AKIL LKELER nsanlara yaplacak en byk iyilik onlara
AKIL İLKELERİ «İnsanlara yapılacak en büyük iyilik; onlara akıllarını kullanmayı öğretmektir. » Moliere
Akıl ilkeleri: • İnsanlar doğru ile yanlışı, mantıklı ile mantıksızı birbirinden ayıran birtakım ilkelere göre hareket eder. Bu ilkelere aklın ilkeleri denir. • Mantıklı düşünme aklın ilkelerine uygun olan bir düşünmedir. Bu ilkeler; • 1 özdeşlik ilkesi, • 2 çelişmezlik ilkesi, • 3 üçüncü hâlin imkânsızlığı • 4 yeter - sebep ilkesidir.
• Klonlama çağı, 1997 yılında ilk memelinin, Dolly adı verilen bir koyunun klonlanmasıyla başladı. İnsanlık tarihindeki ilk kopya canlı koyun Dolly, altı yaşına geldikten sonra bilinmeyen sağlık nedenlerinden dolayı ölmüştü. Daha sonra başka hayvanlar da kopyalanarak üretildi ancak onlar da bilinmeyen sağlık nedenlerinden dolayı, üstelik Dollyʼden çok daha az yaşayarak ölmüştü. • Klonlama, bir canlının genlerinden başka bir canlı üretme işidir. Eğer sizi klonlasaydık kopyanız ile aynı kişi olur muydunuz? Niçin?
a) Özdeşlik İlkesi : • “Bir şey ne ise odur ya da bir şey kendisidir. ” veya • ‘’A , A dır’’şeklinde ifade edilir. • Özdeşlik, iki şey arasındaki bir ilişki değil, bir şeyin kendisi olmasıdır. • “Ali Aliʼdir. ” önermesi özdeşlik ifade ederken • “Veli, Aliʼye tıpatıp benzemektedir. ” önermesi özdeşlik ifade etmez.
b) Çelişmezlik İlkesi: • Çelişmezlik, “Bir şey aynı zaman ve koşullarda hem kendisi hem başka bir şey olamaz. ” • “A, A olmayan değildir. ” şeklinde ifade edilebilir. • İnsan hem ölüdür hem canlıdır. • Su hem sıvıdır hem katıdır. • Taş hem vardır hem yoktur. ” önermeleri çelişmezlik ilkesine ters düşer.
c) Üçüncü Hâlin İmkânsızlığı İlkesi: • “Her x, ya A veya A olmayan olmak zorundadır; üçüncü bir hâl düşünülemez. ” olarak tanımlanır. • “Şu insan ya ölüdür ya sağdır. ” • “Bu sayı ya tek sayıdır ya çift sayıdır. ” • “Bu önerme ya doğrudur ya yanlıştır. ”
c) Üçüncü Hâlin İmkânsızlığı İlkesi:
ÜÇÜNCÜ HALİN İMKANSIZLIĞI ÇELİŞMEZLİK • “Şu insan ya ölüdür ya sağdır. ” • İnsan hem ölüdür hem canlıdır. • “Bu sayı ya tek sayıdır ya çift sayıdır. ” • Su hem sıvıdır hem katıdır. • “Bu önerme ya doğrudur ya yanlıştır. ” • Taş hem vardır hem yoktur. ” • ÇELİŞMEZLİK İLKESİNE TERS DÜŞER!
c) Yeter-Sebep İlkesi: • “Hiçbir yargı yeterli bir sebep olmadan doğru kabul edilemez. ” • Örneğin; “Çalışırsan başarırsın. ” veya “Yağmur yağarsa yerler ıslanır. ” önermelerinde başarının da yerlerin ıslanmasının da yeterli ve gerekli koşulları verilmiştir. • Hiçbir elma, yeterli kuvvet uygulanmazsa dalından düşmez.
- Slides: 18