Akran rselemesi Do Dr Osman Sabuncuolu Do Dr
Akran Örselemesi Doç. Dr. Osman Sabuncuoğlu Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 1
Zorba (2011) n n Yönetmen: Lee Hirsch Akran örselemesi üzerine belgesel bir çalışma. Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 2
Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 3
Tanım n n Türkçe'ye akran örselemesi, veya akran zorbalığı olarak çevirebileceğimiz "bullying" görüngüsü toplumsal yaşantının sürdürüldüğü her ortamda kendini gösteren önemli bir sorundur. Genel olarak zorbalık, saldırganlık yoluyla kişilerarası güçlülüğün vurgulanmasıdır. Akran örselemesi, hedef olanda ruhsal sıkıntıya yol açan, kötü niyetle gerçekleştirilen, olumsuz ve yineleyici fiziksel ve/veya sözel eylem olarak tanımlanmaktadır. Süreğen zorbalık eylemleri güç dengesizliğini kalıcılaştırır ve hedef olanları daha da savunmasız duruma getirir. Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 4
Tanım n n n Çocuk ve ergenlerin bir arada bulundukları okul ortamlarında yaşanan örseleyici eylemler gelişimsel süreci olumsuz etkilemeleri nedeniyle son 20 yıldır ilgi odağıdır. Çocuklar arasında erken yaşlarda doğrudan agresyon yaygın iken ergenlik yıllarıyla birlikte dolaylı agresyon öne çıkmaya başlar. Erkek çocuklar daha çok gözdağı verme ve fiziksel örseleme gibi doğrudan eylemleri yeğlerken, kız çocuklar daha çok dışlama ve dedikodu yayma biçiminde dolaylı yöntemleri kullanmaktadır. Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 5
n n *Her bir zorbalık davranışı 1 dakikadan az sürer. *Ortalama oran: %30 *6 -8 sınıf döneminde peak… *Öğretmenler olayların 1/25’inin farkna varır ve müdahele eder. Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 6
Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 7
Akran Örselemesi DOĞRUDAN Yüze Fiziksel Sözel İtip-kakma, vurma, saldırı Aşağılama, küçük düşürme, alaysataşma, taciz Psikolojik Gözleri döndürme, kötü bakışlar, tehdit savurma, şantaj Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 8
Akran Örselemesi DOLAYLI Birinin arkasından Dışlama İlişkisel agresyon Yalnız bırakıp gitme, kaçınma İnsanlara kurbanla arkadaş olmamalarını telkin etme Dedikodu İnsanların kurban hakkında düşüncelerin düşürmeye çalışmak Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 9
Yeni Gündemlerden: Siber-zorbalık! Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 10
Saldırganın ve Kurbanın Özellikleri n n n Saldırgan: Yüksek kendilik saygısı, populer, başka suç olayları ve madde kullanımıyla ilişkili Edilgen Kurban: Sessiz, kaygılı, güvensiz; yaş ilerleyince edilgen konum atılır ancak kalıcı belirtiler yıllarca devam eder. Kıskırtıcı Kurban: Tepkisel, sarsak; karşılık verir, etkili olmaz, dikkat ve hareketlilik belirtileri olabilir. Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 11
Bully Defender of the Victim Starts the bullying and takes an active part Dislikes the bullying and helps or tries to help the victim Follower/Henchman Takes an active part, but does not start the bullying Possible Defender Dislikes the bullying and thinks he ought to help but doesn’t Supporter Supports the bullying but does not take an active part Passive Supporter (Possible Bully) Disengaged Onlooker Likes the bullying but does not display open support Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 12
Risk altında çocuklar n n Özürlüler Kültürel, dinsel, etnik azınlık mensupları Cinsel azınlık mensupları (homophobic bullying) Sınıfa sonradan dahil olanlar Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 13
Akran Örselemesinin Psikiyatrik Sonuçları n n n n İçselleştirme, psikosomatik belirtiler Depresyon n Hayattan zevk alamama n Düşük kendilik saygısı n Özkıyım riski! TSSB belirtileri Okul başarısında düşme Okuldan kaçma, Okul fobisi Bulgular çocuk istismarı sonuçları ile paralel Saldırganlarda psikiyatrik belirtiler Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 14
Okul tarayanların %71’inde AÖ öyküsü var. Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 15
Kolombiya Okul Kurşunlaması (1999) n n Okulda uzun süre örselenen 2 genç, 12 öğrenci-1 öğretmeni öldürüp, pek çoğunu yaraladılar. Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 16
Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 17
Önlemler n n n Güvenli bir okul ortamı yaratmak n Zorbalık karşıtı eğitim, kampanya ve programlar n Okul çalışanları, öğrenciler ve veliler için farkındalığı artırma n Müfredata dahil etme n Bildirimi kolaylaştırma n Eşduyumu, birbirine saygıyı artırıcı çalışmalar n Aile desteğinin derecesi. Çevrimiçi örseleme için önlemler Belirti gösteren çocuklara ruh sağlığı desteği Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 18
Teşekkürler…
Doç. Dr. Osman Sabuncuoğlu: Klinik Hizmetler İçin n n Marmara Ün Vakfı / Çiftehavuzlar: 444 0 353 Kim. Psikoloji / Üsküdar: 0216 4287546 Doç. Dr. Osman Sabuncuoglu 20
- Slides: 20