AKADEMK BENLK KAVRAMI LE YRD DO DR H
AKADEMİK BENLİK KAVRAMI ÖLÇEĞİ YRD. DOÇ. DR. H. DENIZ GÜLLEROĞLU
• ABKÖ, Kuzgun (1996) tarafından KDE’ye oldukça paralel bir yapıda geliştirilmiştir. ABKÖ öğrencilerin yetenekleri ve ilgileri hakkında daha berrak ve gerçekçi bir kavrama sahip olmalarına yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiştir.
ABKÖ’i 1996 da Yıldız Kuzgun tarafından geliştirilmiştir. İlk basımı Milli Eğitim Bakanlığı yetkililerince tarafından yapılmıştır. El eıarının. 2011 yılında yapılmıştır. 3. basımına ilave olarak ölçeğin bilgisayar ortamında yanıtlanıp puanlanmasını sağlayan bir program cd ekiyle verilmiştir.
UYGULAMA SÜRESI Ölçeği uygulamak için 40 dakikalık rehberlik saatinin yeterli olmadığı düşünülmüştür. Bu nedenle ölçek parçalara bölünerek uygulanabilir. Sadece yetenekler bölümünün, hatta sadece bir yeteneğin nasıl yanıtlanacağı ve puanlanacağı rehberlik saatinde öğrencilere öğretildikten sonra, öğrenciler kendileri ölçeği uygulayabilirler.
TESTIN TÜRÜ • ABKÖ, öğrencilere bireysel ve gruplar halinde uygulanabilir. • AKBÖ, yetenekleri ve ilgileri tipik performansı yani cevabın doğruluğu kişiye göre değişebilen sorularla ölçmeyi amaçlayan bir araçtır. • AKBÖ, bireylerin 4 yetenek ve 12 ilgi alanına ilişkin benlik kavramlarını ölçmektedir. AKBÖ bireylerin hem yetenek hem de ilgi alanlarını akademik benlik kavramı çerçevesinde ölçüp değerlendirdiği için bir algı ölçeğidir.
TESTIN UYGULANDIĞI GRUP • ABKÖ, sekizinci sınıf öğrencilerinin lise türü veya çıraklık eğitim alanı, lise 1. sınıfı başaran öğrencilerin ise alan/meslek alanı seçerken yetenek ve ilgilerini daha ayrıntılı olarak değerlendirmelerine yardımcı olmak amacı ile hazırlanmıştır
TESTIN KAPSAMI • ABKÖ'nin amacı öğrencilerin yetenekleri ve ilgileri hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmasını sağlamaktır. Bu amaçla öğrencilere ilgi ve yetenek alt ölçeklerinden oluşan sözel maddelerden oluşan ABKÖ uygulanır
ABKÖ' nde ölçülen 4 yetenek alanı şunlardır: • Sözel yetenek • Sayısal yetenek • Şekil-uzay yeteneği • Göz-el koordinasyonu
: ABKÖ’nde Ölçülen 12 İlgi Alanı Şunlardır: • Fen bilimleri ilgisi • Sosyal bilimler ilgisi • Ziraat ilgisi • Mekanik ilgi • İkna ilgisi • Ticaret ilgisi • Ayrıntı ilgisi • Edebiyat ilgisi • Yabancı dil ilgisi • Güzel sanatlar ilgisi • Müzik ilgisi • Sosyal yardım ilgisi
• ABKÖ'ndeki 172 madde çoktan seçmeli madde özelliği göstermektedir. Her soruda a, b, c, d seçeneklerinden biri seçilerek öğrenci tarafından işaretlenir. Tercihen boş soru bırakılmaması gerekmektedir. Her madde de yalnızca bir şık işaretlenmelidir. İlgili alanlardaki maddelerin puanları toplanarak yorumlamaya gidilir.
MADDE TÜRLERI • ABKÖ'ndeki 172 madde çoktan seçmeli madde özelliği göstermektedir. Her soruda a, b, c, d seçeneklerinden biri seçilerek öğrenci tarafından işaretlenir. Tercihen boş soru bırakılmaması gerekmektedir. Her madde de yalnızca bir şık işaretlenmelidir. İlgili alanlardaki maddelerin puanları toplanarak yorumlamaya gidilir.
NORMLAR • 520 kız ve 622 erkek olmak üzere 1142 kişiden oluşan bir norm grubu kullanılmıştır. Norm grubunun nasıl oluşturulduğu hakkında el kitabında bilgi verilmemiştir.
GÜVENIRLIK • Farklı sosyo-ekonomik düzeyden 511 ortaokul 3. sınıf ve 531 lise 1. Sınıf toplam 1041 öğrenciye uygulanmıştır. • Madde toplam korelasyonları incelendiğinde en düşük ortanca katsayının 0. 38(ayrıntıya ilgi), en yüksek katsayının ise 0. 56(mekanik ilgi) olduğu görülmüştür. • ABKÖ’nün güvenirliği iç tutarlık katsayısı hesaplanarak belirlenmiştir. • ABKÖ’de en yüksek alfa değeri 0. 86(mekanik ilgi) ve en yüksek değer ise 0. 73 (şekil uzay yeteneği ve ziraat ilgisi) olarak bulunmuştur. Ortanca alfa değeri 0. 76’dır. • Bu değerler, madde sayısı az olan kendini anlatma türünden ölçme araçları için yeterli sayılabilecek değerlerdir.
GEÇERLIK • Öğrenci seçme sınavıyla öğrenci alan okulların öğrencileri ‘üst yetenek grubu’ olarak tanımlanmış ve bu öğrenciler TED Ankara Lisesi ve Yüce Fen Lisesi’nden seçilmiştir. • Öğrencilerin ABKÖ puanları düz lise öğrencilerinin puanlarıyla kıyaslanmıştır. • Buna göre üst yetenek grubundaki öğrencilerin sayısal, sözel ve şekil-uzay yetenekleri alt ölçeklerinde aldıkları puan ortalamalarının normal yetenek grubundakilerden daha fazla olduğu ve aradaki farkın sırasıyla. 05, . 01 ve. 001 düzeyinde anlamlı olduğu görülmüştür.
• İlköğretim 8. sınıf ve lise 1 öğrencilerinin ABKÖ puanları karşılaştırılmış ve sayısal, sözel ve yabancı dil alanında. 05 düzeyinde, ziraat ve mekanik alanlarında. 01, diğerlerinde de. 001 düzeyinde lise 1 öğrencilerinin lehinde anlamlı farklar olduğu görülmüştür.
• 520 kadın ve 622 erkek öğrencilerinin ABKÖ puanları incelendiğinde kadın öğrencilerin sözel yetenek, sosyal bilimler, ikna, ayrıntı, yabancı dil, edebiyat, müzik, güzel sanatlar ve sosyal yardım ölçeklerinde erkek öğrencilerden; erkek öğrencilerin sayısal, şekil-uzay, gözel koordinasyonu, fen bilimleri, mekanik ve ticari ilgi ölçeklerinde kadın öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksek puan aldıkları görülmüştür.
KAYNAKÇA • Kuzgun, Y. (2014). Akademik benlik kavramı ölçeği el kitabı. Nobel yayıncılık.
- Slides: 17