Akut Kolesistitler Prof Dr Gktrk Maralcan Prostaglandins mediate

Akut Kolesistitler Prof. Dr. Göktürk Maralcan

Prostaglandins mediate inflammatory response, vicious circle

Cholecystitis Hepatitis/Liver abscess Cholangitis

Tanının Esasları • Akut sağ üst kadran ve/veya epigastrik karın ağrısı ve hassasiyeti • Ateş ve lökositoz • Palpe edilebilen kese ( %30 ) • Dolmayan kese ( Radyonüklit ekskresyon tarama ) %100 tanı! • Sonografik Murphy İşareti

Akut Kolesistitin Ayırıcı Tanısı • • • Akut peptik ülser aktivasyonu Peptik ülser perforasyonu Akut pankreatit Akut apandisit Akut gonokokal perihepatit ( Fitz-Hugh. Curtis Syndrome )

Akut Kolesistitin Genel Özellikleri • Sistik kanalın taşla obstrüksiyonu %90 • Hastalığın seyri farklı olabilir. Obstrüksiyon +, Sekonder bakteriyel enf. ’un genişliği Yaş DM ve benzeri agreve edici faktörler

• Çoğu atak spontan düzelir. • Düzelmeyenler; Apse veya serbest perforasyona gidebilir. • Gangren ve perforasyon, kliniğin başlangıcından itibaren en erken 3. gün olur. • Perforasyonlar en çok 2. hft boyunca olur.

• Taş – travma – mukozadan fosfolipaz salınımı – lesitin – lizolesitin ( toksik bileşik )’e dönüşüyor. - daha fazla inflamasyon oluyor.

• Damar oklüzyonu – gangrenöz kolesistit – septik komplikasyonlar – mortalite yüksek

Semptomlar ve İşaretler • Karın ağrısı ( ilk semptom ) (Biliyer kolik atağı %75) • Bulantı kusma %50 • İkter %10 • Ateş 38 -38. 5 • Sağ üst kadranda hassasiyet • Palpe edilebilen safra kesesi %30 • İstemli defans • Murphy işareti

Laboratuar • Lökosit: 12 000 -15 000 Lökosit: 15 000’den fazla ise komplikasyon? • Bilirubin: 2 -4 mg/dl Bilirubin 2 -4 mg/dl’ den fazla ise koledok taşı? ? • ALPaz atak sırasında hafif yükselir. • Amilaz, geçici olarak 1000 unit/d. L veya daha yüksek olabilir.

Görüntüleme • Düz film - Geniş safra kesesi gölgesi Safra kesesi taşı düz filmde %15 görülebilir. • US tarama – taş, çamur, duvarda kalınlaşma • Ultrasonik Murphy İşareti • Radyonüklit ekskresyon tarama ( HİDA )

Akut Kolesistit Tedavisi 1 - Medikal (Takip tedavisi) 2 - Cerrahi (Kolesistektomi)

Tedavi Tipinin Seçimini Etkileyen Major Faktörler • 1 - Tanı kondu mu? • 2 - Genel sağlık durumu nasıl? Yandaş hastalık var mı ? • 3 - Komplikasyon var mı?

Medikal Tedavi (Takip Tedavisi) • • • Hastaneye yatış yapılır. Oral beslenme kesilir. İntravenöz sıvı başlanır. Parenteral antibiyotik verilir. Ameliyat hazırlığı yapılır.

Medikal tedavinin başarısı: %60 -80

Cerrahi Tedavi • Erken Cerrahi Tedavi • Geç Cerrahi Tedavi

Cerrahi Tedavi Kolesistektomi 1 - Laparoskopik 2 - Açık 3 - Robotik

Komplikasyonlar 1 - Ampiyem 2 - Perforasyon

Ampiyem ( Süpüratif Kolesistit ) • Safra kesesinde püy • Toksik tablo ( yüksek ateş 39 -40, üşüme, lökositoz 15 000’den fazla )

Tedavi • Parenteral antibiyotik • Perkutan veya açık kolesistostomi • Kolesistektomi

Perforasyon • Üç şekilde olabilir. 1 - Lokalize 2 - Serbest 3 - Komşu lümenli organa

• Lokalize = Perikolesistik apse • Serbest = Jeneralize peritonit • Komşu lümenli organa = Fistül

• Perforasyon; Erken = Hastalığın başlangıcından 3 gün sonra olur. Geç = Hastalığın 2. haftasının sonunda olur.

Perforasyon insidensi: % 10

Perikolesistik Apse • Perforasyonun en sık formu • Palpe edilebilen kitle var. • Sıklıkla toksik tablo var ( ateş: 39, lökosit: 15 000’den fazla ).

Tedavi • Kolesistektomi • Perkutan veya açık kolesistostomi

Serbest Perforasyon • İnsidensi %1 -2 • Erken gelişir. • Preoperatif tanı, %50’den az

Tedavi • Acil laparotomi; Kolesistektomi Kolesistostomi

• Serbest perforasyonda mortalite; kısmen sistik kanalın taşla tıkalı olup olmadığına bağlıdır. • Taşla tıkalı = Pürülan peritonit Taşla tıkalı değil = Safra peritoniti • Taşla tıkalı ise mortalite %20 Taşla tıkalı değilse mortalite %50’den fazla

Kolesistoenterik Fistül Duodenum Mide Kolon’a fistül olabilir.

• Klinik şüphe olmaz. • Genellikle semptom yoktur. • Semptom yoksa bir şey yapmaya gerek yok. • Semptom varsa; kolesistektomi + fistülün kapatılması

Çok Nadir Komplikasyonlar Safra taşı ileusu Safra kesesi taşını kusma

Erken Cerrahi Tedavinin Avantajları • • • Teknik komplikasyon insidensi az Toplam hastalık süresi kısa Toplam hastanede kalma süresi az Hastane masrafları az Mortalite daha az

İntraoperatif Kolanjiyografi Anatomik varyasyon şüphesi Koledok’ta taş şüphesi gibi durumlarda yapılabilir.

Prognoz • Mortalite: %5 • Morbidite ve mortaliteyi arttıran faktörler: Yaş Diabet Yandaş hastalıklar Peritonit ve kontrol edilemeyen sepsis İntrahepatik apseler Birlikte kolanjit Birlikte pankreatit Geç tanı konması Komplikasyon gelişmiş olması Geç cerrahi müdahale