Lisans /2003 � Azbi Baba Divanı (inceleme-metin) / Mehmet Erol –Doktora / 2002
EDEBIYAT KONULU ÇALIŞMALAR � Bektaşi öğretilerinin aktarılmasında nefesin rolü / Mark Soileau -Yüksek Lisans /2002 � Ahmed Sufi Bey`in "Sefinetü`s-Sufi" adlı eserinde "Bektaşilik" / Serap Aktaş -Yüksek Lisans /1999 � Bektaşilik ve Bektaşi nefeslerinde dini muhteva / Mahmut Bozçalı -Yüksek Lisans/ 1998 � Bektaşi nefesleri üzerinde incelemeler / Mesut Arslan -Yüksek Lisans /1997 � Bektaşi erkanında nefesler / Lale Umul (Akay) Doktora 1994
MAKALELER � 2006 -2012 yılları arasında yayınlanmış 114 makale yayınlanmıştır. Dağılımı şöyledir; Edebiyat 44 Genel 25 Bölgesel 19 Ritüel-müzik 12 Tarih 9 Sosyolojik 5
EDEBIYAT Hüseyin Özcan Hacı Bektaş Veli'nin Fatiha Tefsiri � Erman Artun Alevi-Bektaşi Edebiyatına Genel Bir bakış � Erman Artun Anadolu'daki Alevi-Bektaşi Edebiyatının Oluşumunda Yunus Emre'nin Etkisi � Hüseyin Özcan Alevi-Bektaşi Şiirinde Hz. Muhammed Algısı � M. Öcal Oğuz Bektaşilik Kontekstinde Halk Şiiri � M. Öcal Oğuz La Poésie Populaire Dans Le Contexte Et “La Littérature De Bektaşî” �
EDEBIYAT � Hüseyin Özcan Hacı Bektaş Veli ve Bektâşî Erkânnâmelerinde Dervişin Nitelikleri � Metin Arıkan Fıkralarda Bektaşî Tipine Atfedilen İktidar Algısının Kökenleri � Gaye Yavuzcan A. Aghdam Fıkralarda Bektaşî Tipine Atfedilen İktidar Algısının Kökenleri � Akbar A. Aghdam Fıkralarda Bektaşî Tipine Atfedilen İktidar Algısının Kökenleri
EDEBIYAT � � � � � Özkul Çobanoğlu Ulus İnşa Sürecinde Kalevipoeg Destanı ve Estonya Folklor Araştırmaları Hayrettin Rayman Bektaşi Halk Şiiri M. Fatih Köksal Bir Bektaşi Fütüvvet-Namesi Kamil Ali Gıynaş Bir Bektaşi Fütüvvet-Namesi Tuğba Aydoğan Bektaşî Şairi şık Sıdkî Baba'nın Nasîhatnâmesi Nurgül Özcan Bektaşî Erkânnameleri ve Bir Bektaşî Erkânnamesi Salahaddin Bekki Bektaşî Geleneği İçinde Yetişen Hacıbektaşlı Bir Şair: Haydar Kaim ve Şiirleri Mehmet Temizkan Bektaşî Şiirlerinde Şâh Metaforu Üzerine Bir İnceleme Kenan Erdoğan Bir Bektaşî Şairi: Üsküdarlı Rızâ Râmî ve Yeni Bulunan On İki Şiiri
EDEBIYAT � � � � Süleyman Solmaz Bir Bektaşî Şairi Mehmed Ali Hilmi Dedebaba ve Divanı Fuat Bozkurt Buyruk ve Buyruğa Göre Alevî Kimliği Orhan Kurtoğlu Hurufî-Bektaşî Edebiyatına Dair Bir Şiir Mecmuası edebiyat Gıyasettin Aytaş Bir Bektaşî İcazetnamesi Furkan Asya Bir Bektaşî İcazetnamesi Kenan Erdoğan Kırkağaçlı Remzi'nin Bektaşîliğe Bağlanışına Dair Bir Rüyası ve Bektaşîlikle İlgili Şiirleri Haydar Ali Diriöz Kutb ül-Alevi'nin Barak Baba Risalesi Şerhi Yusuf Turan Günaydın Amasyalı Bir Bektaşî Şairi Ali Bâki Gül ve Balık Destanı
EDEBIYAT Muammer Gül Günümüz Bektaşi-Mevlevi Şairlerinden Konyalı Aşık Haydar/Şıh Hasan Pekışık � Gıyasettin Aytaş Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Kütüphanesi Bulunan Alevilik ve. Bektaşilikle İlgili Eserlerden Bazıları � Gıyasettin Aytaş Bektaşi Kız Adlı Roman Hakkında Bazı Tespitler � Gıyasettin Aytaş Nur Baba Romanında Yozlaşan Bektaşî Tekkesi � Gıyasettin Aytaş Şinasi'den Önce Yazılan İlk Türkçe Piyeslerde Hacı Bektaş Veli ve Bektaşîlik Üzerine Bir Araştırma �
EDEBIYAT M. Saffet Sarıkaya Bektâşî ve Alevî Kültürünün Yazılı Kaynağı Olarak Fütüvvetnameler � Elif Aksoy Bektaşî Tipinin İzinde Bektaşî Fıkraları Hakkında Bir Gruplandırma Çalışması � Köksal Genç Alevi-Bektaşi Şiir Dünyasından " b-ı Hayât"a Bir Bakış � Hüseyin Özcan Bektaşi Şiirinde İslam'ın Temel Şartları � Hüseyin Özcan Alevi-Bektaşi Şiirinde Hz. Muhammed Sevgisi � Hüseyin Özcan Bektaşilikte Dört Kapı Kırk Makam � Hüseyin Özcan Bektaşi Fıkralarında Argo �
EDEBIYAT Hüseyin Özcan Alevî-Bektâşî Şiirinde dâb ve Erkân � Mehmet Temizkan Bektaşi Edebiyatının Birinci Dönemi ve Bu Dönemdeki Hakim Temaları Üzerine Bir İnceleme � Ahmet Günşen Gizli Dil Açısından Alevilik-Bektaşilik Erkân ve Deyimlerine Bir Bakış � H. Dilek Batislam Divan Şiiriyle Alevi-Bektaşi Şiirinde Kullanılan Bazı Ortak Tasavvuf Terimleri � Erman Artun Günümüz Adana şıklık Geleneği şıklarından şık Kederinin Alevi. Bektaşi Edebiyatındaki Yeri �
GENEL Cengiz Gündoğdu Hacı Bektâş-ı Velî ve Bektaşîliği Tanımlamaya Dair Bazı Parametreler � Şuayip Özdemir Alevilerin Cem Evleri ve Diyanet İşleri Başkanlığına Yönelik Görüşleri (Malatya Örneği) � İsmail Arıcı Alevilerin Cem Evleri ve Diyanet İşleri Başkanlığına Yönelik Görüşleri (Malatya Örneği) � Ayhan Aydın Prof. Dr. Ahmet Yasar Ocak ile Alevilik. Bektaşilik Üzerine � Hüseyin Bal Dini Grupların Anlamı, Sınıflandırılması ve Alevi-Bektaşi Gruplar � Pakize Aytaç Alevî-Bektaşî Felsefesinde Yer Alan Ana Metaforlar Üzerine Bir Değerlendirme �
GENEL � � � � Taner Tatar Kutsalın Siyasallaşması ve Alevîlik Mustafa Talas Küreselleşme-Yerelleşme Çerçevesinde Türk Alevîliği Numan Durak Aksoy Küreselleşme-Yerelleşme Çerçevesinde Türk Alevîliği Hulusi Yılmaz Nizarî İsmailîliği ve Alevîlik: İki Farklı Dinî İdrakte Benzeşen Yorumlar Üzerine Değerlendirmeler Uğur Sümer Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Vakfı Başkanı Uğur Sümer İle Alevîlik, Bektaşîlik Üzerine Bir Röportaj M. Zeki Duman Heterodoksi Bir İnanç Olarak Alevilik A. Yılmaz Soyyer Bektaşîliğin İnanç Sistemi ve Caferîlik
GENEL Günay Kut British Museum'daki Bazı Önemli Türkçe Yazmalar ve Tevaif-i Aşere'den Taife-i. Bektaşiyan � A. Yılmaz Soyyer Bir Meçhul Bektaşînin Bektaşîliği Değerlendirmesi � Harun Yıldız Alevîlik İle İlgili Kavram ve Deyişler � Murat Küçük Anadolu Alevîliğine Bakışlar: Allı Turna - İnsan, Mekan ve Anılar � Hüseyin Özcan Bektâşîlikte Dâr Kavramı ve Hallâc-ı Mansûr Etkisi � Hüseyin Özcan Anadolu Alevi Kültüründe Kadına Bakışın Temelleri �
GENEL � Hüseyin Özcan Bektâşî dâb ve Erkânı � Hüseyin Özcan Türk Kültüründe Hoşgörü ve Örnek Bir Tip Olarak Alevî/Bektâşî Hoşgörüsü � Aziz Kılınç Alevî Bektaşî Geleneğinde Vasiyet Kültürü � Aziz Kılınç Alevî Bektaşî Geleneğinde Vasiyet ve Buyruk Üzerine � Yasin Aktay Tarihi, Kültürel, Folklorik ve Aktüel Boyutlarıyla Alevilik � Kemal Üçüncü Bektaşilik
BÖLGESEL � � � � Fuad Köprülü Mısır'da Bektaşilik Zeki Uyanık Ardahan ili Alevilerinde kendini tanımlama, ibadet ve öteki algısı Mehmet Yazıcı Kavalcık köyü örneğinde Alevilerde isim seçme ve ad koyma geleneği Aydın Durdu Tunceli Yaşayan Aleviliğinde Tanrı - Evren - İnsan Algılayışı Mustafa Cemiloğlu Bursa Bölgesi Alevilerinde Nefesin Yeri ve İşlevi Harun Yıldız Amasya Yöresi Alevî Ocakları Mehmet Yavuz Alevi-Bektaşi Kültüründe Nasihatlerin Değerler Eğitimindeki Önemi ve İslahiye-Kabaklar Köyünde Verilen Nasihatler
BÖLGESEL Şuayip Özdemir Malatya Örneği Düzleminde Tarihsel Süreç İçerisinde Alevî Toplumunca Dinî-Sosyal Otorite Olarak Kabul Gören Dedeliğe Günümüz Alevîliği'nin Bakış Açısı � A. Kubilay Şahin Ana Hatlarıyla Horasan'dan Anadolu'ya Alevîlik ve Bektaşîlik � Turgut Tok Denizli Yöresinde Alevîlik ve Bektaşîliğin Tarihi Süreçte Genel Bir Değerlendirmesi � Harun Yıldız Amasya Yöresi Örneğinde Alevî/Bektaşî Kültüründe İnanç Merkezleri � Aslı Büyükokutan Muğla Yöresi Alevi Türkmenlerinde Ölümle İlgili İnanç ve Pratikler �
BÖLGESEL Ali Lütfü Piroğlu Deliorman Alevilerinde Musahiplik � İsmail Engin Alevi Tahtacı Kültürü � A. Yılmaz Soyyer Arnavut Milliyetçiliği-Bektaşilik İlişkisi � Hülya Taş Bir Alevi Köyü: Bursa Şehitler Köyü'nde Evlenme Törenleri � Murat Küçük Tarihten Günümüze Makedonya ve Arnavutluk'ta Bektaşilik: Bir Nefes Balkan � Mehmet Dönmez Sosyal Değişim Sürecinde Hatay Aleviliği � Eldeniz Abbaslı "Şamlı" Alevi Boyu �
RITÜEL-GÖRSEL-MÜZIK Piri Er Alevi-Bektaşi Geleneğinde Tahta Kılıç Motifi � Banu Mustan Dönmez Alevi Cem Ritüelinde Canlandırılan Kırklar Söylencesinin 'Şiir-Müzik-Dans' ile İlişkisi � Fatma Ahsen Turan Kahire'deki El-Megaverî (Kaygusuz) Bektaşî Tekkesi'nden, Detroit'teki Bektaşî Tekkesi'ne � Salahaddin Bekki Pir(i) Davut Türbesi Örneğinde Alevîlerde Su, Ateş, Kurban ve Ağaç Kültü � Mehmet Ersal Alevi İnanç Sistemindeki Ritüelik Özel Terimler � Armağan Coşkun Elçi Bulgaristan/Deliorman Aleviliğinde Kırklar Bayramı (Nevruz) ve Hıdrellez �
RITÜEL-GÖRSEL-MÜZIK � Necdet Yaşar Bayatlı Kerkük-Dakuk'da Bir Bektaşî Tekkesi: Dede Câfer Tekkesi ve Ritüelleri � Ayten Kaplan Alevi-Türkmen-Tahtacı Türkali Köyünde Samah � Ayten Kaplan Alevi-Türkmen-Tahtacılarda Müziğin İşlevi � Şevki Koca Kıbrıs Bektâşi Dergâhları � Şevki Koca Bektâşîlik ve Bektâşî Dergâhları � Rıza Zelyut Anadolu Alevilerinde Geyik
TARIH � � � � � Aynur İnce Anadolu’da Alevî-Bektaşî Geleneğinde Kerbelâ Toprağının Kullanımı Safa Seçer XVI. Asırda Anadolu'da Alevîlik Metin Ziya Köse Yeniçeri Ocağı'nın Bektaşîleşmesi Süreci ve Yeniçeri-Bektaşî İlişkileri Mustafa Alkan Yeniçeriler ve Bektaşîlik Niyazi Öktem Anadolu Aleviliğinin Tarihsel ve Sosyal Kökenleri Şevki Koca Şâhkulu Bektâşi Dergâhı'nın Son Babagân Postnişinleri ve Bektâşîlerin Zor Yılları A. Yılmaz Soyyer 19. Yüzyılda Bektaşîlik Esra Yakut II. Mahmut Döneminde Bektaşiliğe Yönelik Uygulamalar Birol Azar Bektaşîlik ve Alevîliğin Tarihî Arka Plânı ve XIII. Yüzyılda Anadolu? nun Genel Bir Görünümü
SOSYOLOJIK � Mehmet Ali Balkanlıoğlu Influence of Alevi. Sunni Intermarriage on the Spouses' Religious Affiliation � A. Yılmaz Soyyer Bektaşilerin 19. Yüzyılda Yazılı İletişim Üslubuna Sosyolojik Bir Yaklaşım � Hüseyin Özcan Asya Toplumlarını Etkileyen Alevi/Bektaşi Kültüründe İnsanın Değeri � Hüseyin Özcan Sosyo Kültürel Boyutlarıyla Alevilik
ÖNGÖRÜLEN ÇALIŞMALAR � kaynak kişilerin hayatlarını anlatan � Tarih-Kaynak eser ve kişilerin gençlik serileri � Aşıkların şiirleri halkın seviyesinde seçilip yayınlanabilir. � Ritüellerin tümü toplanabilir. � Muhasiplik-ensar/muhacir karşılaştırması � Adab&erkan üzerinden değerler eğitimi
DEVAM. . � Aidiyet olgusunun alevi gençler üzerinde olumlu olumsuz etkileri � Gençler için alevi tarihi � Sosyal medyada alevi yapılanma ve aidiyet olgusuna etkileri � Alevi ve bektaşiliğin bütünlüğü � Bölgesel alan çalışmaları � Yaşanan ve unutulan bektaşi değerleri
İNCELENEN TEZLER Din ve sosyal bütünleşme: Farklılık ve birlikte yaşama (Göksun örneği) / Bahset Karslı 2012 - doktora tezi (Atatürk Üniversitesi)
� Alevilerin din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinden beklentileri (Ankara örneği) / İlhami Ünal – 2010 / yüksek lisans (yüzüncü yıl üniversitesi)
- Slides: 107