Alergia pokarmowa Dr Agnieszka Krauze Niepodana reakcja na

Alergia pokarmowa Dr. Agnieszka Krauze

Niepożądana reakcja na pokarm Określenie ogólne, używane do opisu nieprawidłowej reakcji na spożyty pokarm bez wnikania w patomechanizm tej reakcji

Niepożądana reakcja na pokarm • Nietolerancja pokarmowa – niefizjologiczna odpowiedź o podłożu nieimmunologicznym na spożywany pokarm • Alergia pokarmowa (nadrażliwośc)nieprawidłowa reakcja organizmu na pokarm o typie reakcji immunologicznej może mieć charakter Ig. E lub nie. Ig. E zależny

Epidemiologia • Alergia pokarmowa dotyczy 6% dzieci poniżej 2 roku życia • Alergia na białko mleka krowiego dotyczy 3%-5% niemowląt, 80% z nich „wyrośnie” do 5 r. ż • Alergia na jajko kurze ok. 5% dzieci • Niepożądane reakcje na dodatki do żywności około 0, 5%-1% dzieci

Alergeny pokarmowe Dzieci mleko jaja soja gluten ryby owoce morza orzeszki Dorośli orzeszki ziemne orzechy ryby owoce morza

Czynniki ryzyka • Genetyczne – atopowy wywiad rodzinny • Środowiskowe – nieprawidłowa dieta (wczesne wprowadzanie silnych alergenów ), pokarm matki w trakcie karmienia piersią, infekcje jelitowe • Niedojrzałość bariery śluzówkowej przewodu pokarmowego ( alergia pokarmowa w pierwszych latach)

Alergia pokarmowa Ig. E zależna Przewód pokarmowy – zespół nadwrażliwości jamy ustnej, anafilaksja Skóra – pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy Układ oddechowy – nieżyt nosa spojówek, astma Reakcje systemowe anafilaktyczne, wstrząs

Alergia pokarmowa • • • Reakcje komórkowe Zapalenie odbytnicy lub okrężnicy spowodowane nietolerancją białek pokarmowych Enteropathia Zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy spowodowane alergią na białka pokarmowe Celiakia Dermatitis herpetiformis Zespół Heinera

Alergia pokarmowa Reakcje o typie mieszanym – Ig. E zależnym i komórkowym Przewód pokarmowy – alergiczne eozynofilowe zapalenie przełyku, alergiczny eozynofilowy nieżyt żołądkowo – jelitowy Skóra- azs Układ oddechowy – astma

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Zespół nadwrażliwości jamy ustnej OAS Czynnik wyzwalający to kontakt surowego antygenu (warzywa, owoce) z błoną śluzową jamy ustnej Objawy : świąd, obrzęk warg, języka podniebienia, gardła Zwykle są to atopicy z pyłkowicą

Reakcje krzyżowe • • • Marchew, seler – brzoza, bylica Pomidory – trawy Cukinia – ambrosia Jabłko, gruszka, morela, kiwi – brzoza Banan – ambrosia Pomarańcza - trawy

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Objawy anafilaktyczne dotyczące przewodu pokarmowego to zwykle : nagłe nudności, kolkowy ból brzucha, wymioty, zwykle występują kolejno objawy z innych narządów

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Alergiczne eozynofilowe zapalenie przełyku • naciek eozynofilowy ściany jelit • objawy : wymioty, dysfagia, bóle brzucha, y

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Zapalenie odbytnicy lub okrężnicy u niemowląt spowodowane nietolerancją białek pokarmowych • pierwsze miesiące życia, zwykle dobry stan ogólny, dobry przyrost masy ciała • makroskopowo lub mikroskopowo stwierdzana obecność krwi w stolcu • W biopsji naciek eozynofilowy lub ropnie eozynofilowe

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Enteropatia spowodowane nietolerancją białek pokarmowych • Zespól złego wchłaniania, zaburzenia przyrostu masy ciała i długości wymioty • hipoproteinemia

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Zapalenie jelita cienkiego lub okrężnicy u niemowląt spowodowane nietolerancją białek pokarmowych • zwykle wymioty (występują 1 -3 godzin po karmieniu) • biegunka ( czasem z krwią ), odwodnienie, • objawy bardziej nasilone niż w enteropatii , nawet odwodnienie, senność, kwasica • utrata masy ciała

Alergia pokarmowa- zmiany skórne • pokrzywka - świąd, bąble pokrzywkowe • atopowe zapalenie skóry - znaczny świąd, charakterystyczne zmiany w typowej lokalizacji • dermatitis herpetiformis - grudkowopęcherzykowa wysypka (pośladki, skóra nad prostownikami ) • wyprysk kontaktowy -świąd, wysypka

Alergia pokarmowa - układ oddechowy • nieżyt nosa i spojówek - rzadko • astma - jako jedyna manifestacja występuje rzadko, obturacja drzewa oskrzelowego występować może z objawami z innych narządów • para powstała przy gotowaniu żywności (ryba) zawierająca drobne cząsteczki białka może wywołać reakcje astmatyczne, nawet anafilaktyczne

Uogólniona anafilaksja • 1/3 - 1/2 przypadków anafilaktycznych w Izbie Przyjęć • zwykle nastolatki, młodzi dorośli z wywiadem alergii pokarmowej i astmą • rzadko stosowana była adrenalina • w USA - najczęściej orzeszki ziemne i inne orzechy

Anafilaksja wywołana wysiłkiem • Występuje w sytuacji kiedy pacjent ćwiczy w ciągu 2 -4 godzin od zjedzenia pokarmu • przy braku wysiłku pokarm może być spożywany bez żadnej reakcji • zwykle kobiety 15 -35 lat

Diagnostyka - wywiad • Precyzyjne informacje - jaki pokarm, jego ilość, pomiędzy odstęp czasowy pomiędzy spożyciem a wystąpieniem objawów, inne czynniki towarzyszące ( wysiłek ) • kiedy wystąpiła ostatnia reakcja • Dzienniki dietetyczne

Diagnostyka - badania laboratoryjne • Testy typu prick • u dzieci < 2 roku życia wynik testu skórnego na mleko, jajko, orzeszki ziemne bąbel > 8 mm wartość predykcji dodatniej >95% • ujemny wynik potwierdza brak reakcji Ig. E zależnej • testy z handlowymi preparatami owoców ?

Diagnostyka • Patch testy w diagnostyce azs wymagają doświadczenia w interpretacji

Predykcja reakcji klinicznej 95% na podstawie stężenia s Ig. E • Alergen k. U/L • jajko 7 ( 2 niemowlęta) • mleko 15 ( 5 niemowlęta) • orzeszki ziemne 14 • ryba 20 • pszenica 26 oznaczanie system CAP

Diagnostyka • Eozynofilia • endoskopia • biopsja

Doustne testy prowokacji • Podwójnie ślepa próba kontrolowana placebo pozostaje złotym standardem diagnostyki alergii pokarmowej • potwierdza prawidłowe rozpoznanie alergii pokarmowej , pomaga określić czy pacjent „ wyrósł „ z alergii pokarmowej

Doustne testy prowokacyjne • otwarta próba • pojedyncza ślepa próba • z powodu możliwości wywołania reakcji anafilaktycznych próby powinny być przeprowadzane w warunkach szpitalnych

Leczenie • eliminacja produktu ( edukacja, czytanie etykiet) • fastject ? • leki antyhistaminowe (zmniejszenie objawów skórnych, OAS, brak blokowania reakcji systemowych ) • sterydy • anty Ig. E • kromony , leki antyleukotrienowe

Zapobieganie • Karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy ( matka karmiąca unika orzeszków ziemnych ) • wprowadzenie innych pokarmów po 6 miesiącu życia • mieszanki hypoalergiczne